*********

در یک‌سالگی ریاست‌جمهوری پزشکیان اصلاح‌طلبان در تلاش هستند تا دولت را به سمت خود تنظیم کرده تا آن را فرمان پذیر کنند؛ روزنامه هم‌میهن در شماره امروز و در سرمقاله‌اش نوشته است:

در حوزه خارجی جنگ اخیر نشان داد ادامه سیاست‌های قبلی غیرممکن است. باید نگاه رسمی به نظام بین‌الملل اصلاح شود. این حد از تقابل نتیجه‌ای جز فرسایش کشور نخواهد داشت و نه‌تنها ایران را به اهداف رسمی و اعلامی خود نمی‌رساند، بلکه دورتر از آن هم خواهد کرد. شاید اکنون فرصت خوبی برای بازکردن این موضوع نباشد؛ ولی حداقل در خطاب به رئیس‌جمهور نیازی به توضیح بیشتر این بخش نیست، چون مسئله برای ایشان به‌خوبی روشن است.

هم‌میهن در ادامه نوشته است:

بدون اصلاح این دو رویکرد امکان بهبودی پایدار هیچ‌کدام از مشکلات مردم نه‌تنها وجود ندارد، بلکه با تداوم این رویکردها بدتر هم خواهد شد. ضمناً فرصت چندانی نیست؛ اگر کاملاً از میان نرفته باشد. شاید بگویید که اصلاح این رویکردها دست من نیست.

این روزنامه با خط و نشان کشیدن برای پزشکیان می‌نویسد:

در یک‌سالگی ریاست‌جمهوری پزشکیان به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین تریبون‌های حامی ایشان در جریان انتخابات، باید به ایشان یادآور شویم: فراموش نکنید که آمدن شما مستلزم پذیرش و اجرای همین رویکردها بود و الا چرا باید مانع از رای‌آوری ولو اندک نامزد رقیب می‌شدیم؟ شاید او قدری سریع‌تر ما را به‌سوی مقصدی که از آن گریزانیم می‌برد، ولی بدون این اصلاحات حتی با حضور شما هم سرنوشت بهتری نخواهیم داشت.

روزنامه اعتماد نیز در یادداشتی به قلم علی ربیعی می‌نویسد:

مقارن با یک‌سالگی دولت چهاردهم -دولتی که از روز اول کار خود را با بحران خارجی آغاز کرد، در میانه راه با بحران‌های داخلی گوناگون مواجه شد و در پایان یک‌سالگی نیز با جنگی تحمیلی دارای ویژگی‌های منحصربه‌فرد به‌ سر می‌برد- به این فکر می‌کنم گویی تمامی بدهی‌های چند دهه‌ای محیط زیستی، اقتصادی، انرژی، اجتماعی، صندوق‌های بازنشستگی و... در حال سررسید شدن هستند. امروز در آستانه یک‌سالگی دولت در شرایط تعلیق جنگی، یک فهم و دو ضرورت بیش از هر دوره‌ای احساس می‌شود. این درک باید به‌طور عمیقی نهادینه شود که هیچ سیستم و نظامی پیش و پس از بحران یکسان نخواهد بود.

اصلاح‌طلبان در عبور از دولت یدطولایی داشته و پروژه‌ای که ازخاتمی و روحانی شروع شده بود؛ اما اکنون به نظر می‌رسد حتی از مسعود پزشکیان نیز عبور کرده است.

عباس عبدی که خود در شورای راهبری انتخاب پزشکیان بود، در گفت‌وگویی برای چندمین بار و این‌بار جدی‌تر به رئیس‌جمهور هشدار داده که فقط چند ماه (تا پایان سال) بیشتر وقت ندارد! عبدی در پاسخ به اینکه «چه پیشنهادی برای سه سال باقی‌مانده دولت دارید تا ضعف‌ها برطرف شود؟» می‌گوید: «تا سه سال دیگر؟! تا پایان همین امسال وقت دارند که اصلاحات را انجام دهند. قبلاً در زمان رئیسی دوبار گفته بودم که تا پایان ۱۴۰۳ ولی آمدن آقای پزشکیان فقط توانسته یک سال دیگر به تاب‌آوری سیاست‌های رسمی کمک کند.... دور سه سال را خط بکشید یا امسال یا هیچ‌وقت».

البته در سپهر سیاسی ایران این مدل حرف‌زدن و فعالیت سیاسی دوستداران فراوان دارد. کسانی مثل معاون‌اول و مشاوران دولت یازدهم و دوازدهم و فراوان نویسندگان وابسته به آن دولت، فرصت کوتاهی به نظام می‌دادند و رئیس‌جمهور مطلوب خود را آخرین شانس نظام می‌دانستند.

قبل از آنها همین حالت برای رئیس‌جمهور دولت‌های نهم و دهم و اطرافیان او بود. دولت اصلاحات نیز خودش را آخرین فرصت نظام می‌دانست و رئیس‌جمهور آن دولت هنوز هم در بیانیه‌های سیاسی خود با «فرصت» جمله می‌سازد.

برخی معتقدند اشارات و هشدارهای مربوط به فرصت کم دولت، امری مشکک است که نمی‌توان آن را به‌آسانی رد کرد. واقعیت آن است که ادبیات «آخرین فرصت » مبتذل است و موجب تضعیف و تحقیر امر سیاسی در ایران شده است.

شاید با قدری همدلی بتوان دغدغه‌های مثبتی را هم در این افراد پیدا کرد، اما الان وقت کاسبی از جنگ اخیر یا فروختن سهم خود در انسجام ملی نیست. این کاسبی سابقه‌دار است.

اصلاح‌طلبان که مدعی‌اند همیشه به دنبال اصلاحات اساسی بوده‌اند، در دوران قدرت خود (مثلاً دوران خاتمی یا حضور پررنگ در مجلس ششم یا دولت روحانی) با ساختارهای غیردولتی نظام برای حفظ و استحکام جایگاه خود، تمرین کارورزی کردند تا آنجا که بدنه ستادهای دولتی و وزارتخانه‌ها نیروهای سیاسی آنان هستند.