سرویس سیاست مشرق - «وبلاگ مشرق» خوانشی روزانه در لابه‌لای اخبار و اتفاقات کشور است. ما درباره این خوانش البته تحلیل‌ها و پیشینه‌هایی را نیز در اختیار مخاطبان محترم می‌گذاریم. هر روز با بسته ویژه خبری-تحلیلی مشرق همراه باشید.

***

نمایش آکروباتِ وزیر تناقض‌ها!

ایرنا گزارش داد: رضا صالحی‌امیری، وزیر میراث فرهنگی و از فعالان اصلاح‌طلب به تازگی در یک دیدار اداری با فرمانده نیروی انتظامی گفته است:

"آنچه امروز بیش از هر زمان دیگر اهمیت دارد، حفظ انسجام ملی، ایستادگی در برابر تهدیدها و تقویت روحیه امید در جامعه است."[۱]

*تأکید صالحی امیری بر لزوم تقویت روحیه امید در حالی است که او همین چند روز قبل طی اظهاراتی در مؤسسه اطلاعات گفته بود: مثلث تولید و آموزش اخلاق، خانواده، مدرسه و جامعه است و ما در هر سه دچار چالش شده‌ایم!

او همچنین از افول اخلاق و فروپاشی اقتصادی و سیاسی در ایران نیز سخن گفته بود.[۲]

جالب‌تر اینکه صالحی‌امیری چند هفته قبل هم در یک اقدام مشابه دیگر تأکید کرد:‌ اگر ما در ۴ دهه گذشته نتوانسته‌ایم این زیست شرافتمندانه را برای مردم فراهم کنیم نقطه ضعف حاکمیت است و باید بپذیریم ما در این خصوص دچار ضعف بنیادی هستیم.[۳]

منادی سیاهی بودن از یکسو و تأکید بر امید در سوی دیگر سبب تناقض است و این تناقض تا وقتی که با عذرخواهی از بابت مواضع غلط گذشته و توبه علنی از سیاه‌نمایی همراه نباشد؛ می‌تواند یک نمایش تلقی شود!

ما قضاوت درباره این نمایش آکروباتیک و تناقض‌های خطرناک وزیر میراث فرهنگی را بر عهده مخاطبان محترم و نهادهای ناظر امنیتی و دولتی می‌گذاریم.

***

جملات طلایی ظریف خطاب به آمریکایی‌ها

محمدجواد ظریف، وزیر اسبق امور خارجه و از دیپلمات‌های برجسته کشورمان به تازگی طی سخنانی در نشست "انجمن کنترل تسلیحات" در واشنگتن که به صورت آنلاین و از تهران صورت گرفت گفته است:

"اگر ایران می‌خواست بمب بسازد، تا کنون ساخته بود، در حالی که برای نساختن بمب، هزینه‌ای بالاتر از کسانی که واقعاً آن را ساخته‌اند، پرداخته است. چرا ایران چنین قیمت سنگینی پرداخته، بدون آنکه کاری را که نتانیاهو ۳۰ سال قبل ادعا می‌کرد در ۶ ماه انجام می‌شود، به پایان رساند؟"

به گزارش ایرنا، او همچنین در بخش دیگری از سخنان خود تصریح می‌کند: ایران هیچیک را انجام نداده است: نه تسلیم شده و نه حتّی اکنون، که تقاضای اجتماعی فراوان است و توجیه حقوقی به راحتی قابل ارائه است، به سوی بمب شتافته است. در عوض، ایران به طور پایدار، توسعه هسته‌ای را بدون تسلیحاتی کردن ادامه داده است.[۴]

*سخنان ظریف یک مانیفست دقیق، موجز و عقلایی درباره امتناع قطعی جمهوری اسلامی ایران از سلاح اتمی است که بهانه را از دست هر کسی در این رابطه خواهد گرفت.

با این سخنان، در یک وجه کامل عقلانی مشخص می‌شود که اگر ایران اسلامی به دنبال سلاح اتمی بود؛ اولا خیلی پیش از این آنرا ساخته بود و ثانیا اکنون که به نظر می‌رسد توجیهات حقوقی و اجتماعی در پسا جنگ نیز بروز کرده است قطعا می‌توانست دست به این کار بزند.

لکن نظام جمهوری اسلامی ایران از اساس و در مبنا با سلاح اتمی مخالف است و آنرا روا و مشروع نمی‌داند.

سخنان ظریف می‌تواند یک مبنای مذاکراتی دقیق و مستحکم را برای نظام جمهوری اسلامی ایران نیز پیرامون سلاح اتمی شکل دهد.

در اینجا البته لازم به یادآوری است که بر خلاف تصور عمومی و آکادمیک، نظام بین‌الملل و عرصه دیپلماسی بیش از آنکه عرصه عقلانیت باشد اما عرصه منافع و قدرت‌نمایی است فلذا نباید انتظار داشت که طرف‌های مذاکراتی ایران یا کشورهای دیگر مثلا در مقابل این گزاره‌های عقلانی که دکتر ظریف مطرح کرده است؛ پرچم پذیرش را در مقابل ایران بالا ببرند!

اما این واقعیت‌های تلخ هرگز از "قدرت سلاح عقلانیت" نمی‌کاهد و یک نظام حکومتی پیشرفته باید همزمان با "عقلانیت محوری" بر قدرت خود نیز در ابعاد مختلف اقتصادی و نظامی و... بیافزاید تا بتواند در هماوردی‌های بین‌المللی؛ منافع خویش را تحصیل کند.

***

اطمینانی که لاریجانی به مردم داد

علی لاریجانی، دبیر شورایعالی امنیت ملی در بخشی از یک مصاحبه تلویزیونی با اشاره به تقلای اروپا برای تحریم ایران گفته است: می توانم بگویم با اسنپ‌بک ۹۷ تا ۹۸ درصد تغییر مهمی رخ نمی دهد و بخشی از افزایش قیمت ارز ناشی از انتظاراتی است که در افکار عمومی ایجاد شده است.

به گزارش ایسنا، او همچنین تصریح می‌کند: هر راهی که حقوق و منافع ملی کشور را تامین کند از آن فروگذار نیستیم و بررسی می کنیم. همین چند روز باقی مانده تا اسنپ بک هم اگر باز پیشنهادی بدهند بررسی می‌کنیم.

لاریجانی در پاسخ به این سؤال که تا الان پیشنهادی نیامده است؟ گفت: چرا یک پیشنهادی آمده و درباره آن هم نظر دادیم و در حال گفتگو هستیم. اما ملت ایران مطمئن باشند ما همه این راه ها را می رویم که بعد نگوییم چرا فلان کار را نکردیم اما باید به طور کلی برای هر شرایطی آماده باشیم.[۵]

*در خلال درگیری ۱۲ روزه ایران با آمریکا و اسرائیل و همچنین پس از آن؛ یکی از برکاتی که شامل حال نظام جمهوری اسلامی و مردم ایران شد؛ "اتحاد ملی" بود که در پرتو تحلیل صحیح مردم و ایضا رضایت آنان از حکمرانان ایرانی حادث شد.

این اتحاد وقوع یافته اما ارکانی داشت که یکی از آنها اقناع عمومی شکل‌گرفته بواسطه تماشای حضور دیپلمات‌های ایرانی در عرصه‌های مختلف مذاکراتی بود.

مردم با نظاره چندین دور مذاکره ایران با آمریکا به صورت کاملا آشکاری می‌دیدند که حاکمیت نظام جمهوری اسلامی ایران علیرغم اشراف به بدعهدی و تهدیدات آمریکا اما به خاطر مردم تن به مذاکره داده است و در کنار رعایت اصول حیثیتی نظام اما تلاش می‌کند که بتواند حقوق مردم را ولو از تنگ و تاریک‌ترین راه‌های احتمالی نیز استیفا کند.

کما اینکه مردم قبل از این نیز دیده بودند که رهبر جمهوری اسلامی ایران چطور با وجود اذعان علنی به اینکه آمریکا بدعهد است و نمی‌توان به قول او خوشبین بود اما به تیم مذاکراتی دولت روحانی اجازه و اختیار داده بودند که با آمریکا مذاکره کند.

بدین قرار، در ایام درگیری ۱۲ روزه جای هیچ تردید و شبهه‌ای نبود که بخواهد القا کند اگر فلان راه را می‌رفتیم آنوقت آمریکا و اسرائیل به ما حمله نمی‌کردند!

و بر همین اساس بود که شاهد یک اتحاد ملی یکپارچه بودیم که دوست و دشمن به احترام آن ایستادند.

دقت کنیم که اتحاد ملی ایرانیان یک پدیده چندعلتی بود و "عقلانیت مذاکراتی" صرفا یکی از ارکان آن را شکل داد.

چه اگر حتی اگر مذاکره‌ای هم در کار نبود؛ ایرانیان به حکم عقلانیتی که وحدت و یکپارچگی را در هنگامه حمله دشمن تجویز می‌کند؛ مجددا همین یکدلی را به نمایش می‌گذاشتند.

در قضایای جدیدی مثل اسنپ‌بک و احتمالات مربوط به تجاوز مجدد اسرائیل هم نیک می‌بینیم که دکتر لاریجانی صراحتا بر روال "عقلانیت مذاکراتی" تأکید دارد و بصورتی کاملا شفاف به مردم عزیز ایران اطمینان می‌دهد که حکمرانان ایرانی در هر راهی که عقلانیت ایجاب کند قدم می‌گذارند تا احتمالات کاهش تحریم‌ها و خطرات را بررسی کنند.

این یکدلی و همدلی بین مردم و مسئولان؛ نویدبخش آینده‌ای روشن‌تر و اطمینانی فراگیر است که ابزار اعمال فشار از سوی دشمن را نیز کند و بی‌اثر خواهد ساخت.

***

1_ https://irna.ir/xjVzvP

2_ mshrgh.ir/1749910

3_ mshrgh.ir/1749910

4_ https://irna.ir/xjVzw5

5_ isna.ir/xdV9cS