به گزارش مشرق، "خاک رند" ادامه با اشاره به بازگشت ناگهاني "بندر بن سلطان" به رياض که از سه سال پيش با سرطان دست و پنجه نرم مي کند، اظهار داشت : اين مسئله اوراق بازي را در عربستان به هم ريخت. اين مسئله سبب شد کمي تحليل ها و برداشتهاي سياسي تغيير کند.

بندر گزينه آمريکا براي جانشيني ملک عبدالله

وي افزود: انتخاب شاهزاده "متعب" (فرزند سوم ملک عبدالله) توسط ملک عبدالله به عنوان رئيس گارد ملي و عضو ارشد حکومتي سبب شد ناظران سياسي تاکيد کنند که همچنان رقابت بر سر قدرت در عربستان وجود دارد و وي مي خواهد "متعب" را به جاي خودش بنشاند.

اين کارشناس آگاه خاورميانه تاکيد کرد: در اين ميان بايد متذکر شد که مسئله انتخاب شاهزاده متعب به عنوان رئيس گارد ملي که نهادي حکومتي نظامي و بسيار تاثيرگذاري است سبب ايجاد شبهاتي شد. لازم به ذکر است که گارد ملي عربستان حداقل 130هزار نيروي تمام حرفه اي دارد و اين گارد مسئوليتش حفظ رژيم است و انتخاب متعب نشان مي دهد که ملک عبدالله يک اقدام پيشگيرانه اي را انجام داد که قدرت در نسلش باقي بماند که اين خود مسئله مهمي است.

وي افزود: البته درون هيئت حاکمه عربستان رقابتهاي مختلفي وجود دارد. "بندر" فرزند "سلطان" (وليعهد فعلي) است. وي 22 سال در دستگاه ديپلماسي عربستان مشغول به کار بود که بيشتر اين مدت را در آمريکا به عنوان سفير مشغول به فعاليت بوده است. وي ارتباطات تنگاتنگي با سرويسهاي اطلاعاتي غرب به ويژه سازمان سيا دارد. بندر مدتي پيش پس از پايان ماموريتش به عنوان سفير در آمريکا به عربستان بازگشت در آن زمان اعلام شد که وي قصد کودتا داشته است. پس از آن مورد غضب قرار گرفت و دور رانده شد.

به گزارش مهر، خاک رند اظهار داشت : بندر پس از سفر ملک عبدالله به آمريکا براي درمان دوباره به رياض بازگشت. اين مسائل سبب شده بحث و ابهامات درباره مسئله جابجايي قدرت در عربستان جدي شود. آمريکا روي بندر براي پادشاهي در عربستان نظر مثبتي دارد تا پس از ملک عبدالله به تخت حکومت تکيه زند.

وي افزود: در حال حاضر مي توان گفت عربستان کشوري با چهار پادشاه است؛ يکي از آنها ملک عبدالله است، ديگري وليعهد وي "سلطان"، سومي شاهزاده "سلمان" (امير رياض) و چهارمي بندر است. بنابراين همانطور که گفته شده اختلافي طايفه اي ميان صديريها و نجديها در مسئله قدرت در عربستان وجود دارد، علاوه بر اين اختلاف گرايشي ديگري نيز بين محافظه کاران سنتي و غرب زده هاي اصلاح طلب و مدرن وجود دارد که مسئله قابل بحثي است. در اين ميان بندر بن سلطان سر دسته غرب زده هاي اصلاح طلب است و در مقابل، نوادگان ملک فهد (پادشاه قبلي) از محافظه کاران سنتي محسوب مي شوند. اين رقابت ميان اين دو جريان هم اکنون شديد شده که آن را از چندجهت مي توان تحليل کرد.

انگليس و شکل گيري رژيم آل سعود

در ادامه اين نشست "حسن هاني زاده" کارشناس مسائل خاورميانه اظهار داشت : در ابتدا لازم است به شکل گيري اين نظام در شبه جزيره عربستان اشاره کنم. عربستان سعودي عجيب ترين نظامهاي دنياست جامع سنت و مدرنيته يعني شما يک مظاهر و نمادهايي همچون ساختمانهاي بسيار مدرن چند ده طبقه مي بينيد که در آنها مغزهايي مربوط به دوران جاهليت اعراب زندگي مي کنند.

هاني زاده تاکيد کرد: آنان حاضر نيستند هيچ گاه ديگران را به رسميت بشناسند و در يک ساختار فکري عقب مانده سير مي کنند. در واقع رژيم آل سعود برآيند يک سلسله تحولات ناشي از جنگ جهاني اول بود. در جنگ جهان اول يک اتفاقاتي رخ داد . قدرتها در آن زمان انگليس و فرانسه بودند که غنايم و قدرت را در منطقه تقسيم کردند. در آن زمان آمريکا قدرتي نداشت. در دوران پس از جنگ جهاني اول دو اتفاق رخ داد يکي پيمان بالفور در زمينه تاسيس رژيم صهيونيستي و ديگري طرح سايکس پيکو بود که به موجب آن خاورميانه ميان انگليس و فرانسه تقسيم شد.

وي خاطرنشان کرد: در اين تقسيم بندي انگليسها بخشي از شمال آفريقا و خاورميانه شامل عراق و اردن، فلسطين را آاز ن خود کردند. فرانسويها هم سوريه و لبنان و قسمتهايي از غرب آفريقا را از آن خود کردند. عربستان در آن زمان وضعيت خاصي داشت و وجود عثماني ها يکي از مشکلات دو ابرقدرت آن زمان بود. عثماني ها يک مانع بزرگ براي اجراي وعده بالفور بودند. به همين دليل انگليسها به اين فکر افتادند که آنان را از ميان برداشته و به جاي آنها رژيمي قبيله اي را حاکم کنند که داراي يک زيرساختار فکري عقب مانده باشد و با محيط مجاور خود همچون ايران و عراق (کشورهاي شيعه) سازگار نباشد.

وي تاکيد کرد: در واقع آنها در پي نظامي بودند که جامع سنت فکري بوده و در عين حال به دليل منابع نفتي عربستان حافظ منافع انگليسيها در اين منطقه باشند. اما عثماني ها مانع شکل گيري رژيم صهيونيستي بودند "سلطان عبدالحميد" در آن زمان هرگز زيربار تشکيل دولت يهودي در فلسطين نرفت. پس در سال 1916 انقلاب بزرگ عربي را به راه انداختند که عليه عثمانيها بجنگند. آنان پايه حکومتي در عربستان را مي خواستند بر مبنايي بگذارند که تفکرات آن با محيط مجاورش در تعارض باشد. در همين راستا وهابيها توسط انگليس انتخاب شدند. يعني آبشخور فکري خاندان آل سعود وهابي ها بودند. اين بهترين گزينه براي آن بود که عراق و ايران شيعه مهار شوند.

به گزارش مهر، هاني زاده افزود: البته يکي ديگر از موانعي که انگليسها در راستاي تشکيل کشور يهودي با آن برخورد کردند مخالفت شيعيان بود. برخي شايد ندانند که سالها پيش رئيس کميته دفاع از بيت المقدس يک ايراني بود و نخستين کسي که نماز جماعت 10 هزار نفري را در بيت المقدس اقامه کرد مرحوم شيخ "محمد حسن کاشف الغطاء" مرجع عاليقدر شيعيان در عراق بود. آنان شيعيان را مانع تاسيس رژيم صهيونيستي مي دانستند. به همين دليل انگليسها درصدد ايجاد گروهي براي منزوي کردن و مهار قدرت شيعيان بودند، بهترين گزينه براي آنها هم آل سعود با زيربناي وهابيت بود. در آن دوره انگليسها از مسائل زيادي از شيعيان زخم خورده بودند. از جمله اينکه کميته قدس به رياست "سيدضياء الدين طباطبايي" رجل سياسي ايران تشکيل مي شود که اجازه شهرک سازي در نزديکي بيت المقدس را به يهوديان نمي دهند.

وي تاکيد کرد: بر همين اساس نظام آل سعود بنيان نهاده شد، يک نظام با تفکرات کاملا ضد شيعي و رژيمي که با مظاهر امروزي سازگاري داشته باشد، دربست در اختيار غربيها باشد. در نهايت رژيم آل سعود با رهبري "ملک عبدالعزيز" در شبه جزيره عربستان حکمراني را آغاز کرد و از همان ابتدا موافقت خود را با تشکيل دولت يهودي در فلسطين اعلام کرد. اين باعث شد انگليسيها با يک تير دو نشان بزنند هم شيعيان را محدود کنند و هم اينکه نظامي قبيله اي و خشونت طلب را بر سر قدرت بياورند که از منافع انگليسيها در منطقه شامل منابع نفتي و کشتيراني در درياي سرخ احفاظت کند.

هاني زاده در ادامه مسئله ذخاير هنگفت نفتي عربستان را مهمتر از مسائل سياسي در اين کشور براي بازيگران خارجي دانست و افزود: به طور کلي برآيند جنگ جهاني اول را مي توان تشکيل دولت آل سعود و برآيند جنگ جهاني دوم را مي توان تاسيس رژيم صهيونيستي در سال 1948 دانست.