به گزارش گروه اجتماعی مشرق، فصل تابستان مترادف است با اوقات فراغت کودکان و نوجوانان. ساعات زیادی که فارغ از تحصیل و مدرسه می‌گذرد و بچه‌ها زمان زیادی برای بازی و تفریح دارند.هرچند که این روزها بیشتر بچه‌ها به جای بازی با هم سن و سال‌ها و دوستانشان، ترجیح می‌دهند پای رایانه‌هایشان بنشینند یا با تبلت‌هایشان سرگرم بازی‌های رایانه‌ای شوند.
بازی‌هایی که هم می‌توانند مفید باشند و هم مضر اما حتما شما هم بیشتر از مضرات بازی‌های رایانه‌ای شنیده‌اید اما مگر می‌توانیم مقابل موج تکنولوژی و بچه‌هایی که هر روز علاقه شان به رایانه‌ها و بازی‌هایش بیشتر می‌شود، بایستیم؟!
سوغات آپارتمان‌نشینی
براساس تحقیقاتی که انجام شده، ۸۰ درصد ایرانی‌هایی که بازی‌های رایانه‌ای انجام می‌دهند، کودکان هشت تا ۱۵ سال هستند و هر روز حدود دو ساعت از وقتشان با این بازی‌ها می‌گذرد در واقع دیگر کمتر خبری از لی‌لی و قایم‌باشک و دزد پلیس است و بیشتر دکمه‌ها حکمرانی می‌کنند و صفحه رایانه. هر روز هم کارشناسان هشدارهایی درباره خطرات آن هم می‌دهند. از ایجاد بیماری‌هایی مثل چاقی و تغییر یافتن اسکلت بدن، انحراف مهره‌های ستون فقرات به دلیل نشستن مداوم پشت میز رایانه تا اثرات روانی آن چون خشونت بیش از حد، تنبلی ذهن و به خصوص انزوای کودک و دور شدن او از روابط اجتماعی و خانوادگی.
وقتی بچه‌ها مشغول بازی‌های رایانه‌ای می‌شوند به سختی می‌توان آنها را از آن جدا کرد. ساعت‌ها تند تند می‌گذرند و آنها همچنان مشغول بازی هستند. کارشناسان و رواشناسان معتقدند که همین مسئله باعث می‌شود به تدریج کودک از جامعه و خانواده دور شده و منزوی شود. به خصوص اینکه بیشتر این بازی‌ها تک نفره هستند و نیاز به تمرکزی دارند که باعث می‌شوند ارتباط کودک با اطراف و اطرافیانش کمتر شود.
البته بچه‌ها هم چندان مقصر نیستند؛ خانه‌ها کوچـــک شده اند، پدر و مادرها شاغل هستند و بی‌حوصله، کوچه‌ها برای بازی و شلوغ کاری بچه‌ها امن نیستند و…
دکتر مسعود غفاری روانشناس و مشاور خانواده در این باره می‌گوید: «خانواده‌ها آپارتمان نشین شده‌اند و دیگر خانه‌های حیاط دار که مکان بازی بچه‌ها بود، مورد پسند خانواده‌ها نیست. به همین دلیل بچه‌ها خواسته یا ناخواسته به درون آپارتمان هدایت می‌شوند که معمولا متراژ آن زیر ۱۰۰ متر است که نمی‌شود مثلا در آنها فوتبال بازی کرد. پدر و مادرها هم آنقدر خسته و ناتوان و بی انگیزه هستند که حوصله بازی با بچه‌ها را ندارند. با این شرایط یا باید کودک را مانند گروگان در آپــارتمان نگه داشت یا به او فرصت داد که پای تی وی گیم و ایکس باکس کارش را بکند و کاری با پدر و مادر بی انگیزه نداشته باشد.»
به گفته دکتر غفاری به این ترتیب بچه‌ها آن تعامل اجتماعی (میان کنش) را که لازمه رشد اجتماعی است پیدا نمی‌کنند، پیوند گفتاری و رفتاری شان رشد نمی‌کند و عاطفه و هیجان شان مطلوب و دلخواه نیست.
البته بعضی از کارشناسان معتقدند که بازی‌های رایانه‌ای فوایدی هم دارند. براساس تحقیقاتی که تعدادی از جامعه شناسان انجام داده اند، بعضی بازی‌ها روابط اجتماعی را گسترش می‌دهند و کمک می‌کند کودک با افراد دیگر در خانواده یا در بین دوستان، درباره این بازی‌ها گفتگو کند و ارتباط بیشتری داشته باشد. در واقع به تدریج که کودک بیشتر وارد دنیای بازی‌های رایانه‌ای می‌شود، روابطش گسترده‌تر می‌شود. به این ترتیب که با دیگران و به خصوص هم سالانش درباره بازی‌ها گفت و گو می‌کنند یا بازی رد و بدل می‌کنند و به این ترتیب میزان انزوا کاهش پیدا می‌کند و یک دسته از روابط جدید جایگزین روابط قدیمی و سنتی می‌شود و انزوا به منزله عامل بیماری روانی فرد کاهش پیدا می‌کند.
نشانه‌های اعتیاد به بازی
وابستگی به بازی‌های رایانه‌ای علایم و نشانه‌هایی دارد که می‌توانید با توجه به آنها تشخیص دهید فرزندتان دچار این وابستگی شده یا استفاده اش از این بازی‌ها هنوز در حد معمول و معقول است.
صرف وقت زیاد (بیش از ۳ ساعت در روز) یا افزایش زمان بازی، احساس هیجان و سرخوشی زیاد در حین انجام بازی کامپیوتری و احساس بی قراری، تحریک پذیری یا افسردگی، زمانی که مشغول بازی نیست، ناتوانی در دست کشیدن از بازی، رها کردن فعالیت‌های ورزشی و اجتماعی به خاطر انجام بازی، فراموش کردن وظایف تحصیلی یا وظایفی که در خانه برعهده او گذاشته شده است، اختلالات خواب ناشی از بازی (بیدار ماندن برای بازی که باعث به هم خوردن زمان خواب و بیداری شود)، دروغ گفتن به دیگران درباره ی زمانِ صرف شده برای بازی، بروز خستگی و پرخونی چشم، سردرد، درد ناحیه ی مچ و ساعد، کمر درد و فراموش کردن بهداشت شخصی و یا وعده‌های غذایی، از علایم وابستگی به بازی‌های رایانه‌ای است.
اگر این علایم را در فرزندتان می‌بینید نگران نباشید چون راه‌هایی برای درمان آن وجود دارد؛ زمان بازی را دقیقاً مشخص کنید و اجازه ندهید زمان بازی بیشتر از یک ساعت در روز باشد. به او تاکید کنید که قبل از انجام بازی باید تکالیف درس و مسئولیت‌های دیگر را انجام داده باشد و حتما این مسئله را کنترل کنید.
یکی دیگر از راه‌های درمان این وابستگی این است که در اتاق فرزندان تان رایانه نگذارید. سعی کنید برنامه‌های خانوادگی و دوستانه‌ای که می‌دانید به آنها علاقه دارد، بگذارید و بدون اجبار و توسل به زور از او بخواهید در برنامه‌ها شرکت کند.
به سن و سال فرزندتان توجه کنید
بسیاری از کارشناسان نظارت بیشتر بر بچه‌ها و بازی‌های رایانه‌ای را راه حل مشکل انزوا و کم شدن روابط اجتماعی کودکان می‌دانند و یکی از مهمترین راه‌های نظارت و کاهش مضرات بازی‌های رایانه ای، توجه به رده بندی سنی بازی‌هاست.
در بسیاری از کشورها رده بندی سنی برای بازی‌ها در نظر گرفته شده و در ایران نیز چند سالی است این کار توسط بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای انجام می‌شود و بازی‌ها یا توسط معاونت نظارت و ارزشیابی این بنیاد، مجوز و برچسب مخصوص اسرا ESRA می گیرند یا رد می‌شوند.
اسرا، ســــازمان رده‌بندی نرم‌افزارهای سرگرم کننده و سیستم رده‌بندی سنی بازی‌های رایانه‌ای است که سن مناسب برای انجام هر بازی را تعیین می‌کند.
تیم اسرا از ۱۷ روانشناس و ۸ جامعه‌شناس تشکیل شده که پس از بررسی بازی‌ها از نظر خصوصیات جسمی – حرکتی، ذهنی ـ روانی، عاطفی و اجتماعی، رده بندی سنی مناسب آنها را اعلام می‌کنند. معیارهایی چون نمایش خشونت، استفاده از تنباکو و مواد مخدر، تنوع‌طلبی جنسی و روابط جنسی خارج از هنجارهای اجتماعی، ایجاد ترس و حساس درونی عدم امنیت و بی‌اعتمادی، اعتقادات و نحوه لباس پوشیدن، وجود جادو و اثرات آنها در بازی‌ها و تروریست معرفی کردن مسلمانان، در این رده بندی یا صدور مجوز توزیع بازی لحاظ شده اند.
بر اساس همین معیارها، بازی‌ها رده بندی سنی شدند به این ترتیب که بازی‌های مورد تایید اسرا برای گروه‌های سنی (خردسالی) بالای ۳ سال، (کودکی) بالای ۷ سال، (ابتدای دوران نوجوانی) بالای ۱۲ سال، (نیمه دوم نوجوانی) بالای ۱۵ سال، (بزرگسالان، مجرد) بالای ۱۸ سال و (بـــــزرگسالان، متأهل) بالای ۲۵ سال تقسیم بندی می‌شوند و برچسب‌های زرد و سبز و قرمز می‌گیرند تا هرکس بداند کدام بازی مناسب سن و سالش است.
مسئله‌ای که بسیاری از پدر و مادرهای ایرانی از آن باخبر نیستند اما استفاده از بازی‌هایی که از سوی این بنیاد مجوز گرفته‌اند و خرید بازی‌هایی که متناسب با سن و سال فرزند شماست، می‌تواند شما و فرزندتان را از خطر وابستگی با بازی رایانه‌ای نجات دهد.
مخاطبان محترم گروه اجتماعی مشرق می توانند اخبار، مقالات و تصاویر اجتماعی خود را به آدرس shoma@mashreghnews.ir ارسال کنند تا در سریع ترین زمان ممکن به نام خودشان و به عنوان یکی از مطالب ویژه مشرق منتشر شود. در ضمن گروه اجتماعی مشرق در صدد است با پیگیری مشکلات ارسالی شما از طریق کارشناسان و مشاوران مجرب پاسخی برای ابهامات مخاطبان عزیز بیابد.
منبع: اطلاعات
بازی‌هایی که هم می‌توانند مفید باشند و هم مضر اما حتما شما هم بیشتر از مضرات بازی‌های رایانه‌ای شنیده‌اید اما مگر می‌توانیم مقابل موج تکنولوژی و بچه‌هایی که هر روز علاقه شان به رایانه‌ها و بازی‌هایش بیشتر می‌شود، بایستیم؟!
سوغات آپارتمان‌نشینی
براساس تحقیقاتی که انجام شده، ۸۰ درصد ایرانی‌هایی که بازی‌های رایانه‌ای انجام می‌دهند، کودکان هشت تا ۱۵ سال هستند و هر روز حدود دو ساعت از وقتشان با این بازی‌ها می‌گذرد در واقع دیگر کمتر خبری از لی‌لی و قایم‌باشک و دزد پلیس است و بیشتر دکمه‌ها حکمرانی می‌کنند و صفحه رایانه. هر روز هم کارشناسان هشدارهایی درباره خطرات آن هم می‌دهند. از ایجاد بیماری‌هایی مثل چاقی و تغییر یافتن اسکلت بدن، انحراف مهره‌های ستون فقرات به دلیل نشستن مداوم پشت میز رایانه تا اثرات روانی آن چون خشونت بیش از حد، تنبلی ذهن و به خصوص انزوای کودک و دور شدن او از روابط اجتماعی و خانوادگی.
وقتی بچه‌ها مشغول بازی‌های رایانه‌ای می‌شوند به سختی می‌توان آنها را از آن جدا کرد. ساعت‌ها تند تند می‌گذرند و آنها همچنان مشغول بازی هستند. کارشناسان و رواشناسان معتقدند که همین مسئله باعث می‌شود به تدریج کودک از جامعه و خانواده دور شده و منزوی شود. به خصوص اینکه بیشتر این بازی‌ها تک نفره هستند و نیاز به تمرکزی دارند که باعث می‌شوند ارتباط کودک با اطراف و اطرافیانش کمتر شود.
البته بچه‌ها هم چندان مقصر نیستند؛ خانه‌ها کوچـــک شده اند، پدر و مادرها شاغل هستند و بی‌حوصله، کوچه‌ها برای بازی و شلوغ کاری بچه‌ها امن نیستند و…
دکتر مسعود غفاری روانشناس و مشاور خانواده در این باره می‌گوید: «خانواده‌ها آپارتمان نشین شده‌اند و دیگر خانه‌های حیاط دار که مکان بازی بچه‌ها بود، مورد پسند خانواده‌ها نیست. به همین دلیل بچه‌ها خواسته یا ناخواسته به درون آپارتمان هدایت می‌شوند که معمولا متراژ آن زیر ۱۰۰ متر است که نمی‌شود مثلا در آنها فوتبال بازی کرد. پدر و مادرها هم آنقدر خسته و ناتوان و بی انگیزه هستند که حوصله بازی با بچه‌ها را ندارند. با این شرایط یا باید کودک را مانند گروگان در آپــارتمان نگه داشت یا به او فرصت داد که پای تی وی گیم و ایکس باکس کارش را بکند و کاری با پدر و مادر بی انگیزه نداشته باشد.»
به گفته دکتر غفاری به این ترتیب بچه‌ها آن تعامل اجتماعی (میان کنش) را که لازمه رشد اجتماعی است پیدا نمی‌کنند، پیوند گفتاری و رفتاری شان رشد نمی‌کند و عاطفه و هیجان شان مطلوب و دلخواه نیست.
البته بعضی از کارشناسان معتقدند که بازی‌های رایانه‌ای فوایدی هم دارند. براساس تحقیقاتی که تعدادی از جامعه شناسان انجام داده اند، بعضی بازی‌ها روابط اجتماعی را گسترش می‌دهند و کمک می‌کند کودک با افراد دیگر در خانواده یا در بین دوستان، درباره این بازی‌ها گفتگو کند و ارتباط بیشتری داشته باشد. در واقع به تدریج که کودک بیشتر وارد دنیای بازی‌های رایانه‌ای می‌شود، روابطش گسترده‌تر می‌شود. به این ترتیب که با دیگران و به خصوص هم سالانش درباره بازی‌ها گفت و گو می‌کنند یا بازی رد و بدل می‌کنند و به این ترتیب میزان انزوا کاهش پیدا می‌کند و یک دسته از روابط جدید جایگزین روابط قدیمی و سنتی می‌شود و انزوا به منزله عامل بیماری روانی فرد کاهش پیدا می‌کند.
نشانه‌های اعتیاد به بازی
وابستگی به بازی‌های رایانه‌ای علایم و نشانه‌هایی دارد که می‌توانید با توجه به آنها تشخیص دهید فرزندتان دچار این وابستگی شده یا استفاده اش از این بازی‌ها هنوز در حد معمول و معقول است.
صرف وقت زیاد (بیش از ۳ ساعت در روز) یا افزایش زمان بازی، احساس هیجان و سرخوشی زیاد در حین انجام بازی کامپیوتری و احساس بی قراری، تحریک پذیری یا افسردگی، زمانی که مشغول بازی نیست، ناتوانی در دست کشیدن از بازی، رها کردن فعالیت‌های ورزشی و اجتماعی به خاطر انجام بازی، فراموش کردن وظایف تحصیلی یا وظایفی که در خانه برعهده او گذاشته شده است، اختلالات خواب ناشی از بازی (بیدار ماندن برای بازی که باعث به هم خوردن زمان خواب و بیداری شود)، دروغ گفتن به دیگران درباره ی زمانِ صرف شده برای بازی، بروز خستگی و پرخونی چشم، سردرد، درد ناحیه ی مچ و ساعد، کمر درد و فراموش کردن بهداشت شخصی و یا وعده‌های غذایی، از علایم وابستگی به بازی‌های رایانه‌ای است.
اگر این علایم را در فرزندتان می‌بینید نگران نباشید چون راه‌هایی برای درمان آن وجود دارد؛ زمان بازی را دقیقاً مشخص کنید و اجازه ندهید زمان بازی بیشتر از یک ساعت در روز باشد. به او تاکید کنید که قبل از انجام بازی باید تکالیف درس و مسئولیت‌های دیگر را انجام داده باشد و حتما این مسئله را کنترل کنید.
یکی دیگر از راه‌های درمان این وابستگی این است که در اتاق فرزندان تان رایانه نگذارید. سعی کنید برنامه‌های خانوادگی و دوستانه‌ای که می‌دانید به آنها علاقه دارد، بگذارید و بدون اجبار و توسل به زور از او بخواهید در برنامه‌ها شرکت کند.
به سن و سال فرزندتان توجه کنید
بسیاری از کارشناسان نظارت بیشتر بر بچه‌ها و بازی‌های رایانه‌ای را راه حل مشکل انزوا و کم شدن روابط اجتماعی کودکان می‌دانند و یکی از مهمترین راه‌های نظارت و کاهش مضرات بازی‌های رایانه ای، توجه به رده بندی سنی بازی‌هاست.
در بسیاری از کشورها رده بندی سنی برای بازی‌ها در نظر گرفته شده و در ایران نیز چند سالی است این کار توسط بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای انجام می‌شود و بازی‌ها یا توسط معاونت نظارت و ارزشیابی این بنیاد، مجوز و برچسب مخصوص اسرا ESRA می گیرند یا رد می‌شوند.
اسرا، ســــازمان رده‌بندی نرم‌افزارهای سرگرم کننده و سیستم رده‌بندی سنی بازی‌های رایانه‌ای است که سن مناسب برای انجام هر بازی را تعیین می‌کند.
تیم اسرا از ۱۷ روانشناس و ۸ جامعه‌شناس تشکیل شده که پس از بررسی بازی‌ها از نظر خصوصیات جسمی – حرکتی، ذهنی ـ روانی، عاطفی و اجتماعی، رده بندی سنی مناسب آنها را اعلام می‌کنند. معیارهایی چون نمایش خشونت، استفاده از تنباکو و مواد مخدر، تنوع‌طلبی جنسی و روابط جنسی خارج از هنجارهای اجتماعی، ایجاد ترس و حساس درونی عدم امنیت و بی‌اعتمادی، اعتقادات و نحوه لباس پوشیدن، وجود جادو و اثرات آنها در بازی‌ها و تروریست معرفی کردن مسلمانان، در این رده بندی یا صدور مجوز توزیع بازی لحاظ شده اند.
بر اساس همین معیارها، بازی‌ها رده بندی سنی شدند به این ترتیب که بازی‌های مورد تایید اسرا برای گروه‌های سنی (خردسالی) بالای ۳ سال، (کودکی) بالای ۷ سال، (ابتدای دوران نوجوانی) بالای ۱۲ سال، (نیمه دوم نوجوانی) بالای ۱۵ سال، (بزرگسالان، مجرد) بالای ۱۸ سال و (بـــــزرگسالان، متأهل) بالای ۲۵ سال تقسیم بندی می‌شوند و برچسب‌های زرد و سبز و قرمز می‌گیرند تا هرکس بداند کدام بازی مناسب سن و سالش است.
مسئله‌ای که بسیاری از پدر و مادرهای ایرانی از آن باخبر نیستند اما استفاده از بازی‌هایی که از سوی این بنیاد مجوز گرفته‌اند و خرید بازی‌هایی که متناسب با سن و سال فرزند شماست، می‌تواند شما و فرزندتان را از خطر وابستگی با بازی رایانه‌ای نجات دهد.
مخاطبان محترم گروه اجتماعی مشرق می توانند اخبار، مقالات و تصاویر اجتماعی خود را به آدرس shoma@mashreghnews.ir ارسال کنند تا در سریع ترین زمان ممکن به نام خودشان و به عنوان یکی از مطالب ویژه مشرق منتشر شود. در ضمن گروه اجتماعی مشرق در صدد است با پیگیری مشکلات ارسالی شما از طریق کارشناسان و مشاوران مجرب پاسخی برای ابهامات مخاطبان عزیز بیابد.
منبع: اطلاعات
