به گزارش مشرق، 28 مارس 1988، دادگاه منطقه‌ای قدس اشغالی، پشت درهای بسته و در محیطی به شدت امنیتی تشکیل جلسه داد. دادگاه به ریاست «الیاهو نوام» و با حضور «زوی تال» و «شالوم برنر» دو تن از قضات برجسته اسرائیلی رسمیت یافت تا به اتهامات موکل «آویگدور فلدمن» رسیدگی کند.
هرچند تا یازده سال بعد از دادگاه، هیچ جزئیاتی از روند رسیدگی به پرونده منتشر نشد، اما بعدها گفته شد که فلدمن، تمام تلاش خود را کرده تا بلکه موکل خود را از اتهامات وارد شده برهاند. تلاشی بی‌فایده که نهایتا نتوانست حکمی بهتر از 18 سال زندان را برای موکلش به همراه داشته باشد.
موکل فلدمن به هیچ وجه اجازه برخورد و گفت‌وگو با رسانه‌ها را نداشت. اما او در حین انتقال به دادگاه از روبرو شدن با عکاسان نهایت استفاده را برد. کف دست خود را از پشت شیشه خودرو به سمت آن‌ها گرفت. روی کف دست وی نوشته شده بود: «وانونو – ام» در ساعت 21:00 روز 30/09/1986 در «رم» ربوده شد. او با پرواز BA504 به رم رفته بود.
«مردخای وانونو» یا «جان کراسمن» تکنسینی بود که دادگاه وی را به جرم «جاسوسی و خیانت به اسرائیل» به 18 سال حبس محکوم کرد. وانونو از مخالفان سرسخت ساخت و به‌کارگیری تسلیحات هسته‌ای بود و بعد از 9 سال فعالیت در نیروگاه هسته‌ای «دیمونا»، دست به افشاگری زد.
وانونو در سال 1985 توانسته بود دوربینی به داخل تاسیسات دیمونا ببرد. او دستکم 57 عکس از محوطه داخلی این تاسیسات برداشت. وی نهایتا پس از شرکت در تظاهراتی که در حمایت از تشکیل دولت فلسطینی برگزار شد، از دیمونا اخراج شد.
این یهودی مراکشی‌الاصل بعد از اخراج از «دیمونا»، به استرالیا مهاجرت کرد. وی پس از مدتی ضمن سفر به انگلیس، تصاویر و اطلاعاتی را که در دست داشت، در اختیار هفته‌نامه «ساندی‌تایمز» قرار داد. این اطلاعات بعد از راستی‌آزمایی، اولین بار در روز 5 اکتبر 1986 در صفحه اول «ساندی‌تایمز» تحت عنوان «افشا شد: اسرار ذخایر هسته‌ای اسرائیل» به چاپ رسید.
هرچند قبل‌تر هم گزارش‌های جسته و گریخته‌ای از مجهز شدن اسرائیل به تسلیحات اتمی منتشر شده بود، اما این اولین باری بود که چنین اطلاعات ناب و دست اولی در مورد برنامه سری تسلیحات اتمی اسرائیل به بیرون درز می‌کرد.
اسرائیلی‌ها که از یکسو از ادامه افشاگری‌ها هراسان شده بودند و از سوی دیگر نمی‌خواستند در خاک انگلیس دست به آدم‌ربایی و عملیات محرمانه بزنند، تصمیم گرفتند تا وانونو را در کشور دیگری بازداشت کنند. وانونو نهایتا در سال 1986 بعد از آنکه با فریب یک مأمور مخفی زن اسرائیلی به ایتالیا سفر کرد، در رم توسط نیروهای اطلاعاتی اسرائیل ربوده شد.
وی پس از انتقال به اسرائیل، در دادگاهی که پیشتر شرح آن آمد، به 18 سال حبس محکوم شد. وانونو تنها به جرم اینکه جهان را از خطر رو به گسترش تسلیحات اتمی اسرائیل آگاه کرد، یازده سال را به صورت مداوم در سلول انفرادی به سر برد. وی در سال 2004 در حالی آزاد شد که با محدودیت‌های گسترده‌ای در ارتباط با رسانه‌ها و زندگی شخصی مواجه بود. وانونو بعد از آن چندین بار دیگر هم به بهانه‌های مختلف از جمله مصاحبه با رسانه‌ها بازداشت شد.
اولین موارد درز اطلاعات سری تسلیحات هسته‌ای اسرائیل
سال 1958 تقریبا اولین باری است که اسناد اطلاعاتی آمریکا وجود تاسیسات هسته‌ای «دیمونا» را تائید می‌کند. در آن سال هواپیمای جاسوسی «یو-2» سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا گزارش دادند که یک سایت هسته‌ای در صحرای «نقب» در نزدیکی شهر «دیمونا» تاسیس شده است. در همان سال‌ها یک استاد آمریکایی علوم هسته‌ای به نام «هنری گومبرگ» هم که برای همکاری در پروژه‌های صلح‌آمیز هسته‌ای به اسرائیل سفر کرده بود، بعد از مذاکراتی که با مقامات اسرائیلی داشت، به این نتیجه رسید که اسرائیل برنامه‌ای گسترده و سری برای تولید تسلیحات هسته‌ای در جریان دارد. وی این جمع‌بندی را به اطلاع «اوگدن رید» سفیر آمریکا در تل‌آویو، نماینده کمیسیون انرژی اتمی در پاریس و همچنین سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا، رسانده است. نهایتا در دسامبر 1960 سازمان سیا رسما وجود تاسیسات هسته‌ای دیمونا را تائید کرده و این موضوع را به اطلاع کاخ سفید، کنگره و وزارت خارجه نیز رساند.
محافل کارشناسی هسته‌ای و اطلاعاتی معتقدند که اواسط دهه 1950 آغاز رسمی برنامه هسته‌ای اسرائیل بوده است. این برنامه در ابتدا با مشاوره و همکاری دولت فرانسه آغاز شده و بعدها گسترش پیدا کرده است. فرانسه تا سال 1963 منابع اورانیوم اسرائیل را نیز تامین می‌کرده است. از آن سال به بعد اسرائیلی‌ها توانسته‌اند اورانیوم مورد نیاز و کیک زرد را از طریق دولت آرژانتین تهیه کنند. دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا، بریتانیا و کانادا نیز از این معاملات آگاه بوده‌اند. حتی در سال 1964 مقامات آمریکایی تلاش کرده‌اند تا آرژانتین را متقاعد کنند که در صادرات اورانیوم به اسرائیل، برخی پادمان‌ها و موارد ایمنی را مد نظر داشته باشد. در سال 1965 بار دیگر شایعاتی مطرح می‌شود مبنی بر اینکه فرانسه نیز بار دیگر فروش کیک زرد به اسرائیل را از سر گرفته است.
هرچند که کارشناسان هسته‌ای آمریکا از سال 1960 به بعد هر سال از تاسیسات هسته‌ای اسرائیل دیدن می‌کردند، اما سازمان سیا اولین بار در سال 1968 در گزارشی به رئیس‌جمهور «لیندون جانسون» دستیابی اسرائیل به بمب اتم را تائید کرده است. سازمان سیا سال‌های بعد نیز به گزارش‌دهی در مورد تاسیسات هسته‌ای اسرائیل ادامه داده است. در گزارشی که این سازمان در سال 1974 در اختیار رئیس‌جمهور وقت قرار داده، تائید کرده است که حجم بالای اورانیوم خریداری شده توسط اسرائیل، نشان‌دهنده آن است که اسرائیلی‌ها احتمالا تعداد زیادی کلاهک هسته‌ای تولید کرده و برنامه گسترده‌ای هم برای تولیدات بیشتر دارند. سیا در سال 1976 هم در گزارشی که به کمیسیون نظارت هسته‌ای ارائه شد، تولید موشک‌های «جریکو» را نشانه دیگری از دستیابی اسرائیل به کلاهک‌های هسته‌ای می‌داند، چراکه این موشک‌ها قطعا «برای حمل کلاهک‌های هسته‌ای طراحی شده‌اند» و استفاده از آن‌ها به عنوان تسلیحات متعارف، به نظر بی‌جهت می‌رسد.
در سال 1973 مجله «تایم» گزارشی را منتشر کرد و در آن مدعی شد که اسرائیل حدود 12 بمب هسته‌ای را آماده کرده و حتی قصد داشته از آن در جنگ با اعراب استفاده کند. در سال 1974 هم «افرایم کاتزیر» رئیس وقت رژیم‌صهیونیستی در سخنرانی‌ای می‌گوید: همیشه قصد داشتیم به توان بالقوه هسته‌ای دست پیدا کنیم... حالا به این پتانسیل رسیده‌ایم.
پنج سال پس از آن یعنی در 22 سپتامبر 1979، ماهواره آمریکایی «ولا» نور شدیدی احتمالا ناشی از یک انفجار را در سواحل جنوبی آفریقا به ثبت رساند. اطلاعات جمع‌آوری شده توسط این ماهواره و دیگر منابع اطلاعاتی آمریکا، نشان می‌داد که این نور ناشی از یک آزمایش هسته‌ای بوده است. سازمان سیا در سال‌های قبل از این آزمایش هسته‌ای، از مشارکت اسرائیل در برنامه‌های تحقیقات هسته‌ای آفریقای جنوبی مطلع شده بود. در یکی از یادداشت‌های سازمان سیا هم که در سال 1979 نگاشته شده، آمده است: تنها اسرائیل است که احتمالا چنین گزینه مخفیانه‌ای را برمی‌گزیند.
سیا نهایتا در سال 1980 در گزارشی که به شورای امنیت ملی آمریکا ارسال کرد، نور رصد شده در روز 22 سپتامبر را مربوط به آزمایش اتمی‌ای دانست که احتمالا با مشارکت اسرائیل و آفریقای جنوبی انجام شده است.
در سال 1981 پس از آنکه جنگنده‌های اسرائیلی نیروگاه اتمی «اوسیراک» عراق را نابود کردند، «موشه دایان» وزیر خارجه وقت اسرائیل در مصاحبه با «نیویورک‌تایمز» علنا اعلام کرد اسرائیل توان تولید تسلیحات هسته‌ای را دارد و در صورتی که اعراب در جهت تولید این تسلیحات گام بردارد، اسرائیل نیز به سرعت چنین بمب‌هایی تولید می‌کند.
سال 1985 روزنامه «لس‌آنجلس‌تایمز» در گزارشی از قاچاق سوئیچ‌های پرسرعتی به اسرائیل پرده برداشت که کاربری آن‌ها استفاده در بمب اتم بود. بین سال‌های 1979 تا 1983 دستکم 810 عدد از این سوئیچ‌ها به اسرائیل قاچاق شده و در اختیار یکی از شرکت‌های زیرمجموعه وزارت جنگ اسرائیل قرار گرفته بود.
تکه‌های پازل اطلاع جامعه جهانی از برنامه هسته‌ای اسرائیل، یک سال بعد از گزارش «لس‌آنجلس‌تایمز»، با افشاگری‌های «مردخای وانونو» تکمیل شد.
بعد از افشاگری‌های وانونو، هرچند مقامات اسرائیلی به سیاست سکوت رسانه‌ای خود یعنی نه تائید کامل و نه تکذیب کامل وجود تسلیحات اتمی در اسرائیل ادامه دادند، اما پیش‌فرض جهانی بر این شد که اسرائیل قطعا به جمع دارندگان تسلیحات اتمی پیوسته است.
از آن زمان تخمین‌های متعددی در مورد تعداد کلاهک‌های هسته‌ای اسرائیل مطرح شده است. اطلاعاتی که وانونو اولین بار منتشر کرد، نشان می‌داد که اسرائیل پلوتونیوم کافی برای تولید 150 کلاهک هسته‌ای را در اختیار داشته است. اغلب گمانه‌زنی‌ها ارقام نزدیک به 200 کلاهک را تائید کرده، اما ارزیابی‌های اطلاعاتی دیگری هم وجود دارد که نشان می‌دهد که اسرائیل ممکن است تا 400 کلاهک هسته‌ای در اختیار داشته باشد.
گفته می‌شود اسرائیل در حال حاضر انواع مختلفی از تسلیحات اتمی از جمله بمب‌های حرارتی و بمب‌های کوچک هسته‌ای برای حملات محدود را در اختیار دارد. اسرائیلی‌ها برای استفاده از کلاهک‌های هسته‌ای خود، بیش از هر چیز بر روی موشک‌های «جریکو» 1، 2 و به تازگی 3 حساب کرده‌اند. این موشک‌ها به ادعای اسرائیلی‌ها قادرند کلاهک‌های هسته‌ای را تا برد 4 هزار کیلومتر حمل کنند. اسرائیل در سال 2011 ادعا کرد که موشک «جریکو 3» را با موفقیت از پایگاه هوایی «پالماخیم» تست کرده است. موشک‌های فضایی «شاویت» نیز قادرند با کلاهکی به وزن 150 تا 250 کیلو، اهدافی در فاصله 4500 کیلومتر را مورد حمله قرار دهند. برخی مقامات اسرائیلی برد این موشک را تا 7 هزار کیلومتر هم عنوان کرده‌اند.
جنگنده‌های اف-16، اف-15، اف-4 ای، اف -15 آی و اف-16 آی نیز قادرند برای عملیات‌های دوربرد و حملات اتمی و شیمیایی به کار گرفته شوند. «گابریل-4» موشک کروزی است که قادر است کلاهک‌هایی به وزن 500 کیلومتر را تا برد 200 کیلومتر حمل کند. اسرائیلی‌ها در طول 10 سال گذشته چندین زیردریایی آلمانی «دلفین» نیز خریداری کرده‌اند. این زیردریایی‌ها قادر به شلیک موشک‌های کروز هستند. «باراک اوباما» در سال 2009 نیز با تحویل 100 موشک دریا به دریای «هارپون» با برد 120 کیلومتر به اسرائیل موافقت کرد. این موشک‌ها قادرند کلاهک‌هایی به وزن 220 کیلوگرم را حمل کنند.
با وجود آنکه اسرائیلی‌ها تا این حد آشکار برنامه تسلیحات هسته‌ای را پیگیری می‌کنند و هر سال بر توان هسته‌ای خود می‌افزایند، کشورهای غربی و به خصوص آمریکا همچنان به حمایت بی‌چون و چرا از رژیم‌صهیونیستی و برنامه‌های هسته‌ای این رژیم ادامه می‌دهند.
تازه‌ترین اقدام کشورهای غربی در حمایت از این برنامه تسلیحاتی، رأی مخالف به قطعنامه پیشنهادی کشورهای غربی در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بود. این قطعنامه هرچند که الزام‌آور نبود، اما از اسرائیل می‌خواست که دستکم تاسیسات هسته‌ای خود را تحت نظارت بین‌المللی قرار دهد و پیمان منع گسترش تسلیحات هسته‌ای را امضا کند. با این وجود آمریکا به همراه تمام 28 عضو اتحادیه اروپا، سوئیس، کانادا، استرالیا، ژاپن و کره جنوبی به این قطعنامه رأی منفی دادند و آن را با شکست مواجه کردند، تا همچنان تلاش‌ها برای اعمال حداقلی‌ترین نظارت بر برنامه هسته‌ای تنها رژیم دارنده تسلیحات اتمی در خاورمیانه، ناکام بماند.
*فارس
