گروه اقتصادی مشرق- نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی با حضور در مشرق، در تحلیلی با ریشه‌یابی مشکلات اقتصادی کشور و سهم تحریم‌ها در این مشکلات گفت: با نگاهی به آمارهای شاخص‌های کلان اقتصادی کشور در سه دهه اخیر، مشاهده می‌شود بعضی از این شاخص‌ها در دوران تشدید تحریم‌ها روند بهتری داشته‌اند. این حقیقت نشان می‌دهد که علت اصلی مشکلات اقتصادی کشور، تحریم‌های خارجی نیست بلکه ریشه داخلی دارد.

* اگر همه تحریم‌ها را هم بردارند، تورم دورقمی باقی می‌ماند

وی با تاکید بر این که به تاثیر مذاکرات هسته‌ای بر اقتصاد کشور باید همان وزنی را داد که واقعا دارد، نه بیشتر، افزود: این کار، منطقی نیست که ریشه مشکلات اقتصادی کشور را مسائل خارجی و تحریم‌ها بدانیم و آنگاه برای حل مشکلات چشم‌انتظار مذاکرات هسته‌ای بمانیم و حتی اغلب اقتصاددانان و صاحبنظران اقتصادی هم معتقدند که این مذاکره خیلی حلال مشکلات اقتصاد ایران نیست.

عضو کمیسیون انرژی مجلس افزود: صراحتا می‌گویم اگر امروز همه تحریم‌ها را بردارند، باز هم تورم کشورمان دو رقمی می‌ماند، زیرا تورم پایین نمی‌آید مگر آن که اصلاح ساختار اقتصادی کنیم.

وی با اشاره به این که برخی از مشکلات اقتصادی کشور به سوء مدیریت برمی‌گردد و برخی به عوامل اقتصادی، اضافه کرد: اگر به شاخص‌های کلان اقتصادی شامل بهره وری پائین، نرخ تورم دو رقمی، یارانه بالا، نرخ بیکاری دو رقمی، رشد اقتصادی پراکنده طی سه دهه اخیر نگاه کنیم، مشخص است که این شاخص‌ها چه در دولت سازندگی، چه در دولت اصلاحات و چه در دولت احمدی‌نژاد وضعیت مطلوبی نداشته‌اند. این حقیقت نشان می‌دهد که مشکل اقتصاد کشور، ساختاری است.

* وابستگی بالای بودجه به نفت،‌ ربطی به تحریم ندارد

وزیر اسبق نفت افزود: یکی از این مشکلات ساختاری، ورود نفت به بودجه دولت است. خوب این دیگر ربطی به مسائل بیرونی ندارد، باید در داخل اصلاح ساختار کنیم. بله عوامل بیرونی همچون تحریم هم تاثیر دارد، اما چقدر وزن دارد؟

میرکاظمی با انتقاد از نگاه کاسب‌کارانه سیاسی به معضلات اقتصادی کشور، افزود: در مناظرات انتخابات ریاست جمهوری سال 1392 هم می‌دیدیم که نامزدها برنامه جدی برای رفع مشکلات اقتصادی کشور نداشتند. مثلا می‌گفتند باید تورم بیاید پایین، اما راهکار و برنامه اجرایی نداشتند.

نماینده مردم تهران با تشریح مضرات گره زدن اقتصاد کشور به رفع تحریم‌ها گفت:‌ با ادامه این روند، کشور را معطل می‌کنیم برای اتمام مذاکرات هسته‌ای. مثلا بسیاری از سرمایه‌گذاران خصوصی به ما مراجعه می‌کنند و می‌پرسند که سرمایه‌گذاری کنیم یا نه. مثلا به علت این فضای ایجادشده، تصور می‌کنند با به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته‌ای، نرخ ارز 1000 تومان می‌شود.

* بخش خصوصی آجر روی آجر نگذاشته و معطل تحریم‌ها است

میرکاظمی افزود: روز اول که این دولت آمد، گفتند طی 3 ماه تحریم‌ها را برمی‌داریم. به همین دلیل سرمایه‌گذاران دست نگه داشتند. بعد از 3 ماه گفتند، طی 6 ماه تحریم‌ها را برمی‌دارند. آن هم نشد. دوباره گفتند 7 ماه. بعد هم گفتند تا فروردین 94 و الان هم می‌گویند تا تیرماه. در تمام این مدت، سرمایه‌ها راکد مانده و سرمایه‌گذاران دست نگه داشته‌اند تا ببینند سرنوشت تحریم‌ها چه می‌شود.

به گفته عضو فراکسیون اصولگرایان مجلس، بخش خصوصی در این مدت آجر روی آجر نگذاشته است و منتظر مانده است که ببیند چه می‌شود. این به بیکاری و رکود دامن زده است.

* طولانی کردن مذاکرات برای بهره‌برداری در انتخابات مجلس؟

ما می‌گوییم مذاکرات سر جایش، اما نباید اقتصاد را معطل گذاشت. یک تحلیل این است که این طول دادن مذاکرات، با هدف رساندن آن به انتخابات مجلس است. یعنی کشور را معطل نگاه دارید و ترمز فعالیت‌های اقتصادی را بکشید برای این که کار سیاسی می‌خواهید بکنید.

این در حالی است که در اقتصاد مقاومتی و جهاد اقتصادی، نباید یک روز را هم از دست داد. جهاد اقتصادی به این معنا نیست که باید بیشتر تلاش کرد، بلکه فراتر از تلاش مضاعف است، یعنی باید جهاد کرد.

میرکاظمی در ادامه گفت: برخی از فعالان بخش خصوصی به من گفته‌اند رفتیم پیش معاون وزارت نفت، گفتیم چه کار کنیم. به ما گفت: صبر کنید ببینیم مذاکرات چه می‌شود و متاسفانه در این حوزه‌ها سرمایه‌ها را بسته‌اند و منتظر مانده‌اند تا اروپایی‌ها بیایند. از روز اول به مسئولان وزارتخانه‌های نفت و نیرو گفتیم معطل اروپایی‌ها نمانید و از همین منابع عظیم نقدینگی موجود در کشور استفاده کنید تا پروژه‌ها معطل نشوند. زیرا مشخص است مذاکرات طولانی خواهد بود.

* یک روز چینی‌ها را بیرون کردند، حالا التماس می‌کنند برگردید

عضو کمیسیون انرژی مجلس با انتقاد از اقدامات غیرمنطقی وزارت نفت دولت، گفت: یک روز چینی‌ها را بیرون کردند حالا می‌روند التماس می‌کنند که برگردید. این نتیجه نسنجیدگی و بی‌تدبیری و شناخت نداشتن نسبت به مسائل بین‌المللی است.

میرکاظمی بار دیگر نسبت به معطل نگاه داشتن اقتصاد کشور برای مذاکرات هسته‌ای با وجود اطلاع از ریشه داخلی معضلات اقتصادی کشور انتقاد کرد و درباره این رویکرد برخی دولتمردان گفت: رفتار اینها شبیه همان مثلی است که طرف به دروغ داد می‌زد که آش می‌دهند و آش می‌دهند. بعد که مردم هجوم آوردند خودش هم باورش شد و دوید دنبال قابلمه خالی. متاسفانه چنین اتفاقی دارد می‌افتد.


* تجارب موفق انقلاب در برابر تحریم‌ها

میرکاظمی سوابق موفق انقلاب اسلامی در پیشرفت عملی در حوزه دفاعی با وجود تحریم‌ها را الگویی برای رفع مشکلات اقتصادی دانست و گفت: با توجه به سوابق گذشته، در کدام حوزه‌ها موفق بودیم؟ در جاهایی که وابستگی ایجاد کردیم یا جاهایی که به سمت خودکفایی رفتیم؟ مثال واقعی آن حوزه دفاعی است.

در این حوزه علی‌رغم این که تحریم‌های بسیار سنگینی علیه ایران از ابتدای انقلاب وضع کردند امروز در وحوزه دفاع بسیار موفق‌تر از حوزه‌های غیردفاعی هستیم. آنها هر جا دیدند ما موفق شدیم، تحریم را برداشتند مثل همین اس 300 که وقتی دیدند نمونه مشابه بومی آن را می‌توانیم بسازیم، می‌خواهند آن را به ما بدهند.

هوا فضا و سلول‌های بنیادی دیگر حوزه‌هایی است که از نگاه میرکاظمی، ایران در آنها پیشرفت چشمگیری داشته است. او معتقد است:  هر جای دیگر که سنت‌های قبل از انقلاب را شکاندیم و با روحیه جهادی و انقلابی وارد کار شدیم، موفق شدیم. اما هر جا منتظر خارجی‌ها ماندیم، شکست خوردیم. مثلا‌ هنوز منتظریم که پژو بیاید و فناوری به‌روز خود را به ما بدهد. اما آیا این کار را می‌کند یا فقط فناوری‌های سه دهه قبلش را به ایران می‌آورد. از این نمونه‌ها فراوان است.

* لوازم خانگی از ماهواره پیچیده‌تر است؟

میرکاظمی نسبت به یک تحلیل مغرضانه نسبت به اقتصاد مقاومتی و خودکفایی هشدار داد و گفت: تاکید بر این رویکردها این به معنای عدم استفاده از اطلاعات پیشرفت‌های غربی‌ها نیست، بلکه به معنای معطل نماندن برای همکاری با آنها است. فرض کنید در لوازم خانگی، آیا لوازم خانگی پیچیده‌تر از ماهواره و صنایع دفاعی است که هنوز به تولیدات خارجی وابسته‌ایم و منتظریم که یک خط تولید از خارجی‌ها بیاوریم و تولید کنیم؟

این یک مشکل اساسی است و نزدیک شدن به خارجی‌ها اینطور نیست که مشکلات ما را حل کند. البته دوباره تایید می‌کنیم این به معنای آن نیست که دور کشورمان را خط بکشیم، نه مقصود این است که درون‌زا و برون‌نگر باشیم.

وی در ادامه وضعیت کشورهای دوست و دشمن آمریکا را نیز مصداق دیگری برای ارزیابی تاثیر همکاری با آمریکا در پیشرفت کشورها خواند و گفت:‌ وضعیت کشورها را ببینیم. آیا کشورهایی که به طور کامل نوکری آمریکا را کرده‌اند، امروز کشورهای موفقی هستند؟ از انور سادات و حسنی مبارک، نوکرتر داشتیم. مصر امروز چه دارد در دنیا؟ یا عربستان، کویت و قطر. اینها کشور نیستند فقط چند تا ساختمان برای آنها ساخته‌اند و اگر یک روز آمریکا حمایتش را از آنها قطع کند، فرو می‌ریزند. یکی از تحریم‌های ایران را علیه آنها وضع کنند، کارشان تمام است.


* می‌گفتند مگر می‌شود پارس جنوبی را بدون اروپایی‌ها توسعه داد

وی بار دیگر تاکید کرد: اینطور نیست که اگر غربی‌ها بیایند درب‌های موفقیت به روی ایران باز می‌شود. ریشه‌های مشکلات اقتصادی کشور را از درون کشور باید پیدا کرد. مثلا فازهای باقی‌مانده پارس جنوبی را که در دولت دهم شروع کردیم، می‌گفتند مگر می‌شود بدون حضور اروپایی‌ها این کار را انجام داد؟ اما دیدیم که با نگاه به داخل این فازها توسعه پیدا کردند و همین فاز 12 که پارسال افتتاح شد با 92 درصد پیشرفت تحویل دولت یازدهم شد و آنها طی یک سال و نیم 8 درصد باقی‌مانده را تکمیل کردند.

نماینده مردم تهران از مقاومت تدریجی ایران در برابر تحریم‌ها هم سخن گفت و افزود: بسیاری از مقامات خارجی که در این سال‌ها به ایران می‌آمدند از اوضاع عادی بازار و مردم کشورمان ابراز تعجب می‌کردند و می‌گفتند اصلا نشانی از تحریم در کشور شما نیست. تا حدودی اقتصاد ما مقاوم شده است. یعنی به تدریج که جلو آمده‌ایم، به مقاومت اقتصادی دست یافته‌ایم هرچند مشکلات وجود دارد. بورس مالزی را به یاد بیاورید که غربی‌ها طی 24 ساعت، آن را پایین آوردند؛ آیا اقتصاد ما در آن حد شکننده است؟

وی اعتراف مقامات آمریکایی درباره بی‌تاثیر بودن تحریم‌ها را نیز مؤید اظهارات خود دانست و گفت: به صحبت‌های اوباما در چند ماه اخیر نگاه کنید که صراحتا می‌گوید تشدید تحریم‌ها دیگر بر ایران تاثیر ندارد. من نمی‌گویم تحریم چیزی خوبی است، اما می‌شود این تحریم را به فرصت تبدیل کرد همانطور که در برخی حوزه‌ها اینطور شده است.

وی افزود: جهاد اقتصادی یک اراده و روحیه جهادی و بسیجی می‌خواهد. وقتی چنین روحیه‌ای نباشد، هزار بار هم بگوییم اقتصاد مقاومتی، کاری شکل نمی‌گیرد. تجربه نشان می‌دهد هر جا این روحیه وجود داشته، موفق بوده‌ایم و هر جا این روحیه ضعیف شده، ضربه خورده‌ایم.

وی بار دیگر از رویکرد دوگانه جریان اصلاحات و حامیان دولت یازدهم نسبت به نقش تحریم‌ها در مشکلات اقتصادی کشور انتقاد کرد و گفت:‌ اصلاح‌طلبان و رسانه‌های زنجیره‌ای در دولت قبل، اسمی از نقش تحریم در مشکلات اقتصادی کشور نمی‌آوردند و تمام مشکلات را به خاطر سوءمدیریت دولت وقت جلوه می‌دادند. همین رسانه‌ها با تغییر دولت، کاملا تغییر جهت دادند و حل مشکلات اقتصادی کشور را منوط به رفع تحریم‌ها و مذاکره هسته‌ای با آمریکا اعلام کردند. حتی آقای روحانی نیز در مناظرات انتخاباتی، سوءمدیریت دولت را در مشکلات اقتصادی کشور، برجسته می‌کرد.

وی در ادامه به نقد تجربه مذاکرات ده سال پیش مطابق کتاب منتشر شده از حسن روحانی و تحلیل بیانیه لوزان پرداخت که در روزهای آینده منتشر خواهد شد.