*چالش‌های جهان عرب

1-ضعف موضع جهان عرب در برابر تهاجمات صهیونیستی و غربی

وی در ادامه توضیح داد: چالش‌های مواجهه با جهان عرب عبارت است از ضعف موضع جهان عرب در مقابل تهاجمات صهیونیستی و زورگویی‌های آمریکا و قدرت‌های غرب و عقب‌نشینی کشورهای عربی و مردم در خیلی مواضع نباید عقب‌نشینی کنند.

2-عصبیت قومی و طایفه‌ای

آذرشب دیگر چالش جهان عرب را ظهور موجی از تعصبات قومی و مذهبی و قبیله‌ای در جهان عرب به شمار آورد و گفت: وضعیت عصبیت قومی و قبیله‌ای متأسفانه کاملاً مشهود است که در شمال آفریقا، سودان و خاورمیانه تبدیل به تهدید بزرگی شده که پیش روی جهان عرب قرار گرفته است.

3-رسانه‌های مزدور

وی دیگر مشکل موجود را برخی رسانه‌های مزدور برشمرد و توضیح داد: یکی دیگر از چالش‌ها در جهان عرب رسانه‌های مزدور هستند که به زبان عربی سخن می‌گویند و ذهن‌های مردم را نسبت به قضایای مهم به ویژه نسبت به فلسطین و مسئله بیداری اسلامی مسموم و آلوده می‌کنند، مجموع این مسائل واقعاً چالش‌های بزرگی است که پیش روی جهان اسلام قرار گرفته است.

*فرصت‌های جهان عرب

مترجم عربی پیام‌های رهبری درباره فرصت‌های عظیمی که در مواجه با این جو ناآرام و حملات صهیونیست‌ها و گروه‌های تکفیری برای جهان عرب فراهم شده این چنین بیان داشت: یکی از مهمترین این فرصت‌ها بیداری اسلامی است که گرچه دولت‌ها می‌خواهند این بیداری زیر ابرهای تیره تبلیغات دروغین و تعصبات مذهبی و قبیله‌ای و حزبی خاک شود ولی با این همه نمی‌شود که این بیداری به وجود آمده در دل و جان ملت‌ها به کلی از بین نمی‌رود.

وی با بیان اینکه تصور می‌کنم در جهان عرب دیگر فرصتی برای طاغوت‌ها و متکبران و قلدران نیست، اظهار داشت: اینها همه در حال عقب نشینی هستند، برخی رفته‌اند و برخی در شرف رفتن هستند، به همین جهت ما امروز واقعاً شاهد تحرک مردم نسبت به هر گونه کنشی که در جهان اسلام صورت می گیرد، هستیم.

آذرشب با اشاره به اینکه از مسئله فلسطین و حوادث اخیر آن به راحتی نمی‌توان گذشت، افزود: این جو ناآرام و کشتار و جنگ در فلسطین و نوار غزه واکنش‌های فراوانی خواه در داخل فلسطین خواه جهان عرب و جهان اسلام حتی کشورهای اروپایی داشته است. همه جنایات‌های اسرائیلیان را محکوم کردند، خیابان‌ها مملو از جمعیت و شعارها بسیار آتشین است و همه خواستار توقف این تجاوزات و محاکمه متجاوزین هستند.

وی با تأکید بر اهمیت این اتفاقات و اینکه در دو تا سه دهه اخیر چنین تحرکاتی از سوی جامعه عرب صورت نمی‌گرفت، تصریح کرد: این تحرک مردمی خودش یک فرصت خوبی است که نشان می‌دهد مردم دیگر نسبت به مسائل موجود بی تفاوت نیستند بلکه عکس‌العمل نشان می‌دهند، موضع می‌گیرند و فریاد می‌زنند به علاوه فرصت‌های دیگری که مشهود است خصوصاً در جهان عرب را از دست نمی‌دهند.

رئیس مرکز فرهنگی مطالعات ایران و عرب در ادامه افزود: برگزاری سمینارها بین روشنفکران و فرهیختگان و نخبگان جهان عرب همگی از عقب‌ماندگی جهان عرب و چگونگی بازیافتن راز حرکت و پیشرفت نسبت به تعالی و ترقی دور می‌زند و این خودش نشان می‌دهد که حتی فرهیختگان به علاوه مردم کوچه و بازار هم وارد این مسئله شدند و به صورت جدی دنبال چاره جویی نسبت به خروج وضعیت نابسامان از جهان عرب هستند.

وی با بیان خاطره‌ای از حضور در یک کنفرانس جهان عرب در کویت گفت: چند ماه پیش من در کویت بودم آنجا یک سمینار مهم با موضوع «علل عقب‌ماندگی جهان عرب» برگزار شد که در آن شرکت کردیم. مسائل مهمی آنجا مطرح شد که می‌تواند راهگشای آینده ما باشد البته نظرات درباره چاره جویی حل بحران‌های جهان عرب مختلف بود.

*چند نمونه از راهکارهای حل بحران جهان عرب

آذرشب در پاسخ به این سؤال که چند نمونه مهمترین راهکارهای حل بحران جهان عرب چیست، توضیح داد: یکی از نظرات این بود که متأسفانه در کشورهای عربی یک حرکت اصیل و ریشه‌دار و به روز یا یک نهضت فراگیر و عمومی به وجود نیامده است، جهان عرب یا حرکت‌هایش غالباً اصالت ندارد و یالیبرالیستی است یا تحت تاثیر جریانات شرق و غرب قرار گرفته یا اینکه متحجر هستند و هنوز به روز نشده‌اند و تفکرشان هنوز دنیا را نمی‌تواند درک کند به همین جهت تلاش‌هایشان به نتیجه‌ای نمی‌رسد.

وی در ادامه یادآور شد: در این راستا بین اصالت و به روز بودن باید در جهان اسلام وحدتی به وجود بیاید تا این عقب ماندگی از بین برود.

آذرشب یکی دیگر از مسائل مطرح شده در کنفرانس را وضعیت حکومت‌های سنتی، قبیله‌ای و طایفه‌ای که در بسیاری نقاط جهان عرب مسلط شده، به شمار آورد و گفت: این حکومت‌ها متأسفانه به دلیل عقب ماندگی اجازه نمی‌دهند که یک حرکت رو به پیشرفت در جهان عرب صورت گیرد همچنین عقب ماندگی مراکز تحقیق و مطالعاتی و دانشگاهی جهان عرب از همراهی با کاروان پیشرفت تمدنی جهانی نیز باعث شده تا تحقیقات و مطالعات و اندیشه‌های نو در جهان عرب کمتر دیده شود.

*مردم از سکوت جهان عرب در برابر ناآرامی‌ها ناراحت‌اند

وی با بیان اینکه امروز یک موج عظیمی در جهان عرب به وجود آمده و عده‌ای از کسانی که به نظر نمی‌رسد از بین بروند، رفته‌اند و عده‌ای هم هنوز با پشتوانه قدرت‌های بزرگ مانده‌اند که مورد اعتراض مردم هستند و علی‌الخصوص موضعشان نسبت به فلسطین سایرین را ناراحت می‌کند، توضیح داد: مردم از اینکه با همه جنایاتی که در کشورهایی چون فلسطین می‌شود و حکومت‌های جهان عرب تنها تماشاچی هستند، ساکت شده و حرکتی نمی‌کنند، ناراحت‌اند.

*سازمان همکاری‌های اسلامی هم‌موضع صهیونیست‌هاست

وی در پاسخ به این سؤال که موضع مردم عرب نسبت به دولت‌هایشان چیست، توضیح داد: یکی از مسائل بسیار مهم که در ذهن مردم جهان عرب نسبت به جامعه به وجود آمده، این است که این جامعه الان تبدیل به یک مجسمه تو خالیشده و این باعث رنجش مردم جامعه شده است، در حالی‌که امید می‌رفت که این جامعه پیشتاز جامعه عرب شاددر دفاع از فلسطین باشد امااین طور نشد و دل مردم هم از سازمان کنفرانس اسلامی آزرده شده است البته این سازمان الان نامش سازمان همکاری اسلامی است که معمولاً در این شرایط عده‌ای را به چاره جویی دعوت می‌کرد، ولی الان می‌بینیم هیچ حرکت اعتراض آمیزی در راستای مقابله با حملات ناجوانمردانه صهیونیست صورت نمی‌گیرد گویا سازمان کنفرانس یا همکاری اسلامی هم محکوم مواضع دولت‌های منطقه شده است.

*مستندات حزب‌الله و حماس درباره جهان عرب درخور توجه است

وی با اشاره به اینکه کتاب‌های زیادی درباره بیداری اسلامی، بهار عربی، سازمان همکاری اسلامی و آینده جامعه عرب خوانده که البته اینها همه به زبان عربی است، افزود: تا جایی که دیدم و اطلاع دارم بچه های حزب‌الله لبنان یک مقدار در رابطه با ساخت مستند با همکاری حماس و جهاد اسلامی فعال هستند، کارهای زیبایی صورت گرفته، گرچه در سطح حرفه‌ای بالایی نیست اما من برخی کارهاشان را روی شبکه‌ها می‌بینم.

*تحول بزرگ منطقه در شرف وقوع است

وی درباره آینده جهان عرب و تحرکات این جوامع توضیح داد: به نظر می‌رسد هر چه اوضاع آشفته‌تر و شرایط بحرانی‌تر می‌شود، تحول بزرگی در منطقه قابل پیش بینی و در شرف وقوع است به نظر می‌رسد که مصرع «پایان شب سیه سپید است» نیز اینجا محقق خواهد شد بنابراین هرچه اوضاع تاریک تر شود امید برای یافتن افق جدید بیشتر است و به زودی مشخص خواهد شد که فطرت انسان‌ها حرف نخست را می‌زند. امکان ندارد انسان‌ها از فطرتشان بگذرند چرا که این فطرت به سمت عدالت خواهی و حقیقت یابی می‌رود، صلح و صفا، همکاری و صمیمیت، حق طلبی و حق جویی تیر خلاص است که حرف فطرت انسان‌ها هم همین است و امیدمان باید این باشد که به زودی شرایط به سوی بهبود پیش برود.