به گزارش مشرق به نقل از باشگاه خبرنگاران، بر اساس آمار وزارت دفاع بریتانیا، حدود 450 هلیکوپتر و هواپیمای بدون سرنشین ارتش بریتانیا در طول 5 سال گذشته در عراق و افغانستان، به علت خرابی، سقوط یا گم شدن از بین رفته اند.

وزارت دفاع برای نخستین بار از جزییات 5 سامانه هواپیمای کوچک بدون خلبان (UAV) ارتش بریتانیا پرده برداشت و شمار تجهیزات بدون سرنشینی را که در اثر خطای هدایت، نقص فنی یا شرایط نامطلوب بازگشت از مناطق تحت نفوذ دشمن از بین رفته اند، اعلام کرد.

آمار اعلام شده نشان از اتکای فزاینده ارتش بریتانیا به فناوری هایی دارد که برای به حداقل رساندن ریسک و تلفات نیروهای خط مقدم جبهه به کار می رود. به گفته مقامات وزارت دفاع، از هواپیماهای بدون خلبان بریتانیا در هزاران ساعت عملیات حساس استفاده شده است.

اطلاعات اعلام شده همچنین نگرانی هایی را در بین نظامیان بریتانیا در خصوص کارآیی و قابلیت اتکای این تجهیزات برانگیخته است. آنها می گویند شماری از هواپیماهای بدون خلبان کوچکتر که بیشتر از دیگر انواع در معرض سقوط هستند، شبیه به هواپیماهایی هستند که پیشتر در فضای هوایی بریتانیا به پرواز در می آمدند.

کریس کول، موسس سایت دیده بان جنگ هواپیماهای بدون خلبان بریتانیا (Drone Wars UK) می گوید: "صاحبان صنعت هواپیماهای بدون خلبان دائما از منافع اقتصادی این گونه هواپیماها سخن می گویند، اما آنچه واقعا به توجه نیاز دارد، آزادی های مدنی و مقوله امنیت است. تا زمانی که برای افزایش ایمنی و قابلیت اطمینان و اتکا به این هواپیماها اصلاح اساسی صورت نگیرد، قانونگذارها باید نسبت به پرواز این هواپیماها در حریم هوایی بریتانیا بسیار حساس و نکته سنج باشند."

وزارت دفاع بریتانیا جزییات مربوط به سوانح هواپیماهای بدون خلبان را در پیروی از قانون آزادی اطلاعات اعلام و تصدیق کرده است که عملیات این هواپیماها از منظر بسیاری، مناقشه آمیز و بحث برانگیز بوده است، بنابراین این انتظار در افکار عمومی پدید آمده که موضوع استفاده از هواپیماهای بدون خلبان تا حدممکن علنی و شفاف سازی شود.

بر اساس اطلاعات وزارت دفاع، ارتش بریتانیا از سال 2007 به این سو، یک هواپیمای بدون خلبان موسوم به ریپر (Reaper) را از دست داده است. مدل ریپر تنها مدل از این نوع هواپیماهاست که موشک های موسوم به هل فایر (Hellfire) را حمل می کند و به علاوه، به تجهیزات جاسوسی و جمع آوری اطلاعات نیز مجهز است. ارتش بریتانیا هواپیمای دیگری را جایگزین این هواپیمای از دست رفته نکرده است. هواپیمای یاد شده 10 میلیون پوند ارزش داشته است.

ارتش بریتانیا همچنین تعداد 9 فروند از هواپیماهای بدون خلبان بزرگ موسوم به هرمس 450 (Hermes 450) را از دست داده است. از این تعداد هواپیمای هرمس 1 میلیون پوندی، 8 فروند در افغانستان و یک فروند نیز در عراق از بین رفته است.

به گزارش شفقنا، بیشترین آمار تلفات این هواپیماها مربوط به مدل دزرت هاوک 3 (Desert Hawk 3) بوده است. از این مدل هواپیمای کوچک دستی، تعداد 412 فروند طی 5 سال گذشته از بین رفته است. نیروهای ارتش بریتانیا از مدل های کوچک بلک هورنت (Black Hornet) و تارانتولا هاوک (Tarantula Hawk) نیز در افغانستان استفاده کرده اند. 25 فروند از این دو مدل در حین عملیات از بین رفته است. بلک هورنت جدیدترین مدل از این نوع تجهیزات پرنده است که در میادین جنگی استفاده می شود. این مدل در حقیقت یک مینی- هلیکوپتر است که مجهز به دوربین است و تصاویر ویدیویی و عکس های این دوربین را برای نیروهای خودی ارسال می کند.

سربازها می توانند با استفاده از این مینی هلیکوپتر فضاهای خارج از دید خود، از جمله پشت تپه ماهورها یا دیوارها را مشاهده کنند. تصاویر ارسالی این مینی هلیکوپتر روی یک ترمینال کوچک در دست سربازان قابل مشاهده است.

وزارت دفاع بریتانیا اعلام کرده که قصد دارد با روزآمدسازی دوره های آموزشی، استانداردهای مربوط به اپراتوری و هدایت این تجهیزات پرنده را در شماری از مناطق عملیاتی در افغانستان افزایش دهد. در عین حال مقامات وزارت دفاع اصرار دارند که این تجهیزات در شرایط دشوار عملیاتی کار می کنند و خرابی یا سقوط آنها چندان غیر محتمل نیست.

به گزارش وزارت دفاع بریتانیا، مدل هرمس برای 75000 ساعت پرواز داشته و مدل دزرت هاوک نیز بیش از 30 هزار ماموریت را انجام داده است. به رغم آمار بالای تلفات این تجهیزات، ارتش بریتانیا معتقد است که مدل دزرت هاوک هنوز اطلاعات ضروری و قابل ملاحظه ای را برای نیروهای زمینی فراهم می کند و ارزش حفظ و رسیدگی را دارد.

یکی از سخنگویان وزارت دفاع به گاردین گفت: "هر یک از سوانح این تجهیزات به دقت مورد بررسی و تحقیق قرار گرفته اند و ما می توانیم از هرکدام درسی را فرا بگیریم. بریتانیا تعدادی از تجهیزات پروازی بدون خلبان را در افغانستان به کار گرفته است. این تجهیزات برای نیروهای زمینی ما در خط مقدم جبهه اطلاعات حیاتی را فراهم می کنند و می توانند به نجات جان بسیاری از افراد کمک کنند.

مدل ریپر تنها مدل مسلح به موشک این تجهیزات است که توسط نیروهای بریتانیایی استفاده می شود. بقیه مدل ها غیر مسلح هستند و فقط برای اهداف شناسایی و جمع آوری اطلاعات استفاده می شوند. نابودی یا سقوط این تجهیزات منجر به مرگ یا جراحت نیروهای خودی منجر نشده است. ضمن اینکه در مورد هر یک از سوانحی که منجر به خرابی غیرقابل جبران این تجهیزات شده است، تحقیق و بررسی کامل صورت خواهد گرفت."

سخنگوی وزارت دفاع در ادامه گفت: "هواپیماهای بدون خلبان سبک وزن یا نانو، از قبیل مدل دزرت هاوک 3 و بلک هورنت، این قابلیت را دارند که در شرایط عملیاتی دشوارتر پرواز کنند. زمانی که این هواپیماها نمی توانند در یک منطقه امن فرود بیایند، گاهی اوقات اپراتور مجبور می شود برای جلوگیری از تلفات یا خسارات جانی، از فرودآوردن آن صرفنظر کند. چین شرایطی باعث شده است که تلفات این مدل های کوچک از مدل های بزرگتر و استراتژیک مثل هرمس 450 بیشتر باشد."

با این حال منتقدانی مثل کریس کول معتقدند بازنگری در استانداردهای پروازی این تجهیزات برای ارزیابی قابلیت اتکای آنها، دوره های آموزشی هدایت و اپراتوری آنها و بررسی شرایط ایمنی آنها ضروری است: "افشای این اطلاعات درباره خسارات تجهیزات پروازی بدون خلبان ارتش بریتانیا نگرانی های ما را در خصوص باز گذاشتن حریم هوایی غیرنظامی کشور به روی هواپیماهای بدون سرنشین افزایش می دهد.

بر اساس یافته های تحلیل گران ما، از سال 2007 به این سو در 20 کشور دنیا بیش از 100 فروند از مدل های بزرگ تجهیزات پروازی بدون سرنشین نظامی سقوط کرده است. اکنون که احتمال می رود لایحه گشایش حریم هوایی غیرنظامی بریتانیا به روی انواع کوچکتر این تجهیزات پرنده – مدل های سبکتر از 150 کیلوگرم- به تصویب برسد، بد نیست که نگاهی به آمار اعلامی وزارت دفاع هم بیندازیم: بیشتر از 400 فروند از تجهیزات پروازی بدون خلبان ارتش بریتانیا که در افغانستان سقوط کرده اند، از همین مدل های کوچکتر و سبک تر بوده اند."