به گزارش مشرق، امروز صحبت از توسعه شبکه حمل و نقل عمومی ، در واقع مصادف است با ضرورت حل مشکل ترافیک و آلودگی هوا در کلانشهرهای دنیا. البته توسعه این شبکه لزوما با افزایش قابل انتظار استقبال متناظر مردم از سیستم حمل و نقل عمومی همراه نمی شود و بحث فرهنگ سازی به همراه هزینه بر شدن استفاده از وسائل نقلیه شخصی نیز باید توامان مدنظر قرار گیرد تا بهره وری مدهای حمل و نقل عمومی به حداکثر ممکن برسد.

در کلانشهر تهران که جمعیتی در حدود ۱۰ تا ۱۳ میلیون نفر طی هر شبانه روز در آن سکونت و یا رفت و آمد دارند، بحث بهره مندی از شبکه یکپارچه حمل و نقل عمومی به صورت یک « الزام » باید نگریسته شود و برای افق ۲۰ سال آینده ، باید از امروز به فکر چاره بود و دست به کار شد.

یکی از مهمترین ارکان شبکه حمل و نقل عمومی در هر کلانشهر ، خطوط مترو آن به حساب می آید که ضمن ایمنی بالا و ارزان بودن ، از انرژی پاک استفاده کرده و وسیله نقلیه انبوه بر است.

در خصوص آخرین اقدامات انجام شده برای توسعه مترو، برنامه های سال جاری، تکمیل خطوط باقی ماننده با محسن هرمزی مدیر عامل شرکت مترو تهران و حومه به گفت و گو نشستیم.

در سال جاری آیا خطوط جدید مترو راه اندازی می شود؟ در خصوص تکمیل خطوط توضیح دهید.

تکمیل خطوط هفتگانه موجود و احداث ۴ خط جدید به همراه تامین ناوگان حمل و نقلی مورد نیاز ، حداقل ۳۰۰ هزار میلیارد تومان پول می خواهد

در شرایط فعلی ، اولویت شرکت مترو تهران ، تکمیل خطوط هفتگانه موجود و سپس آغاز احداث خطوط جدید است ؛ ویژگی مهم خطوط جدید آن است که هم پیوستگی شبکه موجود و شبکه شکل گرفته در آینده را سبب خواهد شد و هم اقصی نقاط پایتخت که در حال حاضر جزو مناطق کم برخوردار از نظر ایستگاه های مترو محسوب می شوند را پوشش می دهند . اما به ارزش امروز پول رایج کشور ، تکمیل خطوط هفتگانه موجود و احداث ۴ خط جدید به همراه تامین ناوگان حمل و نقلی مورد نیاز ، حداقل ۳۰۰ هزار میلیارد تومان هزینه در بر خواهد داشت.

خط ۱۰ مترو تهران آغاز خواهد شد/ تکمیل خطوط هفت‌گانه مترو تهران و مطالعه و احداث خطوط جدید از مهمترین برنامه ها در سال جاری/خطوط هفت‌گانه خط ۶ مترو دچار گسست بود/توسعه و تکمیل خطوط هفت‌گانه مترو تهران در سال جاری با تکمیل خط ۶ و ۷ به اتمام می رسد/خط ۴ نیز با مشارکت بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و خط ۱۱ با مشارکت مپنا اجرا می شود

تکمیل خطوط هفت‌گانه مترو تهران و دیگری مطالعه و احداث خطوط جدید از مهمترین برنامه های ماست. خط ۱۰ مترو تهران آغاز خواهد شد و خط ۴ نیز با مشارکت بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و خط ۱۱ با مشارکت مپنا اجرا می شود و خط ۹ نیز به‌زودی از فاز مطالعاتی خارج و در حقیقت خدمت جدیدی به شهروندان تهرانی ارائه می شود. در تکمیل خطوط هفت‌گانه خط ۶ مترو دچار گسست بود و تمام توان خود را گذاشتیم این مشکل را برطرف کنیم.توسعه و تکمیل خطوط هفت‌گانه مترو تهران در سال جاری با تکمیل خط ۶ و ۷ به اتمام می رسد و در احداث خطوط جدید امروز نیز توسعه شرقی خط ۴ مترو تهران به طول ۶ کیلومتر از بزرگراه شهید سلیمانی با ایستگاه تبادلی شهید باقری به سمت حکیمیه به طول ۶ کیلومتر و ۶ ایستگاه عملیات احداث آن آغاز می شود.

چطور منابع مالی مورد نیاز برای توسعه و تجهیز را تهیه می کنید؟ در خصوص برنامه های خود در این زمینه توضیح دهید.

هزینه های توسعه شبکه خطوط مترو را باید از درون خود پروژه ها استخراج کرد/ توسعه مبتنی بر حمل و نقل عمومی یا همان روش TOD است

حال این پرسش پیش می آید که با توجه به افزایش معنادار هزینه های ساخت مترو و تامین ناوگان حمل و نقلی مورد نیاز ، آیا با تکیه بر روش های مرسوم قبلی می توان به اهداف ترسیم شده در برنامه های توسعه ای آن هم در زمان مقرر دست یافت ؟ قطعا این طور نیست و لاجرم باید از طرق دیگری دنبال تامین منابع مالی مطمئن و قابل اتکا بود . یکی از مهمترین این روش ها که مورد تاکید شهردار تهران نیز قرار دارد ، توسعه مبتنی بر حمل و نقل عمومی یا همان روش TOD است. در واقع هزینه های توسعه شبکه خطوط مترو را باید از درون خود پروژه ها استخراج کرد تا بتوان برنامه زمان بندی مطمئنی برای دستیابی به اهداف ترسیم شده در این زمینه تنظیم کرد.

از بخش خصوصی چقدر در این زمینه استفاده می کنید؟ برنامه های خود در این زمینه را توضیح دهید.

ایجاد جذابیت های سرمایه گذاری برای شکل گیری یک رابطه کاری برد-برد/باید از ظرفیت هیا بخش خصوصی بهره برد

در کنار این راهکار اساسی ، باید از ظرفیت ها و توانمندی های شرکت های فعال در صنعت ساخت و سازهای عمرانی ، خصوصا بخش خصوصی هم بهره برد؛ البته قاعدتا ترغیب این بخش از فعالان صنعتی، ارائه پیشنهاد های قابل قبول برای بازگشت به موقع و مطمئن سرمایه آنهاست. یعنی ایجاد جذابیت های سرمایه گذاری برای شکل گیری یک رابطه کاری برد-برد .

آیا دولت به وظایف قانونی خود در توسعه خطوط مترو عمل کرده است؟

مهمترین سرفصل های توسعه شبکه مترو برای سال های پیش رو / اهتمام بیشتر دولت برای تامین بخشی از نیازهای شبکه حمل و نقل عمومی است/باید سرفاصله حرکتی قطارها را با تامین ناوگان مورد نیاز، به شکل استاندارد تنظیم کرد/توسعه مترو یک مساله ملی است

نکته قابل ذکر دیگر ، اهتمام بیشتر دولت برای تامین بخشی از نیازهای شبکه حمل و نقل عمومی است ؛ در حوزه فعالیت های صنعت مترو ، به طور مثال می توان بحث تامین ناوگان حمل و نقلی را از نهادهای دولتی انتظار داشت گرچه حرکت به سوی داخلی سازی قطار مترویی به صورت جدی دنبال شده و به مراحل پایانی خود نزدیک شده است اما برای رفع نیازهای انباشته شده موجود و بر اساس قراردادهای منعقد شده قبلی، دولت باید حضور جدی‌تری در این حوزه داشته باشد تا بتوان به موازات توسعه شبکه خطوط مترو، سرفاصله حرکتی قطارها را با تامین ناوگان مورد نیاز، به شکل استاندارد تنظیم کرد.

آنچه به طور مختصر عنوان شد، مهمترین سرفصل های توسعه شبکه مترو برای سال های پیش رو بوده و به نظر می رسد صرفا حرکت بر این مدار می تواند اهداف مورد نظر را محقق سازد تا کلانشهر تهران برای بهره مندی از سیستم حمل و نقل عمومی کارآمد و کارا در افق پیش رو، دغدغه خاطر کمتری داشته باشد. اینها همه به شرط اجماع عزم عمومی نهادهای مرتبط بوده و به آن باید به چشم یک مسأله ملی نگاه کرد.

چند افتتاح در سال گذشته در مترو تهران داشتید؟ آیا برنامه های که مد نظر بود اجرا شد؟

افتتاح همزمان ایستگاه های شهدای هفتم تیر، میدان ولیعصر(عج)، بوستان لاله و خیابان کارگر در قطعه میانی خط ۶/ راه اندازی ۱۶ دستگاه آسانسور در ایستگاه های خطوط ۶ و ۷ /تست گرم مسیر منتهی الیه شمالی خط۷ مترو تهران

افتتاح ورودی دوم ایستگاه یادگار امام(ره) در خط ۶، افتتاح ایستگاه شهدای هفدهم شهریور در خط ۷، بهره برداری از پایانه اکباتان (بزرگترین پایانه زیرزمینی قطارهای شهری در کشور)، افتتاح همزمان ورودی دوم ایستگاههای شهید اشرفی اصفهانی و شهید رضایی، تست گرم نهایی قطعه میانی خط ۶ مترو، انعقاد تفاهمنامه همکاری بین شهرداری تهران و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی (با موضوع فاز دوم پروژه مسیر توسعه شرقی خط ۴ مترو تهران)، تست گرم مسیر منتهی الیه شمالی خط۷ مترو تهران، اتمام تست های فنی قطار ملی مترو، راه اندازی ۱۶ دستگاه آسانسور در ایستگاه های خطوط ۶ و ۷ (جاری)، افتتاح ورودی سوم ایستگاه مدافعان سلامت در خط ۷، افتتاح پست برق کیانشهر در نیمه جنوبی خط ۶، افتتاح ایستگاه شهید دادمان در خط ۷ مترو، افتتاح همزمان ایستگاه های شهدای هفتم تیر، میدان ولیعصر(عج)، بوستان لاله و خیابان کارگر در قطعه میانی خط ۶، در مجموع ۶ ایستگاه + ۴ ورودی جدید + یک پایانه مترویی به همراه از جمله اقدامات ما در سال گذشته بوده است.

از انجام تست سرد خط پرند تا حفاری مسیر پروژه توسعه جنوبی خط ۶ /آغاز عملیات اجرایی پروژه توسعه شرقی خط ۴ مترو تهران/ انعقاد تفاهمنامه واگذاری زمین دپوی خط ۱۰ مترو تهران/انعقاد موافقتنامه همکاری فیمابین سازمان مدیریت حمل و نقل بار و پایانه های مسافربری، مجموعه شهرآفتاب، شرکت راه آهن شهری تهران و حومه

انجام موفقیت آمیز تست سرد مترو تهران-پرند، انجام آخرین مراحل تستهای فنی جهت اخذ تاییدیه قطار ملی مترو، آغاز عملیات اجرایی و مونتاژ دستگاه حفار مکانیزه برای احداث خط ۱۰، انعقاد تفاهمنامه همکاری بین شهرداری تهران و شرکت مپنا (طراحی، ساخت و تجهیز فاز نخست خط ۱۱ مترو تهران) ، انعقاد تفاهمنامه همکاری مشترک بین شهرداری تهران و قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء(ص) (طراحی، ساخت و تجهیز خط ۱۰ مترو تهران)، انعقاد موافقتنامه همکاری فیمابین سازمان مدیریت حمل و نقل بار و پایانه های مسافربری، مجموعه شهرآفتاب، شرکت راه آهن شهری تهران و حومه(مترو) و شرکت بهره برداری راهآهن شهری تهران و حومه (با موضوع راهاندازی مرکز لجستیک شهر تهران) ، انعقاد تفاهمنامه واگذاری زمین دپوی خط ۱۰ مترو تهران در منطقه ۲۲ ، آغاز عملیات اجرایی پروژه توسعه شرقی خط ۴ مترو تهران، رفع نواقص خط ۳ (شامل هواکشها ، هواسازها ، پست برق و...) و حفاری مسیر پروژه توسعه جنوبی خط ۶ و ساخت ایستگاه از دیگر اقداماتی بود که در سال ۱۴۰۱ انجام شد.

بودجه حمل ونقل عمومی در سال جاری رشد قابل توجهی یافته است بفرمایید چه برنامه های برای توسعه در سال جاری مطابق با بودجه پیشنهادی شهرداری تهران به شورای شهر دارید؟

نصب و راه‌اندازی تجهیزات اسکادا بخش میانی و جنوبی خط، احداث خط ۱۰ مترو /آغاز عملیات ساختمانی بخش غربی/ نصب و راه‌اندازی تجهیزات اسکادا بخش میانی و جنوبی

هواکش میان‌تونلی،هواساز ایستگاهی ، افتتاح ورودی دوم خواجه عبدالله ،تکمیل زهکش مسیر حدفاصل ایستگاه صیاد شیرازی تا امام علی ،نصب و راه‌اندازی RIC ایستگاه سهروردی ،نصب و راه‌اندازی تجهیزات ۲ تهویه RS ،نصب و راه‌اندازی تجهیزات اسکادا بخش میانی و جنوبی خط، ورودی دوم ۳ عدد، احداث خط ۶ مترو افتتاح ۵.۵ کیلومتر مسیر شمالی ۵.۵ ۵ عدد هواکش میان‌تونلی، افتتاح ۴ ایستگاه (شهرزیبا، شهران، کوهسار و بهارشیراز)، احداث خط ۷ مترو افتتاح ۱ کیلومتر مسیر جنوب خط ۱ نصب و راه‌اندازی تجهیزات ۱ عدد رکتیفایر، افتتاح ۲ ایستگاه(میدان کتاب و ورزشگاه تختی)، نصب و راه‌اندازی تجهیزات اسکادا بخش میانی و جنوبی خط، احداث خط ۱۰ مترو آغاز عملیات ساختمانی بخش غربی تکمیل از جمله برنامه هاست.

احداث خط مترو از فرودگاه امام تا پرند/تکمیل مطالعات امکان‌سنجی و طراحی و آغاز احداث تراموا/کمک به تامین ناوگان خطوط متروی تهران اجرایی سازی قرارداد ۱۱۳ دستگاه واگن/توسعه و تکمیل پایانه‌ها و پارکینگ‌ها/ادامه اجرای عملیات ساختمانی پایانه آزادگان

همچنین تکمیل خط ۱ و انشعابات شمالی افتتاح آسانسور طالقانی، تکمیل خط ۲ و توسعه شرقی آغاز عملیات احداث توسعه شرقی، تکمیل خط ۴، توسعه شرقی و انشعابات غربی، افتتاح ۱.۲ کیلومتر مسیر توسعه غربی حدفاصل ایستگاه A۴-۵ تا ایستگاه A۴-۶، افتتاح ۱ ایستگاه (A۴-۶) ،آغاز حفاری تونل توسعه شرقی، مطالعه خطوط جدید مترو تکمیل مطالعات فاز اول و دوم خطوط جدید، احداث، توسعه و تکمیل پایانه‌ها و پارکینگ‌ها، خط ۳- آزادگان، ادامه اجرای عملیات ساختمانی پایانه آزادگان، احداث، توسعه و تکمیل پایانه‌ها و پارکینگ‌ها، خط ۴- اکباتان، تکمیل کارهای باقیمانده فاز اول و بخش از فاز دوم پارکینگ اکباتان، احداث، توسعه و تکمیل پایانه‌ها و پارکینگ‌ها، خط ۴- کلاهدوز، ادامه اجرای عملیات ساختمانی پایانه کلاهدوز -بهره‌برداری سوله ۹(تعمیرات سبک)، احداث، توسعه و تکمیل پایانه‌ها و پارکینگ‌ها، خط ۶ - دولت آباد، ادامه اجرای عملیات ساختمانی پایانه دولت ‌آباد، احداث، توسعه و تکمیل پایانه‌ها و پارکینگ‌ها، خط ۷- تختی، آغاز تجهیز کارگاه و عملیات ساختمانی پایانه تختی، احداث خط مترو از فرودگاه امام تا پرند افتتاح ۱۹ کیلومتر مسیر، افتتاح ۱ ایستگاه (پرند) ،کمک به تامین ناوگان خطوط متروی تهران اجرایی سازی قرارداد ۱۱۳ دستگاه واگن، تکمیل مطالعات امکان‌سنجی و طراحی و آغاز احداث تراموا و احداث پارکینگ قنبرزاده و تکمیل بخشی از سازه پارکینگ را خواهیم داشت.