شهرهای زیارتی کربلا و نجف در طول چند سال گذشته از لحاظ امکانات رفاهی رشد بسیار خوبی داشته‌اند اما به نقطه ایده‌آل و مطلوبی که بتواند پاسخگوی پذیرایی از حدود بیست میلیون زائر اربعین حسینی باشد فاصله زیادی دارد. در متن ذیل نکاتی بیان می‌شود که با رعایت آنها می‌توان بهره بهتری از حال‌و هوای اربعین حسینی در طول مسیر و حال و هوای شهرهای نجف و کربلا برد.

چگونه زمان را مدیریت کنیم

حرکت پیوسته و منظم با سرعت نسبتا ثابت اثر زیادی در کم شدن خستگی مسیر و جلوگیری از بروز اسپاسم عضلانی (گرفتگی عضلات) دارد، پس برنامه منظمی برای مسیر و مکان‌های توقف و تجدید قوا داشته باشید. یک استراحت چند دقیقه‌ای به فاصله هر 50 عمود بسیار مناسب است. در ضمن تا حد امکان سبک بار برای کل سفر حرکت کنید. توصیه معصوم(ع) هم برای سفر همین است.

شروع حرکت به ویژه برای روز دوم قبل از اذان صبح مناسب است. در این زمان مسیر دارای ازدحام کمتری بوده و از هوای خنک صبح می توانید استفاده بهتری داشته باشید. به سبب کثرت جمعیت در مسیر پیاده‌روی احتمال گم کردن همراهان وجود دارد لذا برای حل این مشکل از قبل محل توقف‌ها (شماره میله و عمود مورد نظر) را برای یافتن همراهان و نیز محل استراحت اصلی را برای نماز، ناهار و شام تعیین کنید.

میله‌های با شماره‌های رُند مثل مضارب 100 (200، 300 و ...) را برای توقف انتخاب نکنید، چون اکثر افراد در این میله‌ها قرار می‌گذارند و معمولا تراکم جمعیت در آنها بالاست. عمود 1000 شلوغ‌ترین عمود است. در مسیر پیاده روی سعی کنید در قالب گروه‌های 3 تا 5 نفره باشید تا در صورت بروز مشکل به هم کمک کنید البته توجه داشته باشید که بیشتر شدن جمعیت گروه مشکلات خاص را خودش را دارد و باعث سخت شدن هماهنگی و کندی آهنگ حرکت شما می‌شود.

در قسمت‌های مختلف سفر مثل خروج از مرز و ورود به ایران وقت زیادی گرفته می‌شود. برای استفاده بهینه از این زمان‌ها همراه داشتن یک کتاب کوچک و سبک یا ترجیحا نرم‌افزارهای تلفن همراه برای مطالعه می‌تواند مفید باشد. ایضا مسیر پیاده روی فرصت مناسبی برای زیارت عاشورای صد لعن و صد سلام، همچنین نذر صلوات و سایر اذکار است.

با توجه با اینکه در عراق و به ویژه در شهر کربلا خیابان‌ها و میادین بعضا اسامی منظم و مشخصی ندارند و خیلی از آنها اساسا تابلو ندارند، بنابراین سعی کنید قبل از شروع پیاده‌روی از نجف، علاوه بر یادداشت آدرس محل اسکان کربلا، تصویر کروکی محل اسکان را هم داشته باشید، وگرنه در بدو ورود به کربلا برای پیدا کردن آدرس دچار مشکلات عدیده‌ای خواهید شد.

ایام اربعین ایام بسیار شلوغی است، از مرز گرفته تا صحن های حرم های مطهر و بین الحرمین و مسیر پیاده روی. بنابراین سعی کنید صبرتان را بالا ببرید و به جای غر زدن از فیض ایام استفاده کنید. برای تجدید وضو در بین راه هم قبل از نزدیک شدن به اوقات شرعی اقدام کنید تا با ازدحام، اتلاف زمان و تأخیر در نماز اول وقت مواجه نشید. همچنین حرم اباعبدالله(ع) و حرم حضرت امیر(ع) جایی در داخل برای تجدید وضو ندارند بنابراین بهتر است برای وضو در محل اسکان اقدام کنید تا با اتلاف وقت و مشکلات ازدحام جمعیت و پیدا کردن وضوخانه مواجه نشوید.

در صورتی که روز اربعین می خواهید از فیض مواکب (هیئات) عراقی و غیرعراقی و عزاداری هاشون در حرم حضرت سیدالشهدا(ع) بهره‌مند بشید، حداکثر از طلوع آفتاب آنجا باشید.

برای نماز جماعت‌های حرم از حداقل یک تا دو ساعت قبل از اذان در حرم حضور داشته باشید، در غیراینصورت جا برای اقامه نماز به جماعت پیدا نمیشه. سعی کنید شب زودتر بخوابید، تا برای ادامه پیاده روی روز بعد انرژی کافی رو کسب کنید. در بعضی از مشاهد مشرفه مانند بخشی از حرم حضرت امیر(ع) قسمتی برای خواب و استراحت موقت وجود دارد که در صورت ضرورت می توانید استفاده کنید.

هر از گاهی کفش و دمپایی‌هایی که در ورودی قبل از بازرسی حرم مطهری علوی رها شده اند، جمع آوی می شود، بنابراین کفش‌های خود را در جای مناسبی قرار دهید تا موقع بازگشت با مشکل مواجه نشوید.

برای آسودگی جسمی و روانی خودتون و همراهان، سوغاتی های کم حجم خرید کنید، جابجایی ساک ها دردسر زیادی دارد، سفر کربلا رو با عمره و حج تمتع مقایسه نکنید، اصلا فضا و شرایط برای حمل و نقل وسایل و ساک‌ها خیلی متفاوت و محدود است.

از چه سیم‌کارتی برای تماس استفاده کنیم و کی تماس بگیریم

آنتن دهی تلفن همراه درعراق کیفیت مناسبی ندارد و این مشکل در ایام اربعین و به‌ویژه در کربلا و شعاع اطراف حرمین شریفین به سبب حجم بالای کاربران تشدید می‌شود، بنابراین توصیه می‌شود از سیم‌کارت‌های اعتباری عراق استفاده کنید. در میان سیم‌کارت‌های مختلف، در شهر کربلا بنا به گفته خود عراقی‌ها و تجربه شخصی «آسیاسل» آنتن‌دهی مناسب‌تری دارد.

برای خرید سیم کارت‌های عراقی در عراق اقدام کنید که امکان امتحان سالم و معتبر بودن سیم کارت وجود داشته باشد. در صورتی که بنا به هر دلیل استفاده از سیم‌کارت ایرانی برای شما اولویت دارد حتی الامکان از سیم‌کارت‌های اعتباری استفاده کنید. این نکته را فراموش نکنید که در سیم‌کارت‌های ایرانی اعم از اعتباری و دائمی وقتی از ایران با شما تماس می گیرند، با تعرفه مشخصی برای شما هم هزینه دارد.

در مسیر پیاده روی برق و در بعضی مواکب انواع شارژرها هم موجود است اما ترجیحا گوشی خود را قبل از حرکت شارژ کنید و نیز شارژر و باطری اضافی همراه خود داشته باشید.

به سبب وضعیت امنیتی عراق هر از گاهی ممکن است خبر انفجار یا موارد مشابه را از زبان جمعیت بشنوید، مهم نیست که این حادثه در کدام شهر یا در چه ناحیه ای اتفاق افتاده است؛ خانواده شما در ایران نگران خواهند شد، بنابراین در این موارد برای رفع نگرانی خانواده با ایران تماس بگیرید.

دسترسی به اینترنت در عراق و در ایام اربعین دشواری‌های خاص خودش را دارد، برنامه‌ریزی را با در نظر داشتن این مسئله انجام دهید. ذهنیت پدر، مادر و هر آنکس که ممکن است نگران شما باشد را نسبت به احتمال سخت بودن برقراری ارتباط و تماس تلفنی توجیه کنید تا مسائلی مانند در دسترس نبودن تلفن شما برای ایشان غیرمنتظره و موجب نگرانی نباشد.

برای ناهار و شام چه کنیم؟

به برکت حضرت سید الشهدا(ع) در مواکب میان راه لوازم پذیرایی برای ناهار و شام به اندازه کافی فراهم است اما سعی کنید تا جایی که ممکن است غذاهای ساده را برای خوردن انتخاب کنید. انواع میوه و خرما می‌تواند یک پیشنهاد خوب باشد. خوردن زیاد ماست برای از بین بردن عوارض ورود ریزگردها به مجاری تنفسی و جلوگیری از مسمومیت احتمالی راهکار ساده و مناسبی باشد.

به برکت اباعبدالله (ع) حدود 3000 موکب (اعم از ساختمان و چادر) بین راه با ارائه خدماتی از غذا و جای خواب (مبیت) گرفته تا دارو و چای و حتی بعضا سیگار به صورت صلواتی و نذر و مردمی حضور دارند. بنابراین به همراه داشتن مواردی مثل خوراکی برای مسیر پیاده روی مصداق زیره به کرمان بردن است.

مواکب از اواخر عصر شروع به توزیع شام می کنند و با نزدیک شدن به غروب آفتاب از حجم افراد در مسیر کم شده و افراد برای شام و استراحت شب، در مواکب توقف می‌کنند بنابراین در صورت ادامه پیاده روی بعد از غروب، با مشکل پیدا کردن محل اقامت برای استراحت مواجه خواهید شد یا حداقل در مواکب به صورت بنای ساختمانی نمی‌توانید جایی پیدا کنید.

کجا و چطور حمام کنیم؟

با توجه به اینکه در شهر کربلا حمام با آب گرم غیر از اماکنی مثل هتل‌ها نایاب است لذا توصیه می‌شود غسل و استحمام را قبل از حرکت و در شهر نجف انجام دهید البته بعضی از مواکب مسیر نجف- کربلا هم حمام دارند.

خطراتی که باید از آن پرهیز کنید

اگر به هر دلیل مُصر برای رفتن به اماکن مقدسه‌ای مانند کاظمین و سامرا (که البته سامرا شرایط حادتری دارد) هستید که به لحاظ شرایط امنیتی وضعیت خوبی ندارند، حداقل در کیفیت و زمان حرکت و برگشت با دوستان مجرب مشورت کنید. هر چند زیارت امامان مدفون در این دو شهر نیز توفیق بزرگی است اما توصیه می‌شود بدلیل فعالیت گسترده تروریست‌ها در مسیر منتهی به کاظمین و سامرا از این امر پرهیز کنید.

به دلیل ضعف و خستگی بدنی احتمال سرماخوردگی و مواردی مانند آنفولانزا وجود دارد، بنابراین نکات پیشگیرانه را جدی بگیرید. مبتلا شدن به هر نوع بیماری اعم از آنفولانزا و مسمومیت و مراجعه به بیمارستان دردسر زیادی دارد بنابراین برای پیشگیری از بروز بیماری تلاش کنید.

برخی از زائران تمایل دارند مسیر نجف-کربلا را با پای برهنه پیاده‌روی کنند اما این کار در اکثر افراد و به‌خصوص کسانی که تجربه اول را دارند موجب تاول‌های بزرگ در کف پا شده و مانع از ادامه پیاده روی می‌شود در این صورت باید بیشتر مسیر را با خودرو طی کرد. در صورت تاول زدن پا از ترکاندن تاول ها خودداری کنید، گرچه مردم و پزشکان عراقی اقدام به این کار می کنند، اما توصیه اکید پزشکان ایرانی این است که تاول‌ها ترکانده نشود و برای کم کردن درد تاول میتوانید از ایستگاه های هلال احمر عراق( با نام المفرزة طبیة) که به فواصل مختلف بین راه مستقر هستند پنبه (قُطن) تهیه کنید و بخش تاول زده را با آن بپوشانید، این کار اصطکاک تاول با کفش رو کم می کند.

به سبب شرایط امنیتی سال جاری در عراق حتی الامکان گذرنامه خود را در پیاده روی به همراه داشته باشید، هر چند کمتر پیش می‌آید که لازم باشد. همچنین اگر قصد انجام خرید زیاد دارید، سعی کنید مقداری از پولتان را به دینار تبدیل کنید. خرید با ریال (تومان) به دلیل عدم اطلاع بعضی از کسبه با مشکلاتی همراه است.

چه چیزهایی با خود ببریم

کفش مناسب به عنوان یکی از لوازم اساسی پیاده روی محسوب می‌شود. ویژگی یک کفش مناسب برای پیاده روی نه در قیمت و نه در شکل و شمایل آن است. بلکه یک صندل، کتانی یا حتی دمپایی خوب (مانند اکثریت خود زائران عراقی) هم می‌تواند مناسب باشد. البته کفش علاوه بر سبک بودن و برخورداری از یک کفی مناسب، نباید بسیار بزرگ باشد به نحوی که پا در آن کاملا رها باشد و به گونه ای کوچک نباشد که پا در آن تحت فشار قرار گیرد.

علی رغم اینکه در این ایام در عراق روزها دمای مناسبی دارند، اما سرمای شب هنگام آن استخوان سوز است، بنابراین به همراه داشتن لباس گرم و حتی الامکان استفاده از آنها حتی به هنگام خواب و استراحت راهکار خوبی برای پیشگیری از سرماخوردگی است. همچنین توصیه می‌شود به سبب وجود ریزگرد و مشکلات شستشوی لباس در سفر، لباس اضافی به همراه داشته باشید تا با مشکل مواجه نشوید البته با حفظ اصل اختصارو کم حجم بودن بار. یادتان باشد نخ و سوزن هم به‌همراه داشته باشید.

برای سهولت در انجام اعمال و خواندن ادعیه و اذکار از کتاب «راهنمای مصور سفر زیارتی عراق» که توسط نشر «معروف» چاپ شده می توانید استفاده کنید. بنا به تجربه شخصی، جامع‌ترین و خوش‌سلیقه‌ترین کتابی است که موجود است.

از به همراه داشتن وسایلی از قبیل لپ تاپ، تبلت و هر آنچه اشیای قیمتی محسوب می شوند حتی الامکان پرهیز کنید، وگرنه به خاطر حفظ و نگهداری، هنگام بازرسی‌ها و تحویل به امانات و ... به دردسر زیادی خواهید افتاد. استفاده از کوله پشتی برای حمل مختصر وسایلی که دارید مناسب تر و راحت تر است.

به یاد داشته باشید وسایلی مثل عصا، چوب‌دستی، پرچم هایی که دارای دسته باشند، به داخل حرم حضرت سیدالشهدا (ع) ممنوع است و جایی هم این وسایل رو به‌عنوان امانت قبول نمی کنند.