گروه سیاسی مشرق- هدیه دادن و هدیه گرفتن از کارهای مرسومی است که در تمام دنیا به مناسبت‌های مختلف انجام می‌شود، این کار باعث ایجاد ارتباطات عمیق‌تر و بهتر بین شما و
دهنده یا گیرنده هدیه می‌شود. در بین مسوولان کشورها و در دیدارهای آنان نیز این کار مرسوم است.
در میان رؤسای جمهور ایران به غیر از بنی صدر و شهید رجایی که مدت کوتاهی عهده دار این سمت بودند باقی رؤسای جمهور ایران هدایای زیادی را در سفرها و دیدارهای خود با مقامات و مسوولان کشورهای مختلف جهان دریافت کرده‌اند که آنها ثروت عظيمي است كه از جاهاي مختلف به مقام رئيس جمهوري ايران داده شده و از جانب ما باید براي نسلهاي آينده به امانت نگه داشته شود.
در میان رؤسای جمهور ایران به غیر از بنی صدر و شهید رجایی که مدت کوتاهی عهده دار این سمت بودند باقی رؤسای جمهور ایران هدایای زیادی را در سفرها و دیدارهای خود با مقامات و مسوولان کشورهای مختلف جهان دریافت کرده‌اند که آنها ثروت عظيمي است كه از جاهاي مختلف به مقام رئيس جمهوري ايران داده شده و از جانب ما باید براي نسلهاي آينده به امانت نگه داشته شود.
آیت‌الله خامنه‌ای و اهدای هدایا به آستان قدس رضوی
تاریخچه تشکیل موزه یادمان‌های هدایا به سال‌ها پیش
برمی‌گردد. در سایت این موزه عنوان شده است که مقام معظم رهبری در اوایل
دوران ریاست‌جمهوری خود، دستور ایجاد موزه هدایای ریاست‌جمهوری را صادر
کردند. این امر در سال 1365 با گردآوری مجموعه هدایا و نگهداری در یکی از
ساختمان‌های دفتر ریاست‌جمهوری به انجام رسید و خود مقدمه‌ای شد برای ایجاد
موزه هدایای رئیسان جمهوری اسلامی ایران.
هدایایی که در دوران ریاست‌جمهوری حضرت آیت الله خامنه‌ای به وی اعطاء شده،
تعدادی زیادی از آنان در آستان مقدس رضوی و برخی از آنها نیز در موزه ریاست
جمهوری نگداری می‌شود. تا پایان دوره ریاست جمهوری معظم له تعداد چهارصدوچهل وشش شی (شامل: دویست و شصت و هفت شی از هدایای مردمی و یکصد و هفتادونه شی از هدایای مقامات خارجی) به این موزه اهدا گردید.
هاشمی و تاسیس موزه در رفسنجان
بعدها در دهه 70 به‌منظور
برآوردن بخشی از اهداف سازمان اسناد و کتابخانه ملی درجهت ایجاد آرشیو ملی، با
توجه به بند پنجم قانون تأسیس سازمان اسناد ملی(سابق) یادمان رئیس‌جمهور
حجت‌الاسلام والمسلمین هاشمی تأسیس و راه‌اندازی شد.
موزه ریاست جمهوری رفسنجان برای جمع‌آوری هدیه‌های رسمی و غیررسمی که در دوره ریاست جمهوری اکبر هاشمی رفسنجانی از سوی مردم، سازمان‌ها و کشورها به دولت تقدیم شده‌است در نظر گرفته شده‌است. این موزه ریاست جمهوری رفسنجان در سال ۱۳۷۰ طراحی و در بهمن ماه سال ۱۳۷۸ توسط سید محمد خاتمی افتتاح گردید. این ساختمان از ترکیب یک کره عظیم بتنی توخالی (به قطر ۳۰ متر) در داخل یک مکعب (که نمای خارج ساختمان می‌باشد) تشکیل شده‌است. این کره در داخل کار نورگیر اصلی را انجام داده و در بخش فوقانی جلوه‌ای از گنبد را تداعی می‌کند. ساختمان اصلی بنا در سه طبقه اصلی و دو نیم‌طبقه جمعا زیربنایی معادل ۵۰۰۰ متر مربع را ایجاد می‌کند که بجز حیاط مرکزی زیرزمین که بخشی از کره را اشغال نموده‌است، مابقی بنای مفید، در فضای میان کره و مکعب ایجاد شده‌است.
موزه ریاست جمهوری رفسنجان برای جمع‌آوری هدیه‌های رسمی و غیررسمی که در دوره ریاست جمهوری اکبر هاشمی رفسنجانی از سوی مردم، سازمان‌ها و کشورها به دولت تقدیم شده‌است در نظر گرفته شده‌است. این موزه ریاست جمهوری رفسنجان در سال ۱۳۷۰ طراحی و در بهمن ماه سال ۱۳۷۸ توسط سید محمد خاتمی افتتاح گردید. این ساختمان از ترکیب یک کره عظیم بتنی توخالی (به قطر ۳۰ متر) در داخل یک مکعب (که نمای خارج ساختمان می‌باشد) تشکیل شده‌است. این کره در داخل کار نورگیر اصلی را انجام داده و در بخش فوقانی جلوه‌ای از گنبد را تداعی می‌کند. ساختمان اصلی بنا در سه طبقه اصلی و دو نیم‌طبقه جمعا زیربنایی معادل ۵۰۰۰ متر مربع را ایجاد می‌کند که بجز حیاط مرکزی زیرزمین که بخشی از کره را اشغال نموده‌است، مابقی بنای مفید، در فضای میان کره و مکعب ایجاد شده‌است.
این موزه دارای هشت غرفه است که غرفه‌های دوران کهن با ۴۰شی‌ء نفیس و گرانبها، دوران معاصر با ۷۰شی‌ء، دوران ریاست مجلس و ریاست جمهوری هاشمی‌رفسنجانی با ۱۱۲شی‌ء، غرفه دوران سازندگی با ۱۱۷شی‌ء و هدیه، غرفه دفاع مقدس و شهدا با ۵۱شی‌ء و غرفه رفسنجان‌شناسی با ۴۵شی‌ء از جمله اين غرفه‌ها هستند.
کاربری اصلی بنا و طراحی اولیه آن بر مبنای محلی برای نگهداری از هدایای دوران ریاست جمهوری علی‌اکبر هاشمی رفسنجانی بود که اینک به جهت نبود ابنیه و فضای معادل در شهر رفسنجان، بیشتر به کتابخانه اصلی شهر و محل تجمع دانشجویان تبدیلشده است.
در دوره ریاست جمهوری حجت الاسلام والمسلمین اکبر هاشمی رفسنجانی نیز تعداد هزاروصدوسیوچهار شی شامل : (ششصد و هشتاد و شش شی از جانب مردم و چهارصدو چهل و هشت شی نیز از جانب مقامات خارجی) به ایشان اهدا گردید.
اكبر هاشمي رفسنجاني روز يكشنبه 20خرداد سال 86 در محل كتابخانه، مركز اسناد و موزه يادمان رياست جمهوري در شهر رفسنجان به روند شكلگيري مركز اسناد و موزه يادمان رياست
جمهوري در رفسنجان اشاره كرد و گفته است: در دوران رياست مجلس و رياست جمهوري يك
خلاء واقعي براي نگهداري هداياي ارزشمند تاريخي ديده شد. در ايران آيين نامه‌اي وجود نداشت كه هدايايي كه
مربوط به شخص خاصي نيست و در واقع به مقام داده ميشود در كجا و چگونه
نگهداري شود.
وي با تاكيد بر اين كه بايد دوران خود را حفظ كنيم، گفت: آيين نامه‌اي در دولت وقت تصويب شد تا هر رئيس جمهوري مجموعهاي را براي نگهداري هداياي ارزشمند تاريخي احداث كند.
وي با تاكيد بر اين كه بايد دوران خود را حفظ كنيم، گفت: آيين نامه‌اي در دولت وقت تصويب شد تا هر رئيس جمهوري مجموعهاي را براي نگهداري هداياي ارزشمند تاريخي احداث كند.
هاشمی اظهار داشت: حتي هداياي رهبري در زمان رياست جمهوري ايشان نيز در مشهد و تهران نگهداري ميشود. ثروت
عظيمي كه از جاهاي مختلف به مقام رئيس جمهوري ايران داده شده از جانب ما
براي نسلهاي آينده به امانت نگه داشته شده است.
خاتمی و تشکیل موزه متمرکز
در دوران ریاست‌جمهوری خاتمی و با به پایان رسیدن دوران ریاست‌جمهوری وی اندیشه تشکیل یک موزه متمرکز برای نگهداری اشیاء و هدایای رئیس‌جمهور و همچنین اسناد مرتبط با آن شکل گرفت. از این رو بر اساس آئین‌نامه تشکیل یادمان رؤسای جمهور در شورای اسناد ملی مورخ ۲۱ خردادماه سال ۸۴ موزه یادمان رؤسای جمهور تحت نظر سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران تأسیس شد.
در دوران ریاست‌جمهوری خاتمی و با به پایان رسیدن دوران ریاست‌جمهوری وی اندیشه تشکیل یک موزه متمرکز برای نگهداری اشیاء و هدایای رئیس‌جمهور و همچنین اسناد مرتبط با آن شکل گرفت. از این رو بر اساس آئین‌نامه تشکیل یادمان رؤسای جمهور در شورای اسناد ملی مورخ ۲۱ خردادماه سال ۸۴ موزه یادمان رؤسای جمهور تحت نظر سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران تأسیس شد.
البته موزه یادمان ریاست‌جمهوری هاشمی رفسنجانی نیز زیر نظر سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران اداره می‌شود. ساختمان این موزه که در ساختمان شماره 240 مجموعه فرهنگی و تاریخی سعدآباد قرار دارد با حضور سید محمد خاتمی رئیس‌جمهور وقت در سوم خردادماه سال ۱۳۸۴ افتتاح شد و در این موزه برای سایر دوره‌های ریاست‌جمهوری نیز موزه‌های جداگانه‌ای در نظر گرفته شده است.
این موزه که در ساختمان شماره
۲۴۰ سعدآباد قرار داشت در سال ۱۳۱۰ خورشیدی با ۲۵۰۰متر زیربنا ساخته شد و
ابتدا برای سکونت فرزند دختر ملک فاروق در نظر گرفته شده بود و پس از
انقلاب اسلامی به سازمان محیط زیست به منظور ایجاد موزه تاریخ طبیعی تعلق گرفت اما
در جریان کنفرانس سران کشورهای اسلامی برای اسکان همراهان سران کشورها
تخصیص داده شد و در نهایت با مصوبه هیئت دولت استفاده از این بنا با کاربری
فرهنگی به سازمان اسناد و کتابخانه ملی واگذار شد.
این موزه حدود ۲۰۰۰ اثر در خود جای داده‌است که شامل قلب شیشه‌ای اهدایی ژیسکار دستن رییس جمهور فرانسه، قطعه‌ای از پرده کعبه اهدایی ولیعهد عربستان و آثار اهدایی یاسر عرفات، پاپ ژان پل دوم، کوفی عنان دبیر کل سازمان ملل می‌شود.
اما به نظر می‌رسد که ادامه کار این موزه دولت مستعجل بود چرا که در تاریخ چهارم آبان ماه سال ۱۳۸۴ حق استفاده از ساختمان موزه و هدایای ریاست‌جمهوری به سازمان میراث فرهنگی اختصاص یافت و از آن تاریخ به بعد فعالیت این موزه تعطیل شد البته بر اساس چارت‌بندی جدید سازمان اسناد و کتابخانه ملی که در دولت نهم تشکیل شد گردآوری، حفظ و نگهداری کلی اشیاء و اسناد رؤسای جمهور به رئیس عالی هیئت امنای کتابخانه ملی اهداء شد.
احمدی‌نژاد و سرنوشت نامعلوم هدایا
محمود احمدی نژاد رئیس دولت نهم و دهم در بیش از صد سفر خارجی خود هدایای بسیاری را به نمایندگی از مردم ایران دریافت کرده است.
اواخر سال گذشته بود که ریاست جمهوری اعلام کرد که هدایایی که سران و
مقامات کشورهای دیگر به رئیس جمهور ایران داده‌اند ، فروخته می‌شوند تا
درآمد حاصل از آن، صرف کمک به نیازمندان تحت پوشش بهزیستی شود.
این اقدام، در آن زمان با این نقد مواجه شد که هدایای داده شده به رئیس جمهور ایران، هدایای شخصی نیستند که با تصمیم شخصی فروخته شوند، بلکه آن هدایا ، که به "رئیس جمهور ایران" - و نه شخص احمدی نژاد - داده شده‌اند و باید در موزه نگهداری شوند کما این که هدایای مقامات سایر کشورها به مسوولان ایران ، چه در قبل از انقلاب و چه بعد از آن ، در موزه نگهداری می‌شوند.
در روزهای پایانی دولت دهم برخی گزارش‌ها حکایت از انتقال دو هزار و 530 قطعه از هدایای خارجی احمدی‌نژاد از مجموعه سعدآباد به محل دیگر داشت. این هدایا به وسیله هشت کامیون منتقل شده است. هنوز درباره چرایی این جابجایی و اینکه آقای احمدی‌نژاد از آن مطلع است یا خیر و همچنین محل جدیدی که منتقل شده توضیحی ارائه نشده است.
این اتفاق درحالی رخ داده است که این هدایا که عمدتاً سمبلیک هستند و گاه گرانبها، نمادهایی از روابط ایران و کشورهای جهان هستند به شخصیت حقوقی احمدی‌نژاد در قامت ریاست جمهوری اسلامی ایران داده شده است و نه به شخص حقیقی محمود احمدی‌نژاد، حال انتظار میرود هر چه زودتر اقدام لازم درباره این هدایا صورت گرفته و آنها نیز به موزه هدایای ریاست جمهوری اهدا شوند.
این اقدام، در آن زمان با این نقد مواجه شد که هدایای داده شده به رئیس جمهور ایران، هدایای شخصی نیستند که با تصمیم شخصی فروخته شوند، بلکه آن هدایا ، که به "رئیس جمهور ایران" - و نه شخص احمدی نژاد - داده شده‌اند و باید در موزه نگهداری شوند کما این که هدایای مقامات سایر کشورها به مسوولان ایران ، چه در قبل از انقلاب و چه بعد از آن ، در موزه نگهداری می‌شوند.
در روزهای پایانی دولت دهم برخی گزارش‌ها حکایت از انتقال دو هزار و 530 قطعه از هدایای خارجی احمدی‌نژاد از مجموعه سعدآباد به محل دیگر داشت. این هدایا به وسیله هشت کامیون منتقل شده است. هنوز درباره چرایی این جابجایی و اینکه آقای احمدی‌نژاد از آن مطلع است یا خیر و همچنین محل جدیدی که منتقل شده توضیحی ارائه نشده است.
این اتفاق درحالی رخ داده است که این هدایا که عمدتاً سمبلیک هستند و گاه گرانبها، نمادهایی از روابط ایران و کشورهای جهان هستند به شخصیت حقوقی احمدی‌نژاد در قامت ریاست جمهوری اسلامی ایران داده شده است و نه به شخص حقیقی محمود احمدی‌نژاد، حال انتظار میرود هر چه زودتر اقدام لازم درباره این هدایا صورت گرفته و آنها نیز به موزه هدایای ریاست جمهوری اهدا شوند.
