در حدود 70 سال حکومت اتحاد شوروی، نزاع ارمنستان و آذربایجان بر سر منطقه قره باغ از حد اعتراضات گاه و بیگاه طرفین فراتر نرفت و این به خاطر اقتدار آهنین مسکو در دوران اتحاد شوروی بود.

سرویس بین‌الملل مشرق - درگیری میان آذربایجان و نیروهای ارمنی مورد حمایت ارمنستان بر سر منطقه خودمختار ناقورنو-قره باغ، چند روزی است که ادامه دارد، گرچه دیروز باکو به طور یکجانبه اعلام آتش بس کرده است. پس از درگیری های خونبار سال های آغازین دهه 1990، این خشن ترین دور درگیری ها در حدودا 2 دهه اخیر است.

در درگیری‌های دوطرف، دست‌‌کم 130 مورد حمله در منطقه قره‌باغ صورت گرفته است. منازعه دو دولت ارمنستان و آذربایجان طی 24 ساعت ده‌ها مجروح و کشته برجای گذاشته است. دولت خودخوانده محلی ارمنی ناگورنو-قره‌باغ در کشور آذربایجان و در مرز ایران و ارمنستان قرار دارد.

بحران قره‌باغ؛ خصومتی به قدمت یک قرن +تصاویر
هلی‌کوپتر Mi-24 ارتش آذربایجان دیروز توسط نیروهای ارمنی سرنگون شد


آخرین اخبار از یورونیوز حاکی از آن است که طبق ادعای وزیر دفاع آذربایجان، حدود 100 نظامی ارمنی کشته و مجروح شده و 6 تانک و یک هلی‌کوپتر Mi-24 نیز نابود شده، کمااینکه 12 نظامی آذری نیز به قتل رسیدند و یک تانک و یک خودروی زرهی آذربایجان نیز منهدم شده است. اما رئیس‌جمهور ارمنستان از کشته‌شدن دست‌کم 18 نظامی ارمنی و مجروح‌شدن 35 تن دیگر خبر داده است. سرکیسیان، دولت آذربایجان را به نقض آتش‌بس محکوم کرد و هدف «تانک‌ها، هلی‌کوپترها و توپخانه‌های دشمن» از حمله را تصرف نقاط استراتژیک عنوان کرد.

دولت آذربایجان نیز ارمنستان را ناقض آتش‌بس اعلام کرده و «آتش سنگین» از سوی توپخانه‌‌ها و خمپاره‌اندازهای طرف مقابل را عامل بروز مجدد درگیری و پاسخ‌های سریع ارتش آذربایجان اعلام کرده است. ظاهراً آتش‌بس یکطرفه‌ای از سوی دولت آذربایجان اعلام شده است. هنوز آمار دقیقی از اینکه چه میزان از تلفات از دو طرف مربوط به غیرنظامیان بوده و چه میزان از کشته‌ها و مجروحان ارمنی به گروه‌های جدایی‌طلب در دولت محلی ناگورنو-قره‌باغ مربوط می‌شود، منتشر نشده است.

بحران قره‌باغ؛ خصومتی به قدمت یک قرن +تصاویر
مرز دولت محلی ناگورنو-قره‌باغ و منطقه تسلط نیروهای ارمنی طبق آتش‌بس 1994 میلادی



دلیل مناقشات قومی در منطقه قره‌باغ، حضور اکثریت ارمنی در این منطقه از کشور آذربایجان بوده است. این دولت محلی در مرز سه کشور آذربایجان، ایران و ارمنستان قرار دارد، اما روابط آن با ترکیه نیز خبرساز است. دلیل آن وقوع نسل‌کشی ارامنه توسط دولت ترکان جوان در دهه 1910 میلادی است که به آوارگی ارامنه از شرق ترکیه فعلی به کشور ارمنستان و منطقه قره‌باغ انجامید. بواسطه آن رخداد، روابط ترکیه با ارمنستان مخدوش شده و از آنجا که ارمنی‌های قره‌باغ مورد حمایت ارمنستان قرار گرفته‌اند، دولت ترکیه حمایت خود از دولت آذربایجان در منازعه قره‌باغ را رسماً اعلام کرده است.

 واکنش‌ها؛ دعوت طرف‌های درگیر به آرامش و حفظ صلح

دولت ایران مانند گذشته بیطرف خواهد ماند اما رجب طیب اردوغان از حمایت کامل دولتش نسبت به دولت آذربایجان خبر داد. پوتین که دولتش میاجی‌ اصلی در روابط دو دولت ارمنستان و آذربایجان است از هر دو خواسته که برای پیش‌گیری از تلفات بیشتر به آتش‌بس 1994 میلادی پایبند باشند. از میان دول اروپایی، دولت آلمان پیش‌دستی کرده و خواستار خویشتن‌داری دو طرف شده است.

حسین جابری انصاری سخنگوی وزارت خارجه کشورمان در خصوص درگیری‌های اخیر در منطقه قره‌باغ گفت: در حالی که منطقه شاهد اقدامات ویرانگر گروه‌های افراطی بوده و نیازمند آرامش و استقرار است، دریافت اخبار نگران‌کننده از تشدید درگیری‌ها در منطقه قره‌باغ میان آذربایجان و ارمنستان موجب نگرانی شدید جمهوری اسلامی ایران است.

آذربایجان-ارمنستان؛ خصومتی به قدمت یک قرن

جابری انصاری افزود: ما هر دو همسایه شمالی خود را به خویشتن‌داری و پرهیز از هرگونه اقدامی که شرائط را سخت‌تر می‌کند دعوت کرده و به آنان توصیه می‌ کنیم با توقف فوری درگیری‌ها، همه تلاش خود را برای بازگشت آرامش و حل و فصل مسالمت‌آمیز اختلافات در چارچوب گروه‌های صلح و سازمان ملل بکار گیرند.

«فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در بیانیه‌ای که در تارنمای این اتحادیه منتشر شد، از طرفین مناقشه خواست تا فوری درگیری‌ها را پایان دهند، آتش بس را رعایت کنند و از اقدامات یا سخنانی که اوضاع را متشنج می‌کند پرهیز کنند. موگرینی از تلفات و بخصوص قربانیان غیرنظامی درگیری‌های دیروز ابراز تاسف کرد. در این بیانیه حمایت کامل اتحادیه اروپا از تلاش‌های گروه مینسک اعلام شد و موگرینی از طرفین مناقشه خواست تلاش برای دستیابی به راه حل صلح آمیز مناقشه ناگورنو- قره باغ را از سر گیرند.

«جان کری» وزیر امور خارجه آمریکا نیز در بیانیه ای که تارنمای وزارت امور خارجه این کشور منتشر کرد،«به شدت» نقض گسترده آتش بس را در خط تماس ناگورنو - قره باغ که منجر به تلفات نظامی و غیرنظامی شد، محکوم کرد. کری ضمن تسلیت به تمام خانواد‌ه‌های داغدار، از طرفین خواست «ضمن خویشتن‌داری، از تشدید خصومت‌ها پرهیز کنند و به آتش بس کاملاً پایبند.

اما در این میان، «رجب طیب اردوغان»، رییس جمهور ترکیه، به صراحت از متحد قدیمی خود، جمهوری آذربایجان دفاع کرد:

«ما دعا می کنیم برادران آذربایجانی ما در این درگیری ها پیروز شوند، با کم ترین تلفات.»

سازمان همکاری های اسلامی، وابسته به عربستان، که جمهوری آذربایجان هم عضو آن است، «حمله نیروهای ارمنی به مرزهای قلمرو اشغال شده آذربایجان» و «بی احترامی ایروان به آتش بس(یکجانبه) اعلامی از سوی باکو» را محکوم کرد.

دبیرکل سازمان همکاری های اسلامی، «ایاد مدنی»، خواستار افزایش تلاش های بین المللی برای یافتن یک راه حل سیاسی جهت «حفظ» قلمرو متعلق به آذربایجان شد.


آذربایجان-ارمنستان؛ خصومتی به قدمت یک قرن

مقامات منطقه خودگردان قره باغ- که ظاهرا مستقل ولی تحت حمایت ارمنستان محسوب می شود- می‌گویند آن‌ها هم علاقه‌مند به آتش‌بس هستند، ولی فقط زمانی که شاهد بازگشت دوباره کل قلمرو خود باشند.


آذربایجان-ارمنستان؛ خصومتی به قدمت یک قرن

هر دو طرف یکدیگر را به ادامه خشونت متهم می‌کنند. از زمان آتش بس سال 1994، با میانجیگری روسیه، در این منطقه وضعیت نه جنگ و نه صلح برقرار بوده است.

«آرتسرون هوانسیان»، سخنگوی وزارت دفاع ارمنستان مدعی است: «نبرد با استفاده از توپخانه و تانک ادامه دارد. در حالی که آذربایجان به دروغ مدعی پایان دادن به خشونت است، هم مواضع ارتش قره باغ و هم روستاهای ارمنی نشین را می کوبد.»

از سوی دیگر، «واقف درگاهلی»، سخنگوی وزارت دفاع آذربایجان، ارمنستان را به ادامه خشونت متهم می‌کند: «ارمنی‌ها در تمام روز آتش باری را بدون وقفه ادامه داده‌اند.»

«دیوید بابایان»، سخنگوی منطقه خودمختار ناگورنو-قره‌باغ هم ادامه نبرد سنگین را در شرق و شمال شرق جبهه درگیری تایید کرده است.

مقامات قره باغ اعلام کرده اند که یک پسربچه ارمنی در جریان درگیری ها کشته شده است و از ان سو مقامات آذربایجان از کشته شدن 2 و مجروحیت 10 غیرنظامی این کشور خبر داده اند.

رییس جمهور ارمنستان، «سرژ سرکیسیان»، این درگیری ها را «حد اعلای خصومت» از جانب آذربایجان، از زمان آتش بس سال 1994 خوانده است. الهام علی اف، رییس جمهور آذربایجان هم ارمنستان را تحریک کننده درگیری معرفی می‌کند: «ارمنستان دچار تلفات سنگینی شده است. یک پاسخ کوبنده به نیروهای ارمنی داده شد. ارمنستان سرجایش نشانده شد.»


آذربایجان-ارمنستان؛ خصومتی به قدمت یک قرن
سرژ سرکیسیان

آذربایجان-ارمنستان؛ خصومتی به قدمت یک قرن
الهام علی اف

آذربایجانی‌ها می گویند که یک بالگرد متعلق به ارتش ارمنی قره باغ را سرنگون کرده و شماری از ارتفاعات و روستاهای راهبردی را تحت کنترل خود درآورده اند.


آذربایجان-ارمنستان؛ خصومتی به قدمت یک قرن
داوطلبان ارمنی از سراسر این کشور به سوی منطقه درگیری می شتابند

از سوی دیگر، نیروهای نظامی قره‌باغ هم مدعی هستند که بلندی‌های راهبردی «لالا تپه» را که در روز شنبه توسط آذربایجانی‌ها تصرف شده بود، دوباره تحت کنترل خود گرفته‌اند. باکو اما صحت این خبر را رد کرده و می گوید که این تپه مهم در اختیار نیروهایش باقی مانده است و «نیروهای شورشی»(ارتش ارامنه قره باغ) تلفات جدی داده اند."


آذربایجان-ارمنستان؛ خصومتی به قدمت یک قرن
نیروهای نظامی آذربایجان

آذربایجان-ارمنستان؛ خصومتی به قدمت یک قرن
سربازان منطقه خودمختار ناگورنو-قره باغ

در آخرین تحرکات در منطقه، «ذاکر حسنوف»، وزیر دفاع آذریایجان اعلام کرد که به نیروهایش دستور آمادگی برای به توپ بستن «خانکندی»(استپاناکرت)، مرکز منطقه خودمختار قره باغ را داده است "اگر که نیروهای ارمنی از هدف قرار دادن مناطق غیرنظامی ما دست بر ندارند." خانکندی حدود 50000 نفر جمعیت دارد. در طرف مقابل، دولت خودمختار قره باغ هم در واکنش، از «یک پاسخ خردکننده» در صورت چنین اقدامی از سوی آذربایجان خبر داد.

ارامنه قره باغ که مورد حمایت ایروان بودند، منطقه کوهستانی ناگورنو-قره باغ را در جنگ های اوایل دهه 1990 به دست گرفتند که طبق گزارش های موجود 30000 کشته به دنبال داشت. طرفین منازعه هیچ گاه از زمان آتش بس 1994، قراداد صلح امضاء نکردند.


آذربایجان-ارمنستان؛ خصومتی به قدمت یک قرن
نیروهای داوطلب ارمنی در جنگ های اوایل دهه 1990
آذربایجان-ارمنستان؛ خصومتی به قدمت یک قرن

آذربایجان نفت خیز که بودجه نظامی سال های اخیر آن از کل بودجه ارمنستان بیشتر بوده، بارها تهدید کرده است که اگر مذاکرات به سرانجام نرسد، به زور منطقه را پس خواهد گرفت. ارمنستان هم در پاسخ بارها تکرار کرده است که توان پاسخ دهی به هر تهاجمی را دارد.

آخرین تنش جدی دو کشور در سال های اخیر، پیش از شروع درگیری های چند روز گذشته، در نوامبر 2014 بود که یک بالگرد نظامی ارمنستان توسط نیروهای آذربایجان سرنگون شد.

با وجود این که هنوز دلایل بالا گرفتن آتش درگیری های اخیر کاملا روشن نیست، «تامس دی وال» از موسسه کارنگی اروپا می گوید: «پتانسیل یک جنگ همه جانبه، هرگز به این اندازه قوی نبوده است، در حالی که هر دو طرف به لحاظ نظامی خود را تقویت کرده اند....محتمل است که یکی از دو طرف- و بیشتر آذربایجان که منافع بیشتری در ادامه خصومت ها دارد- تلاش کند که وضعیت فعلی را به نفع خود تغییر دهد- با یک کارزار نظامی محدود.»

وال معتقد است که بخش خطرناک قضیه در این است که اگر هر گونه عملیات نظامی در این منطقه شروع شود، می تواند به سادگی گسترش یابد و از کنترل خارج شود.»


زمینه‌های تاریخی

در پی انقلاب اکتبر 1917 در روسیه و فروپاشی امپراتوری تزاری، آذربایجان و ارمنستان هر دو اعلام استقلال کردند و جنگ بر سر مناطق مورد مناقشه از همان 1918 آغاز شد و تا 1920 به طول انجامید. در 1920، در پی تشکیل اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی، هر دو کشور به ان پیوستند. ناحیه خودگردان ناقورنو-قره باغ در 1921 در درون مرزهای جمهوری سوسیالیستی شوروی آذربایجان شکل گرفت و از همان زمان تبدیل به یک استخوان لای زخم میان این دو کشور شد.

در حدود 70 سال حکومت اتحاد شوروی، نزاع ارمنستان و آذربایجان بر سر منطقه قره باغ از حد اعتراضات گاه و بیگاه طرفین فراتر نرفت و این به خاطر اقتدار آهنین مسکو در دوران اتحاد شوروی بود.

در اواخر حیات اتحاد شوروی در 1988، با ترک برداشتن اقتدار کرملین، مسوولین حکومت خودگردان قره باغ اعلام کردند که از ان جا که بخش عمده جمعیت آن ارمنی های مسیحی هستند، قصد پیوستن به جمهوری سوسیالیستی شوروی ارمنستان را دارند. تظاهرات ارامنه و آذربایجانی ها در آن مقطع منجر به منازعات نژادی شد و در نهایت جنگ میان ارامنه و حکومت آذربایجان را در سال 1991 (در پی فروپاشی نظام شوروی) رقم زد.


آذربایجان-ارمنستان؛ خصومتی به قدمت یک قرن

آذربایجان-ارمنستان؛ خصومتی به قدمت یک قرن
پیرمرد ارمنی بر سر قبر کشته شدگان جنگ های دهه 1990 قره باغ

در 1994، بعد از 3 سال جنگ سنگین میان نیروهای ارتش آذربایجان و شبه نظامیان ارمنی مورد حمایت ارمنستان، با میانجیگری روسیه بین دو طرف آتش بس برقرار شد. نتیجه آن جنگ، تسلط ارامنه بر کل ناگورنو-قره باغ و برخی مناطق اطراف آن شد که تا به امروز هم ادامه دارد.


آذربایجان-ارمنستان؛ خصومتی به قدمت یک قرن
پرچم جمهوری ناگورنو-قره باغ

آذربایجان-ارمنستان؛ خصومتی به قدمت یک قرن
باکو ساهاکیان، رییس جمهور منطقه خودمختار قره باغ

در همان سال 1994، سازمان امنیت و همکاری اروپا، «گروه مینسک» را تشکیل داد که سفرای فدراسیون روسیه، فرانسه و آمریکا بر ان ریاست دارند. این گروه مسوولیت تلاش برای یافتن راه حل سیاسی برای پایان مناقشه و ایجاد صلح پایدار را بر عهده گرفت. اما با وجود تلاش های آن، در این سال ها هر از چندی تنش ها میان طرفین بالا گرفته و گاهی کار به خشونت ها(البته در مقیاس محدود) کشیده است.

در آپریل 2014، بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل، در واکنش به گزارش ها درباره خشونت و تلفات در مرزهای آذربایجان و ارمنستان، بیانیه ای صادر کرد و از دو طرف خواست که به «توافق آتش بس» پایبند بمانند و از خشونت بیشتر اجتناب کنند و به دنبال خواباندن تنش ها و ادامه گفتگو باشند.

در سپتامبر 2015، در واکنش به خشونت های مرزی، رییس جمهور ارمنستان، سرژ سرکیسیان به مجمع عمومی سازمان ملل اعلام کرد: «اگر آذربایجان به سیاست تهاجمی خود ادامه دهد، برای ارمنستان چاره ای جز برداشتن گام های سیاسی-نظامی برای تامین صلح و امنیت خود باقی نخواهد ماند.»

به هر حال، قرار است «گروه مینسک» روز سه شنبه جلسه فوق العاده تشکیل دهد تا به بحث درباره درگیری ها در منطقه بپردازد.

«سرگی کاپانادزه»، استاد روابط بین الملل دانشگاه تفلیس در گرجستان، معتقد است که مناقشه قره باغ تبعات ژئوپلیتیکی جدی دارد و ثبات منطقه راهبردی قفقاز را تهدید می کند. منطقه ای که یک مسیر انتقال گاز و نفت دریای خزر به بازار اروپا، بدون عبور از روسیه، محسوب می‌شود."

با وجود این که روسیه وهر دو طرف را به پایان دادن به خشونت ها دعوت کرده است، لیکن با توجه به حمایت صریح اردوغان از آذربایجان و البته تیرگی روابط ترکیه و روسیه، بسیاری از کارشناسان این منازعه تازه در منطقه حساس قره باغ را یک نوع تقابل غیرمستقیم تازه میان روسیه (به عنوان حامی سنتی ارمنستان) و ترکیه (به عنوان حامی آذربایجان) می‌دانند.

باید در نظر داشت که منطقه قفقاز، به لحاظ استراتژیک، منطقه ای بسیار مهم برای امنیت ملی فدراسیون روسیه و سایر کشورهای منطقه است. از آن جا کع سرمایه گذاری های عربستان سعودی برای گسترش وهابیت در منطقه آسیای مرکزی و قفقاز در طول دو دهه گذشته، توانسته ریشه های افراط گرایی را برخی جمهوری های منطقه ای ایجاد کند، هر گونه خلاء امنیتی در صورت توسعه درگیری ها، می تواند منطقه قره باغ را به یک پایگاه جدید برای افراط گرایان منطقه از بخش‌هایی چون چچن، داغستان، تاجیکستان و ازبکستان ایجاد کند که اتفاقا در درجه اول امنیت این دو کشور را تهدید خواهد کرد. از این رو، بهترین اقدام برای حفظ منافع ملی هر دو کشور آذربایجان و ارمنستان پایان دادن هر چه سریع تر درگیری ها و تلاش برای یافتن یک راه حل سیاسی است.


منافع رژیم تل‌آویو در استمرار جنگ میان باکو و ایروان

انشیل بیفر ستون نویس روزنامه صهیونیستی هاآرتض در تحلیلی در این روزنامه که روز گذشته منتشر شد، نوشت: اسراییل باید در این نزاع در کنار آذربایجان قرار گیرد به دلایل زیر:

اول اینکه آذربایجان درسالهای اخیر تامین کننده اصلی نفت اسراییل بوده و این نفت از طریق خط لوله از گرجستان و ترکیه به اسراییل انتقال می یابد.

دوم؛ آذربایجان مقادیر بسیار زیادی سلاح از جمله هواپیماهای بدون سرنشین و سیستم های ضد هوایی از اسراییل خریداری می کند.

سوم؛ اهمیت آذربایجان برای اسراییل در سالهای اخیر و در پی تیرگی روابط میان تل آویو و آنکارا افزایش یافته است.

چهارم؛ آذربایجان همسایه و همزمان دشمن ایران است و برای اسراییل «درِ پشتی» به ایران محسوب می شود.

پنجم؛ آذربایجان امیدوار است و این امیدواری را مسئولانش پنهان نمی کنند که اسراییل در اینده از خط لوله نفت مذکور برای پمپاژ گازی که از دریای مدیترانه استخراج می کند استفاده نماید.

ششم اینکه مردم جمهوری آذربایجان به مردم ترکیه به عنوان یک امت برادر می نگرند که با ارمنستان رابطه برقرار نمی کنند.خودداری اسراییل از شناسایی نسل کشی ارامنه توسط ترکها در دوره جنگ جهانی اول از دیگر عواملی است که می تواند به ایجاد روابط استراتژیک اسراییل با آذربایجان کمک کند.

منبع:



http://edition.cnn.com/2016/04/03/asia/armenia-azerbaiajan-nagorno-karabakh-explainer/index.html

http://www.theguardian.com/world/2016/apr/04/azerbaijan-and-armenia-clashes-continue-for-third-day

http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-35964213

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha

نظرات

  • انتشار یافته: 49
  • در انتظار بررسی: 3
  • غیر قابل انتشار: 32
  • محمد ۱۳:۲۲ - ۱۳۹۵/۰۱/۱۷
    0 0
    مشرق اینقدر همش نزن الان یه عده میان میزنن تو سر و کله همدیگه
  • ۱۴:۲۹ - ۱۳۹۵/۰۱/۱۷
    8 31
    زنده باد شیعیان قره باغ
  • ۱۴:۳۳ - ۱۳۹۵/۰۱/۱۷
    3 6
    سلام اذربایجان بواسطه داشتن نفت چند سال گذشته ارتش خودش رو نو کرده و انواع تسلیحات پیشرفته رو خریده و پیش خودش فکر میکرد تو دو ساعت کل منطقه رو میتونه بگیره ولی فهمید اشتباه کرده و جنگه واقعی با روی کاغذ فرق داره.
  • شکیب ۱۴:۳۶ - ۱۳۹۵/۰۱/۱۷
    7 8
    چیزی که خیلی جالبه موضع گیری خردوغان یا اردوخران هستش .
  • ناشناس ۱۴:۵۰ - ۱۳۹۵/۰۱/۱۷
    0 4
    به نكات خوبي اشاره كرديد، سپاس، مخصوصا از روابط اسرائيل و آذربايجان. بسياري از هموطنان متاسفانه از اين مسائل آگاه نيستند و فكر مي كنند اين آذربايجان همان آذربايجان صدسال پيش است.
  • GHIK ۱۴:۵۴ - ۱۳۹۵/۰۱/۱۷
    4 6
    تنها راه حل مشکل 100 ساله این منطقه پیوستن به مام وطن ایران هست هم آذری داریم و هم ارمنی
  • GHIK ۱۴:۵۵ - ۱۳۹۵/۰۱/۱۷
    3 2
    تنها راه حل مشکل 100 ساله این منطقه پیوستن به مام وطن ایران هست هم آذری داریم و هم ارمنی
  • ۱۵:۰۹ - ۱۳۹۵/۰۱/۱۷
    0 5
    این آتیشیست که دیکتاتور پیر الهام علی اف به پا کرده است. ویکیلیکس از باند مافیایی او پرده برداشته و اخیرا اسناد افشا شده موسوم به اوراق پاناما جنبه مخوف و تاریک دیگری از این ملعون را افشا کرده است.
  • ۱۵:۱۳ - ۱۳۹۵/۰۱/۱۷
    2 4
    الحاقش كنيم به خودمون يه تبريزي رو هم بذاريم استاندارش همه چي حل ميشه.
  • ناشناس ۱۶:۱۳ - ۱۳۹۵/۰۱/۱۷
    5 6
    ترکیه ودولت رجب کی می خواهند دست از جنایت بردارد از دخالت درسورودخالتدرمناقشه این دو کشور
  • ۱۶:۲۱ - ۱۳۹۵/۰۱/۱۷
    7 0
    مشرق تحلیل ناقص و یکجانبه بود،قره باغ از اول آذری نشین بود اصلا ارامنه در این منطقه نبودند کل ارمنستان تو قفقاز نبودند اینها بعدا از کردستان ترکیه که جغرافیای اصلی ارآمنه اصل توسط روسها وارد خاکها آذربایجان شدند و از بعد فروپاشی شوروی روسها و ارامنه یک میلیون آذری رو فراری دادن از قره باغ و ارامنه ترکیه و سوریه رو اسکان دادن در حالی این جا سرزمینشان نیست.همیشه سعی کنید حق رو ببینی
  • بیژن ۱۶:۲۹ - ۱۳۹۵/۰۱/۱۷
    0 1
    با سلام ابتدا جادارد از سایت مشرق بخاطر سرعت در تحلیل این رخداد بخاطر اهمیت وتاثیر گذاری ان در تحولات منطقه تشکر کنم ابراز امیدواری میکنم که از این نوع تحلیلها در این مورد مهم بازهم دراین سایت ببینیم اما نظر حقیر در این مورد این هست که این گونه مناقشات مرزی که عموما توسط امالخباعث یعنی انگلستان ازسالهای گذشته در منطقه خاور میانه ایجاد شده تا در زمان لازم بتوانند با همراهی شرکای منطقه ای خود از این اب گل الود ماهی مد نظر خود را شکار کنند که شاهد این را می توان موضع گیری ترکیه وعربستان آورد با این همه مشکلاتی که خود دارندو البته در عراق وسوریه با موضع گیری تهران کاملا به هدف خود نرسیده اند البته این موضع گیری ها برای تهران ارزان تمام نشده ولی امید وار هستم که این با ر تهران با موضع گیری بموقع ومناسب جلوگیری کند از جبه ای که ممکن است ایجاد شود ومخل امنیت کشور عزیزمان شود وسلام
  • ۱۶:۳۱ - ۱۳۹۵/۰۱/۱۷
    0 11
    جمهوری آرتساخ شیعه نداره بی خود و بی سند و مدرک حرف نزن ساکنان قره باغ قبلا ارمنی ها و کردها و آذریها بودند. ولی الان اکثریت با ارمنی ها است.
  • ۱۶:۴۲ - ۱۳۹۵/۰۱/۱۷
    3 2
    اونهايي كه دنبال الحاق اين كشوركها به ايران هستند واقعا نفسشون از جاي گرم بلند ميشه،خدائيش الان تبديل شديم به يك كشور جمع و جور و جا براي مسافر اضافي هم نداريم
  • ۱۶:۴۳ - ۱۳۹۵/۰۱/۱۷
    0 6
    آذربایجان نوکر اسراییل در منطقه ! کودک کشی رو هم از اسراییل آموخته
  • آرش ۱۷:۳۱ - ۱۳۹۵/۰۱/۱۷
    5 1
    شما مردم خود ایران رو از بحران ها دربیار بقیه پیشکش.
  • تقی ۱۸:۲۱ - ۱۳۹۵/۰۱/۱۷
    1 1
    کشتار آوریل 1915 نه 1910
  • شکیب ۱۸:۳۳ - ۱۳۹۵/۰۱/۱۷
    6 7
    زنده باد ارمنستان . درود بر ارمنستان . مرگ بر اغوزهای مغول داعش صفت ،، متحدان درجه یک داعش
  • ۲۰:۰۸ - ۱۳۹۵/۰۱/۱۷
    4 1
    شکیب برو خوکدونی اون ارمنی ها هم اونجا منتظرت هستن. ارمنستان خودش از داعش بدتره حالا اومدی از اهریمن های خوک صفت ارمنی دفاع میکنی؟ در مورد اینکه قوم بزرگ اوغوز را مغول میدونی از بی سوادیته .اولا هیچ اشتراک فرهنگی زبانی بین ترک و مغول وجود ندارد .دوما زمانی که مغولها حمله کرد ایران توسط اوغوزها اداره میشد این اوغوزها تنها نژادی از قوم تورک بودن که با مغولها جیدن بر خلاف دیگر اقوام تورک که بسیاری از آنها از چنگیزخان دفاع کرد نمونش قزاق قرقیز و ترکان شرقی.نژاد اوغوز نژاد اصیل ترکه یعنی نژادی ترکی که کمترین اختلاط جنسی را داشته مثل ترکان شرقی نیس. اوغوزها متمدن ترین حکومتها را در ایران داشتند نمونش سلجوقیان یکی از بزرگترین حکومت . و صفویان تنها سلسله ای مذهب شیعه را به ایران آورد و به کشورهای دیگر این مذهب را گسترش داد.حالا بیا از بی تاریخی و بی هویتی خودت بگو
  • اهوازی ۲۰:۱۲ - ۱۳۹۵/۰۱/۱۷
    0 0
    آقا آرش مردم ایران همدیگه رو نمیکشن.
  • اهوازی ۲۰:۱۹ - ۱۳۹۵/۰۱/۱۷
    1 5
    تالش هم باید از چنگ خاندان علی اف اف اف رها شود.زنده باد مسلمانان تالش و شیعیان زیر ستم خاندان ضد اسلام و ضد شیعه خاندان مفت خور و غارتگر و پان ترک علی اف اف و اردوغان شیعه کش.
  • ۲۰:۳۸ - ۱۳۹۵/۰۱/۱۷
    2 0
    چقدر ما ضعیف شدیم ، ترکیه پشتیبان آذربایجان شده ، ! حالا چه تحلیهای آبکی داریم
  • کارگر نفت جنوب ۲۱:۰۵ - ۱۳۹۵/۰۱/۱۷
    0 4
    بدترین کار و بزرگترین اشتباه ما این بود که تصمیم گرفتیم لوله گاز از جمهوری آذربایجان رد شود و ارمنستان را از محروم کردیم
  • ۲۱:۱۰ - ۱۳۹۵/۰۱/۱۷
    4 0
    برادر من ؛ لطفا به مقاله نویس تون بگین در مورد اموری که سبقه تلخ تاریخی تو اذهان مردم دارند و باعث تحریک احساسات قومیتی میشن با احتیاط وارد بشن . کشتار های وسیعی که در کمتر از 100 سال پیش در منطقه آذربایجان ایران و بر علیه زنان و مردان بی گناه آذربایجانی رخ داده هنوز راویان بالا واسطه ای داره . خواهش میکنم محتاط و منصف باشید . زنده باد ایران و ایرانی
  • از خوزستان ۲۱:۵۰ - ۱۳۹۵/۰۱/۱۷
    3 0
    پس از فروپاشی شوروی متاسفانه در دولت های سازندگی و اصلاحات درباره قفقاز و آسیای میانه اشتباهات فاحشی داشتیم.
  • ناشناس ۲۲:۵۰ - ۱۳۹۵/۰۱/۱۷
    0 7
    من حاضرم برم اونجا و بسود ارمنی ها بجنگم
    • IR ۲۰:۰۱ - ۱۳۹۹/۰۷/۱۷
      3 0
      برو و اینحا غلط اضافی نکن
  • ناشناس ۲۲:۵۸ - ۱۳۹۵/۰۱/۱۷
    0 6
    من مطمئن هستم که اگر برای ایران گرفتاری و مشکلی پیش بیاید مثلا عده بخواهند سر ایران را از ایران جدا کنند نخستین کشوری که به فریاد ایران میرسد ارمنستان است.
  • ۲۳:۲۶ - ۱۳۹۵/۰۱/۱۷
    1 0
    مادرت دیگر بچهاشو مثل شما تربیت داده؟
  • ۲۳:۲۹ - ۱۳۹۵/۰۱/۱۷
    2 0
    یه جوری نظر بده که خودت به شعورت توهین نکنی
  • ۲۳:۳۵ - ۱۳۹۵/۰۱/۱۷
    4 0
    مشرق جان یه سوال دارم؟ مگه بین مسلمانان پیش خدا فرقی داره؟ مگه هر مسلمانی تو جنگ کشته بشه شهید نیستند؟ایا بجا نبود بجای کلمه (کشته )سربازان مسلمان اذربایجانی کلمه مقدس شهید بکار میبردی؟ یا نکنه به نظر شما بین شهیدان فرقی هست؟ لطفا منتشر کن
  • ناشناس ۰۰:۲۹ - ۱۳۹۵/۰۱/۱۸
    1 6
    ایران ها در ارمنستان بسیار بیشتر از جمهوری آذربایجان احترام دارند
  • ۰۰:۵۷ - ۱۳۹۵/۰۱/۱۸
    0 3
    یه عده میگن قره باغ بلاد مسلمینه ،والا این علی اف ها اذربایجان رو کردن مرکز فساد،یادمونه رژه همجنس بازهارو،بدنش به آذربایجان که بشه پایگاه اسرائیل و علی اف توش رژه همجنس بازی بزاره،اینا اول برن مسلمونی خودشونم ثابت کنن و‌نشون بدن،بعد توقع کمک داشته باشم ضمنا همه اینایی که الان دارن حمایت میکنن و‌میگن بلاد مسلمینه و اینا،همه پان ترک هایی هستن که به خون هرچی ایرانی و مسلمون و اذری وطن پرست تشنه ان
  • ۰۱:۰۸ - ۱۳۹۵/۰۱/۱۸
    2 1
    به شخصه از هردو دولت ارمنستان واذربایجان بدم میاد ولی طرفدار مردم آذربایجانم به دلیل شیعه وهمخون بودن
  • ۰۱:۱۲ - ۱۳۹۵/۰۱/۱۸
    2 0
    بیایید برگردید تو همین ایران دعوا نکنین با هم. سریعا هم براتون یارانه برقرارمیکنن
  • ۱۲:۳۲ - ۱۳۹۵/۰۱/۱۸
    0 2
    اینجوری تاریخی بخوای حساب کنی که باید بری صحرای گبی مغولستان .
  • ۱۳:۳۰ - ۱۳۹۵/۰۱/۱۸
    0 3
    اقا ارش چرا شما کاسه داغتر از اش هستین هر دو ایناها جز استانها ی ایران بودن سر قره باغ از همان 150سال پیش که از ایران چدا شدن دعوا می کنن
  • ۱۳:۳۸ - ۱۳۹۵/۰۱/۱۸
    0 4
    اره علی ا ف دزد مفت خور با اون خانواده مفت خورش که پان ترکیسم است و به خو ایرانی ها نشنه نوکر اسرائیل است بهش امان به دهی مثل مار می گزه خون شسعه های ادریایجان را کرده تو شیشه با او فساد خونه ای که را انداخنه و رژه همجنس باز ها خاک بر سرش کنن
  • ۱۳:۴۱ - ۱۳۹۵/۰۱/۱۸
    0 6
    اوناه به نژاد ترک خودشان که از فرزندان جنگیز هستن می نازن گان ترکیسم هستن مگر تدیدی با شیعه ها چه می کنن و رژ همجنس گرایی را می اندازن تو چرا بهت بر می خورده
  • ۱۳:۴۳ - ۱۳۹۵/۰۱/۱۸
    0 5
    حالا نو چرا بهت بر می خوره انها به ترک بودنشان و به بچه چنگیز بودنشان می نازن و پان ترکیسم هستن و به خون ایرانی وشیعه تشنه
  • ۱۳:۵۸ - ۱۳۹۵/۰۱/۱۸
    4 1
    درسته که دولت اذربایجان دشمن ایران هست ولی ارامنه به مساجد شیعه ها توهین کردن ما نباید به هیچ کس اجازه بدیم به مساجد شیعه ها توهین کنه به نظر من ایران باید به طور مستقل و نه به صورت همپیمانی با اذربایجان ارمنستان رو تهدید کنه تا دست از توهین به مساجد بردارن.
  • حسین ۲۰:۳۱ - ۱۳۹۵/۰۱/۱۸
    0 7
    اگه ارمنستان چن تا مسجد رو ویران کرده آذربایجان دین و تشیع رو ویران کرده
  • رضایی ۰۵:۴۳ - ۱۳۹۵/۰۱/۱۹
    6 0
    اطمینان دارم شما پانکرد هستی شکیب 100درصد
  • ۱۳:۵۲ - ۱۳۹۵/۰۱/۱۹
    0 6
    آذربایجان توهمات توسعه طلبی دارد ودفاع از آن به نفع کشورهای منطقه نیست
  • ۲۳:۱۶ - ۱۳۹۵/۰۱/۱۹
    0 4
    ترک داعشی ، مزدور اسراییل
  • ۲۳:۱۷ - ۱۳۹۵/۰۱/۱۹
    2 4
    اون کشتار بر ضد ارامنه اتفاق افتاده اونم به دست ترکیه ! تاریخ رو هم تحریف کردید شماها !
  • ۲۳:۱۸ - ۱۳۹۵/۰۱/۱۹
    0 6
    شهیدی آذربایجانی اسراییلی نداریم !
  • ۲۳:۵۹ - ۱۳۹۵/۰۱/۱۹
    8 0
    متاسفانه عده ای بخاطر تسویه حسابهای قومی از اشغالگر دفاع میکنند در دیار باقی جوابگوی مادر فرزند مرده اذری که هدف سربازان ارمنی قرار گرفته خواهند بود و در اون جنایت شریک
  • سعید ۱۰:۳۵ - ۱۳۹۵/۰۱/۲۰
    0 4
    مال حروم همینه تا نیاد دست صاحبش همیشه جنگه صاحبشم ایرانه

این مطالب را از دست ندهید....

فیلم برگزیده

برگزیده ورزشی

برگزیده عکس