گروه جنگ نرم مشرق- پایگاه برنامه رسانه‌ای ایران یک نظرسنجی از میان ژورنالیست‌هایی که در خارج از ایران، کار و زندگی می‌کنند به انجام رسانده است. بنا به گفته این پایگاه، هدف از این تحقیق، بررسی نزدیک نقش و رابطه بین خبرنگاران ایرانی خارج از کشور و مخاطبان داخلی و خارجی آن‌ها است.

این گزارش آورده است: یک برآورد از ایرانیان از سال 1979 (1357) تا کنون، دو موج مهاجرت را نشان می‌دهد: نخستین آن در طول دهه‌ انقلاب و دومین آن در نتیجه درگیر شدن گروه‌های اوپوزیسیون با حکومت ایران در انتخابات سال 2009 (1388) بود.

درگیری ژورنالیست‌ها در دوران احمدی‌نژاد، تمرکز جهان بر شرایطی که رسانه‌های ایرانی در آن مشغول به کارند را ایجاد کرد. در نتیجه‌ی حضور آشوب گران علیه انتخاب احمدی نژاد، مقامات این کشور برخی از رسانه‌ها را تعطیل کرده و چندین تن از خبرنگاران و وبلاگ‌نویسان را به دلیل اعمال ضد حکومت بازداشت کردند.

اکثر روزنامه‌نگارانی که از ایران خارج شدند در خارج از این کشور در ماهواره‌های فارسی زبانی چون بی‌بی‌سی فارسی، رادیو آزاد اروپا، بخش فارسی صدای آمریکا مشغول کار خبری شده‌اند.

تکنولوژی‌های اینترنت و ماهواره هم به کمک این خبرنگاران آمده است. نموداری که مشاهده می کنید میزان پرداختن ژورنالیستهای خارج از ایران به موضوعات مختلف است:

وقایع جاری، سیاست داخلی در ایران: 77%

مسائل مدنی/ اجتماعی: 54%

مسائل خارجی مرتبط با ایران، سیاست خارجی ایران: 43%

اقتصاد: 29%

علم/ تکنولوژی/ آی تی: 19%

فرهنگ/ هنر، و سرگرمی: 19%

وقایع جاری، سیاست داخلی در کشور محل سکونت: 14%

مسائل خارجی و سیاست خارجی کشور محل سکونت: 13%

تاریخ : 10%

دیگر مسائل :19%

«میزان پوشش موضوعات مختلف ایران توسط ژورنالیستهای ایرانی خارج نشین»

این گزارش می افزاید: بیش از نیمی از مردم ایران به اینترنت دست‌رسی دارند و ماهواره در ایران ممنوع است. حدود 50 کانال فارسی زبان از خارج از کشور برنامه پخش می‌کنند.

این رسانه‌ها در آشوب‌های سیاسی سال 2009 نقش کلیدی داشتند هرچند که بعد آن از سوی مقامات ایرانی تحت فیلتر و جمینگ بودند و عنوان هم‌دستان در جنگ نرم علیه ایران را گرفتند.

«مهمترین منابع خبری ایرانیان داخل، از نگاه ژورنالیستهای خارج نشین»

این ارزیابی به طور ویژه روی این سوالات تمرکز کرده است:

· روزنامه‌نگاران ایرانی خارج از این کشور چطور با مخاطبان خود در داخل ارتباط برقرار کرده و آنان را درک می‌کنند؟

· این ژورنالیست‌ها در مورد اینکه منابع اخبار و اطلاعات ایرانیان داخل چه می‌باشد چه فکر می‌کنند؟

· این ژورنالیست‌ها نقش‌شان به عنوان گزارشگر خارج از ایران را چطور درک می‌کنند: آیا باور دارند که نقش شان برای فعال کردن حامیان جامعه مدنی است و یا پوشش مستقل خبری ایران؟

· این افراد تا چه حد برای پوشش موضوعات ایران بدون ترس از امنیت خود و خانواده‌شان کار می‌کنند؟

· آیا این‌ها از شغل‌شان راضی هستند؟ مزایا و معایب اصلی یک ژورنالیست خارج از کشور بودن چیست؟

«تعداد ژورنالیستهای خارج شده از وطن، طی دهه‌های اخیر»

یافته‌های کلیدی

یافته‌های این گزارش نشان می‌دهد که اکثر پاسخ‌دهندگان باور ندارد که نقششان به عنوان فعال‌کننده جامعه مدنی در ایران باشد.

«مهمترین شبکه های خبری مردم داخل ایران از دیدگاه ژورنالیستهای خارج نشین»

این افراد مهم‌ترین مزیت شغل خود را آزادی به خاطر نبود خودسانسوری، توانایی تحقیق و انتقاد از دولت ایران دانسته‌اند. در مقابل، عیب اصلی را نیز عدم دست‌رسی مستقیم به جامعه ایران دانسته‌اند. به علاوه، درصد بالایی از این افراد گفته‌اند که توانایی‌شان در تولید اخبار موضوعی در مورد ایران که حکومت ایران را به چالش می‌کشد بسیار خوب است.

این افراد برای گزارش و خبرگیری به شدت به وب‌سایت‌های خبری داخلی و بین‌المللی وابسته‌اند. به نظر این افراد، مهم‌ترین منابع خبری برای ایرانیان داخل کشور، به ترتیب، تلویزیون ماهواره‌ای، اینترنت و سپس تلویزیون دولتی است.

مصاحبه‌شوندگان مزیت‌های کار ژورنالیستی خارج از ایران را آزادی، دسترسی به اطلاعات و منابع خارجی، امنیت شخصی بیشتر، کار کردن در سطح بین‌المللی و ... دانسته‌اند. هم‌چنین معایب آن را نیز عدم آگاهی از اتفاقات داخل ایران، عدم دسترسی به منابع داخلی ایران، عدم امنیت مالی/شغلی، عدم بی‌طرفی و استقلال، عدم حرفه‌ای‌گری اعلام کرده‌اند.