به گزارش مشرق، هنرنيوز نوشت: دکتر مهدي محقق، متولد بهمن ???? خورشيدي، استاد دانشگاه تهران است. وي در شهر مشهد به دنيا آمد و داراي مدرک دکتري در رشته? زبان و ادبيات فارسي از دانشگاه تهران است. محقق؛ بنيان‌گذار دايرةالمعارف تشيع و عضو سابق هيئت امناي بنياد دايرةالمعارف اسلامي و رئيس انجمن آثار و مفاخر فرهنگي است. دکتر محقق همچنين مدير گروه زبان و ادبيات فارسي کشورهاي عضو اکو است. با اين استاد ادبيات به گفتگو نشستيم.
* شما مدير گروه زبان و ادبيات فارسي کشورهاي اکو هستيد. چه فعاليتي قرار است در حوزه زبان و ادبيات فارسي براي کشورهاي عضو انجام شود و فکر مي‌کنيد زبان فارسي در اين زمينه چه پتانسيلي دارد؟
قرار است منتخبي از اشعار فارسي به ويژه اشعار عرفاني مولانا، سنايي و عطار به زبان کشورهاي اکو ترجمه شود تا کشورهايي که زبان فارسي نمي‌دانند بتوانن از اين ترجمه‌ها استفاده کنند و تدريجاً آن پيامي که در ادبيات ما وجود دارد به گوش همه آن کشورها برسد.
در زمان قديم اين کشورها زبان فارسي را مي‌دانستند و استفاده مي‌کردند. مثلا جلال‌الدين رومي در بلخ به دنيا آمده و شروع به سرودن شعر کرده و همه شعرهايش را مي‌فهميدند، چون فرهنگ، فرهنگ واحدي بود.
اکنون نيز بايد شرايطي را به وجود آورد که توجه به زبان فارسي در دستور فرهنگ اين کشورها قرار گيرد.
* لابه‌لاي صحبت‌هايتان اشاره کرديد به اينکه زبان فارسي در همه کشورهاي منطقه نفوذ پيدا کرده بود. چرا امروزه اينگونه نيست و چرا شاعران امروز ما کمتر اشعارشان به زبانهاي ديگر ترجمه مي‌شود؟ تدريجاً بايد کوشش شود تا اهدافي را که اکو دارد، شکوفا شود. شعرا، نويسندگان، حکما و هنرمندان کشورها به يکديگر معرفي شوند و سابقه فرهنگي ، تاريخي ، هنري اين کشورها به يکديگر نشان داده شود.
آنها داراي فرهنگ غني و قوي بودند. در گذشته دانشمندان آنها با يکديگر مباحث فلسفي کلامي و منطقي داشتند. هم اکنون نيز بايد اين رويداد تکرار شود. اين تبادل علمي سبب مي‌شود هم ما از آنها آگاهي بيشتري پيدا کنيم، هم آنها با هنرمندان ما آشنا شوند.
* در حال حاضر فکر مي‌کنيد زبان و ادبيات فارسي با چه چالش‌هايي مواجه است و چه خطراتي آن را تهديد مي‌کند؟
خطري زبان فارسي را تهديد نمي‌کند. زبان فارسي فعاليت خودش را ادامه مي‌دهد. انجمن ترويج زبان فارسي 500 عضو دارد که همه آنها در دانشگاه‌ها مشغول تدريس زبان و ادبيات فارسي هستند و همه تحقيق علمي مي‌کنند. در مجموع زبان فارسي رو به پيشرفت است.
شما اگر به دويست سال پيش ادبيات فارسي نگاه کنيد، متوجه مي‌شويد فارسي که آن زمان نوشته مي‌شد، اصلاً قابل فهم نبود. ولي الان فارسي‌اي که نوشته مي‌شود، روان است. اين همه کتابي که چاپ شده و يا تحقيقاتي که انجام شده، بيانگر آن است که اين زبان خود پذيراي پيشرفت و ترقي و تعالي است.
* آيا فکر نمي‌کنيد افزايش ارتباطات جهاني و حرکت به سمت جهاني شدن تهديدي براي زبانهاي دنيا از جمله فارسي باشد؟
به طور اخص در مورد زبان فارسي در يک کلام بايد گفت اين موضوع تهديدي براي آن محسوب نمي‌شود. زبان فارسي تا پهناي چين را در بر گرفته است. ابن بطوطه در کتاب خود از کشتي‌بانان چيني مي‌گويد که شعر فارسي ترنم مي‌کردند. يا در کتاب «الاغاني» ابوالفرج اصفهاني آمده است، بناّهاي خانه کعبه آهنگ‌هاي فارسي مي‌خواندند.
من 5 سال در مالزي، سالي 2 ماه تدريس مي‌کردم. کتاب‌هايي که به زبان مالايي نوشته شده را ديده‌ام، همه متأثر از شعرا و نويسندگان پارسي هستند. بايزيد بسطامي، ابوالحسن خرقاني، عطار، سنايي، مولانا همه در کتاب‌هاي آنها آمده‌اند. نبايست نگران بود. بايد بيش از پيش کوشش نمود و تغييرات عالي در زبان فارسي ايجاد کرد.
