به گزارش مشرق، به بهانه سی و ششمین سالگرد پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی، راهی دیوان عدالت اداری شدیم تا طی گفتگویی با «علی‌اکبر بختیاری» مدیرکل حوزه ریاست دیوان از خاطرات تلخ و شیرین وی در دوران انقلاب بپرسیم که در خلال آن حس کنجکاویمان گل کرد و پیرامون پرونده‌های مهمی که به دیوان عدالت اداری ارجاع می‌شود، سوالاتی مطرح کردیم که بختیاری البته با سعه صدر و حوصله پاسخگوی ما شد.
متن این گفتگوی تفصیلی به شرح زیر است:
آقای بختیاری! با توجه به این که در ایام دهه مبارک فجر قرار داریم بی مناسبت نیست که بپرسیم در دوران انقلاب به چه فعالیتی مشغول بودید و از خاطرات تلخ و شیرین آن دوران برایمان بگویید.
بنده در آن دوران تازه به سن تکلیف رسیده بودم که در جریان انقلاب قرار گرفتم و به کمک همکلاسی‌هایم دبیرستان را به تعطیلی کشاندیم تا در تظاهرات و راهپیمایی‌ها در محدوده جنوب تهران شرکت کنیم. مهم‌ترین راهپیمایی‌ها مربوط به تاسوعا و عاشورای سال 57 بود که بنده به همراه دوستانم به سمت میدان آزادی در این راهپیمایی شرکت کردیم.
ناگفته‌هایی از حسرت دیدار با امام تا تعطیلی مدرسه برای شرکت در تظاهرات/ رسیدگی به 120 هزار پرونده در دیوان در مدت یکسال/ ابطال مجوز استعمال قلیان در قهوه‌خانه‌ها/ دلایل بروز تخلفاتی همچون پدیده شاندیز
از اینکه نتوانستم در روز 12 بهمن امام را زیارت کنم همیشه حسرت می‌خورم
طی روز 12 بهمن هم برای استقبال از امام راحل به همراه برادرانم در میدان آزادی ساعت‌ها منتظر بودیم تا ایشان را زیارت کنیم، ولی زمانی که امام از محلی که ما مستقر بودیم عبور کردند، من مشغول رسیدگی به برادرم بودم که به خاطر ازدحام جمعیت بیحال شده بود، بنابراین همیشه حسرت عدم زیارت امام(ره) را در آن روزها می‌خورم.
این 36 سالی که از انقلاب اسلامی می‌گذرد را چطور ارزیابی می‌کنید، آیا توانسته‌ایم آرمان‌های انقلاب و امام(ره) را به خوبی تبیین کنیم؟
امام امت مساله ولایت فقیه را در عصر غیبت امام زمان(عج) طوری پیاده کردند که در سایه حاکمیت ولی فقیه تعالیم اسلامی جایگزین شود و عدالت تحقق یابد، محرومین و مستضعفین وارثان زمین شوند و همواره تاکید داشتند که بیشتر از همه محرومین را ملاحظه کنید.
امام برای تحقق آرمان‌های اسلامی بر سه ویژگی خدا باوری، مردم باوری و خودباوری تکیه کرد
امام راحل عظیم الشان آرمان‌های بلندی داشتند که براساس سه ویژگی که در وجودشان نهادینه شده بود، برای تحقق آن مبارزه را آغاز کردند و آن ویژگی‌ها چیزی نبود جز؛ خداباوری، مردم باوری و خودباوری.
از آنجایی که خود حضرت امام هم فرمودند: «من ادعا نکرده‌ام که اسلام به تمام معنا در این کشور پیاده شده است، لذا عقیده دارم گام‌های بلندی در راستای آرمان‌های امام برداشته شده است، اما با آنچه در نظر مبارک ایشان بود، فاصله داریم، اما این در حالی است که به سمت آن اهداف و آرمان‌ها در حرکت هستیم.» من توصیه می‌کنم امام را فراموش نکنیم و در حفظ امانت ارزشمند ایشان یعنی انقلاب و ولایت فقیه کوشا باشیم.
وقتی پای صحبت رؤسای دادگاه‌های عمومی و انقلاب می‌نشینیم، همیشه از حجم ورودی پرونده‌ها به دستگاه قضایی گله دارند، بفرمایید حجم پرونده‌هایی که در طول یکسال به دیوان عدالت اداری ارجاع می‌شود، به چه میزان است؟
سالیانه 120 هزار پرونده در دیوان ثبت و رسیدگی می‌شوند
سالیانه تقریبا 120 هزار پرونده در دیوان عدالت اداری ثبت و مورد رسیدگی قرار می‌گیرد که در حال حاضر با تلاش قابل تقدیر همکاران موفق شدیم جلوی افزایش موجودی را سد کنیم تا از حجم بی‌رویه پرونده‌ها جلوگیری کنیم.
و عمده‌ترین نهادی که برای شکایات به دیوان عدالت اداری مراجعه می‌کنند، کدام نهاد است؟
بدیهی است دستگاه‌هایی که بیشترین دامنه خدمت رسانی به مردم را دارند و حجم تعاملات آن‌ها با مردم بیشتر است یا کارکنان بیشتری را در اختیار دارند، شکایات بیشتری از آن‌ها در دیوان وارد می‌شود؛ به عنوان مثال بخش‌های کارگری.
مهم‌ترین پرونده‌های قضایی که در دیوان در دست رسیدگی قرار دارد، کدام است و آیا میزان پرونده‌ها کاهش داشته است؟
همانطور که بیان کردم، تلاش‌های بسیاری شده تا از افزایش موجودی شعب جلوگیری شود. در رابطه با پرونده‌های مهمی که در دیوان وجود دارد، می‌توان به پرونده بورسیه‌ها، پاساژ علاءالدین، پرونده مربوط به مرخصی زایمان، استعمال قلیان در اماکن عمومی و همچنین شکایت تعدادی از کارکنان نهاد ریاست جمهوری نسبت به اقدام اخیر دولت مبنی بر انتقال کارکنان به سازمان‌ها و دستگاه‌های دیگر و... اشاره کرد که در رابطه با برخی از آن‌ها تعیین تکلیف شده است.
تشریح جزئیات پرونده پاساژ علاءالدین
همانطور که اطلاع داریدخبر تخریب دو طبقه از پاساژ علاءالدین در حالی به گوش رسید که گفته شد به دلیل تخلفات عدیده، این دوطبقه باید پیشتر از اینها تخریب می‌شد اما سوال اینجاست که اگر تخلف بوده چرا روز اول و حین ساخت جلوی آن گرفته نشده است، نکته دیگر این که در رابطه با روند رسیدگی دیوان به این پرونده چه نکاتی قابل طرح است؟
ببینید همانطور که می‌دانید تا به اینجا این مسئله مطرح شده که چنانچه حکم شعبه بدوی در دادگاه تجدیدنظر نقض شود، در صورتی که شاکی ذی حق تلقی شود، رای کمیسیون ماده 100 نقض و شاکی می‌تواند مطالبه خسارت کند، بنابراین امکان مطالبه خسارت وجود دارد اما به شرط ثبوت همان شروطی که عرض کردم.
در حال حاضر قرار کارشناسی در این پرونده صادر شده که طی آن طرفین دعوا به دیوان احضار شدند و پس از بررسی‌های کارشناسان نسبت به صدور رای اقدام خواهد شد، بنابراین باید منتظر نظر کارشناسان باشیم.
ناگفته‌هایی از حسرت دیدار با امام تا تعطیلی مدرسه برای شرکت در تظاهرات/ رسیدگی به 120 هزار پرونده در دیوان در مدت یکسال/ ابطال مجوز استعمال قلیان در قهوه‌خانه‌ها/ دلایل بروز تخلفاتی همچون پدیده شاندیز
پرونده بورسیه‌ها در شورای عالی انقلاب فرهنگی مطرح است
آقای بختیاری! در حال حاضر یکی از پرونده‌های مهمی که این روزها مطرح است به شکایت افرادی اختصاص دارد که با تصمیم دولت از ادامه تحصیل در قالب بورسیه محروم شده‌اند، ماجرای این پرونده به کجا رسید؟
در حال حاضر این پرونده در شورای عالی انقلاب فرهنگی است و از بیان جزئیات در این رابطه معذورم.
شکایت کارکنان نهاد ریاست جمهوری در جریان رسیدگی است
درباره شکایت تعدادی از کارکنان نهاد ریاست جمهوری نسبت به اقدام اخیر دولت مبنی بر انتقال کارکنان نهاد به سازمان‌ها و دستگاه‌های دیگر خبر تازه‌ای دارید؟
تعدادی از کارکنان نهاد ریاست جمهوری در اعتراض به تصمیم دولت مبنی بر انتقال کارکنان نهاد به سازمان‌ها و دستگاه‌های دیگر، شکایتی را تقدیم دیوان عدالت اداری کردند. شکایت‌های ارائه شده در دستور رسیدگی شعبه دیوان قرار گرفت و شعبه رسیدگی کننده در بخش اول دستور موقت صادر کرد و نهایتا اصل پرونده در جریان رسیدگی است.
برخی مواقع افرادی هستند که در خصوص پرونده‌های مرتبط با مرخصی زایمان با باشگاه خبرنگاران تماس می‌گیرند و درخواست استفاده از این نوع مرخصی را دارند، بفرمایید وضعیت نهایی این پرونده‌ها به کجا رسید؟
مشکل پرونده‌های مرتبط با مرخصی زایمان با صدور دستور موقت حل شده است
با تعاملاتی که با دولت و دستگاه‌ها داشتیم این موضوع حل شده است و کسانی که درخواست دارند می‌توانند از مرخصی 9 ماهه برای زایمان استفاده کنند که دیوان عدالت اداری مشکل این افراد را با صدور دستور موفت حل کرده است.
ابطال مجوز استعمال قلیان در قهوه‌خانه‌ها
جواز استعمال قلیان در قهوه‌خانه‌ها به کجا رسید؟
این مورد که اشاره کردید، یکی از پرونده‌هایی است که بنده مکررا در رابطه با آن تاکید کردم، چرا که با سلامت مردم ارتباط تنگاتنگی دارد. در رابطه با استعمال قلیان مصوبه‌ای وجود داشت که قهوه‌خانه‌ها را از زمره اماکن عمومی خارج می‌کرد که ما این مصوبه را باطل کردیم و طی آن قهوه خانه‌ها مجددا در زمره اماکن عمومی قرار گرفتند و ممنوعیت استعمال قلیان تصویب شد.
بعد از خبرهای مربوط به پرونده فساد 3 هزار میلیاردی و پرونده «ب.ز» شاهد پرونده جدیدی در تخلفات پدیده شاندیز هستیم، شما دلیل عمده فساد مالی و اداری در کشور را در چه مواردی می‌بینید و از لحاظ سلامت مالی و اداری طی سال‌های اخیر وضعیت‌مان رو به بهبود بوده یا سیر نزولی داشته است؟
ناگفته‌هایی از حسرت دیدار با امام تا تعطیلی مدرسه برای شرکت در تظاهرات/ رسیدگی به 120 هزار پرونده در دیوان در مدت یکسال/ ابطال مجوز استعمال قلیان در قهوه‌خانه‌ها/ دلایل بروز تخلفاتی همچون پدیده شاندیز
فقدان نظارت و عدم بسترسازی در ایجاد فرهنگ قانونمدار دلایل عمده بروز فساد اقتصادی است
به نظر می‌رسد فساد اقتصادی در وهله اول ناشی از فقدان نظارت اعم از نظارت بیرونی و نظارت درونی است، نظارت بیرونی که از آن تحت عنوان پیشگیری وضعی نام برده می‌شود و نظارت درونی که بنده از آن تحت عنوان تقوا نام می‌برم و از آنجایی که مسئولین و متولیان به وظایف خود عمل نمی‌کنند، بستر فساد فراهم می‌شود.
در وهله دوم عدم بسترسازی برای ایجاد فرهنگ قانونمداری و انحراف سبک زندگی و میل به سبقت‌های نابجا برای جبران مافات و رکود امر به معروف و نهی از منکر در جامعه می‌تواند از دلایل عمده فساد مالی و اداری تلقی شود و طی سال‌های اخیر هم تغییر محسوس احساس نمی‌شود.
با این وجود بفرمایید مهم‌ترین راه مبارزه با مفاسد اقتصادی چیست؟
از آنجایی که در نظام ولایی حاکمیت با صالحان است، باید در نظام اداری و نظارتی و دیگر لایه‌های آن صالحان بکار گرفته شوند و اجرای احکام الهی قطعی و حتمی شود که این مستلزم یک کار بلندمدت و فرهنگی است و باید از مدرسه آغاز شود که ما از ابتدای امر بتوانیم قانونمندی را در اقشار مختلف نهادینه کنیم.
متن این گفتگوی تفصیلی به شرح زیر است:
آقای بختیاری! با توجه به این که در ایام دهه مبارک فجر قرار داریم بی مناسبت نیست که بپرسیم در دوران انقلاب به چه فعالیتی مشغول بودید و از خاطرات تلخ و شیرین آن دوران برایمان بگویید.
بنده در آن دوران تازه به سن تکلیف رسیده بودم که در جریان انقلاب قرار گرفتم و به کمک همکلاسی‌هایم دبیرستان را به تعطیلی کشاندیم تا در تظاهرات و راهپیمایی‌ها در محدوده جنوب تهران شرکت کنیم. مهم‌ترین راهپیمایی‌ها مربوط به تاسوعا و عاشورای سال 57 بود که بنده به همراه دوستانم به سمت میدان آزادی در این راهپیمایی شرکت کردیم.
ناگفته‌هایی از حسرت دیدار با امام تا تعطیلی مدرسه برای شرکت در تظاهرات/ رسیدگی به 120 هزار پرونده در دیوان در مدت یکسال/ ابطال مجوز استعمال قلیان در قهوه‌خانه‌ها/ دلایل بروز تخلفاتی همچون پدیده شاندیز
از اینکه نتوانستم در روز 12 بهمن امام را زیارت کنم همیشه حسرت می‌خورم
طی روز 12 بهمن هم برای استقبال از امام راحل به همراه برادرانم در میدان آزادی ساعت‌ها منتظر بودیم تا ایشان را زیارت کنیم، ولی زمانی که امام از محلی که ما مستقر بودیم عبور کردند، من مشغول رسیدگی به برادرم بودم که به خاطر ازدحام جمعیت بیحال شده بود، بنابراین همیشه حسرت عدم زیارت امام(ره) را در آن روزها می‌خورم.
این 36 سالی که از انقلاب اسلامی می‌گذرد را چطور ارزیابی می‌کنید، آیا توانسته‌ایم آرمان‌های انقلاب و امام(ره) را به خوبی تبیین کنیم؟
امام امت مساله ولایت فقیه را در عصر غیبت امام زمان(عج) طوری پیاده کردند که در سایه حاکمیت ولی فقیه تعالیم اسلامی جایگزین شود و عدالت تحقق یابد، محرومین و مستضعفین وارثان زمین شوند و همواره تاکید داشتند که بیشتر از همه محرومین را ملاحظه کنید.
امام برای تحقق آرمان‌های اسلامی بر سه ویژگی خدا باوری، مردم باوری و خودباوری تکیه کرد
امام راحل عظیم الشان آرمان‌های بلندی داشتند که براساس سه ویژگی که در وجودشان نهادینه شده بود، برای تحقق آن مبارزه را آغاز کردند و آن ویژگی‌ها چیزی نبود جز؛ خداباوری، مردم باوری و خودباوری.
از آنجایی که خود حضرت امام هم فرمودند: «من ادعا نکرده‌ام که اسلام به تمام معنا در این کشور پیاده شده است، لذا عقیده دارم گام‌های بلندی در راستای آرمان‌های امام برداشته شده است، اما با آنچه در نظر مبارک ایشان بود، فاصله داریم، اما این در حالی است که به سمت آن اهداف و آرمان‌ها در حرکت هستیم.» من توصیه می‌کنم امام را فراموش نکنیم و در حفظ امانت ارزشمند ایشان یعنی انقلاب و ولایت فقیه کوشا باشیم.
وقتی پای صحبت رؤسای دادگاه‌های عمومی و انقلاب می‌نشینیم، همیشه از حجم ورودی پرونده‌ها به دستگاه قضایی گله دارند، بفرمایید حجم پرونده‌هایی که در طول یکسال به دیوان عدالت اداری ارجاع می‌شود، به چه میزان است؟
سالیانه 120 هزار پرونده در دیوان ثبت و رسیدگی می‌شوند
سالیانه تقریبا 120 هزار پرونده در دیوان عدالت اداری ثبت و مورد رسیدگی قرار می‌گیرد که در حال حاضر با تلاش قابل تقدیر همکاران موفق شدیم جلوی افزایش موجودی را سد کنیم تا از حجم بی‌رویه پرونده‌ها جلوگیری کنیم.
و عمده‌ترین نهادی که برای شکایات به دیوان عدالت اداری مراجعه می‌کنند، کدام نهاد است؟
بدیهی است دستگاه‌هایی که بیشترین دامنه خدمت رسانی به مردم را دارند و حجم تعاملات آن‌ها با مردم بیشتر است یا کارکنان بیشتری را در اختیار دارند، شکایات بیشتری از آن‌ها در دیوان وارد می‌شود؛ به عنوان مثال بخش‌های کارگری.
مهم‌ترین پرونده‌های قضایی که در دیوان در دست رسیدگی قرار دارد، کدام است و آیا میزان پرونده‌ها کاهش داشته است؟
همانطور که بیان کردم، تلاش‌های بسیاری شده تا از افزایش موجودی شعب جلوگیری شود. در رابطه با پرونده‌های مهمی که در دیوان وجود دارد، می‌توان به پرونده بورسیه‌ها، پاساژ علاءالدین، پرونده مربوط به مرخصی زایمان، استعمال قلیان در اماکن عمومی و همچنین شکایت تعدادی از کارکنان نهاد ریاست جمهوری نسبت به اقدام اخیر دولت مبنی بر انتقال کارکنان به سازمان‌ها و دستگاه‌های دیگر و... اشاره کرد که در رابطه با برخی از آن‌ها تعیین تکلیف شده است.
تشریح جزئیات پرونده پاساژ علاءالدین
همانطور که اطلاع داریدخبر تخریب دو طبقه از پاساژ علاءالدین در حالی به گوش رسید که گفته شد به دلیل تخلفات عدیده، این دوطبقه باید پیشتر از اینها تخریب می‌شد اما سوال اینجاست که اگر تخلف بوده چرا روز اول و حین ساخت جلوی آن گرفته نشده است، نکته دیگر این که در رابطه با روند رسیدگی دیوان به این پرونده چه نکاتی قابل طرح است؟
ببینید همانطور که می‌دانید تا به اینجا این مسئله مطرح شده که چنانچه حکم شعبه بدوی در دادگاه تجدیدنظر نقض شود، در صورتی که شاکی ذی حق تلقی شود، رای کمیسیون ماده 100 نقض و شاکی می‌تواند مطالبه خسارت کند، بنابراین امکان مطالبه خسارت وجود دارد اما به شرط ثبوت همان شروطی که عرض کردم.
در حال حاضر قرار کارشناسی در این پرونده صادر شده که طی آن طرفین دعوا به دیوان احضار شدند و پس از بررسی‌های کارشناسان نسبت به صدور رای اقدام خواهد شد، بنابراین باید منتظر نظر کارشناسان باشیم.
ناگفته‌هایی از حسرت دیدار با امام تا تعطیلی مدرسه برای شرکت در تظاهرات/ رسیدگی به 120 هزار پرونده در دیوان در مدت یکسال/ ابطال مجوز استعمال قلیان در قهوه‌خانه‌ها/ دلایل بروز تخلفاتی همچون پدیده شاندیز
پرونده بورسیه‌ها در شورای عالی انقلاب فرهنگی مطرح است
آقای بختیاری! در حال حاضر یکی از پرونده‌های مهمی که این روزها مطرح است به شکایت افرادی اختصاص دارد که با تصمیم دولت از ادامه تحصیل در قالب بورسیه محروم شده‌اند، ماجرای این پرونده به کجا رسید؟
در حال حاضر این پرونده در شورای عالی انقلاب فرهنگی است و از بیان جزئیات در این رابطه معذورم.
شکایت کارکنان نهاد ریاست جمهوری در جریان رسیدگی است
درباره شکایت تعدادی از کارکنان نهاد ریاست جمهوری نسبت به اقدام اخیر دولت مبنی بر انتقال کارکنان نهاد به سازمان‌ها و دستگاه‌های دیگر خبر تازه‌ای دارید؟
تعدادی از کارکنان نهاد ریاست جمهوری در اعتراض به تصمیم دولت مبنی بر انتقال کارکنان نهاد به سازمان‌ها و دستگاه‌های دیگر، شکایتی را تقدیم دیوان عدالت اداری کردند. شکایت‌های ارائه شده در دستور رسیدگی شعبه دیوان قرار گرفت و شعبه رسیدگی کننده در بخش اول دستور موقت صادر کرد و نهایتا اصل پرونده در جریان رسیدگی است.
برخی مواقع افرادی هستند که در خصوص پرونده‌های مرتبط با مرخصی زایمان با باشگاه خبرنگاران تماس می‌گیرند و درخواست استفاده از این نوع مرخصی را دارند، بفرمایید وضعیت نهایی این پرونده‌ها به کجا رسید؟
مشکل پرونده‌های مرتبط با مرخصی زایمان با صدور دستور موقت حل شده است
با تعاملاتی که با دولت و دستگاه‌ها داشتیم این موضوع حل شده است و کسانی که درخواست دارند می‌توانند از مرخصی 9 ماهه برای زایمان استفاده کنند که دیوان عدالت اداری مشکل این افراد را با صدور دستور موفت حل کرده است.
ابطال مجوز استعمال قلیان در قهوه‌خانه‌ها
جواز استعمال قلیان در قهوه‌خانه‌ها به کجا رسید؟
این مورد که اشاره کردید، یکی از پرونده‌هایی است که بنده مکررا در رابطه با آن تاکید کردم، چرا که با سلامت مردم ارتباط تنگاتنگی دارد. در رابطه با استعمال قلیان مصوبه‌ای وجود داشت که قهوه‌خانه‌ها را از زمره اماکن عمومی خارج می‌کرد که ما این مصوبه را باطل کردیم و طی آن قهوه خانه‌ها مجددا در زمره اماکن عمومی قرار گرفتند و ممنوعیت استعمال قلیان تصویب شد.
بعد از خبرهای مربوط به پرونده فساد 3 هزار میلیاردی و پرونده «ب.ز» شاهد پرونده جدیدی در تخلفات پدیده شاندیز هستیم، شما دلیل عمده فساد مالی و اداری در کشور را در چه مواردی می‌بینید و از لحاظ سلامت مالی و اداری طی سال‌های اخیر وضعیت‌مان رو به بهبود بوده یا سیر نزولی داشته است؟
ناگفته‌هایی از حسرت دیدار با امام تا تعطیلی مدرسه برای شرکت در تظاهرات/ رسیدگی به 120 هزار پرونده در دیوان در مدت یکسال/ ابطال مجوز استعمال قلیان در قهوه‌خانه‌ها/ دلایل بروز تخلفاتی همچون پدیده شاندیز
فقدان نظارت و عدم بسترسازی در ایجاد فرهنگ قانونمدار دلایل عمده بروز فساد اقتصادی است
به نظر می‌رسد فساد اقتصادی در وهله اول ناشی از فقدان نظارت اعم از نظارت بیرونی و نظارت درونی است، نظارت بیرونی که از آن تحت عنوان پیشگیری وضعی نام برده می‌شود و نظارت درونی که بنده از آن تحت عنوان تقوا نام می‌برم و از آنجایی که مسئولین و متولیان به وظایف خود عمل نمی‌کنند، بستر فساد فراهم می‌شود.
در وهله دوم عدم بسترسازی برای ایجاد فرهنگ قانونمداری و انحراف سبک زندگی و میل به سبقت‌های نابجا برای جبران مافات و رکود امر به معروف و نهی از منکر در جامعه می‌تواند از دلایل عمده فساد مالی و اداری تلقی شود و طی سال‌های اخیر هم تغییر محسوس احساس نمی‌شود.
با این وجود بفرمایید مهم‌ترین راه مبارزه با مفاسد اقتصادی چیست؟
از آنجایی که در نظام ولایی حاکمیت با صالحان است، باید در نظام اداری و نظارتی و دیگر لایه‌های آن صالحان بکار گرفته شوند و اجرای احکام الهی قطعی و حتمی شود که این مستلزم یک کار بلندمدت و فرهنگی است و باید از مدرسه آغاز شود که ما از ابتدای امر بتوانیم قانونمندی را در اقشار مختلف نهادینه کنیم.
