حمله اسرائیل به نوار غزه در ماه نوامبر گذشته که با نام به اصطلاح "عملیات ستون دفاعی" از آن یاد می‌شود، اولین نمونه تهاجمی است که در آن ارتش اسرائیل و گروه‌های فشار صهیونیستی از گرافیک‌های اطلاع‌رسان ( اینفوگرافی )، فیس‌بوک و توییتر برای دفاع از بمباران هشت روزه فلسطینی‌ها استفاده کردند.
ساشا دراتوا، مدیر دفتر رسانه‌های جدید ارتش رژیم صهیونیستی در سخنرانی خود در کنفرانس "اجتماع اینترنتی اسرائیل" مدعی شد که این رژیم طی عملیات ستون دفاعی در جبهه "روابط عمومی" پیروز این میدان بوده است. ولی واقعا وی بر اساس چه شواهدی، استفاده از رسانه‌های اجتماعی را موفقیت‌آمیز دانسته است؟
برای تایید ادعای دراتوا شواهد اندکی وجود دارد. در واقع، نشریه "تایمز آو اسرائیل" برای تایید ادعای پوچ ارتش اسرائیل خود را بسیار مشتاق نشان داده و طی مقاله‌ای، ادعاهای خوشبینانه‌ای را در این زمینه مطرح کرده است: «کارشناسان رسانه‌های اجتماعی عقیده دارند، مسئولان اسرائیلی توانسته‌اند به طور موثری روایت خود را به شمار بی‌سابقه‌ای از افراد منتقل کنند.» به نظر می‌رسد که کارشناسان مزبور، همان مسئولان عملیات "هاسبارا" باشند. ( اصطلاح عبری هاسبارا، معمولاً "دیپلماسی عمومی" و یا "تبیین و توضیح" ترجمه می‌شود ).
دراتوا، برای اثبات ادعای پیروزی، اظهار داشت: این اولین باری است که رسانه‌های خارجی به جای سوال درباره بمباران غزه، سوالات بیشتری پیرامون فعالیت‌های ما در توییتر مطرح می‌کنند. وی همچنین به 57 میلیون بازدید از صفحه ارتش اسرائیل در فیس‌بوک و 10 میلیون بازدید در کانال‌های یوتیوب اشاره کرد.
با این وجود، به طور مضحکی این تعداد چشمگیر در مقاله‌ای به قلم یورام مراد – مدیر بخش دیپلماسی دیجیتال در وزارت خارجه اسرائیل[4] – زیر سوال رفته است:
سه دسته از افراد، صفحات فیس‌بوک ما را به زبان‌های عربی و فارسی دنبال می‌کنند: برخی از این افراد تنها برای ناسزا گفتن صفحات ما را دنبال می‌کنند. برخی دیگر نیز ابتدا بدان چه که باید بگوییم، گوش کرده و در ادامه ناسزا می‌گویند؛ تنها اندکی بدون ناسزا گفتن در این فضا حضور می‌یابند.
وضعیت استیصال هنگ هاسپارا در جایی است که آنها تنها از این که ناسزا نشنیده‌اند، خوشحالی می‌کنند.
پژوهش علمی که ماه گذشته منتشر شد – برخلاف ادعاهای بی‌پایه و اساس دراتوا - نشان می‌دهد که فعالیت حماس در رسانه های اجتماعی درخلال عملیات ستون دفاعی، نسبت به اقدامات ارتش اسرائیل، از تاثیرات به مراتب بیشتری برخوردار بوده است.
تامر سایمون ( پژوهشگر دانشگاه بن‌گوریون در نقب ) که بررسی جامعی را پیرامون
عناوین و برچسب‌های مورد
استفاده طرفین انجام داده، نشان می‌دهد که اسرائیل [در تهاجم اخیر به غزه] از سوی
کاربران بین‌المللی تحت حملات شدید‌تری قرار داشته است. سایمون تعدادی از اشتباهات
صورت گرفته از سوی ارتش اسرائیل را برشمرده و دریافته است که تنها در یک روز بر روی
عنوان "غزه تحت حمله"
170 هزار کلیک شده؛ در همین زمان تنها 25 هزار مورد عنوان "اسرائیل زیر آتش"
را دنبال کرده‌اند. سایمون به سادگی نتیجه‌گیری می‌کند: برداشت غالب در گفتمان
آنلاین آن است که ارتش اسرائیل به جنگی نابرابر و غیرعادلانه مبادرت ورزیده است.
مجله فناوری وایرد نیز بخشی از این تحقیق را منتشر کرده که به شکست اقدامات ارتش اسرائیل در استفاده از شبکه‌های اجتماعی برای پشتیبانی از سیاست خارجی این کشور اختصاص دارد. مشکلات به وجود آمده در عملیات ستون دفاعی، نه تنها شکست در اقناع افکار عمومی، بلکه موضوعاتی اساسی مانند شکست در [اقناع افراد در دنبال کردن] عناوین و برچسب‌ها را نیز در بر می‌گیرد. در وایرد آمده است: با افزایش قربانیان و انتشار تصاویر تلفات غیرنظامیان فلسطینی در توییتر، عملیات هاسبارا بیهوده به نظر می‌رسید.
پژوهش سایمون، تایید کننده انتقادات مطرح شده در خلال جنگ اخیر است. در خلال این حمله، گزارش‌هایی منتشر شد که نشان می‌داد حمایت آنلاین از تهاجم اسرائیل با واکنش‌‌های زیادی روبرو شده است. به طوری که وبلاگ‌نویسی در نشریه واشنگتن پست نوشت:
جبهه غزه قوی‌تر و پرهیاهوتر از جبهه اسرائیلی به نظر می‌رسد؛ مسئله‌ای که از حمایت و حرکت مردم عادی در پشت آن حکایت دارد.
ساشا دراتوا با مطرح ساختن ادعای بی‌اساس پیروزی و موفقیت – که در تضاد کامل با نتایج تحقیق فوق مبنی بر شکست هاسبارا در جنگ علیه غزه قرار دارد – نشان داد که اظهارات و قضاوت‌های وی به غیر از فیس‌بوک در جاهای دیگر نیز خالی از اشتباه نیست.
آگهی اطلاع‌رسانی ارتش اسرائیل در زمینه امنیت عملیاتی. شعار نوشته شده در تبلیغ: رسانه‌های اجتماعی را می‌توان به مثابه سلاح به کار برد. آن را به سمت ما نشانه‌گیری نکنید.
