در رأس راهبرد نظامی سعودی‌ها، شخص محمد بن سلمان قرار دارد که به علت شاه‌شدن پدرش، ناگهان به سومین رتبه ارشد رژیم آل‌سعود ارتقای مقام یافت. او در کنار بن‌نایف، ولی‌عهد، طراحان اصلی حمله به یمن بودند که به قصد قدرت‌نمایی و سرکوب انصارالله وارد معرکه شدند اما پس از ماه‌ها تازه فهمیده‌اند چه کلاهی بر سرشان رفته است.

گروه بین‌الملل مشرق - بعد از چند سال آتش‌بیاری عربستان در بحران سوریه، و راه انداختن جنگ نیابتی به قیمت خون هزاران سوری بیگناه، و ویرانی همه‌جانبه این کشور، بالاخره مسوولین تازه به دوران رسیده سعودی که با مرگ عبدالله و پادشاهی سلمان بیمار (جسمی و روحی)، بر کرسی‌های قدرت نشسته‌اند و خود را جناح «باز»های این کشور می‌پندارند، طاقت نیاوردند و به بهانه پاسخ دادن به استمداد دولت مستعفی (و به واقع خیانت کار) منصور هادی، به طور تمام قد پای در معرکه یمن گذاشتند.

 بالاخره نتیجه سال‌ها انبار کردن انواع جنگ‌افزارهای آمریکایی و اروپایی به هزینه ده‌ها میلیارد دلار، باید به زعم زمامداران آتش افروز و بری از عاطفه و احساس سعودی در جایی آزمایش می‌شد، و چه جایی بهتر از یمن فقیر و رنج کشیده. اما تو گویی سعودی‌ها که گمان می‌بردند کار یمن را با انواع و اقسام سلاح‌های به روز کشتار در حداکثر چند هفته یکسره می‌کند، حساب نکرده بود که تنها صرف میلیاردها دلار پول مفت نفت و تشکیل نیروی نظامی پر زرق و برق با مستشاری هزاران نیروی آمریکایی و اروپایی برای پیروزی در جنگ کافی نیست، و در نهایت چیزی به نام ایمان و ایدئولوژی برای جنگیدن روی زمین و و رقم زدن سرنوشت نهایی جنگ نیاز است، چیزی که چندان در میان نیروهای مسلح عربستان و نیروهای خارجی مزدور این ارتش، محلی از اعراب ندارد.

ارتش عربستان؛ خیال خام ژاندارمی منطقه

به هر روی، به نظر می‌رسد جناحی که اکنون قدرت را در عربستان به دست گرفته است، از جلوه‌نمایی نظامی بدش نمی‌آید، حتی اگر این جلوه‌نمایی به صورت بمباران بی‌وقفه و هفت‌ماهه یک ملت بی‌دفاع در برابر حملات هوایی و قرار گرفته در محاصره کامل باشد. در این گزارش، قصد داریم ابزار این جلوه‌نمایی نظامی، یعنی نیروی مسلح سلطنتی عربستان را به اجمال و در کلیت آن معرفی کنیم، با این توضیح که در این گزارش صرفا بحث ترسیم تصویری را از موضوع داریم، و پرداختن به نقاط ضعف و احیانا قوت نیروی مسلح سعودی (به واقع تحلیل انتقادی آن) را به زمانی و مقالی دیگر موکول می‌کنیم که گزارشی مستقل می‌طلبد.

نیروی مسلح عربستان در چشم انداز کلی


ارتش عربستان؛ خیال خام ژاندارمی منطقه

جمعیت:27.300.000 نیروی در دسترس: 15.246.507 آماده به خدمت: حدود 14 میلیون

نیرویی که هر سال به سن خدمت می‌رسد: 505.000 نیروی نظامی فعال: 230.500 نیروی ذخیره فعال: 25.000 خدمت وظیفه عمومی: ندارد

نیروی زمینی

تانک: 1200 خودروی زرهی رزمی: 5472 توپ‌های خودکششی: 524 توپ های یدک‌کش شونده: 432 راکت انداز: 322

نیروی هوایی

شمار کل پرنده‌ها: 675 جنگنده/رهگیر: 155 پرنده تهاجمی بال-ثابت: 236 هواپیمای ترابری:187 آموزشی: 168 مجموع بالگرد: 182 بالگرد تهاجمی: 18

نیروی دریایی

مجموع ناوگان دریایی: 55 هواپیمابر: 0 ناوجنگی: 7 ناوچه: 4 زیردریایی: 0 نابودگر (کشتی حامل موشک هدایت‌شونده): 0 (در حال رایزنی برای خرید) قایق گشت ساحلی: 39 کشتی مین روب: 3

منابع(نفتی)

تولید نفت: حدود 11 میلیون بشکه مصرف داخلی: 2.800.000 ذخایر ثابت شده: 267 میلیارد بشکه

ارتش عربستان؛ خیال خام ژاندارمی منطقه

مناطق نفت‌خیز عربستان سعودی

لجیستیک

نیروی کار: 8.412.000 فرودگاه: 216 بندر و پایانه مهم: 4 پوشش راه آهن: 1.378 کیلومتر پوشش جاده‌ای: 221.372 توان ناوگان تجاری: 72

بودجه دفاعی

بودجه دفاعی (متوسط 4 سال گذشته): 56.8 میلیارد دلار (سومین بودجه نظامی جهان در 2014 با 80 میلیارد دلار) بدهی خارجی: 150 میلیارد دلار ذخیره طلا و ارز خارجی: 739.5 میلیارد دلار

توازن قدرت خرید: 927.800 میلیارد دلار

جغرافیا

مساحت: 2.149.690کیلومتر مربع، طول ساحل: 2.640ک، مرز مشترک: 4.272 ک، آبراه: ندارد

تشکیلات نظامی

وزارت نیروهای دفاعی و هوانوردی، نیروی زمینی سلطنتی، نیروی دریایی سلطنتی (تفنگداران دریایی و نیروی ویژه)، نیروی هوایی سلطنتی، نیروهای دفاع هوایی سلطنتی سعودی، نیروی موشکی راهبردی سلطنتی سعودی، گارد ملی عربستان سعودی.

مردان 16-49 سال قادر به خدمت: 7.365.624

زنان 16-49 قادر به خدمت: 5.677.819

نسبت هزینه نظامی عربستان به جی‌دی‌پی این کشور، حدود 8 درصد و از این نظر در رتبه سوم بعد از افریقای جنوی و عمان است.

صنایع نظامی

شرکت صنایع نظامی عربستان، شهرک علم و فناوری ملک عبدالعزیز، شرکت صنایع سنگین عبدالله الفریس، شرکت صنایع هوایی السلام، شرکت صنایع الکترونیک پیشرفته.

تامین کنندگان اقلام نظامی

ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه، چین، روسیه، برزیل، آلمان، اسپانیا، اتریش، ترکیه.

تعداد پرسنل

نیروی زمینی: 75000 نیروی هوایی: 20000 دفاع هوایی: 16000 نیروی دریایی سلطنتی: 13500 گارد ملی: 75000 نیروهای قبایلی: 25000

سلاح راهبردی

واقعیت این است که هزینه برنامه اتمی پاکستان را عربستان سعودی تامین می‌کند. به علاوه، بارها عربستان اقتصاد ضعیف پاکستان را نجات داده است. از این رو، بسیاری از کارشناسان معتقدند که عربستان این امکان بالقوه را دارد که در صورت احساس نیاز از پاکستان کلاهک اتمی بخرد. عربستان بزرگ‌ترین فروشنده نفت و متحد راهبردی آمریکاست و به نظر نمی‌رسد که در صورت افشای خریداری احتمالی بمب، با واکنش سختی از سوی غرب رو به رو شود.

چرا آل‌سعود با مدرن‌ترین تسلیحات جهان قادر به شکست مبارزان یمنی نیست+‌تصاویر

فرید زکریا، سردبیر نیوزویک، در مقاله‌ای در واشینگتن پست ( با عنوان «چرا عربستان نمی‌تواند سلاح هسته‌ای داشته باشد») نوشت که عربستان به لحاظ علم و ریاضیات عقب مانده است و فقط می‌تواند زمین را سوراخ کند و نفت بفروشد. مضاف بر این که آدم‌های مورد نیاز برای ساخت سلاح هسته‌ای را هم ندارد.

دیوید اوتاوی، کارشناس ارشد مرکز ویلسون در واشنگتن، معتقد است که نسل جدیدی از «بازها»ی سعودی ناشکیبا به قدرت رسیده‌اند که پر از خشم و عقده از بی‌توفیقی این کشور در تاثیرگذاری سیاسی و نظامی هستند، و وجود آن‌ها احتمال رفتن عربستان به سوی خرید بمب از کشورهایی چون پاکستان را افزایش می‌دهد. به نظر می‌رسد که در راس این به اصطلاح بازها، «محمد بن سلمان»، پسر پادشاه جدید، وزیر دفاع و معاون دوم نخست وزیر، قرار دارد.

ارتش عربستان؛ خیال خام ژاندارمی منطقه

فواز جرجیس، استاد سیاست خاورمیانه در مدرسه اقتصاد لندن بر این اعتقاد است که:

«مداخله نظامی در بحرین، نشانگر شروع سیاست خارجی سخت عربستان بود که مستقل از چتر امنیتی آمریکاست.»

به علاوه، عربستان به صورت تمام قد وارد صحنه سوریه شد و با حمایت از گروه‌های تروریستی ضد اسد، تمام توان خود را در این چند سال برای براندازی اسد (حکومت قانونی سوریه) در این چند سال به کار گرفته است. به واقع، عربستان «مادر داعش» برای تغییر مناسبات منطقه‌ای و مرزهای سرزمینی در غرب آسیاست.

بخشی از نخبگان فکری عربستان، مثلا «محمد بن نواف» سفیر عربستان در لندن و نواف عبید، پژوهشگر مدعو در هاروارد، از قدرت‌نمایی نظامی عربستان حمایت می‌کنند. سفیر مذکور در دسامبر 2013، در سرمقاله نیویورک تایمز نوشت:

چرا آل‌سعود با مدرن‌ترین تسلیحات جهان قادر به شکست مبارزان یمنی نیست+‌تصاویر
محمد بن نواف سفیر سعودی در لندن

«سعودی‌ها برای اجرای تعهدات خود در منطقه فعالیت خواهند کرد... با یا بدون حمایت شرکای غربی. عربستان شریک تجاری دهم آمریکا، بزرگ‌ترین فروشنده نفت و بزرگ‌ترین خریدار سلاح از آمریکاست.»

در راس راهبرد نظامی جدید سعودی‌ها، محمد بن سلمان قرار دارد. او که از شغلی کم اهمیت، به واسطه پادشاه شدن پدرش، یک شبه به سومین مقام ارشد در سیستم عربستان رسیده است، در کنار ولیعهد، محمد بن نایف، برادرزاده سلمان، طراحان اصلی حمله ناجوانمردانه به یمن در ابتدای امسال بودند. آن‌ها به قصد قدرت‌نمایی و سرکوب جنبش انصارالله (که به تعبیر آن‌ها حزب الله جدید منطقه است)، وارد معرکه یمن شدند. مساله‌ای که به تدریج تبدیل به باتلاق عربستان شده و انصارالله و ارتش یمن حتی نقاطی از درون مرزهای عربستان را تصرف کرده‌اند. چاز فریمن، سفیر سابق آمریکا در ریاض بر این نظر است که:

«برای نخستین‌بار سعودی‌ها ظرفیت‌های نظامی پیشرفته خود را برای کسب امتیاز به کار گرفته‌اند. این که آیا این ظرفیت‌ها به شیوه‌ای موثر برای پیش‌برد خط مشی و کسب اهداف سیاسی به کار گرفته است، مساله‌ای دیگر است.»

سران نظامی

فرمانده کل نیروهای مسلح: سلمان بن عبدالعزیز آل سعود

وزیر دفاع: محمد بن سلمان آل سعود

رییس ستاد کل ارتش: سپهبد حسین بن عبدالله القبیل

مقر سرفرماندهی: ریاض

نیروی زمینی سلطنتی سعودی(القوات البریه الملکیه السعودیه)

تاریخچه: تشکیل ارتش سعودی را به سال 1923 و تشکیل دولت مدرن سعودی یا «پادشاهی سعودی» و یک حکومت متحد و یکپارچه در شبه جزیره عربستان برمی‌گردانند. اما مقطع شروع توسعه نیروی نظامی جنگ اعراب و اسراییل در 1948 است. سقوط شاه ایران و ترس از قدرت‌گیری شیعیان و جنگ اول خلیج فارس، نقاط عطف توسعه نظامی ارتش سعودی بود.

ارتش عربستان؛ خیال خام ژاندارمی منطقه

مهم‌ترین جنگ‌هایی که ارتش عربستان دخیل بودند، از این قرارند:

1948-جنگ اعراب و اسراییل. اعزام 3000 نیروی سعودی.

1969-جنگ الودیعه. بین نیروهای جمهوری دموکراتیک خلق یمن جنوبی و نیروهای عربستان.

1973-جنگ یوم کیپور. عربستان قیمت نفت را در اعتراض به دخالت نیروهای آمریکایی بالا برد. به علاوه 3000 نیروی سعودی مستقر در اردن به جبهه سوریه فرستاده شدند.

1990-1991- جنگ اول خلیج فارس (طوفان صحرا). در قالب نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا. نیروی زمینی و گارد ملی در «نبرد خفجی» و آزادسازی کویت نقش داشتند.

2010-2007-اولین دور خیزش حوثی‌‌های یمن برای مقابله با نیروهای عربستان که در سرکوب حوثی‌ها به ارتش علی عبدالله صالح کمک می‌کردند و تصرف بخش‌هایی از مناطق مرزی عربستان توسط حوثی‌ها.

2015- رهبری ائتلاف کشورهای عربی در عملیات موسوم به «طوفان قاطعیت» در تهاجم نظامی به یمن.

استعداد نیروهای زمینی

3 تیپ زرهی، 5 تیپ پیاده مکانیزه، 3 تیپ تفنگدار سبک موتوریزه، 1 تیپ هوابرد، 5 گردان توپخانه مستقل، 1 واحد هوانیروز.

ارتش سعودی تیپ زرهی 12 و تیپ 6 مکانیزه را در شهر نظامی ملک فیصل در ناحیه تبوک استقرار داده است. تیپ 4 زرهی و تیپ 11 مکانیزه نیز در شهر نظامی ملک عبدالعزیز در ناحیه «خمیس مشیط» مستقر کرده است. محل استقرار تیپ مکانیزه 20 و تیپ مکانیزه 8 در شهر نظامی ملک خالد در اطراف «حفر الباطن» و مقر تیپ 10 مکانیزه در الشروره است.

ارتش عربستان؛ خیال خام ژاندارمی منطقه
منطقه خمیس مشیط که پایگاه نظامی آن بارها هدف موشک‌های بالستیک ارتش یمن قرار گرفته است


نیروی زرهی

این نیرو شامل سه تیپ 4 ملک فهد و تیپ های 8 و 12 زرهی است. هر تیپ زرهی معمول سعودی شامل یک گردان زرهی شناسایی، سه گردان تانک با 42 تانک در هر گردان، یک گردان پیاده مکانیزه با 54 خودروی نفربر و زرهی رزمی، یک گردان توپخانه با 18 توپ خودکششی است. علاوه بر این، یک گروهان مهندسی، یک گروهان بالگردی، یک گروهان امداد و یک کارگاه میدانی.

نیروی مکانیزه

تیپ 6 مکانیزه، تیپ 8 مکانیزه، تیپ 10 مکانیزه.

یک تیپ مکانیزه معمول سعودی شامل یک گردان زرهی شناسایی، یک گردان تانک با 42 تانک، 3 گردان پیاده مکانیزه با 54 خودروی نفربر و زرهی رزمی، یک گردان توپخانه با 18 توپ خودکششی است. به علاوه یک گردان بالگردی، یک گروهان مهندسی، یک گردان لجیستیک، یک گروهان امداد و یک کارگاه میدانی هم در یک تیپ مکانیزه وجود دارد.

چرا آل‌سعود با مدرن‌ترین تسلیحات جهان قادر به شکست مبارزان یمنی نیست+‌تصاویر

یک ویژگی تیپ مکانیزه داشتن 24 لانچر موشک ضدتانک هدایت شونده، 4 واحد خمپاره انداز با مجموع 8 خمپاره انداز 81 میلیمتری در هر واحد است.

نیروی پیاده

تیپ 17، 18 و 19 سبک موتوریزه.

هر تیپ پیاده شامل سه گردان موتوریزه، یک گردان توپخانه و یک گردان پشتیبانی است.

هوابرد

تیپ هوابرد شامل دو گردان 4 و 5 است. این تیپ معمولا در حوالی تبوک مستقر است. این تیپ دو گردان چترباز و سه گروهان نیروهای ویژه دارد. عربستان سعودی در سال‌های اخیر نیروی ویژه خود را توسعه داده و به آخرین امکانات روز مجهز نموده تا در درجه اول با شورش‌ها و ناآرامی‌های داخلی (به ویژه بعد از بهار عربی) برخورد سریع و ضربتی داشته باشند. این نیروهای ویژه تبدیل به واحدهای رزمی مستقل شده‌اند که مستقیما به شاهزاده وزیر دفاع گزارش می‌دهند.

توپخانه

نیروی زمینی 5 گردان توپخانه در اختیار دارد. به علاوه یک گردان توپخانه میدانی شامل سیستم راکت‌انداز چندگانه (گردان 15) و یک گردان موشکی (گردان18) هم در اختیار دارد.

هنگ مستقل محافظ سلطنت

یک هنگ مستقل از نیروی نظامی عربستان به نام «هنگ محافظ سلطنتی» وجود دارد که از سه گردان پیاده تشکیل شده است. این هنگ تنها به شاه گزارش می‌دهد و تشکیلاتی تقریبا مستقل از ارتش دارد و وظیفه آن‌ها حفاظت از شخص شاه است. آن‌ها با لباس‌ها و نشان‌های ویژه و چفیه سعودی بر سر متمایزند.

چرا آل‌سعود با مدرن‌ترین تسلیحات جهان قادر به شکست مبارزان یمنی نیست+‌تصاویر

پایین‌ترین درجه افسری در نیروی زمینی ستوان سوم، و بالاترین درجه ارتشبد است.

سلاح‌های نیروی زمینی

سلاح سبک

کلت نیمه اتوماتیک برونینگ‌های پاور- کلت نیمه اتوماتیک گلاک 17- مسلسل دستی ام پی فایو (اچ اند کا) - تفنگ هجومی ژ3 (هِکلر اند کخ)- تفنگ هجومی ام4 کاربین- مسلسل سنگین اف ان مگ- مسلسل سنگین ام2 برونینگ

خمپاره، راکت، ضدتانک و سیستم موشکی

نارنجک‌انداز تک-شلیک ام 203

موشک ضدتانک هدایت‌شونده اف‌جی‌ام-148

موشک ضدتانک هدایت شونده جاولین سوئینگ فایر

موشک ضد تانک ام47 دراگِن

موشک ضدتانک هدایت شونده هات و هات 2

تاو بی جی ام-71 تاو بی جی ام-71سی تاو2 بی جی ام-71دی تاو2 بی جی ام 71 ام

اس اس.11 بیل 2

خمپاره‌انداز

M224 Mortar

Brandt 60mm LR Gun-mortar

MO-120-RT-61 120mm

2R2M 120MM

M30 107 mm Mortar

تانک‌ها

 تانک‌های آمریکایی M1 Abrams

M60 Patton و

AMX-30 فرانسوی که در سال های 1973-1974 خریداری شدند و اکنون تانک ذخیره ارتش است.

خودروهای زرهی رزمی و نفربر

آمریکایی که نفربر اصلی ارتش به تعداد 400 فروند است. M2 Bradley

فرانسوی به تعداد 500 فروند که در 1974 خریداری شد و اکنون نفربر ذخیره است. AMX-10P

نفربر زرهی آمریکایی به تعداد 394 فروند که در ترکیه به روزرسانی شده اند. M113

ساخت آلمان غربی به تعداد175 فروند که در دهه 1980 از آن کشور خریداری شد.TPz Fuchs

آمریکایی 579 فروندV-150

پنهارد ای ام ال 60 و 90 میلیمیتری فرانسوی 235 فروند- 200 فروند نکستر آراویس فرانسوی- 150 فروند پنهارد ام3

آمریکایی به تعداد 15000HMMWV

آمریکایی به تعداد 2000CUCV II

اسپانیایی به تعداد 300 URO VAMTAC

توپخانه و سیستم موشکی

M270

سیستم راکت انداز چندگانه(ام ال آر) 270 میلیمتری آمریکایی(50 عدد)

Astros II MLRS

سیستم راکت انداز چندگانه 127 میلیمتری برزیلی(72 عدد)

PLZ-45

هوویتزر خودکششی چینی 155 میلیمتری(54 عدد)

M109 howitzer

هویتزر 155 میلیمتری آمریکایی مجموع دو نوع آن 160 عدد

M198 howitzer

توپ یدک کش شونده 155 میلیمتری آمریکایی(42 عدد)

AMX-GCT

توپ خودکششی 155 میلیمتری فرانسوی(51 عدد)

M114 howitzer

50 تا به صورت ذخیره

M102 howitzer

140 عدد

M101 howitzer

100 عدد به صورت ذخیره

بالگردها

AH-64 Apache

بالگرد تهاجمی آمریکایی به تعداد 81 فروند(29 عدد به ارزش 1.2 میلیارد دلار به سفارش عربستان در حال آماده سازی است).

چرا آل‌سعود با مدرن‌ترین تسلیحات جهان قادر به شکست مبارزان یمنی نیست+‌تصاویر

Sikorsky UH-60 Black Hawk

بالگرد ترابری آمریکایی به تعداد 37 فروند(24 فروند دیگر از این بالگرد به ارزش 350 میلیون دلار سفارش داده شده است).

Bell 406

بالگرد اسکات آمریکایی به تعداد 13 فروند.

Boeing CH-47 Chinook

Sikorsky S-70د

این دو نوع به ترتیب بالگردهای باربری و امدادی هستند که به تعداد نامشخصی در ناوگان هوایی نیروی زمینی به کار گرفته می شوند.

گارد ملی عربستان

گارد ملی (ارتش سفید) تحت نظر «وزارت گارد ملی» (به جای وزارت دفاع) به فرماندهی شاهزاده «متعب بن عبدالله بن عبدالعزیز» از می 2013 به این سو، فعالیت می‌کند. تا قبل از آن، متعب از 2010 تا 2013 فرمانده گارد ملی بود. این گارد به لاتین «سَنگ» نامیده می‌شود.

چرا آل‌سعود با مدرن‌ترین تسلیحات جهان قادر به شکست مبارزان یمنی نیست+‌تصاویر
متعب بن عبدالله بن عبدالعزیز

گارد ملی عمدتا متشکل از نیروهای قبیله‌ای وفادار به سلطنت است که وظیفه اصلی آن‌ها حفاظت از خاندان سلطنت در برابر چالش‌های درونی مثل کودتاست. البته گارد ملی یک نیروی دفاعی در برابر حملات خارجی هم هست. این نیرو در ماموریت‌هایی چون دخالت در بحرین و سرکوب شیعیان، جنگ خلیج فارس و تصرف مسجدالحرام در 1979 توسط سلفی‌های تندرو شرکت داشته است. ماموریت‌های اصلی گارد ملی عبارتند از: حفاظت از «خاندان سلطنت» در برابر کودتای نظامی، حفاظت از تاسیسات و منابع راهبردی و حفاظت از شهرهای مکه و مدینه.

چرا آل‌سعود با مدرن‌ترین تسلیحات جهان قادر به شکست مبارزان یمنی نیست+‌تصاویر

همان طور که گفته شد گارد ملی زیر نظر وزارت گارد ملی است و تنها در برابر پادشاه سعودی مسوول است. ساختار فرماندهی و شبکه ارتباطی آن هم مستقل از ارتش عربستان است. فرمانده این نیرو همواره از یکی از شاهزادگان ارشد برگزیده می‌شود. به واقع این گارد، نهادی است که قبایل را به خاندان سلطنت متصل می‌کند. افراد آن به شدت تحت تاثیر آیین وهابیت هستند تا تحت تاثیر افکار براندازانه و ایدئولوژی‌های دیگر قرار نگیرند. بر عکس ارتش که سازوکار منظم نظامی دارد، در گارد ملی وابستگی خونی و قبیله‌ای و وفاداری به سلطنت، عامل اصلی رتبه‌بندی است.

گارد ملی مجهزترین و کارآزموده‌ترین بخش نیروی مسلح عربستان است که در دهه 1980 توسط بیش از یک هزار تن از کهنه سربازهای آمریکایی ویتنام، تعلیم داده شد. این نیرو در جنگ اول خلیج فارس، به ویژه در نبرد «خفجی» نخستین محک جدی خود را خورد که البته یک نیروی فرعی در زیرمجموعه نیروهای ائتلاف بود. ایالات متحده از طریق شرکت‌های نظامی و تسلیحاتی خصوصی و به صورت مخفی این گارد را تجهیز می‌کند و هیچ محدودیتی در خرید تجهیزات و دوره‌های آموزشی به این گارد از سوی آمریکا وجود ندارد. تجهیز این نیرو در قالب «برنامه نوسازی گارد ملی عربستان» توسط دفتر مدیریت برنامه ارتش آمریکا هدایت می‌شود. گارد ملی توسط «شرکت وینل»، که یک شرکت آمریکایی خصوصی معروف در زمینه آموزش و مشورت و برنامه ریزی نظامی است، باز-سازماندهی شد. این نیرو بیش از هزار خودروی سبک زرهی موسوم به «کوماندو» (کادیلاک گیج) داشت که به مرور با خودروی زرهی سبک «لَو-25» جایگزین شد. نیروی متحرک آن شامل سه تیپ مکانیزه و 5 تیپ پیاده موتوریزه است. یک «میلیشیا» هم در زیرمجموعه این نیرو است که از 24 گردان یا «فوج» از به اصطلاح سلحشوران قبیله‌ای تشکیل شده است.

چرا آل‌سعود با مدرن‌ترین تسلیحات جهان قادر به شکست مبارزان یمنی نیست+‌تصاویر

تیپ‌ها

3 تیپ مکانیزه امام محمد بن سعود، شاهزاده سعد عبدالرحمن و تیپ مکانیزه ترکی.

تیپ پیاده سبک شاه خالد- تیپ پیاده سبک شاهزاده محمد بن عبدالرحمن آل سعود-تیپ سبک پیاده عمر بن خطاب که به ترتیب در مدینه و مکه و طائف مستقر هستند.


تقسیم بندی مناطق

سرفرماندهی

مستقر در ریاض که شامل سه تیپ مکانیزه، یک تیپ پیاده سبک، اسکادران سواره نظام تشریفات، دانشکده نظام شاه خالد، گردان پلیس نظامی و نیروهای نامنظم قبایلی می شود.

ستاد منطقه شرق

مستقر در دمّام که شامل یک تیپ مکانیزه، یک تیپ پیاده مستقر در هفوف در جنوب دمّام، یک تیپ پیاده سبک و نیروهای قبایلی نامنظم می شود.

ستاد منطقه غرب

شامل دو تیپ پیاده در جده و مدینه و تیپ عمر بن خطاب مستقر در طائف می شود.

لباس نظامی

لباس نظامی گارد ملی برگرفته از لباس های آمریکایی و انگلیسی است که شکل دهنده نیروی مسلح عربستان بودند. رنگ غالب در یونیفرم آن ها خاکی و زیتونی است.

چرا آل‌سعود با مدرن‌ترین تسلیحات جهان قادر به شکست مبارزان یمنی نیست+‌تصاویر


تجهیزات

گارد ملی تانک در اختیار ندارد بلکه از زره‌پوش‌های سبک استفاده می‌کند. به علاوه، بالگردهای مخصوص و هواپیماهای سبک هم در اختیار دارد. تجهیزات توپخانه هم بخشی دیگر از امکانات گارد است. گفتنی است که فقط در سال 2001، 2.2 میلیارد دلار میلیارد دلار صرف خرید خودروهای زرهی «لَو-724» در ده مدل مختلف آن شد. در دسامبر 2012، گارد ملی سفارش خرید 68 خودروی زرهی چندکاره فرانسوی «ام پی سی وی» را داد. در سپتامبر 2014، گارد ملی 24 بوئینگ ای اچ-6آی موسوم به «لیتل برد» (Boeing Little Bird AH-6 i) برای حمله‌های هوایی سبک و بالگرد شناسایی را به شرکت بوئینگ داد (تحویل در 2016).

چرا آل‌سعود با مدرن‌ترین تسلیحات جهان قادر به شکست مبارزان یمنی نیست+‌تصاویر
بوئینگ ای اچ-6آی

بالاترین درجه نظامی در گارد ملی «ژنرال» است که «فریق اول» نامیده می‌شود.


نیروی هوایی سلطنتی عربستان (القوات الجویه الملکیه السعودیه)

نیروی هوایی عربستان سومین مجموعه بزرگ اف-15 ها را بعد از ایلات متحده و ژاپن در اختیار دارد. بوئینگ اف-15 موسوم به «عقاب»، ستون فقرات نیروی هوایی عربستان است. در حالی که به لحاظ تهاجمی، نقش اصلی را «پاناویا تورنیدو» بازی می کند. هواپیمای تورنیدو و سایر تجهیزات مرتبط، تحت قرادادهای موسوم به «الیمامه» با صنعت هوایی بریتانیا، به عربستان تحویل داده شد. برنامه «السلام» جانشین برنامه الیمامه شد که منجر به تحویل 72 هواپیمای «یوروفایدر تایفون» توسط کنسرسیوم «بی اِی ای»(شرکت اروپایی چند ملیتی صنایع هوایی به ریاست بریتانیا) به عربستان گردید. قابلیت اصلی نیروی هوایی عربستان به تکنولوژی بالای هواپیماهای آن است و نه برتری عددی، و از این رو حرص و ول سعودی ها، خرید آخرین فناوری های روز هوایی است. تمرین های خلبانی و هوانوردی توسط هواپیماهای «پیلاتوس»،«هاوک» و «بوئینگ اف-15» و «نورتروپ اف-5 اف» انجام می گیرد. ناوگان ترابری عربستان عمدتا متشکل از سی130 های لاکهید است. عملیات شناسایی با دو نوع «آر اف-5 ای» و «بوئینگ ای-3اِی» انجام می گیرد.

چرا آل‌سعود با مدرن‌ترین تسلیحات جهان قادر به شکست مبارزان یمنی نیست+‌تصاویر

فرمانده نیروی هوایی: سپهبد «محمد بن عبدالله بن العایش»

استعداد نیروها: 20000

مجموع ناوگان هوایی:

جنگی حدود 330، که 261 فروند در حال خدمتند.

حمل و نقل 57 فروند، که همه آن ها فعالند.

بالگرد 234 فروند که همه آن ها فعالند.


پایگاه‌های هوایی و آشیانه‌ها

آشیانه شاه سلمان بن عبدالعزیز- فرودگاه بین المللی ملک خالد- پایگاه هوایی شاهزاده سلطان- آشیانه شهر نظامی ملک خالد- آشیانه الاحساء- آشیانه حفر الباطن- فرودگاه بین المللی شاهزاده محمد بن عبدالعزیز- فرودگاه ملک فهد- آشیانه نیروی دریایی ملک عبدالزیز- آشیانه راس تناجیب- پایگاه هوایی نیروی دریایی ملک عبدالزیز- فرودگاه بین المللی ملک عبدالعزیز- پایگاه هوایی خمیس مشیط- پایگاه هوایی نیروی دریایی ملک فیصل-فرودگاه منطقه ای جیزان- فرودگاه داخلی الجوف و آشیانه های نجران، ینبوع و شروره.

چرا آل‌سعود با مدرن‌ترین تسلیحات جهان قادر به شکست مبارزان یمنی نیست+‌تصاویر
فرودگاه بین المللی ملک خالد در 35 کیلومتری ریاض


جنگنده‌های اصلی عربستان

شرکت مک دانل داگلاس آمریکا- مدل اف-15 ای، نوع استرایک ایگل

70 فروند موجود-84 فروند سفارش داده شده

مک دانل داگلاس-مدل اف-15 سی ایگل

16 فروند موجود- 70 فروند سفارش داده شده

یورو فایدر تایفون(انگلستان)

24 موجود-48 سفارش داده شده

پاناویا تورنیدو(آی دی اِس)

80 فروند(به روزرسانی با هزینه 5 میلیارد دلار)


نیروی دریایی سلطنتی سعودی

ستاد فرماندهی نیروی دریایی عربستان در ریاض مستقر است. نیروی دریایی به دو ناوگان تقسیم شده است: 1. ناوگان غربی که مقر آن در جده و منطقه ماموریت آن دریای سرخ است. ناوگان شرقی که مقر آن در الجُبیل و محل ماموریت آن خلیج همیشه فارس است. همه ناوهای عربستان در دریای سرخ و همه ناوچه‌های آن در خلیج فارس است. سایر تاسیسات دریایی در بنادر ینبوع، الدمّام و راس میشاب قرار دارند. بندر الدمّام یکی از بزرگ‌ترین و پیشرفته‌ترین پایانه‌های دریایی جهان را داراست که در جریان جنگ اول خلیج فارس به طور گسترده مورد استفاده نیروهای ائتلاف قرار گرفت. دو پایگاه دریایی اصلی جده و الجبیل تحت «برنامه توسعه نیروی دریایی عربستان» (اسنِپ) ساخته شدند و شبیه شهرهای نظامی ارتش هستند که شامل مراکز فرماندهی، مجتمع‌های مسکونی، مساجد، مدارس، مراکز خرید و مجموعه‌های تفریحی برای پرسنل و خانواده‌های آنان می‌شوند. به علاوه تاسیسات نگهداری، لجستیک و آموزش هم در این شهرک ها مستقر هستند. گفتنی است که دو فروند از بزرگ‌ترین قایق‌های دنیا هم جزو ناوگان دریایی عربستان است: «شاهزاده عبدالعزیز» و «الیمامه» که البته غیرنظامی هستند. فرمانده نیروی دریایی سلطنتی عربستان، دریاسالار فهد بن عبدالله بن محمد آل سعود (شاهزاده) است.

ارتش عربستان؛ خیال خام ژاندارمی منطقه
فهد بن عبدالله فرمانده نیروی دریایی آل‌سعود


ناوها

3 ناو کلاس «الریاض»،نسخه اصلاح شده ناو کلاس «لافایت» با وزن بارگیری کامل 4.700 تن، مسلح به 8 موشک سطح به سطح اگزوسه، 2 موشک «اُستر 15 یوروسَم» سطح به هوا، توپ «اتو ملارا» 62/76 میلیمتری سوپررَپید، به علاوه 4 تیوب اژدرافکن 533 میلیمتری. این ناو همچنین اژدرهای سنگین ضد زیردریایی اف17 (دی سی ان اس) هم دارد. بر روی عرشه آن یک پد فرود بالگرد برای بالگردهای اندازه متوسط هم هست.

4 ناو کلاس «المدینه»، مستقر در دریای سرخ، ساخت فرانسه، که در اواسط دهه 1980 از آن کشور خریداری شدند. وزن بارگیری شده کامل آن ها حدود 2.610 تن است. این ناوها مجهز به موشک «اتومات اس اس ام»، موشک ضدهوایی «کروتاله 8 سلولی سَم»، توپ 100 میلیمتری، توپ ضدهوایی 40 میلیمتری، 4 تیوب اژدر هستند. یک عرشه بالگرد و یک آشیانه بالگرد برای بالگرد نوع «دافین» هم در این ناو ها وجود دارد. اسامی این 7 ناو به این ترتیب است: الطائف، الابحاء، الهفوف، المدینه، دمّام، مکه، الریاض.

چرا آل‌سعود با مدرن‌ترین تسلیحات جهان قادر به شکست مبارزان یمنی نیست+‌تصاویر
ناو الطائف

گزارش هایی وجود دارد که عربستان به دنبال خرید کشتی های «نابودگر نوع 45»(کشتی های حامل موشک هدایت شونده) از انگلستان و نابودگر «کلاس آرلِی برک» از آمریکاست.

ناوچه‌ها

4 ناوچه کلاس «بدر» ساخت ایالات متحده (1983-1981) مستقر در خلیج فارس، با وزن بارگیری کامل 1.038 تن، مجهز به موشک های هارپون (اس اس ام)، توپ «اتوملارا» 76 میلیمتری، مسلسل ضد موشک های ضد کشتی «فالانکس»، خمپاره انداز 81 میلیمتری، نارنجک انداز 40 میلیمتری، تیوب اژدرافکن 3 تایی.

چرا آل‌سعود با مدرن‌ترین تسلیحات جهان قادر به شکست مبارزان یمنی نیست+‌تصاویر
ناوچه کلاس بدر ارتش سعودی

نام این ناوچه ها از این قرار است: بدر، الیرموک، تبوک و حطین.

قایق‌های گشتی

9 قایق کلاس «الصدیق» ساخت آمریکا (1980-1972)، با وزن بارگیری کامل 495 تن، مجهز به موشک هارپون سطح به سطح، توپ اتوملارای 76 میلیمتری، مسلسل فالانکس، خمپاره انداز، نارنجک انداز و تیوب اژدرافکن 3 تایی.

نام ها: الصدیق، الفاروق، عبدالعزیز، فیصل، خالد، عمر، طارق، عقباء، ابوعبید.

مین روب‌ها

3 قایق مین یاب کلاس «سن داون» ساخت انگلستان.

نام ها: الجوف، الخرج، شقراء.

بالگردها

بالگردهای نیروی دریایی شامل 54 بالگرد است که عمدتا از نوع «سیکورسکی»(آمریکایی)، سوپر پوما و دافین فرانسوی است. البته 10 مدل سیکورسکی به تازگی در می 2015 سفارش داده شده که با موشک های «هل فایر» مجهز هستند.

زیردریایی

اخیرا عربستان سفارش خرید 5 زیردریایی به ارزش تقریبی 3.4 میلیارد دلار به آلمان داده است. همچنین در دسامبر 2014، شرکت «لاکهید مارتین» آمریکا، سفارشی برای تحویل سیستم پرتاب عمودی موشک «ام کا 41» برای کشتی های جنگی از عربستان دریافت کرده است، در حالی که در حال حاضر این کشور کشتی هایی منطبق با این سیستم پرتابی ندارد. از همین رو، احتمالا عربستان برنامه خرید جدیدی برای این نوع کشتی ها هم در آینده نزدیک در نظر دارد. البته گزارش هایی وجود دارد که عربستان سفارش ساخت «نابودگرهای کلاس آرلِی برک» که قابلیت پرتاب عمودی موشک را دارند، به شرکت سازنده آن در ایالات متحده داده است.


پارکینگ تجیهزات بی‌خاصیت آل‌سعود

این‌ها سیاهه‌ای از تسلیحات آمریکایی و اروپایی است که سعودی‌ها با صرف میلیاردها دلار از پول مفت نفت خود خریداری کرده و پایگاه‌های این کشور را پارکینگ ادوات نظامی تبدیل کرده‌اند. سعودی‌ها که بسیار امیدوار بودند این حجم عظیم تسلیحات را در یمن بکار گرفته و ظرف چند هفته با «طوفان قاطعیت» که به «طوفان حماقت» بدل شد، کار نیروهای انصارالله و ارتش این کشور را یکسره کنند.

اما در عمل رزمندگان یمنی با سلاح‌های اولیه خود که به دهه‌های گذشته تعلق دارد، بالگردهای آپاچی، تانک‌ها و ناوچه‌های آمریکایی و پادگان‌های سعودی را هدف قرار می‌دهند. نیروی زمینی سعودی تنها به داخل یمن منتقل شده است و در آنجا نیز تقریبا زمین‌گیر شده و پیشروی خاصی نداشتند.

{$sepehr_album_35467}

در عوض این رزمندگان یمنی بودند که با فتح پایگاه‌های مرزی سعودی‌ها تا عمق 30 و 40 کیلومتری خاک عربستان هم پیشروی کردند اما بازهم خبری از یگان‌های عظیم زرهی و توپخانه و نیروهای ویژه سعودی نبود و با نزدیک شدن نیروهای یمنی به هریک از پایگاه‌ها، نظامیان سعودی با رها کردن تجهیزات خود پا به فرار می‌گذارند.

در نهایت، سعودی‌های پس از ماه‌ها تجاوز، چاره کار را بمباران بی‌هدف زیرساخت‌ها و اماکن غیرنظامی یمن با هدف نابودی کامل این کشور دیده‌اند و شاید اکنون متوجه کلاه گشادی شده‌ باشند که طی همه این سال‌ها از سوی غرب در قالب فروش تسلیحات بر سر آن‌ها گذاشته شده است؛ اگر متوجه شده باشند!


منابع:

http://www.globalfirepower.com/country-military-strength-detail.asp?country_id=saudi-arabia

https://www.iiss.org/-/media/Images/Publications/The%20Military%20Balance/MilBal%202015/MB2015%20Defence%20budgets%20and%20expenditure.jpg

http://www.photius.com/rankings/2015/military/military_expenditures_percent_of_gdp_2015_0.html

http://www.theodora.com/wfbcurrent/saudi_arabia/saudi_arabia_military.html

http://money.cnn.com/2015/04/13/news/economy/military-spending-saudi-arabia

http://www.globalsecurity.org/wmd/world/saudi

http://www.bloomberg.com/news/articles/2015-05-13/saudi-hawks-ascendant-as-oil-giant-drifts-away-from-u-s-orbit

https://en.wikipedia.org/wiki/Saudi_Arabian_National_Guard

https://en.wikipedia.org/wiki/Saudi_Arabian_Army

http://www.arabaviation.com/en-us/airpower/royalsaudiairforce.aspx

http://www.scramble.nl/orbats/saudi-arabia/airforce

https://en.wikipedia.org/wiki/Royal_Saudi_Air_Force

http://www.globalsecurity.org/military/world/gulf/rsnf.htm

http://www.country-data.com/cgi-bin/query/r-11669.html

https://en.wikipedia.org/wiki/Royal_Saudi_Navy

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha

نظرات

  • انتشار یافته: 22
  • در انتظار بررسی: 4
  • غیر قابل انتشار: 10
  • ۰۱:۲۷ - ۱۳۹۴/۱۰/۲۸
    0 0
    فعلا که استانهای یمن یکی یکی دارن سقوط میکنن ضمنا شما چرا قادر به شکست مخالفان اسد تو سوریه نیستید؟
  • ۰۱:۵۳ - ۱۳۹۴/۱۰/۲۸
    0 0
    تمام این ادوات درست ولی چیزی که ارتش عربستان از نداشتن رنج میبرد غیرت است غیرت
  • سلام ۰۷:۵۹ - ۱۳۹۴/۱۰/۲۸
    0 0
    جنم یک توده وهابی در مقابل یک شیعه ی یمنی خیلی تفاوت دارد بی شک مسلمانان یمن عربستان را به زانو در می آورند.
  • بیسیمچی ۰۸:۴۸ - ۱۳۹۴/۱۰/۲۸
    0 0
    سعودی واقعا بی کفایت و بی تدبیره. با داشتن این چنین تجهیزاتی می تونست به عنوان هد امت اسلامی در مبارزه با اسرائیل و مقابله با استکبار ظاهر بشه. ولی متاسفانه تا زمانی که تفکر شوم وهابیت بر سرزمین مبارک حجاز چنگ انداخته اسلحه سعودی به روی بی گناهان و مسلمانان نشانه خواهد رفت
  • مهدي ۰۹:۱۱ - ۱۳۹۴/۱۰/۲۸
    0 0
    دولت آل سقوط دارد به هلاكتش نزديك ميگردد و به احتمال زياد انگليسها به فكر جايگزيني تازه يا تجزيه سرزمين عربستان در آينده نچندان دور بيفتند اين شامپازه ديگر اميدي به بقايش نيست به احتمال زياد سرنوشت صدام در انتظار بزرگانش ميباشد ولي غرب از همكنون به فكر چاره براي او بايد باشد
  • سلام ۰۹:۳۳ - ۱۳۹۴/۱۰/۲۸
    0 0
    همیشه یه عده ای هستند که سعی می کنند زحمات مسلمانان رو با ناامیدی هدر بدن یمن در حد یه استان نسبتا پهناوره، عربستان یه کشوری هست که مث دورا جنگ تحمیلی ما از تمام کشورها تغذیه میشه. شما که وحشت نام بردن از کشورهای استکباری همش توی زندگیتون سایه داره که باید بهتر بفهمید اگه یمن در حد بی غیرتی و بی دینی سعودیان عربستان بود مث بغداد عصر صدام یه روزه اشغال می شد. خدا پشتیبان مردم یمن باد تا پیروزی بر تکفیریان آل سعود.
  • ۱۰:۲۳ - ۱۳۹۴/۱۰/۲۸
    0 0
    کَم مِّن فِئَهٍ قَلِیلَهٍ غَلَبَتْ فِئَهً کَثِیرَهً بِإِذْنِ اللّهِ وَاللّهُ مَعَ الصَّابِرِینَ (بقره:249) بسا گروه اندکى که به توفیق خدا بر گروه بسیارى پیروز شدند، و خدا با صابران است
  • ۱۰:۲۴ - ۱۳۹۴/۱۰/۲۸
    0 0
    اگر انصارالله در موضع ضعف قرار دارند پس چرا تا به حال دو كنفرانس صلح برگزار شده است؟ كسي كه شكست مي خورد كه از اون براي صلح دعوت نمي كنند؟
  • ۱۰:۵۱ - ۱۳۹۴/۱۰/۲۸
    0 0
    هر روز یک چیزی نیگی مشرق!!
  • ۱۱:۱۷ - ۱۳۹۴/۱۰/۲۸
    0 0
    دوست دارم با دستای خودم این جانیان سعودی را خفه کنم
  • ۱۱:۲۹ - ۱۳۹۴/۱۰/۲۸
    0 0
    آمربکا تو جنگ ویتنام ابر قدرت بود بمب اتم هم داشت چرا پیروز نشد
  • مخلوق خدا ۱۱:۳۵ - ۱۳۹۴/۱۰/۲۸
    0 1
    پیروزی و پیروز شدن خدا میخواهد نه جنگ افزار مدرن بفرمایش خدا تا من نخواهم تو نمی توانی بخواهی قران کر یم
  • یحیی ۱۱:۴۴ - ۱۳۹۴/۱۰/۲۸
    0 0
    من همیشه این سوال برایم بوده . چرا رسانه های ما از تحولات سوریه ، عراق و یمن آنچه را که واقعیت هست بیان نمیکنند . مثلا الان یمن در حال سقوط هست . دو سوم یا بیشتر سوریه در دست داعش هست غرب و شمال عراق در دست داعش هست . چرا نمی نویسید .
  • ۱۲:۰۷ - ۱۳۹۴/۱۰/۲۸
    0 0
    متاسفانه سرزمین حجاز به سوی امارت امارت شدن با مدل انگلیسی کویت و قطر و امارات و.. دارد پیش می رود و تجزیه حجاز یعنی راحت القوم گلوی انگلیس و آمریکا
  • مهندس م ش ۱۲:۴۱ - ۱۳۹۴/۱۰/۲۸
    0 0
    مقاله خوبی‌ بود ولی‌ واقعیت اینه که اوضاع یمن خوب نیست. متاسفانه سعودی‌ها و ایادیش نگذاشتند ما به یمن کمکی‌ کنیم. اگر سلاح‌های ما را داشتند معادلات عوض میشد. وقتی‌ رهبر فرمودند (نقل به مضمون): ما تا آنجا که در توانای مان باشد به مظلومان کمک می‌کنیم، معنایش این بود که به هر مصلحت ما نمی‌تونیم به یمن کمک کنیم.
  • ۱۲:۴۷ - ۱۳۹۴/۱۰/۲۸
    0 0
    عربستان با این جنگ و نابودی که به راه انداخت یمن رو 100 سال عقب برد به نظر شما اگه این شکست نیست پس چیه؟
  • شاهین ۱۳:۰۹ - ۱۳۹۴/۱۰/۲۸
    0 0
    امیدواریم هیچ جنگی شروع نشه، دلیل جولان دادن حکومت عربستان بی غیرتی امریکا و اروپاست که شهروندانش بدست یک عده افراطی کشنه می شوند و هیچ جوابی نمی دهد امریکا عراق را گرفت و دید گه برنده جنگ ایران هست که حکومت های مزدیک به ایران در این کشورها مستقر شدند در نتیجه خودش را از باتلاقی که درست کرده بود بیرون کشید تا کشور ما هر روز بیشتر تو جنگهای پر هزینه نبابتی فرو بره. امیدوارم هیچ جنگی شروع نشه
  • ۱۷:۴۸ - ۱۳۹۴/۱۰/۲۸
    0 0
    اگه ما نبودیم که سوریه دو ماهه سقوط می کرد نه اینکه 5 سال دوام بیاره فراموش کردی همه قدرتهای دنیا دارن حمایت مالی اطلاعاتی تسلیحاتی و نظامی از مخالفین اسد میکنن ولی هنوز نتونستن اسد رو از قدرت بر کنار کنن ؟ به نظر شما پیروزی شاخ و دم داره ؟
  • حسن ۱۹:۵۹ - ۱۳۹۴/۱۰/۲۸
    0 0
    مرگ بر آل سعود حرامزاده و مرگ بر منافقان کثیف داخلی
  • مهگانه ۲۳:۴۱ - ۱۳۹۴/۱۰/۲۸
    0 0
    در تصویری که نظامی سعودی با نظامیان غربی دارد هیچکدام ( با بهانه احترام خشک نظامی ) به صورت او نگاه نمی کنند
  • فلانی ۰۷:۱۴ - ۱۳۹۴/۱۰/۲۹
    0 0
    ویتنام رو ولش کن. چرا عراق و افغانستان خودمون رو نمیگی ؟
  • ۱۳:۳۱ - ۱۳۹۴/۱۰/۲۹
    0 0
    مگه چیزی هم از یمن باقی مانده جز ویرانه .کی ویرانه را می خواهد

این مطالب را از دست ندهید....

فیلم برگزیده

برگزیده ورزشی

برگزیده عکس