برخورداري از توان جوانی، توأم با تجربه، بي‌شک می‌تواند یک وزیر را در طول مسیر دشوار وزارت یاری کند تا تصمیمات صحیح را گام‌به‌گام پيش ببرد.
مسأله جوانگرایی تنها و تنها با گردش نخبگان در یک اجتماع فراهم می‌شود؛ یعنی کسانی که دوره‌ای در مسؤولیت اجرایی بوده و از تجربه مسؤولیت خود بهره برده‌اند در دوره‌های بعد وارد اتاق‌های فکر شده و جای خود را به نخبگان جوان‌تر بدهند تا هم پشتوانه تجربی یک نظام تقویت شود و هم انرژی و نشاط جوانی از دولت گرفته نشود.
در این گزارش با بررسی سن وزیران دولت‌های پس از دفاع مقدس به آمار و نتایج مهمی می‌رسیم که نشان می‌دهد دولت‌های پس از جنگ به مرور به‌سوی پیرتر شدن حرکت می‌کنند و این موضوعی است که دولت "تدبیر و امید" باید برای حل آن تصمیمی جدی بگیرد.
بهترين جا براي تجلي شعار "تدبير" شورايي متشکل از مشاوران مسن و باتجربه و وزراي دولت‌هاي سابق است و بهترين جا براي تجلي شعار "اميد" دولت يازدهم، کابينه قوه مجريه است که نياز به توان بالاي اجرايي و تحرک و نشاط بالا دارد که اين عنصر، همواره طي سال‌هاي اخير مورد تأکيد مقام معظم رهبري نيز بوده است.
استفاده از مدیرانی که انرژی و ریسک‌پذیری جوانی را دارند و البته دارای تجربه‌هاي مديريتي نيز هستند می‌تواند این معضل را حل کند؛ البته در این راه استفاده از بدنه دانشگاه‌ها نيز کمک بسیاری به رئیس دولت یازدهم خواهد کرد.
در ادامه نتیجه بررسی سن وزرای شش کابینه پس از دفاع مقدس می‌آید. در این آمار سن وزرا در ابتدای تصدی پست وزارت آورده‌شده و البته آمار دقیقی از سن برخی وزرا وجود ندارد که در گرفتن میانگین سن اعضای کابینه این مسأله در نظر گرفته‌شده و این افراد در گرفتن میانگین محاسبه نشده‌اند.
|
کابینه اول دولت هاشمی رفسنجانی |
|||
|
ردیف
|
وزیر |
وزارتخانه |
سن در زمان مسؤولیت |
|
1 |
خاتمی |
ارشاد |
47 |
|
2 |
زنگنه |
نیرو |
37 |
|
3 |
ترکان |
دفاع |
37 |
|
4 |
معین |
علوم |
38 |
|
5 |
آقازاده |
نفت |
41 |
|
6 |
غرضی |
پست |
48 |
|
7 |
نوری |
کشور |
40 |
|
8 |
کمالی |
کار |
36 |
|
9 |
سعیدی کیا |
راه |
43 |
|
10 |
فروزش |
جهاد |
37 |
|
11 |
نژاد حسینیان |
صنایع سنگین |
43 |
|
12 |
نعمت زاده |
صنایع |
42 |
|
13 |
ولایتی |
امور خارجه |
44 |
|
14 |
شوشتری |
دادگستری |
40 |
|
15 |
نوربخش |
اقتصاد |
41 |
|
16 |
کلانتری |
کشاورزی |
37 |
|
17 |
فاضل |
بهداشت |
50 |
|
18 |
نجفی |
آموزش‌وپرورش |
38 |
|
19 |
فلاحیان |
اطلاعات |
40 |
|
20 |
محلوجی |
معادن |
42 |
|
21 |
وهاجی |
بازرگانی |
- |
|
22 |
کاروزنی |
مسکن |
43 |
|
میانگین سن وزیران دولت پنجم: 41 سال |
|||
در کابینه اول هاشمی رفسنجانی سید محمد فاضل ( وزیر بهداشت ) با 50 سال و سید محمد غرضی (وزیر پست و تلگراف و تلفن) با 48 سال سن در زمان تصدی پست وزارت بیشترین سن را داشته اند.
در این میان زنگنه ( وزیر نیرو)، کلانتری ( وزیر کشاورزی) فروزش (وزیر دفاع) و ترکان ( وزیر دفاع) با 38 سال سن جوانترین وزیران دولت پنجم محسوب می شدند.
|
کابینه دوم دولت هاشمی رفسنجانی |
|||
|
ردیف
|
وزیر |
وزارتخانه |
سن در زمان مسؤولیت |
|
1 |
میرسلیم |
ارشاد |
46 |
|
2 |
زنگنه |
نیرو |
41 |
|
3 |
فروزنده |
دفاع |
- |
|
4 |
گلپایگانی |
علوم |
- |
|
5 |
آقازاده |
نفت |
45 |
|
6 |
غرضی |
پست |
52 |
|
7 |
بشارتی |
کشور |
49 |
|
8 |
کمالی |
کار |
40 |
|
9 |
ترکان |
راه |
41 |
|
10 |
فروزش |
جهاد |
41 |
|
11 |
نژادحسینیان |
صنایع سنگین |
47 |
|
12 |
نعمت زاده |
صنایع |
46 |
|
13 |
ولایتی |
امورخارجه |
48 |
|
14 |
شوشتری |
دادگستری |
44 |
|
15 |
محمدخان |
اقتصاد |
48 |
|
16 |
کلانتری |
کشاورزی |
41 |
|
17 |
مرندی |
بهداشت |
54 |
|
18 |
نجفی |
آموزش‌وپرورش |
42 |
|
19 |
فلاحیان |
اطلاعات |
44 |
|
20 |
محلوجی |
معادن |
46 |
|
21 |
آل‌اسحاق |
بازرگانی |
44 |
|
22 |
آخوندی |
مسکن |
36 |
|
میانگین سن وزیران دولت ششم: 44 سال |
|||
در کابینه دوم دولت هاشمی مرندی ( وزیر بهداشت) با 54 سال مسن ترین و آخوندی ( وزیر مسکن) با 36 سال سن جایگاه جوانترین وزیر را به خود اختصاص داده اند.
|
کابینه اول دولت سید محمد خاتمی |
|||
|
ردیف
|
وزیر |
وزارتخانه |
سن در زمان مسؤولیت |
|
1 |
مسجدجامعی |
ارشاد |
41 |
|
2 |
بیطرف |
نیرو |
41 |
|
3 |
شمخانی |
دفاع |
42 |
|
4 |
معین |
آموزش عالي |
46 |
|
5 |
زنگنه |
نفت |
45 |
|
6 |
عارف |
ارتباطات |
46 |
|
7 |
موسوی لاری |
کشور |
43 |
|
8 |
کمالی |
کارواموراجتماعي |
44 |
|
9 |
حجتی |
راه و ترابري |
42 |
|
10 |
سعیدی کیا |
جهادکشاورزی |
51 |
|
11 |
جهانگیری |
صنایع و معادن |
40 |
|
12 |
شریعتمداری |
بازرگانی |
37 |
|
13 |
خرازی |
امور خارجه |
53 |
|
14 |
شوشتری |
دادگستری |
48 |
|
15 |
نمازی |
اقتصاد |
53 |
|
16 |
حاجی |
تعاون |
49 |
|
17 |
فرهادی |
بهداشت |
48 |
|
18 |
مظفر |
آموزش‌وپرورش |
45 |
|
19 |
یونسی |
اطلاعات |
46 |
|
20 |
عبدالعلی زاده |
مسکن |
43 |
|
میانگین سن وزیران دولت هفتم: 45 سال |
|||
در دولت اول خاتمی هم روند پیر شدن میانگین سنی کابینه ادامه داشت. نمازی (وزیر اقتصاد) و کمال خرازی ( وزیر امورخارجه) با 53 سال سن پیرترین اعضای کابینه بودند.
شریعتمداری ( وزیر بازرگانی) نیز با 37 سال سن جوان ترین وزیر کابینه محسوب می شد.
|
کابینه دوم دولت سید محمد خاتمی |
|||
|
ردیف
|
وزیر |
وزارتخانه |
سن در زمان مسؤولیت |
|
1 |
مسجدجامعی |
ارشاد |
45 |
|
2 |
بیطرف |
نیرو |
45 |
|
3 |
شمخانی |
دفاع |
46 |
|
4 |
معین |
علوم |
50 |
|
5 |
زنگنه |
نفت |
49 |
|
6 |
معتمدی |
ارتباطات |
49 |
|
7 |
موسوی لاری |
کشور |
47 |
|
8 |
خالقی |
کار |
- |
|
9 |
رحمتی |
راه |
43 |
|
10 |
حجتی |
کشاورزی |
46 |
|
11 |
جهانگیری |
صنایع و معادن |
44 |
|
12 |
شریعتمداری |
بازرگانی |
41 |
|
13 |
خرازی |
امورخارجه |
57 |
|
14 |
شوشتری |
دادگستری |
52 |
|
15 |
مظاهری |
اقتصاد |
48 |
|
16 |
صوفی |
تعاون |
- |
|
17 |
پزشکیان |
بهداشت |
47 |
|
18 |
حاجی |
آموزش‌وپرورش |
53 |
|
19 |
یونسی |
اطلاعات |
50 |
|
20 |
عبدالعلی زاده |
مسکن |
47 |
|
21 |
شریف زادگان |
رفاه |
- |
|
میانگین سن وزیران دولت هشتم: 47 سال |
|||
در کابینه دوم خاتمی نیز خرازی با 57 سال سن رکورد پیرترین وزیر را به خود اختصاص داد و شریعتمداری که در آن زمان 41 سال سن داشت همچنان جوانترین وزیر کابینه بود. دولت دوم خاتمی دیگر خبری از وزیر زیر 40 سال نبود.
|
کابینه اول دولت محمود احمدی نژاد |
|||
|
ردیف
|
وزیر |
وزارتخانه |
سن در زمان مسؤولیت |
|
1 |
صفارهرندی |
ارشاد |
52 |
|
2 |
فتاح |
نیرو |
44 |
|
3 |
محمدنجار |
دفاع |
49 |
|
4 |
زاهدی |
علوم |
52 |
|
5 |
وزیری هامانه |
نفت |
60 |
|
6 |
سلیمانی |
ارتباطات |
51 |
|
7 |
پورمحمدی |
کشور |
46 |
|
8 |
جهرمی |
کار |
47 |
|
9 |
رحمتی |
راه |
47 |
|
10 |
اسکندری |
جهادکشاورزی |
54 |
|
11 |
طهماسبی |
صنایع و معادن |
44 |
|
12 |
میرکاظمی |
بازرگانی |
45 |
|
13 |
متکی |
امور خارجه |
52 |
|
14 |
کریمی راد |
دادگستری |
49 |
|
15 |
دانش جعفری |
اقتصاد |
51 |
|
16 |
اردکانی |
تعاون |
- |
|
17 |
لنکرانی |
بهداشت |
40 |
|
18 |
فرشیدی |
آموزش و پرورش |
54 |
|
19 |
اژه ای |
اطلاعات |
49 |
|
20 |
سعیدی کیا |
مسکن |
59 |
|
21 |
کاظمی |
رفاه |
47 |
|
میانگین سن وزیران دولت نهم: 49 سال |
|||
در کابینه اول محمود احمدی نژاد میانگین سن وزرا به 49 سال رسید. وزیری هامانه ( وزیر نفت) در آستانه 60 سالگی پیرترین وزیر دولت نهم بود. البته سعیدی کیا که تصدی وزارت مسکن را به عهده داشت نیز با 59 سال شانه به شانه وی حرکت می کرد.
کامران باقری لنکرانی ( وزیر بهداشت) با 40 سال سن جوان ترین وزیر کابینه بود تا هرچند ناچیز بتواند موضوع جوان گرایی در دولت را مورد توجه قرار دهد.
|
کابینه دوم دولت محمود احمدی نژاد |
|||
|
ردیف
|
وزیر |
وزارتخانه |
سن در زمان مسؤولیت |
|
1 |
حسینی |
ارشاد |
48 |
|
2 |
نامجو |
نیرو |
47 |
|
3 |
وحیدی |
دفاع |
51 |
|
4 |
دانشجو |
علوم |
52 |
|
5 |
میرکاظمی |
نفت |
49 |
|
6 |
تقی پور |
ارتباطات |
52 |
|
7 |
محمد نجار |
کشور |
53 |
|
8 |
شیخ الاسلام |
کار |
42 |
|
9 |
بهبهانی |
راه |
69 |
|
10 |
خلیلیان |
جهادکشاورزی |
50 |
|
11 |
محرابیان |
صنایع و معادن |
35 |
|
12 |
غضنفری |
بازرگانی |
49 |
|
13 |
متکی |
امورخارجه |
56 |
|
14 |
بختیاری |
دادگستری |
57 |
|
15 |
شمس‌الدین‌حسینی |
اقتصاد |
42 |
|
16 |
عباسی |
تعاون |
51 |
|
17 |
وحیددستجردی |
بهداشت |
50 |
|
18 |
حاجی بابایی |
آموزش‌وپرورش |
50 |
|
19 |
مصلحی |
اطلاعات |
52 |
|
20 |
نیکزاد |
مسکن |
44 |
|
21 |
محصولی |
رفاه |
50 |
|
میانگین سن وزیران دولت دهم: 50 سال |
|||
بهبهانی (وزیر راه و ترابری) با 69 سال سن توانست از مجلس رأی اعتماد بگیرد.
علی‌اکبر محرابیان ( وزیر صنایع و معادن) پس از هشت سال دوباره زمینه‌ساز بازگشت 30ساله‌ها به دولت شد. وی در ابتدای دوران تصدی مسؤولیت خود 35 سال داشت اما این جوان نیز نتواست جلوی بالا رفتن میانگین سنی اعضای کابینه از مرز 50 سال را بگیرد.
جوانترین و پیرترین وزیر پس از جنگ در کدام دولت بوده‌اند؟
دولت دوم احمدی نژاد در مسأله سن اعضای کابینه از چند نظر رکورددار است. دولت احمدی‌نژاد با میانگین 50 سال سن اعضای کابینه، پیرترین دولت پس از دفاع مقدس محسوب می‌شود.
دولت دهم با حضور بهبهانی که 69 سال سن داشت و البته به پایان دوران وزارت هم نرسید (و با استیضاح مجلس برکنار شد) رکورد پیرترین وزیر پس از جنگ را از آن خود کرد.
آخرین رکورد نیز مربوط به جوانترین وزیر کابینه است. محمود احمدی‌نژاد با معرفی محرابیان با 35 سال سن به مجلس و گرفتن رأی اعتماد برای او جوانترین وزیر پس از جنگ را بر سر کار آورد و همه رکوردها در حوزه سن اعضای کابینه را از آن دولت خود کرد.
کابینه یازدهم؛ آیا جوانها می‌آیند یا...
دولت یازدهم اما راه دشواری پیش روي خود دارد. حدود 35 سال از انقلاب می‌گذرد و بسیاری از مدیران دوران سازندگی که در آن زمان در دهه سوم عمر خود به سر می‌بردند بعضاً اکنون وارد دهه ششم و هفتم زندگي خود شده‌اند.
این موضوع کار دکتر روحانی را سخت می‌کند به‌ويژه اگر بدانیم که بسیاری از کسانی که احتمال تصدی پست وزارت در دولت یازدهم برای آنها می‌رود از وزیران سابق دولت‌های اول و دوم هاشمی و بعضاً دولت اول اصلاحات هستند.
در ادامه بدون هیچ‌گونه گمانه‌زنی، تنها به بررسی تعدادی از افرادی که هم‌اکنون در کنار دولت "تدبیر و امید" حضور دارند می‌پردازیم و میانگین سنی آنها را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
|
نام |
سابقه وزرات در دولت‌های پس از دفاع مقدس |
میزان سن فعلی |
|
نامدار زنگنه |
نیرو - نفت |
71 سال |
|
نعمت‌زاده |
وزیر صنایع |
66 سال |
|
اکبر ترکان |
دفاع - راه و ترابری |
61 سال |
|
حسن کمالی |
کار |
70 سال |
|
علی یونسی |
اطلاعات |
62 سال |
|
کمال خرازی |
امورخارجه |
69 سال |
|
شوشتری |
دادگستری |
64 سال |
|
اسحاق‌جهانگیری |
صنایع و معادن |
56 سال |
|
دریادار شمخانی |
دفاع |
58 سال |
|
موسوی‌لاری |
کشور |
59 سال |
|
محمد‌شریعتمداری |
بازرگانی |
53 سال |
|
محمدرضا عارف |
ارتباطات – معاول اولی |
62 سال |
|
مسعود پزشکیان |
بهداشت |
59 سال |
|
عبدالعلی زاده |
مسکن |
55 سال |
|
آخوندی |
مسکن |
56 سال |
|
سعیدی‌کیا |
مسکن - راه- جهادکشاورزی |
67 سال |
|
محمدعلی نجفی |
آموزش و پرورش |
62 سال |
|
حبیب‌الله بیطرف |
نیرو |
57 سال |
|
میانگین سنی: 61 سال |
||
آیا حسن روحانی می تواند برای اولین بار میانگین سنی اعضای کابینه را که دولت به دولت در بالاتر رفته است کاهش داده یا حداقل ثابت نگه دارد؟
اینها همه پرسش‌هایی است رئیس‌جمهور منتخب ملت ایران باید در روز معرفی کابینه به مجلس پاسخ شفافی به آن بدهد و نشان دهد که به شعار گردش نخبگان و جوانگرایی پایبند خواهد ماند یا سرنوشت قرار است دولت آینده را مسن ترین دولت در طول انقلاب به عنوان رکورددار ثبت کند.
