گروه گزارش ویژه مشرق- چندی پیش در مورد دو قدرت نوظهور در آمریکای لاتین و آفریقا سخن گفتیم: برزیل و آفریقا. حالا زمان آن فرارسیده تا سری به جنوب شرق آسیا بزنیم و با یکی دیگر از اعضای جدید باشگاه قدرت‌های اقتصادی و سیاسی جهان آشنا شویم: اندونزی. کشوری با ویژگی‌های خاص اقلیمی که محور کشورهای در حال توسعه در جنوب شرق آسیا است.

اگر اندیشمندان گفته‌اند قرن نوزدهم و بیستم به ترتیب در دست اروپا و آمریکا بود و قرن بیست و یکم در دستان آسیا قرار می‌گیرد، قطعاً نگاهی به قدرت‌های نوظهور در آسیا داشته‌اند که یکی از آنها اندونزی است، کشوری که در قرن بیستم فراز و نشیب زیادی داشت اما در پایان قرن، نه تنها به یک ثبات استراتژیک در سیاست داخلی و خارجی رسیده بود، بلکه آماده بود تا رهبری حرکت پرشتاب جنوب شرق آسیا را برای رسیدن به جایگاهی شایسته در جهان برعهده گیرد. فراز و نشیب‌های اندونزی در قرن بیستم چه بود و چگونه پایان یافت؟ چه چیزی موجب نزدیکی کشورهای جنوب شرق آسیا به یکدیگر شد؟ امکانات اقتصادی اندونزی برای افزایش تولید داخلی چیست؟ علت تنوع فرهنگی اندونزی با وجود اکثریت مسلمان چیست؟ اینها و سؤالات دیگری پیرامون پرجمعیت‌ترین کشور مسلمان، پاسخ خود را در این گزارش می‌یابند.

 

اندونزی را به چه می‌شناسند؟
 
چهار ویژگی اندونزی بیش از هر چیز به ذهن ما آشناتر است:

• اول از همه، جمعیت این کشور است. اندونزی حدود 250 میلیون شهروند دارد که در مقایسه با کشورهای اطرافش بی‌نظیر است. جمعیت مالزی و استرالیا روی هم به 60 میلیون نمی رسد. اندونزی بر این اساس، چهارمین کشور پرجمعیت دنیا پس از چین و هند و آمریکا است. حدود 65% از جمعیت این کشور در جزیره جاوه زندگی می‌کنند. تلاش‌های برای جابجایی جمعیت این جزیره به مناطق دیگر در اندونزی با شکست نسبی مواجه شده است. 

• اندونزی یک مجمع الجزایر است. حدود 13500 جزیره در این کشور وجود دارد و اساساً بخش‌های بزرگ آن مانند سوماترا و جاوه هر کدام یک جزیره هستند. البته تنها حدود 6 هزار مورد از این جزایر، قابل سکونت هستند. این وضعیت، بیش از 50 هزار کیلومتر خط ساحلی را برای اندونزی به ارمغان آورده است که بخشی از آن در اقیانوس آرام و بخشی دیگر در اقیانوس هند قرار دارد. مساحت کل جزایر به علاوه حدود 93 هزار کیلومتر مربع از دریا، به یک میلیون و 920 هزار کیلومتر مربع می‌رسد.

• سازمان آسه آن نیز که دفتر آن در جاکارتا قرار دارد، یکی دیگر از مواردی است که نام اندونزی را برای ما تداعی می‌کند. یکی از بخش‌های این گزارش به آ سه آن اختصاص دارد.

• آخرین مورد نیز آب و هوای اندونزی است. خط استوا دقیقاً از روی اندونوزی می‌گذرد و با توجه به پراکنش افقی این کشور، مناطق زیادی از آن زیر خط استوا قرار گرفته است.

 

منازعات سیاسی در داخل، دستخوش نفوذ قدرت‌های خارجی
 
اندونزی تا جنگ جهانی دوم یکی از مستعمرات هلند بود که زیر نظر شرکت هند شرقی هلند اداره می‌شد. اما بر اثر مداخله ارتش ژاپن در طول جنگ جهانی و همچنین مبارزات جنبش ملی گرایان به رهبری احمد سوکارنو، توانست معاهده‌ای را در 1949 با هلند امضا کند و در ازای چشم‌پوشی از زمین‌های گینه‌نو، جمهوری اندونزی استقلال خود را به دست آورد. در ادامه خواهیم دید که این «استقلال» و حتی آن «جمهوری» تا سال‌ها معنای کاملی در اندونزی نداشته است. 

در دهه 1950 میلادی، حکومت اندونزی از یک دموکراسی پارلمانی به سمت دیکتاتوری نظامی حرکت کرد. طرفداران سوکارنو که او را با توجه به مبارزات آزادی‌طلبانه و دموکراسی‌خواهی اولیه، بی‌تقصیر می‌دانند، این تغییرات اقتدارطلبانه را یک ضرورت در اوضاع آشفته اجتماعی در کشور هزارجزیره می‌بینند.

سوکارنو در دهه 1960 میلادی به تدریج از حزب کمونیست اندونزی موسوم به PKI حمایت کرد و روابط خود را با شوروی و جمهوری خلق چین تقویت نمود.


تمایلات سوکارنو به بلوک شرق و فعالیت‌های او با نام مبارزه با امپریالیسم کار دستش داد چون مورد مخالفت جناحی از همکارانش قرار گرفت که از طرف آمریکا مورد حمایت قرار گرفتند. اواسط دهه 1960 میلادی، صحنه کشمکش میان این دو نیرو بود تا اینکه در 1967 میلادی، ژنرال محمد سوهارتو طی یک کودتا که در مراحل اولیه شکست خورد، روی کار آمد و سیاست خارجی این کشور را به سمت بلوک غرب تغییر جهت داد.

سوهارتو بلافاصله با مشورت و حمایت بلوک غرب، کشورهای جنوب شرق آسیا را علیه نفوذ شوروی با یکدیگر متحد ساخت و و آسه آن را در جاکارتا تأسیس کرد. این کشورها به صورت همزمان به اجرای سیاست‌های بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول اقدام کردند و با کمک سرمایه‌گذاران غربی در اواخر دهه 1980 میلادی به رشدهای حدود 10 درصدی دست یافتند.
 
با این حال در اواسط دهه 1990 میلادی اعتراضات اقتصادی علیه سوهارتو بالا گرفت و همین مسأله موجب استعفای وی به توصیه وزیر امور خارجه آمریکا، مادلین آلبرایت شد. در بخش بعدی در مورد علل و پیامدهای این بحران اقتصادی بیشتر خواهیم گفت.


بد نیست اشاره کنیم به مدت 50 سال از زمان استقلال اندونزی، تنها دو رئیس جمهور در این کشور حکومت کرده‌اند بنابر این اندونزی در این پنج دهه بیش از اینکه یک دموکراسی باشد، بوروکراسی نظامی بوده است. اگر این دو دوره را در کنار دهه‌های پیش از استقلال در نظر بگیریم، اندونزی به ترتیب دستخوش نفوذ هلند، شوروی و آمریکا بوده و یک بار نیز توسط ژاپن اشغال شده است.
 
 
خروج پرفرازونشیب از معرکه بحران اقتصادی
 
حتماً در مورد بحران اقتصادی در اواسط دهه 1990 در جنوب شرق آسیا شنیده اید اما برای فهم وضعیت اقتصادی کنونی در اندونزی، حتماً باید نگاهی به این نقطه عطف بیاندازیم. با روی کارآمدن سوهارتو و تأسیس آ سه آن در جنوب شرق آسیا، اندونزی و همسایگانش سیاست‌های بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول را در اقتصاد خود به اجرا گذاشتند و با رشد اقتصادی 8 تا 12% برگ برنده بلوک غرب در برابر کشورهای کمونیستی در شرق آسیا مانند کره شمالی بودند. اما به ناگاه، بحرانی در 1997 میلادی از تایلند آغاز شده و در کره جنوبی، اندونزی و مالزی منتشر شد و سایر کشورهای منطقه را نیز هر یک تا حدی متأثر ساخت.
(گزارش ویژه: سرمایه‌داران آمریکایی و صهیونیست چگونه مالزی را یک شبه به خاک سیاه نشاندند)


اما در واقع این بحران از حدود 1993 میلادی آغاز شده بود، زمانی که بدهی خارجی این دولت‌ها تقریباً با تولید داخلی آنها برابر شد و به تدریج تا 1996 به 1.6 برابر تولید سالانه رسید. داستان این بود که سه محور اصلی سیاست‌های بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول، ایجاد تسهیلات بی‌سابقه برای سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، سپس سودآوری در صادرات محصولات تولیدی و نهایتاً بازپرداخت وام‌هایی که برای رشد تولید داخلی و توسعه کشور دریافت شده است. اما مشکل این بود که نقطه اصلی در این فرآیند یعنی صادرات محصول تا حدود 90% در اختیار سرمایه‌گذاران خارجی بود و این خطرپذیری بالایی را در منطقه ایجاد می‌کرد. زیرا سرمایه‌گذاران خارجی منافع ملی اندونزی و مالزی را در نظر ندارند و هر لحظه ممکن است به هوای سودآوری به نقطه‌ای دیگر در جهان مهاجرت کنند.

همین خطرپذیری عاقبت گریبانگیر جنوب شرق آسیا شد. تا زمانی که رقابت میان بلوک شرق و غرب، پابرجا بود، سرمایه‌گذاران غربی در جنوب شرق آسیا سنگ تمام گذاشتند، اما پس از فروپاشی بلوک شرق، به تدریج سودآوری شرکت‌ها کاهش یافت تا جایی که در 1997، بسیاری از سرمایه‌گذاران خارجی تصمیم گرفتند سرمایه خود را از جنوب شرق آسیا خارج کنند. خروج سرمایه‌ها موجب کاهش ارز خارجی و ناتوانی شرکت‌ها و دولت‌ها در بازپرداخت وام‌های خارجی شد.

با بروز بحران اقتصادی، بسیاری از شرکت‌ها ورشکسته شد و تعدادی از سهام‌داران و مدیران داخلی آن یا دست به خودکشی زده یا سکته کردند. بانک جهانی و صندوق بین المللی پول که سیاست خود را ورشکسته می‌دید (و حتی برخی خود این نهادهای بین المللی را به توطئه علیه کشورهای منطقه متهم کردند) تلاش کردند این تهدید را به یک فرصت تبدیل کنند به این صورت که اولاً ریشه بحران را به مسائلی چون عدم شفافیت اقتصادی و اختلاس مسؤولان داخلی نسبت دادند که در نتیجه با اشاره آلبرایت وزیر خارجه آمریکا، سوهارتو در اندونزی استعفا کرد. ثانیاً به این دولت‌های درآستانه فروپاشی که با تورم بی‌سابقه و رشد فزاینده بیکاری مواجه بودند، وعده داد در صورت پذیرش سیاست‌های جدید این نهادها برای حل بحران (که چیزی جز تشدید سیاست‌های گذشته نبود)، میلیاردها دلار وام به آنها خواهد داد. این یعنی عملاً کشورهای یادشده تحت قیمومیت اقتصادی دولت‌های غربی قرار می‌گرفتند.



نشانه این قیمومیت اقتصادی در اندونزی، جایگزینی دلار به جای روپیه در بسیاری از شرکت‌ها بود. در آگوست 1997، ناگهان سقوط ارزش روپیه آغاز شد. دولت تلاش کرد با آزادسازی ارز شناور تا حدی بر مشکل فائق آید، اما وضع بدتر شد. صندوق بین المللی پول، یک کمک 23 میلیارد دلاری به اندوزی ارائه کرد اما از آنجا که شرکت‌ها از تداوم سقوط روپیه نگران بودند، تلاش می‌کردند آن را با دلار مبادله کنند. همین موجب عرضه بیش از حد روپیه به بازار و در نتیجه، سقوط هر چه بیشترِ آن شد تا جایی که در ماه سپتامبر، بورس ارز جاکارتا با سقوط بی‌سابقه‌ای روبرو شد.

سال 1998 هر 14000 روپیه، یک دلار بود در حالی که پیش از بحران اقتصادی، نرخ دلار 2600 روپیه بود. رشد منفی 13.5% در تولید داخلی چیزی نبود که پیامدهای سیاسی نداشته باشد. سوهارتو ابتدا رئیس بانک مرکزی اندونزی را برکنار کرد اما نهایتاً بر اثر تداوم اعتراضات مردمی، خود در مه 1998 استعفا کرد و کشور را به معاون اولش، حبیبی واگذاشت. تیمور شرقی نیز که استان بیست و هفتم اندونزی به حساب می‌آمد، از این فرصت استفاده کرده و فرآیند استقلال خود را آغاز کرد. این کشور نهایتاً در مه 2002 میلادی مستقل شد.

زغال سنگ و صنایع چوب، توریسم، محصولات کشاورزی و نفت چهار حوزه اصلی در تولید داخلی و منبع عمده درآمدهای اندونزی به حساب می‌آید. قیمت جهانی نفت رو به کاهش است و اگر روند فعلی تداوم یابد، هم درآمد ارزی اندونزی از فروش نفت کاهش می‌یابد و هم اگر چه باران‌های موسمی و جنگل‌های استوایی، نویدبخش ذخایر هنگفت زغال سنگ برای اندونزی است اما با توجه به ارزانی نفت و جایگزینی آن به جای زغال سنگ در بسیاری از کشورها، فروش زغال سنگ نیز کاری از پیش نخواهد برد. بنابر این دولت اندونزی باید هر چه بیشتر بر سه حوزه متمرکز شود: گسترش صنایع چوب و کاهش خام فروشی، گسترش توریسم با ایجاد مراکز تفریحی در جزایر بیشمار (و عمدتاً فراموش شده) و بهبود روابط با دنیا، گسترش محصولات کشاورزی با بهره‌گیری از مزیت نسبی در باران فراوان و خاک حاصلخیز. در سال‌های اخیر، دولت اندونزی تلاش‌هایی را در این رابطه صورت داده است ولی آمار رشد اقتصادی این کشور نشان می‌دهد ناکافی بوده است.
 
 
گردهم‌آیی ببرهای آسیا
 
نقش آسه آن در فضای کنونی جنوب شرق آسیا چنان بی‌بدیل است که نمی‌توان بدون فهم آن در مورد اندونزی سخن گفت. در فضای امنیتی و نظامی جنگ سرد، «انجمن ملل آسیای جنوب شرقی» با همت اندونزی تأسیس شد. اعضای اولیه آن شامل اندونزی، فیلیپین، مالزی، سنگاپور و تایلند بودند که پس از کودتای غرب‌گرا در اندونزی، گردهم آمدند و در آگوست 1967 میلادی این سازمان را عمدتاً برای مقابله با کشورهای کمونیستی چون ویتنام تأسیس کردند. طبیعی است آمریکا در آن دوره حمایت کاملی از اتحادیه‌های ضدشرقی در آسیا به عمل می‌آورد تا بتواند «پرده آهنینی» در برابر نفوذ شوروی ایجاد کند.

دفتر اصلی اتحادیه کشورهای جنوب شرق آسیا موسوم به آ.س.آن در جاکارتا قرار دارد. بزرگترین تولیدکننده در این سازمان نیز همان اندونزی است. کشورهای عضو در 1971 در کوالالامپور گرد هم آمدند و در اعلامیه‌ای «منطقه صلح، آزادی و بی‌طرفی» را میان خود برقرار کردند. معنای این اعلامیه، توافق اعضا بر عدم پیگیری در مورد سلاح هسته‌ای و کشتار جمعی بود. 24 سال بعد، اعضای سازمان در بیانیه بانکوک بار دیگر بر این مسأله تأکید کردند و «منطقه عاری از سلاح هسته‌ای» (nuclear weapon free zone)  را تشکیل دادند.



دهه 1980 و 1990، سازمان آسه آن از نو متولد شد زیرا اولاً پنج کشور برونئی، ویتنام، لائوس، میانمار و کامبوج به آن پیوستند، ثانیاً با پایان فضای دو قطبی جنگ سرد، فعالیت اصلی سازمان در حوزه اقتصادی قرار گرفت که در حاشیه آن، مسائل سیاسی و فرهنگی نیز قرار دارد. 

 
این سازمان اگر چه تنها 10 عضو دارد اما با قراردادهای راهبردی خود با کشورهای چون هند، ژاپن، کره، روسیه، چین و استرالیا بر اهمیت بین‌المللی خود افزوده است. حتی اعضای سازمان تصمیم گرفته‌اند نشست‌های خود را با نام آ.س.آن+3 یعنی با حضور چین، کره و ژاپن برگزار کنند. تشکیل منطقه تجارت آزاد آ سه آن موسوم به «افتا» ادامه روند گسترش این همکاری‌های منطقه‌ای بوده است. آفتا یا ASEAN Free Trade Area توافقی بود که اعضای سازمان برای کاهش تعرفه ترانزیت کالا میان خود به 5% و حتی حذف تعرفه در 60% از محصولات خود ایجاد کردند. 
تدوین چشم‌انداز «آسه آن 2020» یکی دیگر از اقدامات سازمان بوده است. در این چشم‌انداز که در 1997 میلادی در کوالالامپور به امضا رسیده است، کشورهای عضو به تداوم صلح و همکاری میان کشورهای منطقه و دوری از سلاح هسته‌ای تأکید کرده‌اند و در مورد همکاری اقتصادی نوشته‌اند:«ما خود را متعهد می‌دانیم که به سمت پیوستگی بیشتر و یکپارچگی اقتصادی حرکت کنیم، شکاف میان سطح توسعه کشورهای عضو را کاهش دهیم، در مورد تداوم نظام تجاری چندجانبه آزاد اطمینان حاصل کنیم و به رقابت‌پذیری در سطح جهانی دست یابیم... ما به عینه می‌بینیم که آ سه آن نقشی محوری در عرصه بین‌المللی بر عهده خواهد داشت.»

آخرین اجلاس آسه آن در آوریل سال جاری در مالزی برگزار شد. حالا دیگر آ سه آن به رقیب سرسختی برای اتحادیه اروپا، نفتا در آمریکا شمالی و سازمان شانگهای در آسیا تبدیل شده است.
 
کثرت فرهنگی در عین وحدت ملی

 مذهب، سنت های قدیمی و اندیشه‌هایی که توسط اروپاییان به اندونزی آمده است، سه عنصر اصلی در فرهنگ اندونزی است. کمک به یکدیگر، برابری زن و مرد، ریش سفیدی در کنار مشورت و اجماع، سنت‌های دیرینه در روستاهای اندونزی بوده که در زندگی مدرن امروزی نیز رگه‌هایی از آن تداوم داشته است. همبستگی خانوادگی و تعلق خاطر به گروه در عین نقش بارز پیشکسوتان در تصمیم‌سازی، نقش بارزی در روابط اجتماعی این کشور دارد. آبروداری و اهمیت آن موجب شده مردم اندونزی در سخنان و رفتارهای خود احتیاط فوق العاده‌ای داشته باشند، کمااینکه انتقاد علنی از یکدیگر نیز در این کشور مرسوم نیست. آنها دوازده لغت و اصطلاح برای «نه» گفتن دارند و بسیاری شان در حین سلام کردن، دست را بر سینه می‌گذارند یا اندکی خم می‌شوند.

بیش از 85% از مردم اندونزی مسلمان هستند و سایرین عمدتاً پروتستان و کاتولیک یا دارای آیین هندو، بودا یا کنفوسیوس هستند. همین شش مذهب در قانون اساسی اندونزی به رسمیت شناخته شده است. هنرهای تصویری و تجسمی نیز متناظر با مذاهب اندونزی و ترکیبی از هنرهای مالایی، چینی، اروپایی و اسلامی است.

زبان اندونزیایی که قواعد نهایی آن در زمان استقلال این کشور ارائه شد و بسیار به زبان مالایی نزدیک است، زبان معیار در مدارس و رسانه‌های این کشور است، اما تقریباً در تمام مناطق این کشور، یک یا چند زبان محلی نیز به ویژه در محافل خانوادگی و ارتباطات میان فردی مورد استفاده قرار می‌گیرد کمااینکه حدود 300 گروه قومی نیز در مناطق مختلف این کشور زندگی می‌کنند. شاید به همین دلیل است که شعار اصلی دولت، «اتحاد در عین تفاوت» است و حکمت سینه به سینه در این کشور، برابری میان همه اندونزیایی‌ها را توصیه می‌کند. البته مردم این کشور، خود را ابتدا با گروه قومی و جزیره محل سکونت، می‌شناسند و می‌شناسانند و در درجه بعد، خود را اندونزیایی معرفی می‌کنند.

شنیدن برخی کلمات اندونزیایی میزان ترکیب آن با زبان عربی را نشان می‌دهد: bapak و ibu به معنای پدر، musyawarah به معنای مشورت، adat به معنای رویه قضایی و selamat به معنای سلام.

جاوه، سوماترا و بالی مهد بسیاری از سبک‌های موسیقی در اندونزی بوده است. سبک گاملان در مرکز و شرق جاوه و بالی مرسوم بوده و دانگدوت نیز که معمولاً با حرکات هماهنگ همراه می‌شود و حتی در تجمعات انتخاباتی مرسوم شده است، دو سبک مشهور در موسیقی اندونزی هستند. کرونکان از پرتغال، ساساندو از تیمور و دگونگ و آنکلونگ که با چوب‌های بامبو نواخته می‌شود، از دیگر سبک‌های محبوب اندونزیایی‌هاست.

 

 

به اندونزی خوش آمدید!
 
جزایر اندونزی عمدتاً آب و هوای استوایی دارد. یعنی گرم و مرطوب است و سقف‌های شیروانی پدیده‌ای رایج در این کشور است. اندونزی با این باران‌های پربرکت، سومین ذخیره جنگل استوایی را در دنیا پس از برزیل و زئیر در اختیار دارد. آب و هوای خوب و زمین‌های حاصلخیز موجب شده از دیرباز، جمعیت‌های زیادی در اندونزی ساکن شوند و میراث فرهنگی ارزشمندی از خود بر جای گذارند. اما این تنها یکی از علل جذب گردشگر به اندونزی است. در کل می‌توان سه جاذبه اصلی گردشگری در اندونزی را این گونه دسته‌بندی کرد:

• جاذبه‌های مردمی: حضور اقوام گوناگون با سبک زندگی متنوع در کنار بناها و آثار فرهنگی متعدد از قرن‌های گذشته
  
• جاذبه‌های طبیعی: سواحل وسیع، جنگل‌های انبوه و کوهستان‌های خوش منظره
• جاذبه‌های مصنوعی: اماکن تفریحی متعددی در سال‌های اخیر با حمایت دولت برای گردشگران ساخته است

دولت اندونزی در راستای جذب گردشگر، ویزای رایگان سی روزه در اختیار شهروندان 13 کشور و 2 قلمرو خودمختار قرار می‌داد: تایلند، مالزی، سنگاپور، برونئی دارالسلام، فیلیپین، هنگ کنک، ماکائو، شیلی، مراکش، پرو، ویتنام، اکوادور، کامبوج، لائوس و میانمار. خبر جالب اینکه از ژوئن سال جاری میلادی، 30 کشور به فهرست قبلی اضافه شده است:

جمهوری خلق چین، روسیه، جمهوری کره، ژاپن، ایالات متحده آمریکا، کانادا، نیوزیلند، مکزیک، انگلیس، آلمان، فرانسه، هلند، ایتالیا، اسپانیا، سوئیس، بلژیک، سوئد، اتریش، دانمارک، نروژ، فنلاند، لهستان، مجارستان، جمهوری چک، قطر، امارات متحده عربی، کویت، بحرین، عمان و  آفریقای جنوبی.

همانطور که می‌بینید، فهرست جدید شامل کشورهایی است که هم از جمعیت قابل ملاحظه‌ای برخوردارند و هم رفاه اقتصادی نسبی به شهروندانش اجازه می‌دهد به کشورهای مختلف سفر کنند و از زیبایی‌های مختلف فرهنگی و طبیعی لذت ببرند.

 یادبود ملی و اکواریوم بزرگی که به اقیانوس متصل است، دو جاذبه گردشگری زیبا در جاکارتا است

شورای جهانی مسافرت و گردشگری اعلام کرد در سال 2013 میلادی، اندونزی بیشترین رشد توریسم را در میان کشورهای گروه بیست داشته است. این کشور توانست 15% بر میزان گردشگر خارجی و 7% به میزان گردشگران داخلی خود اضافه کند.
 
جزیره بالی یکی از مقاصد اصلی گردشگران در اندونزی است. این جزیره با عرض و طول 80 در 140 کیلومتر مربع در کنار جاوه، پرجمعیت‌ترین جزیره اندونزی قرار دارد و به سبب وجود اکثریت غیرمسلمان، گزینه‌های بیشتری را در اختیار گردشگران قرار می‌دهد. اسب سواری، موج سواری و شنا در سواحل، قایق سواری در رودخانه‌هایی با مناظر زیبا و تپه‌های سرسبز اطراف آن، حضور در مراکز خرید مدرن، خرید صنایع دستی زیبا از چوب و نقره و طلا، بازدید از معابد دیرینه هندو و بودایی و نهایتاً حضور در فستیوال‌های هنری ژوئیه و جولای با ترکیب موسیقی محلی در لباس های طلاکاری شده، گردشگران زیادی را به بالی کشانده است.

 
دولت جدید اندونزی و روابط آن با ایران
 
در سال‌های 85 و 86 در دولت نهم طی دو سفر، رؤسای جمهور دو کشور و هیأت‌های بلندپایه با یکدیگر دیدار کرده و قراردادهای متعددی را به امضا رساندند. اما با افزایش تحریم‌ها علیه ایران، روابط اقتصادی دو کشور کاهش یافت، گر چه روابط سیاسی پابرجا بود یعنی در آبان 1391 در سفر دکتر احمدی نژاد به مجمع دموکراسی بالی و همچنین در سفر دکتر ظریف در مهر 1392 به مجمع عمومی سازمان ملل، دیدارهای صمیمانه‌ای میان مقامات کشور ما با یودیونو رئیس جمهور پیشین اندونزی و وزیر خارجه اش ناتالگاوا صورت گرفت. دو کشور در قالب آسه آن و جنبش غیرمتعهدها نیز از روابط خوبی برخوردار بوده و هستند.




روابط تجاری میان دو کشور در سال 2010 میلادی به 600 میلیون دلار می‌رسید. اگر چه سطح تعاملات تا دو سال بعد به حدود 2 میلیارد دلار بالغ شد اما بر اثر تحریم‌های بین المللی بار دیگر به میزان گذشته خود بازگشت.

رئیس جمهور جدید اندونزی، جوکو ویدودو که از اکتبر 2014 میلادی در جاکارتا به قدرت رسیده است، یک گیتاریست است که ادعا می‌کند هیچ ارتباطی با ارتش ندارد و از خارج از حلقه قدرت به کاخ ریاست جمهوری راه یافته است. وی پیش از این فرماندار جاکارتا بوده است و از سوی مگاواتی سوکارنو، رئیس جمهور اسبق اندونزی (2001-2004) برای کاندیداتوری حزب دموکراتیک اندونزی برگزیده شد.

ویدودو با مشکلات اقتصادی فراوانی در داخل روبرو است ولی وعده داده که رشد سالانه اقتصادی را به 7% برساند. یکی از برنامه‌های او در مبارزات انتخاباتی، کاهش یارانه سوخت برای جبران کسری بودجه دولت بوده است که با مخالفت‌های زیادی روبرو شد. پرابووو سوبیانتو رقیب وی که با فاصله کمی از وی شکست خورد، هوادارانی در مجلس دارد و ممکن است فشار خود را بر رئیس جمهور جدید افزایش دهد.

جان کری در مراسم ادای سوگند ویدودو شرکت کرد و از او خواست تا آمریکا را در مبارزه با گروه‌های اصطلاحاً جهادی در عراق و سوریه و جلوگیری از جذب شهروندان اندونزیایی به این گروه‌ها یاری کند. او همچنین ویدودو را تشویق کرد تا در توافق تجاری برای همکاری کشورهای دوسوی اقیانوس آرام مشارکت کند.

ظاهراً ویدودو همان‌گونه که خود گفته است، سیاست خارجی «آزاد و فعال» در عرصه بین الملل را در دستور کار خود قرار داده تا از همه فرصت‌های خارجی برای حل مشکلات داخلی و رسیدن به اهدافی که از آنها با عنوان «حاکمیت سیاسی، استقلال اقتصادی و تشخص فرهنگی» نام برده است، بهره گیرد. کارشناسان، او را یک تکنوکرات عملگرا و اصلاحگرا می‌دانند.
 
 
جمع بندی
 
کشور اندونزی با مساحت و جمعیت فراوان، یکی از نقاط کانونی آسیا است و مرکز سیاسی و اقتصادی منطقه جنوب شرق آسیا شده است. وجود تنوع قومی و فرهنگی در این کشور زمینه مساعدی را برای تقویت جایگاه این کشور ایجاد کرده و منابع طبیعی و امکانات توریستی بر امکانات رشد اندونزی افزوده است. با این حال سه مشکل اصلی در مسیر توسعه اندونزی وجود داشته و تا حدودی دارد: بی‌سوادی در میان خیل عظیم روستائیان، ناسازگاری میان منابع فرهنگی اندونزی به ویژه اسلام و غرب، تکیه بر صادرات مواد خام و عدم تمرکز بر فناوری‌های نو.

جمهوری اسلامی ایران از زمان تأسیس جنبش غیرمتعهدها و حتی پیش از آن روابط دیپلماتیک مثبتی با جمهوری اندونزی داشته است. هر دو کشور شباهت زیادی از لحاظ مختلف دارند: پیشینه مستعمرگی، کودتای آمریکایی، تنوع قومی، تنوع آب و هوایی، اکثریت مسلمان، صادرات مواد خام، امکانات گردشگری، کاهش رشد اقتصادی در سال‌های اخیر و ... . اما متأسفانه تا کنون به صورت جدی برای حل مشکلات مشابه در دو کشور اقدام نکرده‌اند. همکاری روزافزون دو کشور در زمینه اقتصادی و اجتماعی و هم‌راستایی دو کشور در سیاست خارجی علاوه بر تسریع در حل مشکلات داخلی، به دلیل مرکزیت دو کشور در منطقه خود، می‌تواند جنوب شرق آسیا را با جنوب غرب آن پیوند دهد.
 
منابع:
 

http://www.opanal.org/NWFZ/Bangkok/bangkok_en.htm

لینک برای مطالعه بیشتر