سینمای رژیم صهیونیستی از ابتدا تاکنون

سینمای اسرائیل رسماً از سال ۱۹۱۷ با پروژه‌هایی چون «یهودیه آزاد»، «آیینه بازگشت قوم یهود» و «این همان سرزمین است»، همراه با توطئه‌ تأسیس رژیم صهیونیستی در کشور فلسطین شکل گرفت.

به گزارش سرویس فرهنگی مشرق به نقل از فارس، اگر چه علاقه به تماشای فیلم از همان سال‌های آغازین قرن 20 در فلسطین اشغالی به چشم می‌خورد و مردم در کپرها، کافه‌ها و همچنین برخی اتاقک‌های موقت به تماشای فیلم‌های صامت می‌نشستند ولی سابقه ساخت اولین فیلم‌ سینمایی در این کشور به سال 1917 برمی‌گردد.

سال ، 1905 خانواده‌ «لورنز»، یکی از خانواده‌های آلمانی‌الاصل یهودی، اقدام به تاسیس کافه لورنز در خیابان یافا، یکی از بلندترین و قدیمی‌ترین خیابان‌های شهر قدس کردند و از آن پس در این کافه در کنار پذیرایی از میهمانان، برای آنها فیلم نمایش می‌دادند.

خیابان «یافا»، یکی از بلندترین و قدیمی‌ترین خیابان‌های شهر قدس

*تاسیس سینمای اسرائیل همراه با شکل‌گیری فکر تاسیس رژیم صهیونیستی

چند سال بعد در سال 1917 میلادی «یعقوب بن دوف» (متولد 1882)، فارغ‌التحصیل رشته عکاسی دانشکده هنر شهر کیف، اکراین، کمپانی فیلمسازی «مِنورا» را تاسیس کرد و از آن پس شروع کرد به فیلمبرداری از اتفاقات تاریخی.

یعقوب بن دوف، مشهور به پدر سینمای اسرائیل

او اولین فیلم خود را تحت عنوان «یهودیه آزاد» ساخت که تصویرگر ورود تاریخی «ژنرال ادموند آلنبی»، فرمانده قشون بریتانیا، در تاریخ 11 دسامبر سال 1917 میلادی به شهر قدس (اورشلیم) بود.

تنها یک ماه پیش از این اتفاق، بیانیه «بالفور» صادر شده بود که در آن «آرتور جیمز بالفور»، وزیر خارجه وقت بریتانیا از موضع مثبت دولت این کشور برای ایجاد خانه ملی برای یهودیان در فلسطین خبر داده بود، این سرآغاز تلاش در عرصه بین‌المللی برای تأسیس کشور اسرائیل بود.

یک نسخه از نامه «بالفور»

«بن دوف» پس از فیلم «یهودیه آزاد»، در پروژه‌ای تحت عنوان «آیینه بازگشت قوم اسرائیل»، اقدام به عکاسی و فیلمبرداری از جشنواره‌های هانکو (جشنواره‌های نور یهود) در مدارس یهود، آثار صنعتگران یهود در کارگاه‌های آموزشی و همچنین گردهمایی‌های یهودیان کرد، تنها کمی بعد عده‌ای از کسانی که در راس جریان صهیونیست بودند و پی به ارزش آثار «بن دوف» برای جنبش خود برده بودند، حمایت مالی از او را آغاز کردند.

«بن دوف» سال 1919 فیلم دیگری تحت عنوان «سرزمین آزاد شده اسرائیل» ساخت که موضوع آن درباره «گردان یهودی» بود.

«گردان یهودی»، به تشکیلاتی نظامی متشکل از داوطلبان یهودی اطلاق می‌شد که در جریان جنگ جهانی اول در کنار نیروهای انگلیس و متفقین جنگیدند.

«بن دوف» سال 1923 نیز اولین فیلم سینمای اسرائیل که در آن از دیالوگ و حضور بازیگران استفاده شده بود را به سفارش صندوق ملی یهودیان ساخت.

«صندوق ملی یهودیان»، سال 1901، با هدف خرید سرزمین‌ فلسطینی‌ها و همچنین توسعه اراضی یهودیان در کشور فلسطین تأسیس شد.

«صندوق ملی یهودیان»

11 سال بعد، در سال 1934، «بن دوف» در سن 52 سالگی خود را در عرصه فیلمسازی بازنشسته کرد و آن زمان بود که شخصی به نام «باروخ آگاداتی»، آرشیو فیلم «بن دوف» را خریداری کرد.

«باروخ آگاداتی»، یکی از اولین فیلمسازان سینمای اسرائیل

«آگاداتی»، یک رقصنده رقص باله کلاسیک بود که از یهودیان روسی بود که در جوانی به اسرائیل مهاجرت کرده بود.

او که در زمینه‌های نقاشی، تهیه‌کنندگی و کارگردانی نیز تجربه داشت، یک سال پس از آنکه آرشیو فیل «بن دوف» را خریداری کرد، در سال 1935 میلادی اولین فیلم صهیونیستی خود تحت عنوان «این همان سرزمین است» را ساخت.

سایت «وای‌نت»، سایت روزنامه «یدیعوت اخرونوت»، پرانتشارترین روزنامه رژیم صهیونیستی، سال 2005، نام «آگاداتی» را در فهرست 200 اسرائیلی بزرگ جهان اعلام کرد.

سال 1948 رژیم صهیونیستی به طور رسمی اعلام موجودیت کرد و چند سال بعد در اوایل دهه 50 اولین استودیوهای فیلم اسرائیل، در شهر هرتزلیا تأسیس شد، سال 1954، کنِسِت، پارلمان اسرائیل، قانون توسعه فیلم‌های اسرائیلی را تصویب کرد.

در دهه 60 و 70 ، ژانر بیورکاس در سینمای اسرائیل رایج شد که فیلم «صالح» با موضوع شایع مهاجرت و سکنی گزیدن یهودیان جهان در اسرائیل، اولین فیلم از این ژانر بود.

فیلم «صالح»

این فیلم که محصول سال 1964 میلادی و اولین حضور سینمایی اسرائیل در رقابت‌های اسکار بود، به نامزدی این فیلم در این دوره از رقابت‌ها انجامید.

«یوری کلین»، منتقد سینمای اسرائیل، درباره فیلم‌های بیورکارس می‌گوید: این یک ژانر عجیب و غریب در سینمای اسرائیل است که بیشتر در فیلم‌های ملودرام کمدی و گریه‌آور نمود پیدا می‌کند... در این فیلم‌ها ؛ کلیشه‌های اخلاقی و درگیری‌های عاطفی در قالب طبقات متفاوت اجتماعی تصویر می‌شود.

این فیلم‌ها در گیشه بسیار موفق ظاهر می‌شدند ولی همواره مورد انتقاد کارشناسان و منتقدین سینمایی بوند.

در دهه 80 نیز فیلم‌های مطرحی چون «ورای دیوارها»، «تابستان آویا»، «نوآ در 17»، «سرزمین سوخته» ساخته شد.

در دهه 90، ظهور ناگهانی فیلم‌هایی با موضوع ضد قهرمان‌هایی در سایه جامعه بود، که از آن‌جمله می‌توان به فیلم‌های «ورای اقیانوس»، «ترانه سیرن»، «دوست یانا» و «بیگانگان در شب» شکل گرفت.

در دهه اول قرن 21، فیلم‌های زیادی از سینمای اسرائیل در محافل سینمای غرب مورد تشویق و تمجید قرار گرفتند و در این میان جوایز مطرحی را نیز از آن خود کردند که از آن‌جمله می‌توان به فیلم‌های «آخرین ازدواج»، «بال‌های شکسته»، «راه رفتن روی آب»، «تراژدی‌های نینا»، «بیوفورت»، «گنجینه من»، «در پایان دنیا به چپ بچرخ» و «والس با بشیر» اشاره کرد، سال 2011 «غریبه نه بیشتر» برنده جایزه اسکار بهترین مستند کوتاه شد.

فیلم «غریبه‌ای‌ نه بیشتر»

این فیلم داستان مدرسه‌ای است که بچه‌هایی از 48 کشور متفاوت جهان در آنجا گردهم آمده تا آموزش ببینند.

اسرائیل 48 سال پیاپی بی‌وقفه در رقابت‌های اسکار شرکت کرده و تاکنون 10 بار نامزد این بخش از جوایز شده که آخرین بار سال گذشته این رقابت را به سینمای کشورمان، ایران، باخت.

اکثر فیلم‌های رژیم صهیونیستی به زبان عبری هستند و این رژیم بیش از کشورهای دیگر خاورمیانه تاکنون نامزد جایزه اسکار بهترین فیلم‌های خارجی زبان شده است.

*رونق تلویزیون و ورشکستگی سالن‌های سینمایی اسرائیل:

سال 1966 براساس گزارشی در برخی از روزنامه‌های رژیم صهیونیستی منتشر شد، اعلام شد که دراین سال 2 میلیون و 600 هزار اسرائیلی طی بیش از 50 میلیون بار به سینما رفته‌‌اند، از سال 1968 با ورود ناگهانی تلویزیون به خانه‌های مردم، سینما رو به ورشکستگی رفت، تعداد زیادی از سالن‌های سینمایی ابتدا در شهرهای کوچک و پس از آن در شهرهای بزرگ بسته شدند، 330 سینمای مستقل نیز یا به طور کلی اعلام ورشکستگی کردند و یا به سالن‌های چند منظوره تبدیل شدند.

*جوایز و جشنواره‌های سینمایی اسرائیل

اسرائیل هم اکنون محل برگزاری سه جشنواره سینمایی است؛ از سال 1982 مراسمی سینمایی تحت عنوان جوایز افیر یا اسکار سینمای اسرائیل پایه‌گذاری شد، نام این جوایز از نام «شایک افیر»، بازیگر اسرائیلی گرفته شد.