به گزارش مشرق، نیروی هوایی قدرتمند و ارزشمند بوده که توانمندی خود را در 8 سال دفاع مقدس و پس از جنگ تحمیلی نشان داده است.
بررسی توانمندی‌های راهبردی تا انجام این نیرو در بخش‌های مختلفی صورت می‌گیرد که مرکز مطالعات راهبردی نهاجا یکی از این نهادها است. بدین منظور گفتگویی با امیر خلبان "نیک‌بخش حبیبی"، رئیس مرکز مطالعات راهبردی نهاجا داشتیم تا از اقدامات این مرکز آگاه شویم.
درباره مرکز مطالعات راهبردی و حوزه کاری و علل تشکیل این حوزه توضیح دهید؟
- نیروی هوایی در سازمان‌های نظامی نیروهای مسلح یک سازمان واقعاً پیشتاز در حوزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس بوده و در بخش مطالعات استراتژیک ایفای نقش کرده است. در زمان فرماندهی فرمانده فقید نیروی هوایی سرلشکر شهید "ستاری" دفتر مطالعات و پژوهش تشکیل شد.
زیرا بخش عظیمی از پیشکسوتان دارای تجارب ارزنده‌ای بودند و می‌توانستند در دفتر مطالعات اقدامات خود را مکتوب کنند و اکنون هم این دفتر تبدیل به مرکز مطالعات استراتژیک نهاجا شده و مطالعات متمرکز حوزه حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، قدرت هوایی و مدیریت دانش نظامی، حمایت از نخبگان و انجام پژوهش‌های راهبردی نیروی هوایی.
ضمناً چاپ انتشارات کتاب مربوط به مبحث هوایی بوده که توسط مرکز انتشارات مطالعات راهبردی که در نیروی هوایی تشکیل دادیم انجام می‌شود. موزه دفاع مقدس و موزه هوانوردی را در زیر نظر داریم و در حوزه موزه‌ها هم به صورت تخصصی وارد شدیم و یکی دو سالی است که موفق شدیم سه مرکز آرشیو "اسناد تاریخی"، "عکس‌ها" و "فیلم‌های تاریخی نیروی هوایی" را در حوزه قدرت هوایی هم تشکیل بدهیم و قدیمی‌ترین عکس و فیلم را هم آرشیو می‌کنیم تا بتوانیم از آن استفاده کنیم.
نقش‌آفرینی دفتر مطالعات در بخش‌های عملی که منجر به تولید محصول می‌شود، چگونه است و حمایت از طرح‌های تحقیقاتی کاربردی چگونه و در چه پروسه‌ای انجام می‌شود؟
- یکی از کارهایی در این مرکز انجام می‌دهیم مستندنگاری فعالیت‌ها و رزمایش‌های نیروی هوایی است که اگر رزمایشی صورت می‌گیرد تیمی آن را بررسی می‌کنند تا تجارب آن را به نسل بعد منتقل کنند. از طرف دیگر اگر تحقیقات در حوزه نظری داشته باشیم و بخواهیم کاربردی کنیم، تشکیل تیمی در هیئت رئیسه نیروی هوایی با حضور معاون هماهنگ‌کننده این نیرو فرمانده این نیرو و معاونت‌های تخصصی آن جا نتایج تحقیقات تخصصی به صورت کاربردی هم استفاده می‌شود.
ضمناً یک مرکز حمایت از ایده‌های کارکنان را تشکیل داده‌ایم که اگر کسی ایده‌ای داشت، منعکس کند و ما آن را به نام خودش ثبت می‌کنیم و فرد ارائه دهنده ایده به مراکز مرتبط معرفی می‌شود تا حمایت شود.
اگر کسی غیرنظامی بود و طرح مثبت دفاعی داشت، چگونه و در چه پروسه‌ای باید آن را مطرح کند؟
- این موضوع که اگر فرد خارج از نیرو باشد، عمدتاً به جهاد خودکفایی مربوط می‌شود و ما متمرکز بر ایده‌های کارکنان نهاجا می‌باشیم.
درباره کتاب‌ها؛ در چه حوزه‌ها و در چه عنوان‌هایی مطالعات تألیفی این مرکز انجام می‌شود و این تألیفات چه نقشی در بخش تدریس دانشگاهی دارد؟
- کتاب‌هایی که ما چاپ کردیم در سطح استراتژیک قدرت هوایی بوده و این سطح استراتژیک یک مرجعی برای تولید کتاب‌های درسی می‌شود. مثلاً توانستیم کتاب "قدرت هوایی" را تألیف کنیم و "ماهیت‌شناسی جنگ در فضای عدم تقارن" را مطرح کنیم و کتاب تاریخ نبردهای هوایی را در 40 جلد منتشر خواهیم کرد که نزدیک به 18 جلد آن در حال تدوین نهایی بوده و جلد اول آن ماه گذشته رونمایی شد و این‌ها محور اصلی برای کتاب‌های دانشگاهی بوده که در دانشکده پرواز هم از این تألیفات استفاده می‌شود.
ارتباط و تعامل دفتر مطالعات با شرکت‌های دانش بنیان چگونه است؟
- اخیراً نیروی هوایی تلاش می‌کند تا یک شرکت دانش بنیان در حوزه هوایی ایجاد کند و در دفتر مطالعات تلاش‌هایی برای آموزش مجازی دروس تخصصی در نظر گرفته شده و فاز امکان‌سنجی خود را می‌گذراند و ما زیرساخت‌های اجرای یک شرکت دانش بنیان را هم از نظر نرم‌افزاری و هم از نظر سخت‌افزاری داریم.
دفتر مطالعات چقدر به مسائل و ارتباطات منطقه اشراف دارد و آن‌ها را مورد مطالعه نظری قرار می‌دهد؟
- رصد تهدیدات و تحولات نظامی در حوزه معاونت اطلاعات نیروی هوایی بوده و به صورت اختصاصی در زمان حال وارد نشدیم و ما به دنبال وضعیت مطلوب هستیم و تلاش‌مان این است که افق شکل‌گیری قدرت هوایی را در منطقه و جهان بررسی کنیم و در این مسیر گام برمی‌داریم.
چند عنوان کتاب تا کنون مرکز مطالعات منتشر کرده و عناوین آن چه بوده؟
- ما مرکز مطالعات راهبردی را از سال 90 راه اندازی کردیم و از آن موقع توانستیم 6 جلد کتاب منتشر کنیم و 40 جلد کتاب از دوران دفاع مقدس در نظر گرفته شده است. متأسفانه تحلیل‌هایی که درباره جنگ می‌شود بخش اعظم آن خالی از تحلیل‌های نقش قدرت هوایی در دفاع مقدس بوده است.
باید آگاهی از نقش نیروی هوایی در دوران دفاع مقدس افزایش یابد و یک عملیاتی در دوران دفاع مقدس نبوده مگر ان که نیروی هوایی در آن حضور داشته باشد و از قبل تا بعد از جنگ نیروی هوایی نقش‌آفرینی کرده و انهدام مراکز تجمع منافقین در عراق یکی از آن‌ها بوده و هرجا منافع ملی ایجاب کند، از آن دفاع می‌کنیم.
برخی که با قدرت هوایی آشنا نیستند نا آگاهانه تلاش می کنند آن را انکار کرده و ما تلاش می‌کنیم تا نقش‌آفرینی نیروی هوایی را در 8 سال دفاع مقدس نشان دهیم و نقش نیروی هوایی بسیار مؤثر بوده واگر نیروی هوایی نبود هم جنگ طولانی‌تر می شد و هم آسیب‌های بیشتری می‌دیدیم.
عملیات غرورآفرین کمان 99 که نهاجا ساماندهی کرد و از آن عملیات ضربه سنگینی به عراق وارد شد علاوه بر این ما خلبان‌هایی مانند شهید "عباس دوران" داشتیم که در عملیات هوادریا عالی بود و از دیگر عملیات مهمی که انجام داد حمله به ساختمان غیرمتعهدها بود که نتیجه آن ناامن‌سازی اجلاس صدام بود. دیدگاه شما در این باره و نقش شهید دوران چیست؟
- جنگ میدانی برای بروز استعدادها بود و یکی از افرادی که در میدان جنگ خود را به خوبی نشان داد عباس دوران بود. ما یک عباس دوران و یک عباس بابایی داریم و زمانی که عباس دوران شهید شد، عباس بابایی ظهور کرد که همان ویژگی‌ها بلکه فزون‌تر را داشت و این پتانسیل ملت بزرگ ایران را نشان می‌دهد.
همرزم شهید عباس دوران مرحوم "محمود اسکندری" بود که با هم پرواز رفتند و از این پرواز دوران شهید شد و اسکندری آمد و دوران نمونه واقعی یک خلبان وظیفه‌شناس، مسئولیت‌پذیر و ایثارگر بود.
شهید عباس دوران در هفته اول جنگ که لشکرهای زرهی عراق از شملچه وارد می‌شدند با میل شخصی از بوشهر به میدان آمد و توانست در آسمان قدرت هوایی ایران را در بهترین زمان به قلب دشمن بنشاند ؛ بعدها هم طی عملیاتی که معروفترین آن "الدوره" بود با کمک و لطف خدا توانست پالایشگاه "الدوره" و سپس بغداد را ناامن نشان دهد و به همه ثابت کند که این کشور در آسمان دارای چه قدرتی است و دوران تبلور عینی قدرت هوایی ملت شریف ایران در دفاع مقدس بود.
نظر شما درباره عملیات کمان 99 چیست؟
- کوردسمن گفت: از همان روزهای اول جنگ عراق شکست خورد و در همان روز نزدیک به 300 بار در عراق عملیات انجام دادیم و شما موج اول را که 140 فروند هواپیما بود را مطرح کردید. ما سه موج دیگر هم بعد از آن عملیات داشتیم و ده ها تُن بمب بر سر صدامیان ریختیم و روحیه صدام به کل از هم پاشید و از همان جا فهمید که همه معادلاتش به هم ریخته است.
ما یک حمله توده‌ای که به آن Mass Attack می‌گوییم انجام دادیم و ضربه شصتی را نشان دادیم که بعثی‌ها به طور کامل زمین‌گیر شدند. ما برای این که جلوی تهاجم دشمن را بگیریم صد فروند هواپیما را از دست دادیم و صد خلبان شهید داشتیم و بیش از 21 هزار سورتی انجام دادیم.
درباره فیلم شهدا چه اقداماتی انجام شده است؟
- در بخش فیلم هم نقش‌آفرینی داشتیم ما فیلم "چ" را نقد کردیم که آن جا خیلی بد به نیروی هوایی پرداخته شده بود و این توهینی به جمهوری اسلامی و قدرت هوایی ایران بود و اگر سوسنگرد آزاد شد، به خاطر کثرت عملیات هوایی بود.
لشکر زرهی که به سوسنگرد حمله کرد ما با انجام عملیات هوایی آنقدر بمب بر سر آن‌ها ریختیم که از حمله مجدد دست کشیدند. البته پایداری سوسنگرد و نقش شهید چمران هم بی‌بدیل بود اما نیروی هوایی هم نقش مهمی اجرا کرد، زیرا در مقابل یک قدرت زرهی مهاجم تنها با یک قدرت زرهی هم‌طراز یا با یک قدرت هوایی نابود می‌شود و با کلاش و خمپاره نمی‌توان کاری از پیش برد.
در بخش فیلم در حال کمک به فیلم سیدالاسرا شهید لشکری هستیم و واقعاً اسوه مقاومت در جهان بود که در دنیا نظیر ندارد و رهبری درباره ایشان فرمودند وی سیدالاسراست.
رئیس مرکز مطالعات راهبردی نهاجا گفت: اخیراً نیروی هوایی تلاش می‌کند تا یک شرکت دانش بنیان در حوزه هوایی ایجاد کند. ما زیرساخت‌های اجرای یک شرکت دانش بنیان را هم از نظر نرم‌افزاری و هم از نظر سخت‌افزاری داریم.
منبع: باشگاه خبرنگاران
