نام این گروه تروریستی در تاجیکستان پس از عملیات انتحاری در بخش منطقه‌ای مبارزه با جنایات سازمان یافته وزارت کشور تاجیکستان در شهر «خجند» استان «سغد» مطرح شد، در جریان این عملیات 2 کارمند پلیس کشته و 26 نفر نیز زخمی شدند.

بر اساس اعلام نهادهای امنیتی تاجیکستان، گروه انصارالله همچنین در حمله 19 سپتامبر سال 2010 به کاروان حامل نظامیان وزارت دفاع در منطقه «رشت» که در نتیجه آن 25 نفر کشته و تعدادی هم زخمی شدند، دست داشته است. البته مسئولیت این حمله را حرکت اسلامی ازبکستان بر عهده گرفته بود ولی گفته می‌شد که عوامل انصارالله نیز در آن شرکت داشته‌اند.

دولت تاجیکستان به منظور سرکوب گروه‌های مسلح در منطقه یادشده در بهار سال 2011 اقدام به عملیات نظامی کرد که در نتیجه «عبدالله رحیم اف» (ملا عبدالله) فرمانده یکی از گروه‌های تروریستی و تعدادی از اعضای آن کشته شدند.

بنابر گزارش‌های نهادهای امنیتی تاجیکستان، در محلی که به عنوان اردوگاه این گروه معرفی می‌شد، مقادیر قابل توجهی از سلاح و مهمات و همچنین پرچم گروه انصارالله کشف شد. پس از این اتفاق بود که نام ملا امرالدین به عنوان رهبر گروه «جماعت انصارالله» مطرح و رسانه‌ای شد.

با گذشت چند هفته از اتفاقات وادی رشت بود که در فضای مجازی، پیام‌های صوتی و تصویری انصارالله منتشر شد که از مردم دعوت می‌کرد به «جهاد» بپیوندند.

بنابر همین مسئله بود که در ماه می سال 2012 دادگاه عالی تاجیکستان با صدور حکمی انصارالله را گروه افراطی و تروریستی اعلام و تارنمای آن را که تحت عنوان «ارشاد» در این کشور قابل دسترسی بود، مسدود کرد.

انصارالله طی سال‌های 2012 و 2013 نیز با پخش چند بیانیه مخالفت خود با تمدید زمان حضور پایگاه نظامی روسیه در تاجیکستان را اعلام کرد.

نمایندگان نهادهای امنیتی و همچنین کارشناسان سیاسی گروه انصارالله را وابسته به القاعده و همچنین حرکت اسلامی ازبکستان معرفی می‌کردند که این موضوع از سوی انصارالله از طریق پخش پیام‌ها در فضای مجازی تکذیب می‌شد.

با آغاز تحولات سیاسی و امنیتی در کشورهای خاورمیانه و به خصوص سوریه و عراق، انصارالله از طریق شبکه‌های اجتماعی ضمن معرفی «پیروزی‌های داعش» و تبلیغ شهادت «مجاهدین تاجیک در سرزمین خلافت»، از بین جوانان تاجیک دعوت به پیوستن «جهاد در راه حق» می‌کرد.

در ماه نوامبر سال 2014 نهادهای امنیتی تاجیکستان در شمال این کشور 12 نفر عضو انصارالله را به اتهام انجام فعالیت برای جلب جوانان به صفوف داعش دستگیر کردند. ضمنا در سال 2010 «مقیم» پسر بزرگ ملا امرالدین از سوی مقامات امنیتی تاجیک در دوشنبه بازداشت و برای 23 سال راهی زندان شد.

گفته می‌شد که وی در آن مقطع به جلب جوانان تاجیک برای عضویت در انصارالله و اعزام آنها به افغانستان و پاکستان برای سپری کردن دوره‌های عقیدتی و نظامی مشغول بوده است.

در ماه فوریه سال 2015 «منصور عمرف» معاون رئیس سازمان امنیتی ملی تاجیکستان ضمن گزارش به پارلمان این کشور از تحویل 5 نفر از اعضای جماعت انصارالله توسط اطلاعات خارجی پاکستان خبر داده بود.

به گفته این مقام امنیتی تاجیک، اعضای این گروه در یکی از اردوگاه‌های وزیرستان پاکستان دوره‌های نظامی را پشت سر گذاشته‌اند.

طی سال‌های گذشته نهادهای امنیتی و انتظامی تاجیکستان بارها از دست داشتن برخی از اعضای این گروه در طراحی اقدامات تروریستی علیه این کشور و دستگیری تعدادی نیز خبر دادند. از جمله در پایان بهمن سال گذشته دادگاه شهر «خجند» تاجیکستان 13 نفر عضو انصارالله را به اتهام استخدام ساکنان استان «سغد» برای اعزام به سوریه محکوم کرد.

نگاهی به سابقه رهبر انصارالله

پیش از این نیز برخی از رسانه‌ها از کشته شدن ملا امرالدین در وزیرستان پاکستان خبر داده بودند ولی از سوی هیچ یک از منابعی تائید نشد. اینک وزیر کشور تاجیکستان اعلام کرد که رهبر گروه تروریستی انصارالله در جریان یکی از عملیات‌های نظامی در افغانستان کشته شده است.

امرالدین تبراف متولد سال 1950 بوده و به دلیل داشتن آموزش اسلامی و تدریس برای طلاب محلی با نام «ملا امرالدین» شناخته می‌شد. در ابتدای دهه 1990 برای تحصیل علوم اسلامی عازم «قاهره» شد و در سال 1993 در پی آغاز درگیری‌ها تاجیکستان و منتقل شدن مخالفین به شمال افغانستان به آنها پیوست.

گفته می‌شود که در زمان درگیری‌ها چندین عملیات مهم را انجام داده که حمله به پاسگاه شماره 12 روسیه در مرز تاجیکستان با افغانستان از جمله اتهامات وی است.

اما بین ملا امرالدین و برخی از مهره‌های مخالفین تاجیک (به خصوص «رضوان صادرف» فرماده گروه های مسلح اتحاد مخالفین) اختلافاتی سر زد و در سال 1995 با خانواده خود عازم پیشاور پاکستان شد. در این جا بود که وی تحت تاثیر تکفیری‌ها قرار گرفت و در برنامه‌های آن‌ها مشارکت کرد.

وابستگی وی به جریان تکفیر زمانی برجسته شد که تقریبا همه رهبران مخالفین تاجیک را محکوم به بی‌دینی کرد. حتی در جریان عملیات نظامی دولت پاکستان علیه جماعت تکفیر پسر ملا امرالدین نیز کشته شد.

وی سپس به دعوت رهبری اتحاد مخالفین تاجیک پس از امضای موافقتنامه صلح به تاجیکستان آمد ولی در سال 1999 دوباره با تعدادی از هوادارانش به پاکستان برگشت.

ملا امرالدین در ابتدای سال 2000 به حرکت اسلامی ازبکستان پیوست ولی بعد از مرگ «جمعه نمنگانی» از این حرکت جدا شد.

بنابر اعلام، منابع امنیتی تاجیکستان، وی با جلب تعدادی از تاجیک تباران حرکت اسلامی ازبکستان اقدام به ایجاد گروه جداگانه‌ای کرد که از سوی القاعده حمایت مالی می‌شد. این گروه با گذشت چند سال «جماعت انصارالله» عنوان شد که بنابر اطلاع منابع امنیتی تاجیکستان تعداد اعضای آن هیچ گاهی بیش از 50 تا 70 نفر نبوده است.

به اعتقاد کارشناسان، مسائل امنیتی منطقه با کشته شدن رهبر انصارالله به احتمال زیاد این گروه متلاشی خواهد شد.