به گزارش مشرق، «رحیم نعمتی» در یادداشت روزنامه «جوان» نوشت:

قطعنامه پیشنهادی امریکا به شورای امنیت برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران عصر روز جمعه ۱۴ اوت به رأی اعضای این شورا گذاشته شد. از قبل پیش‌بینی می‌شد که این قطعنامه به تصویب نرسد، چون چین و روسیه گفته بودند که از حق وتوی خود برای رد این قطعنامه استفاده خواهند کرد و حتی دیپلمات‌های ارشد سازمان ملل به رسانه‌ها گفته بودند که شاید این قطعنامه نتواند دست‌کم رأی مثبت ۹ کشور را به دست آورد تا وتوی آن دو کشور لازم باشد.

بیشتر بخوانید:

انتقاد صریح اتریش از ترامپ بابت خروج از توافقنامه‌های جهانی

با این حال، شاید کسی تا قبل از رأی‌گیری تصور نمی‌کرد که قطعنامه پیشنهادی از سوی امریکا تنها دو رأی مثبت داشته باشد؛ یکی خود امریکا و دیگری جمهوری دومینیکن. به این ترتیب، تحریم تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران در موعد مقرر ۱۸ اکتبر منقضی خواهد شد، اما وزیر خارجه امریکا مایک پمپئو و دیگر مقامات ارشد این کشور وعده داده‌اند که کوتاه نخواهند آمد و شکست در تصویب این قطعنامه به معنای اتمام کار نیست.

یکی از گزینه‌هایی که پمپئو قبل از این مطرح کرده بود، توسل به مفاد برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ مربوط می‌شود به «بازگشت سریع» تحریم‌ها (Snapback) که به نام مکانیزم ماشه هم خوانده می‌شود. این مکانیزم اجازه بازگشت تحریم‌های سازمان ملل را می‌دهد که بنابر برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ لغو شده بودند، مشروط بر اینکه مشخص شود ایران از تعهداتش در برجام «به نحو چشمگیری» تخطی کرده است. امریکا مدعی است که بنابر برجام ایران این تخطی را انجام داده و می‌خواهد مکانیزم ماشه را فعال کند، اما مشکل در اینجا است که رئیس‌جمهور دونالد ترامپ در مه ۲۰۱۸ از برجام خارج شد و دیگر شرکای برجام اعلام کرده‌اند، چون امریکا از برجام خارج شده دیگر یکی از طرف‌های آن محسوب نمی‌شود و نمی‌تواند این مکانیزم را فعال کند.

به نظر می‌رسد که حالا امریکا قصد دارد مکانیزم ماشه را به صورت یکجانبه به اجرا درآورد چنان که نماینده امریکا در سازمان ملل کلی کرافت در همین جلسه روز جمعه شورای امنیت وعده انجام این کار را داد. به این ترتیب، باید منتظر مشاجرات پیچیده سیاسی و حقوقی بر سر مکانیزم ماشه بود که یک طرف آن امریکا است و طرف دیگرسایر کشورهای عضو شورای امنیت و به قول ریچارد گووان، مدیر سازمان ملل در گروه بین‌المللی بحران، به زودی با وضعیتی روبه‌رو می‌شویم که می‌توانیم شورای امنیت را در این وضعیت به نام «سرزمین عجایب» بخوانیم.

هنوز نمی‌توان به طور قطع گفت که امریکا برنده یا بازنده این وضعیت خواهد بود، هرچند که رأی شورای امنیت در روز جمعه چشم‌اندازی از شکست دوباره امریکا را هم نشان داد. با این حال، به نظر می‌رسد که امریکا از ایجاد این وضعیت دو هدف را دنبال می‌کند؛ هدف نخست ساقط کردن برجام از حیز انتفاع است تا آن حد که حتی در صورت پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوری امریکا، دولت او هم نتواند کاری برای احیای برجام بکند یا دست‌کم راه دشواری برای دستیابی به این هدف در پیش رو داشته باشد. هدف دیگر بیشتر مصرف داخلی برای امریکا دارد به خصوص اینکه رقابت ترامپ با بایدن به مراحل حساس خود نزدیک می‌شود.

همچنان که سوزان دی مجیو، تحلیلگر اندیشکده کارنگی، گفته؛ قصد امریکا برای اجرای مکانیزم ماشه ایجاد ائتلافی بر سر این موضوع نیست بلکه قصدش ایجاد یک رویارویی دیپلماتیک است تا هواداران ترامپ را تا قبل از انتخابات خشنود سازد. به عبارت دیگر، ترامپ می‌خواهد با این کار از خود تصویر رهبری مبارز به هوادارانش نشان دهد که امریکا را در برابر دیگر کشورهای شورای امنیت قرار داده است.

حسی از ملی‌گرایی، نزاع و جنگ‌طلبی در این تصویرسازی هست که دست بر قضا هواداران ترامپ خواهان آن هستند و ترامپ با ایجاد جنگ دیپلماتیک قصد جلب توجه آن‌ها را دارد. به عبارت دیگر، ترامپ نتوانست در هیچ کدام از پرونده‌های سیاست خارجی از کره‌شمالی گرفته تا چین، اتحادیه اروپا، ایران، صلح خاورمیانه و امریکای جنوبی و ونزوئلا به پیروزی برسد، اما دست کم می‌تواند با تبدیل شورای امنیت به «سرزمین عجایب» و ایجاد هیاهو در آن نظر مثبت هواداران ستیزه‌جوی خود را تأمین کند و این همان کاری است که با طرح مکانیزم ماشه انجام می‌دهد.