*******

روزنامه‌های امروز سه شنبه ۱۷ بهمن ماه در حالی چاپ و منتشر شد که واکنش‌ها به عفو و بخشش گسترده محکومان به مناسبت دهه فجر، سناریوی ادامه‌دار بالن چینی‌ها و آمریکا و ادامه تحلیل‌ها و نقدها به طرح مولدسازی در صفحات نخست روزنامه‌های امروز برجسته شده است.

رهبر معظم انقلاب اسلامی به مناسبت فرارسیدن چهل‌وچهارمین سالروز پیروزی انقلاب اسلامی و اعیاد ماه رجب با عفو و تخفیف گسترده دهها هزار نفر متهمان و محکومان حوادث اخیر موافقت کردند. این خبر مورد توجه تمامی روزنامه‌ها قرار گرفته است.

روزنامه هم‌میهن که چند خبرنگار آن به دلیل ارتباط با رسانه‌های ضد انقلاب و سرویس‌های اطلاعاتی خارجی دستگیر شده‌اند در سرمقاله خود درباره دستور رهبر انقلاب نوشته است:

اعلام عفو هزاران نفری از متهمان یا محکومان حوادث اخیر از دو جهت مسرت‌بخش بود؛ اول، از این جهت که بسیاری از این افراد جوانان همین آب و خاک هستند که در دوره جوانی خود با مشکلات گوناگونی مواجه شده‌اند. مهمترین آنها فقدان چشم‌انداز شغلی و آینده امیدبخش است و در کنار آن فقدان آزادی‌های مدنی و اجتماعی و ندیده شدن از سوی صاحبان قدرت بود که رنج آنان را مضاعف کرده بود و لذا مترصد فرصتی بودند که خود را نشان دهند. نشان هم دادند، درحالی‌که پیش از آن دیده نمی‌شدند. بنابراین مواجهه تعزیری و مبتنی بر مجازات جز اینکه آنان را در آینده نسبت به ساختار قدرت بدبین‌تر می‌کند، نتیجه دیگری ندارد. جهت دوم اهمیت این عفو از آنجا ناشی می‌شود که می‌تواند آغازی بر رویکرد جدید حکومت با همه معترضان باشد.

در ادامه این یادداشت آمده است:

اینکه چه اعتراض را بپسندیم و چه نپسندیم طبیعت جامعه امروزی است و باید آن را به رسمیت شناخت و خارج از مقوله جرم و مجازات دانست. قوانین موجود نیز آن را جرم نمی‌دانند مگر اینکه تفسیر خاص و ویژه‌ای از آن شود که خارج از عرف جامعه حقوقی کشور است. بنابراین از این عفو باید استقبال کرد و امیدوار بود که شمول بیشتری پیدا کند و گامی اولیه برای بهبود روابط حکومت با مردم و جوانان معترض باشد. به‌رغم این، ما به عنوان فعالان روزنامه هم‌میهن و جامعه روزنامه‌نگاران در حالی با این خبر مواجه شدیم که هم‌زمان همکار عزیزمان خانم الناز محمدی را که چند جلسه بازجویی پس داده بود، برای تفهیم اتهام و نهایی کردن پرونده برای ارسال به دادگاه به دادسرا احضار کردند، ولی در عین ناباوری بازداشت شد و اکنون هر دو خواهر یعنی الهه و الناز محمدی که از بهترین روزنامه‌نگاران اجتماعی و تحقیقی‌نویس کشورند در زندان هستند و هنوز هم پرونده الهه محمدی رسیدگی دادگاهی نشده است.

در میانه اغتشاشات دو نهاد اطلاعاتی کشور در یک بیانیه تحلیلی خبر از عضویت برخی خبرنگارارن اصلاح‌طلب در پروژه استریت بیز دادند، در این پروژه سازمان سیا از برخی جاسوس‌ها در پوشش خبرنگار برای پیش‌برد اهداف خود استفاده می‌کرد، اعتراض روزنامه سوپر اصلاح‌طلب هم‌میهن به آزاد نشدن این جاسوس‌های چند منظوره عجیب اما طبیعی است!

روزنامه آرمان‌ملی نیز در گفتگو با ابطحی رئیس دفتر دولت اصلاحات به استقبال فرمان عفو رهبر انقلاب رفته و نوشته است:

این عفو می‌تواند گشایشی باشد برای شنیدن حرف معترضان و گشایشی باشد در امور سیاسی کشور، زیرا کسانی‌که حرف آزادی آنها مطرح شده است، کسانی هستند که به وضع موجود اعتراض و انتقاد داشته‌اند. امیدوارم آزادی آنها به معنای شنیده شدن صدای آنها تلقی شود و نسبت به آینده هم تلاش شود که دیدگاه اعتراضی که براساس قانون اساسی یک امر پذیرفته شده است، بهتر شنیده و دیده شود. عضو مجمع روحانیون مبارز با بیان این‌که کسانی‌که دیدگاه افراطی در خصوص معترضان دارند، نگاه رهبری را مورد توجه قرار دهند، تاکید کرد: این عفو که مورد تایید رهبری قرار گرفته است، باید یک مبنا برای رویکرد سیاسی کشور باشد. نگاه‌های افراطی در خارج کشور علاقه‌مند نیستند که در این قضایا نگاه‌های محبت‌آمیز مطرح شود و جای تقدیر دارد که نگاه قوه‌قضائیه در این موضوع با نگاه افراطیون متفاوت است.

روزنامه شرق نیز به نقل از مجید انصاری عضو مجمع روحانیون مبارز می‌نویسد:

به دنبال موافقت رهبر انقلاب با عفو و تخفیف مجازات جمع قابل توجهی از متهمان و محکومان حوادث اخیر برخی از چهره‌های سیاسی کشور به آن واکنش نشان دادند. مجید انصاری، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، دراین‌باره گفت: «دستور اخیر رهبری می‌تواند فضای اجتماعی آرام‌تری را در کشور ایجاد کند و امیدوارم شرایط کشور به سمتی برود که با سعه صدر بیشتری انتقادات و اعتراضات شنیده شود». علی مطهری هم با بیان اینکه «موافقت با عفو معترضان حوادث اخیر، موجب خلع سلاح دشمنان کشور شد»، عنوان کرد: «این عفو فرصت خوبی برای آشتی ملی است». محمدعلی ابطحی نیز ضمن تأکید بر این نکته که «نگاه‌های افراطی چه در داخل و چه خارج کشور علاقه‌مند نیستند که در اتفاقات اخیر کشور، نگاه‌های محبت‌آمیز مطرح شود»، عنوان کرد: «عفو معترضین می‌تواند شکاف‌ها و گسل‌های پیش‌آمده را ترمیم کند».

روزنامه ایران نیز در تحلیل فرمان رهبر انقلاب در عفو برخی عوامل اغتشاشات خیابانی نوشته است:

به مناسبت سالگرد پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی و اعیاد رجبیه و شعبانیه، رهبر معظم انقلاب با پیشنهاد رئیس قوه قضائیه مبنی بر عفو معیاری و تخفیف مجازات جمع قابل توجهی از متهمان و محکومان حوادث اخیر و همچنین محکومان دادگاه‌های عمومی و انقلاب و سازمان قضایی نیروهای مسلح موافقت کردند. اعلام بخشودگی در مناسبت‌هایی همچون ایام‌الله دهه فجر اگر چه سنتی هر ساله است، با این حال عفو گسترده کنونی هم از میان محکومان است و هم از میان متهمان و بازداشت شدگان حوادث اخیر که هنوز مراحل محاکمه را به پایان نرساندند.

در ادامه این گزارش آمده است:

این مهم بر رویکرد پدرانه مقامات عالی نظام نسبت به جوانانی ابتنا دارد که بر اثر هیجانات در دام معاندان سازمان‌دهنده اغتشاشات افتادند. چنانکه مقام معظم رهبری در دیدار با دانش‌آموزان به مناسبت ۱۳ آبان از این عده تحت عنوان «بچه‌های خودمان» که به دلیل برخی هیجان‌ها و احساسات و برخی بی‌دقتی‌ها در مسائل وارد میدان شدند، یاد کردند و در دیداری با مردم اصفهان درباره نحوه برخورد با عناصری که بر اثر فریب با دشمن همراهی کردند، فرمودند این افراد را باید متنبه و موعظه و هدایت و بیدار کرد تا با دشمن همصدایی نکنند. چنین نگاهی که پیشتر در مواضع رئیس قوه قضائیه نیز بازتاب یافته بود در متن درخواست عفو اخیر نیز به روشنی مطرح شده است.

روزنامه همشهری نیز در سرمقاله خود به موضوع فرمان رهبر انقلاب پرداخته و می‌نویسد:

عفو رهبری خبرساز بود؛ آن‌هم بلافاصله بعد از عکس‌های دلنشین جشن تکلیف با فرشته های کوچک و پاک. این‌دو را باید با هم دید. هردو پدرانه است. هم خنده‌های صمیمانه و هم گذشت آموزنده. محبت پدر برای همه فرزندان است و البته جلوتر از اخمش. چه بسا اخمش نیز از سر محبت است و همه اش نیز از ابتدا تا انتهای دستگیری. اشتباه نشود؛ رفتار پدرانه را نباید تنها به عفو و گذشت دید. از روز اول اغتشاشات چنین است، همه اش از همین جنس است.

خاتمی و موسوی دو روی یک سکه!

یک روز پس از بیانیه براندازانه میرحسین موسوی که رسماً عبور از نظام جمهوری اسلامی ایران را کلید زد، محمد خاتمی نیز درست در روزی که با رأفت توأم با اقتدار نظام جمهوری اسلامی هزاران نفر از فریب خوردگان حوادث اخیر آزاد شدند، با ادبیاتی دیگر، اما با همان جهت‌گیری کلی موسوی، به ساختارهای نظام اسلامی حمله کرد.

روزنامه اعتماد بیانیه جدید رئیس دولت اصلاحات را تنفس مصنوعی او به این جریان سیاسی خوانده و نوشته است:

اصلاح‌طلبی به شیوه و روال تجربه‌شده (یعنی درخواست از مقامات بالادستی برای اصلاح که نشان داده‌اند حتی آن را نمی‌شنوند چه رسد به اینکه در آن تامل و به آن عمل کنند و نیز حضور در عرصه قدرت به هر قیمتی که به هیچ قیمتی امکان حضور به اصطلاح غیرخودی را نمی‌دهند) این شیوه اصلاح‌طلبی اگر نگوییم ممتنع شده است دست‌کم به صخره ستبر بن‌بست برخورد کرده است و مردم هم حق دارند از آن مثل خود نظام حاکم نومید شوند.

در ادامه این خبر آمده است:

اگر راه اصلاح‌خواهی و اصلاح‌طلبی به شیوه سابق به‌بن بست رسیده و اگر اصلاح‌طلبی ظرفیتی بیش از اصلاح‌طلبان به معنای متعارف دارد- که دارد، می‌توان گفت و امیدوار بود که اگر این جزیره‌های جدا از هم به هم بپیوندند و خود را در کنار مردم و آشنا با دردهای مردم و دغدغه‌دار نسبت به کشور و صلاح آن نشان دهند و بی‌لکنت زبان و با شفافیت و نیز با اتخاذ شیوه‌های مدنی خشونت‌پرهیز صدای خود را به جامعه و حاکمیت برسانند شاید (و البته شاید) حاکمیت هم وادار به تغییر رویه و پذیرش اصلاح‌گرانند.

روزنامه جوان نیز به بررسی بیانیه نویسی سران فتنه پرداخته و می‌نویسد:

در بیانیه خاتمی که گویی همسو با بیانیه براندازانه موسوی از یک اتاق فکر سرچشمه می‌گیرد، خاتمی مانند فتنه ۸۸ کوشیده است، از دوگانه چماق و هویج، دومی را برگزیند تا به زعم خود با بیانیه چماق‌گونه موسوی مرزبندی کرده باشد، اما کیست که نداند اولی دنبال براندازی نرم است و دیگری دل در گرو سخت آن دارد. چنانکه در فتنه ۸۸ کرد.
خاتمی به سیاق همه اصلاح‌طلبان که، چون در قدرت‌اند، مدافع وضع موجود و، چون خارج از آن شوند. بر کرسی روشنفکری تکیه می‌زنند و مخالف وضع موجود می‌شوند، عصبانیت خود را در بیانیه‌اش آشکار کرده و ضمن زیر سؤال بردن ساختارهای قانونی نظام اسلامی، ازجمله شورای نگهبان قانون اساسی، مجلس خبرگان رهبری، مجمع تشخیص مصلحت نظام و نهادهای نطامی، خواستار تجدید نظر در این ساختارها شده و این درست همان جهت‌گیری‌ای است که در بیانیه میرحسین موسوی با ادبیاتی تندتر بیان شده است. از این روست که باید گفت روح حاکم بر این دو بیانیه براندازی و عبور از نهادهای قانونی جمهوری اسلامی است. منتها یکی به روش نرم و دیگری به روش سخت. از این روست که باید گفت این خاتمی و موسوی دو روی یک سکه‌اند.