به گزارش مشرق به نقل از ايسنا، در اين مراسم که با حضور رييس سازمان انرژي اتمي و تعدادي از کارشناسان مرکز حفاظت در برابر اشعه برگزار شد، ناصر راست‌خواه، رييس مرکز نظام ايمني کشور گفت: حصول اطمينان از ايمن بودن تاسيسات هسته‌يي به منظور حفاظت کارکنان، مردم، نسل‌هاي آينده و محيط زيست، ماموريت اصلي مرکز نظام ايمني هسته‌يي کشور است. در اين راستا اين مرکز اقدام به راه‌اندازي سامانه هشدار آني و پايش پرتوهاي محيطي کرده است.
رييس مرکز نظام ايمني کشور گفت: در مرحله‌ي اول اين پروژه در 13 شهر کشور شامل جلفا، تهران، رامسر، بجنورد، سرخص، چابهار، بندرعباس، بوشهر، اهواز، کرمانشاه، اروميه، بيرجند و زاهدان، ايستگاه‌هاي اندازه‌گيري پرتوهاي گاما نصب شده است که به طور دائم و در لحظه اطلاعات را به مرکز پايش که در سازمان انرژي اتمي در تهران قرار دارد منتقل مي‌کند.
وي تاکيد کرد: در مرحله‌ي دوم امروز شاهد افتتاح 50 ايستگاه اندازه‌گيري در شهرهاي مختلف کشورمان هستيم که اين 50 شهر از مرز بازرگان تا جزيره ابوموسي و نقاط مرکزي ايران را شامل مي‌شود.
راست‌خواه گفت: اين ايستگاه‌ها امکان آشکار کردن آني هرگونه تغييرات در گاماي محيط را فراهم مي‌کند که يکي از بهترين نشانگرهاي وقوع سوانح يا آزمايش‌هاي هسته‌يي در ساير کشورهاست. با راه‌اندازي اين ايستگاه‌ها کشور قادر خواهد بود که به سرعت از وقوع اين قبيل اتفاقات مطلع شده و اقدامات متناسب را به اجرا درآورد.
رييس مرکز نظام ايمني کشور ادامه داد: اين پروژه با همکاري سازمان هواشناسي به انجام رسيده و با داشتن اطلاعات هواشناسي، علاوه بر آشکار کردن وقوع سوانح، نحوه‌ي حرکت مواد پرتوزا در کشور قابل پيش‌بيني است. همچنين اين سامانه مي‌تواند در پيشبرد مطالعات تحقيقاتي براي بررسي پرتوهاي گاماي محيطي و تاثير پرتوگيري طبيعي کمک شايان توجهي کند.
وي ادامه داد: چنين سامانه‌هايي در برخي از کشورهاي دنيا از جمله کشورهاي عضو اتحاديه اروپا که سامانه‌ي يکپارچه‌اي را براي پايش پرتوهاي محيطي صورت داده‌اند در اختيار دارند. جمهوري اسلامي ايران در نظر دارد نسبت به راه‌اندازي سامانه مشابه با عضويت کشورهاي منطقه اقدام کند.
راست‌خواه گفت: راه‌اندازي اين سيستم با وجود تحريم‌هاي بين‌المللي با دانش و تخصص داخلي به انجام رسيده است.
در حاشيه اين مراسم تعدادي از خبرنگاران داخلي از مرکز کنترل و نظارت بر اين سامانه بازديد کردند و کارشناسان اين مرکز توضيحاتي را ارايه دادند.
يکي از کارشناسان مرکز حفاظت در برابر اشعه در پاسخ به اين سوال که چرا در مرز ايران و پاکستان که داراي تکنولوژي و مواد هسته‌يي است، سامانه‌ها به اندازه مرزهاي غربي ايران نيست؟ گفت: مدل‌ها و شبيه‌سازي‌هاي صورت گرفته نشان داده است که آلودگي در صورت اتفاق و بروز حادثه‌اي در مرزهاي شرقي ايران به سمت شمال شرقي حرکت مي‌کند. اين شبيه‌سازي‌ها براي تمام نيروگاه‌ها تا شعاع هزار کيلومتري در کشورهاي اطراف نيروگاه‌ها و تاسيسات هسته‌يي پيش‌بيني شده است.
اين کارشناس درباره چگونگي ارسال هشدار به مرکز کنترل از ايستگاه‌هاي مستقر در کشور اظهار کرد: از طريق سيستم GPRS و يا خط تلفن اين پيام‌ها و اطلاعات و هشدارها و در مواقع اضطراري از طريق sms صورت مي‌گيرد.
همچنين، سامانه پايش پارامترهاي ايمني و حفاظتي تاسيسات هسته‌يي و پرتوي سايت تهران سازمان انرژي اتمي افتتاح شد.
رييس مرکز نظام ايمني کشور در مراسم بهره‌برداري و افتتاح اين سامانه اظهار کرد: يکي از اهداف 9 گانه در دفتر امور حفاظت در برابر اشعه مرکز نظام ايمني هسته‌يي کشور در برنامه پنجساله چهارم و پنجم بهبود و افزايش نظارت بر مراکز کار با پرتو است.
وي درباره اهداف طرح و سامانه مذکور، گفت: نظارت مستقيم و بدون واسطه و مستمر با تکيه بر ديدگاه قانوني که احتمال وجود گزارش‌هاي ساختگي يا نبود گزارش پاره‌اي از وقايع را از بين مي‌برد و نظارت تکميلي علاوه بر نظارتي که کادر مربوطه و ناظران فيزيک بهداشت در تاسيسات مربوطه انجام مي‌دهند و همچنين جمع‌آوري اطلاعات دريافتي از سيستم‌هاي ايمني داخل تاسيسات و ارايه آن به سيستم مديريت قانوني براي اخذ تصميم مقتضي در مواقع لازم از جمله اين اهداف است.
راست‌خواه گفت: سيستم جامع پايش ايمني پوشش دهنده تاسيسات راکتور تحقيقاتي تهران، تاسيسات توليد راديوايزوتوپ‌هاي صنعتي و پزشکي، تاسيسات توليد راديوداروها و تاسيسات توليد ژنراتور موليبدن – تکنسيم در تهران است.
رييس مرکز نظام ايمني کشور، ادامه داد: نوع دستگاه‌ها و سيستم‌هاي مورد استفاده شامل سيستم دزيمتر محيطي، سيستم هشداردهنده صوتي و تصويري، سيستم‌هاي اندازه‌گيري گاز يد و ذرات، سيستم‌هاي سنجش هدايت الکتريکي، ارتفاع‌سنج سطح آب، فشارسنج داخل سلول‌هاي داغ، دکمه‌هاي اضطراري و غيره است.
وي تاکيد کرد: با توجه به توسعه روزافزون تاسيسات هسته‌يي و پرتوي و لزوم کنترل و نظارت موثر و پيوسته توسط واحد قانوني، طرح گسترش مانيتورينگ تاسيسات هسته‌يي در آينده مورد نظر است.
راست‌خواه ادامه داد: اين سامانه در سال 88 براي اجرا به پژوهشکده چرخه سوخت هسته‌يي در پژوهشکده علوم و فنون هسته‌يي محول شد.
به گزارش ايسنا، اين سامانه با استفاده از فيبر نوري و مستقل از شبکه اينترنتي عمل مي‌کند و توسط متخصصان و شرکت‌هاي داخلي مشابه با نمونه‌هاي خارجي ساخته شده است.
همچنين رييس مرکز نظام ايمني کشور تاکيد کرد: هيچ‌گونه مواد پرتوزا از حادثه نيروگاه فوکوشيما توسط ايستگاه‌هاي مرزي ما آشکار و ثبت نشده است.
راست‌خواه، در جمع خبرنگاران درباره تاثير حادثه در نيروگاه فوکوشيما ژاپن بر کشورمان گفت: هيچ‌گونه منابع پرتوزا از حادثه نيروگاه فوکوشيما در کشور ما و مرزهاي کشور آشکار يا به ثبت نرسيده است.
وي تاکيد کرد: مسير حرکت باد بر اساس گردش قالب هوا به سمت شمال شرقي (اقيانوس آرام) است.
راست‌خواه ادامه داد: به لحاظ نوع حادثه، آن‌چه در ژاپن اتفاق افتاده است با حادثه‌اي مثل چرنوبيل متفاوت است. يعني سوخت در نيروگاه فوکوشيما هم‌چنان در رآکتور قرار دارد و مقداري از سوخت ذوب شده است و تا کنون اين قطعيت وجود دارد که نشتي صورت گرفته بيش از يک نشت آتي است و ناشي از ذوب مواد راديواکتيو در رآکتور است اما محفظه‌ي رآکتور آسيب نديده است. اما چون مواد هسته‌يي نشت يافته در تماس با آب بوده و آب بخار شده است، مقداري از مواد شکافت‌پذير به آب نشت کرده است. مواد هسته‌يي خطرناک «سزيم» و «يد 131» است که ماده اول عمر زيادي در حدود 30 سال دارد و ماده دوم طول عمرش 8 ساعت است، اما براي تيروئيد خطرناک است.
رييس مرکز نظام ايمني کشور تاکيد کرد: در نيروگاه فوکوشيما با تمام نشتي صورت گرفته، هنوز به مرحله‌ي خطرناک نرسيده‌ايم و حتي خود ژاپن و کشورهاي همسايه‌اش تحت تاثير جدي قرار ندارند، اما در عين حال اين کشورها اقدامات و تمهيدات کنترلي را از جمله کنترل آب آشاميدني و ديگر مايعات مثل شير و برخي مواد خوراکي را انجام داده‌اند. همچنين کشورهاي همسايه مثل چين و روسيه اندازه‌گيري‌هاي پرتويي را افزايش داده‌اند و اقدامات کنترلي را نيز در دستور کار قرار داده‌اند.
وي گفت: قاطعانه مي‌گويم هيچ خطري ايران را نسبت به حادثه‌ي فوکوشيما تهديد نمي‌کند.
راست‌خواه افزود: در عين حال ما اقدام به نمونه‌برداري از مواردي که بايد از آنها نمونه‌برداري شود کرده‌ايم. اين نمونه‌برداري‌ها از هوا، مواد غذايي صادر شده از ژاپن است. همچنين شهروندانمان که از توکيو به ايران مي‌آيند و يا ژاپني‌هايي که به ايران وارد مي‌شوند را در مراکز ورودي کشور مورد پايش قرار مي‌دهيم.
رييس مرکز نظام ايمني کشور تاکيد کرد: حادثه روي داده در نيروگاه فوکوشيما با وجود عمق شديد زلزله و پس از آن سونامي، نشان‌دهنده‌ي ايمني بسيار بالاي تاسيسات هسته‌يي است. ما در حال حاضر شاهديم که با وجود چنين حادثه‌ي کم‌سابقه‌اي مواد هسته‌يي به طور عمده نشت نکرده‌اند و هيچ‌کس در اثر پرتو کشته نشده است و تنها تا کنون 20 نفر از کارکنان اين مجموعه از حدود ايمني معمولي متجاوز شده‌اند. البته بايد توجه داشت که از اين حادثه درس بگيريم و تمهيدات لازم را نيز در نظر بگيريم.
وي درباره دو «سامانه‌ي هشدار آني و پايش پرتوهاي محيطي» و «سامانه‌ي پايش پارامترهاي ايمني و حفاظتي تاسيسات هسته‌يي و پرتوي سايت تهران» اظهار کرد: در آستانه سال جديد و روز ملي فن‌آوري هسته‌يي اين دو سامانه راه‌اندازي شد که اين دو سامانه توانايي کشور براي اطلاع از وضعيت مواد پرتوزا را افزايش مي‌دهد و وضعيت محيطي و زمينه و اطلاعات لازم را به مرکز کنترل مي‌فرستد. اين سامانه‌ها در موارد ناشي از حادثه‌هاي هسته‌يي در کشورهاي همجوار و در صورت نشت مواد راديواکتيو و يا پرتوهاي گاما که در مرزهاي ايران قرار دارند به ما کمک مي‌کنند تا مديريت بيشتري را داشته باشيم و نظام ايمني هسته‌يي کشور را قادر به کنترل و مديريت بحران مي‌کند.
