به گزارش گروه اجتماعی مشرق، نصب دکل‌های مخابراتی در مناطق شهری، از همان اتفاقاتی بود که صدای خیلی‌ها را درآورد؛ از ساکنان منطقه و اهالی محل گرفته تا مسئولان و کارشناسان محیط زیست. البته در ابتدا شاید کسی توجه خاصی به این موضوع نداشت و دکل‌های نوظهور هم بعد از مدتی، می‌شدند جزئی از خانه و کوچه و محله که شکل و شمایل‌شان دیگر به چشم عادی می‌آمد.

اما نصب دکل‌های مخابراتی در حیاط‌های 6 متری، دیگر چیزی نبود که بشود به سادگی از کنار آن گذشت. خانه‌های کوچکی که حجم دکل، بالای سرشان سنگینی می‌کرد و دل صاحبخانه هم به پولی که بابت نصب دکل بر فراز خانه‌اش می‌گرفت، لابد خوش بود.

معصومه ابتکار که آن زمان ریاست کمیته محیط زیست شورای شهر تهران را برعهده داشت، از جمله کسانی بود که به این مسأله واکنش نشان داد و مخالفت خود را به صراحت با این موضوع اعلام کرد. او در چهارصد و پنجاه و دومین جلسه علنی شورای شهر تهران با اعلام اینکه از نظر شورای شهر مصوبه ساماندهی دکل‌ها و آنتن‌های مخابراتی لازم‌الاجراست، خواستار ابلاغ این مصوبه توسط محمدباقر قالیباف، شهردار تهران شد و عنوان کرد که اگر قرار باشد هر دستگاهی با میل خود در هر کجای شهر که بخواهد دکل و دوربین نصب کند، موجب نابسامانی است.

لایحه ساماندهی دکل‌ها، آنتن‌ها و تأسیسات مخابراتی و ارتباطی شهر تهران سال 89 تقدیم شورای شهر شد و بررسی آن اوایل سال 90 در دستور کار قرار گرفت و در روزهای پایانی همان سال، لازم‌الاجرا شد. اما تصویب لایحه هم نتوانست سدی بر سر راه شرکت‌های مخابراتی شود و در برخی موارد با تطمیع صاحبان منازل، به نصب دکل در محل اقدام شد؛ دکل‌هایی که سلامت شهروندان را در معرض خطر قرار می‌دهد و عوارض ناخوشایندی را ایجاد می‌کند.

بنابر اعلام کارشناسان، تغییر در انرژی ارتعاشی و گردشی مولکول‌های بیولوژیک، تغییر در نوار مغزی و رفتارهای رفلکسی، تغییر در ترکیبات شیمیایی و سلولی خون، تغییر در سیستم هورمون‌های درون‌ریز و سیستم‌های ایمنی بدن، تغییر سرعت رشد تومورها، اختلال در تبادل کلسیم، سردرد و تهوع، جلوگیری از تکثیر سلولی و در نتیجه ناباروری، آب‌ریزش چشم، سرگیجه، پیدایش ناهنجاری‌های مادرزادی در جنین، سوزن سوزن شدن بدن، اختلالات عصبی، رشد سلول‌های سرطانی پستان و مغز، تنها بخشی از این عوارض است. با وجود تمام این عوارض، رسیدگی به وضعیت نصب دکل‌ها در قالب ساماندهی دکل‌ها، آنتن‌ها و تأسیسات مخابراتى، امری کاملاً ضروری است که این مسئولیت برعهده شهرداری قرار دارد.

براساس استاندارد ملی نصب آنتن‌ها و دکل‌های مخابراتی، میزان انرژی ساطع شده از این دستگاه‌ها نباید بیش از حد مشخصی باشد.همچنین نحوه نصب دکل‌ها نیز باید از قوانینی پیروی کند، مثلاً ایمنی نصب دکل باید با توجه به سازه‌ای انجام شود که خطر سقوط نداشته باشد یا اینکه آنتن‌ها و دکل‌های نصب شده به حفاظ یا برقگیر مجهز شود.

با تمام این احوال، اطمینان از استاندارد بودن دکل‌ها، چیزی است که طبیعتاً از عهده افراد عادی خارج است و بررسی و نظارت کارشناسان و مسئولان امر را می‌طلبد؛ گرچه در بعضی موارد نیاز نیست که حتماً متخصص باشی و با یک نگاه هم می‌توان فهمید که یک پای کار می‌لنگد. آن وقت است که دیگر اجاره‌های چند میلیونی که از سوی شرکت‌های مخابراتی به ساکنان خانه‌ها پرداخت می‌شود هم نمی‌تواند جوابگوی ضرر و زیانی شود که سلامت شهروندان را تهدید می‌کند.

قانونی که دور زده می‌شود

قانون حفاظت در برابر اشعه، با هدف حفاظت ازکارکنان، مردم، نسل‌های آینده و محیط زیست در برابر اثرات زیان‌‌آور اشعه، اعم از یونساز و غیریونساز، تدوین شده و در سال 1368 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده‌ است. با وجود این قانون، دیگر باید خیال مردم از این بابت راحت باشد اما همچنان که در بسیاری موارد دیگر، دور زدن قانون به روالی عادی برای خیلی‌ها تبدیل شده، اینجا هم فهرست بلند بالایی از تخلفات وجود دارد که قطعاً باید به آنها رسیدگی شود.

به گفته دلنواز فروردین، رئیس گروه پرتوهای غیریونساز، دفتر امور حفاظت در برابر اشعه مرکز نظام ایمنی هسته‌ای کشور، یکی از ویژگی‌های ایستگاه‌های تلفن همراه به لحاظ فنی و مهندسی این است که این ایستگاه‌ها باید در نواحی‌ای نصب شوند که مورد استفاده کاربران تلفن همراه در آن نواحی باشد و قصد دارند از طریق تلفن همراه خود با دیگران ارتباط برقرار کنند. بنابراین نصب این آنتن‌ها روی پشت بام‌ها یا در محل زندگی مردم اجتناب‌ناپذیر است.

او ادامه می‌دهد: «براساس اندازه‌‌گیری‌های بسیار دقیقی که در سطح کشور انجام شده ‌است و با توجه به رعایت استاندارد توسط اپراتورها، شدت پرتوهای تابشی توسط این آنتن‌ها در محل سکونت مردم بسیار کمتر از حد استاندارد است و لذا در حال حاضر نگرانی در این زمینه وجود ندارد.»

این گفته‌ها می‌تواند تا حد زیادی خیال مردم را راحت کند اما گفته‌های مهدی چمران، رئیس سابق شورای شهر تهران، حکایت دیگری دارد.

او زمانی که ریاست شورای شهر تهران را برعهده داشت، اعلام کرد که در تهیه طرح جامع ساماندهی نصب دکل‌ها و آنتن‌ها باید تمامی موازین تخصصی و سلامت جامعه رعایت شود زیرا متخصصان مخابراتی، اظهار می‌کنند که استاندارد و تشعشع این آنتن‌ها 10 وات است. این در حالی است که شنیده می‌شود در تهران آنتن‌هایی با تشعشع 50 وات هم نصب شده است که اغلب این دکل‌ها کنار خانه‌ها و داخل حیاط منازل و محل‌های پرتردد قرار دارد و برای اطرافیان بسیار خطرناک است.

تعیین استانداردهای دکل‌های مخابراتی و نظارت بر رعایت آنها، وظیفه‌ای است که شرکت ارتباط مشترک شهر آن را برعهده دارد. این شرکت که از سال 85  از سوی شهرداری و با سهامداری اپراتورهای تلفن همراه تشکیل شد تا تمامی امور مرتبط با تلفن همراه و عرضه کنندگان خدمات ارتباطی در راستای ساماندهی و استفاده مشترک از دکل‌های منصوبه صرفاً توسط شرکت مذکور انجام شود.

سید علیرضا سید اردوبادی، مدیرعامل شرکت ارتباط مشترک شهر، در اسفندماه سال 90 در گزارش کوتاهی که در صحن غیرعلنی شورای شهر قرائت شد از نصب پایه دکل‌های مخابراتی بدون مجوز در سطح شهر خبر داد.  او در آن زمان عنوان کرد که یکسری از نهادهای دولتی بدون درنظر گرفتن نشانه‌های مصوب و با تخریب پیاده‌روهای بازسازی شده توسط شهرداری و ‌رعایت نکردن نکات ایمنی و با جانمایی نامناسب و برهم زدن مبلمان شهری به ساخت پایه و دکل‌های مخابراتی بدون مجوز شهرداری اقدام کرده‌اند.

ظرفیت‌سازی لازم صورت نگرفته است

واقعیت این است که دکل‌های مخابراتی غیراستاندارد هنوز هم روی بام خانه‌ها خودنمایی می‌کنند و با وجود تمام بحث‌هایی که بر سر استانداردسازی آنها وجود دارد، همچنان تهدیدی برای سلامت مردم محسوب می‌شوند. معصومه ابتکار، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، سازمان نظارت بر مقررات رادیویی و سازمان انرژی اتمی را از متولیان اصلی نظارت بر این مسأله می‌داند.

او تصریح می‌کند که از جهت ابعاد زیست محیطی و اینکه این امواج در بخش هوا تولید آلایندگی می‌کنند، سازمان محیط زیست می‌تواند ورود یابد. اگرچه در چند سال گذشته متأسفانه برنامه و ظرفیت‌سازی در سازمان صورت نگرفته است. معاون رئیس جمهوری همچنین تأکید می‌کند که  در بحث نظارت‌ها، علاوه بر مکان‌یابی، نصب دکل‌های مخابراتی نیز باید از استاندارد کافی برخوردار باشد و در نصب آنها به مسائل مربوط به شهرسازی توجه شود. چاره کار را هم مدیریت یکپارچه و استفاده از ظرفیت بالای شوراها و شهرداری‌ها  می‌داند.

رحمت‌الله حافظی، رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران نیز پس از بازدیدی که اخیراً از دکل‌های مخابراتی تهران انجام داده، اعلام کرده است که اگر دکلی خارج از استاندارد باشد، نسبت به توقف فعالیت آن اقدام خواهد شد همچنین شرکت‌های متخلف را به مردم معرفی می‌کنیم.

حافظی با اشاره به تذکرات کمیسیون سلامت شورای شهر نسبت به دکل‌های موجود شهر تهران، می‌گوید: «به عنوان آخرین تذکر از تمامی شرکت‌های ارائه کننده خدمات اینترنت و اپراتورهای تلفن همراه می‌خواهیم تا نسبت به استانداردسازی دکل‌های خود بر اساس آخرین ضوابط استانداردسازی که توسط شرکت ارتباط مشترک شهر اعلام شده است، اقدام کنند.»

رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران اما کار را به همین جا ختم نکرده و اعلام می‌کند: بازدید میدانی از تمامی دکل‌های مخابراتی و اینترنتی مناطق 22گانه شهر  تهران در دو هفته آینده صورت خواهد گرفت تا اگر دکلی خارج از استاندارد باشد، نسبت به توقف فعالیت آن اقدام شود. همچنین شرکت‌های متخلف نیز به مردم معرفی می‌شوند از این رو از شرکت‌ها می‌خواهیم نسبت به حل مشکلات‌شان اقدام کنند چرا که در صورت مشاهده، اغماض نمی‌شود.

این روزها بازار اخبار ناخوشایند در حوزه سلامت، داغ است. از میوه‌ها و سبزیجات آلوده به سموم کشاورزی گرفته تا خوراندن روغن پالم به مردم. ماجرای ضرر و زیان تشعشع امواج رادیویی هم که برای خودش حکایتی دارد.

دکل‌های مخابراتی بر بام خانه‌ها جا خوش می‌کنند و زیر سقف‌ها کودکانی هستند و زنان و مردانی. زیر سایه دکل‌ها، زندگی جریان دارد؛ گاه شیرین و گاه تلخ اما امان از دردهای بی درمانی که برای کسب سود مالی، به زندگی مردم فراخوانده شده باشد.

---

مخاطبان محترم گروه اجتماعی مشرق می توانند اخبار، مقالات و تصاویر اجتماعی خود را به آدرس shoma@mashreghnews.ir ارسال کنند تا در سریع ترین زمان ممکن به نام خودشان و به عنوان یکی از مطالب ویژه مشرق منتشر شود. در ضمن گروه اجتماعی مشرق در صدد است با پیگیری مشکلات ارسالی شما از طریق کارشناسان و مشاوران مجرب پاسخی برای ابهامات مخاطبان عزیز بیابد.