به گزارش سرویس دفاع و امنیت مشرق، دوره جنگ سرد شاهد توسعه حجم زیادی از نفربرهای زرهی به صورت شنی دار یا چرخ دار بود که در تعداد بسیار بالایی تولید و به کشورهای مختلفی نیز صادر شد. حجم زیادی از این زره پوش ها مثل سری BTR و BMP روسی و M۱۱۳ آمریکایی همچنان در مدل های مختلف در کشورهای مختلف جهان در خط یک خدمت رزمی حضور دارند. پس از پایان جنگ سرد و وجود این حجم گسترده از تسلیحات مذکور و البته ظهور نسل جدیدی از تهدیدات، موجب شد اقدامات زیادی در خصوص ارتقاء این نفربرها انجام شود که عمدتا در بخش های مربوط به تحرک، حفاظت و قدرت آتش بوده است.

بیشتر بخوانید:

تحول بزرگ تانک‌های T-۷۲ سپاه با نصب سامانه‌های رزم شبانه و اخلالگر فروسرخ/ برادر «کرار» مجهز به موشک هدایت لیزری شد+عکس

زره پوش آبی خاکی BTR۵۰ یکی از محصولات ساخت اتحاد شوروی سابق است که در اواسط دهه ۱۹۵۰ میلادی وارد خدمت و در حجم بالایی به متحدین این کشور در آن زمان صادر شد. در زمان رژیم طاغوت نیز با توجه به برخی از روابط خاص آن زمان میان دو کشور، ایران مبادرت به سفارش تعدادی از سلاح های ساخت شوروی کرد که بی تی آر ۵۰ نیز بخشی از آنها بود. این زره پوش با توجه به داشتن قابلیت آبی خاکی و توان عبور از برخی رودخانه ها و موانع آبی گزینه مناسبی برای حمل و نقل نیروها در میدان نبرد محسوب می شد.

نفربر بی تی آر ۵۰ ساخت شوروی سابق

نفربر مکران مجهز به برجک رزمی جدید

همانطور که اشاره شد این زره پوش به علت سابقه طولانی خدمت، برای تداوم فعالیت نیازمند ارتقاء است و طی هفته های اخیر، سازمان جهاد خودکفایی نیروی زمینی سپاه اقدام به رونمایی از تعدادی دستاوردهای جدید خود کرده که در یکی از طرح های مهم و قابل توجه، یک برجک مسلح جدید را برای این زره پوش توسعه داده که می تواند کلیدی برای توسعه بسیاری از زره پوش های قدیمی موجود در کشور باشد.  قبل از پرداختن به بحث برجک باید گفت که بخش های دیگر این زره پوش نیز اورهال شده و توان بخش حرکت در آب آن، در محیط هایی با فورس ۳ است که به معنی توانایی حرکت در مقابل موج هایی تا ارتفاع ۱ متر و ۲۵ سانتی متر خواهد بود.

برجک مسلح؛ آچار فرانسه آتشین برای زره پوش های ایرانی

پیش از بحث در خصوص برجک های مسلح، باید به نکته مهم اشاره کرد. جمهوری اسلامی ایران دارای ناوگان بسیار بزرگی از انواع زره پوش های چرخ دار و شنی دار و تانک های با سابقه، خصوصا سری تی ۵۵ و تی ۶۲  است که امروزه در نقش اصلی خود به کار نیامده ولی با یک سری تغییرات ساده که در داخل کشور نیز مقدور و ممکن است، می توان آنها را در نقش های مختلفی از جمله بحث پشتیبانی آتش تجهیز کرد. برای نمونه سری بی تی آر ۵۰ و ۶۰ و نفربر های بی ام پی ۱ و ۲ از جمله این زره پوش ها هستند.

در بحث برجک های مسلح معمولا با برجکی رو به رو هستیم که به صورت ترکیبی شامل چند جزء اصلی است. یک توپ (معمولا در کالیبر های ۲۰ الی ۴۰ میلی متری)، یک قبضه تیربار ۷.۶۲ میلی متری، تعدادی موشک های ضد زره و البته سیستم اپتیکی مخصوص دید در روز و شب و البته سیستم های کشف هدف حرارتی و مسافت سنج لیزری.

برجک رزمی RCG۳۰ ساخت آفریقای جنوبی

برجک رزمی Berezhok ساخت روسیه

یک نکته بسیار مهم جدا از مسئله قدرت آتش، بحث سیستم های نظارتی اپتیکی است که روی این برجک ها نصب شده و توانایی دید و شناسایی و نظارت را به نفربرهای قدیمی در شب و روز و کلیه شرایط آب و هوایی اعطا می کند. فراموش نکنیم بسیاری از این نفربرها عملا در زمانی توسعه یافته اند که یا این سیستم ها وجود نداشته یا جزو گزینه های بسیار لوکس در دوره خود به حساب می آمدند. امروزه و با استفاده از برجک هایی مثل نمونه ساخت شده توسط نیروی زمینی سپاه به راحتی پلتفرم های قدیمی قابلیت شناسایی و درگیری با اهداف در شب و روز و کلیه شرایط جوی را پیدا می کنند.

اما به سراغ برجک نصب شده روی زره پوش "مکران" برویم. سلاح اصلی، مشخصا توپ نام آشنای ۲ آ ۴۲ است که در ابتدا به عنوان سلاح استاندارد نفربر بی ام پی ۲ وارد خدمت شده و تا به امروز نیز از جمله سلاح های پر طرفدار در بلوک شرق محسوب می شود. توپی با مکانیزم تقریبا ساده، مقاومت بالا در برابر شرایط خشن محیطی و البته قدرت آتش مناسب که طیف گسترده ای از اهداف را پوشش می دهد. برد موثر این توپ ۲ هزار و برد نهایی آن ۴ هزار متر است.

با توجه به سیستم نظارتی و کنترل آتش به همراه سیستم محاسبه بالستیک که روی این برجک نصب شده، محاسبات مربوط به حرکت گلوله به سمت هدف به سرعت انجام شده و رسیدن دقیق به بردهای بیش از ۲ هزار متر به راحتی ممکن می شود.

نمای نزدیک از نفربر مکران و برجک رزمی - در کنار تصویر تیوب موشک های ضد زره مشخص است

یکی از مسائل مهم که امروزه توجه بسیاری از نیروهای نظامی در منطقه غرب آسیا را به خود جلب کرده مقابله با خودروهای انتحاری است. توپ ۳۰ میلی متری ۲ آ ۴۲ از جمله گزینه هایی است که ضمن ترکیب شدن با سیستم کنترل آتش در بردهای بالا، می تواند این طیف از تهدیدات را نابود کند. یک نکته جالب در خصوص این توپ در برجک جدید، تغییر مکان محل قرارگیری مهمات این توپ است که در پشت برجک تعبیه شده و در صورت مورد اصابت قرار گرفتن از جلو زمان کافی به خدمه برای ترک زره پوش را می دهد. در بسیاری از طرح های قدیمی تر به دلیل نزدیک بودن منبع مهمات به لوله توپ هر نوع برخورد به سرعت منجر به انفجار و از بین رفتن نفرات درون زره پوش میشد. ۵۰۰ گلوله ۳۰ میلی متری برای این برجک در نظر گرفته شده است.

بر اساس تصاویر موجود به نظر می رسد ۲ تیر موشک ضد زره - احتمالا از سری طوفان - نیز برای این برجک در نظر گرفته شده است. موشک طوفان در حقیقت یک نمونه مشابه از موشک مشهور تاو است که چندین مدل آن در سالهای اخیر ساخته شده و خصوصا در سالهای اخیر در میدان های نبرد عراق و سوریه در حجم بسیار بالا بر علیه گروه های تروریستی مورد استفاده قرار گرفته است. این موشک ضد زره بردی در حدود ۳.۵ کیلومتر داشته و می تواند در شرایط نبرد دست برتر و بلند زره پوش مورد استفاده برای مقابله با ادوات زرهی دشمن باشد.

همچنین یک قبضه تیربار ۷.۶۲ میلی متری، احتمالا از نوع پی کا، نیز مکمل تسلیحاتی این برجک است که برای نبرد با نیروهای پیاده دشمن در فاصله نزدیک به کار خواهد آمد. ۲۰۰۰ گلوله ۷.۶۲ میلی متری برای این تیربار در نظر گرفته شده است.

اطلاعات منتشر شده در خصوص جزییات سیستم اپتیکی این زره پوش هم در جای خود بسیار جالب و قابل توجه است. در این برجک یک سیستم حرارتی با دوربین غیر سرد شونده با قدرت آشکار سازی تا برد ۴ کیلومتر، مسافت سنج لیزری با برد ۱۰ کیلومتر و سیستم کنترل آتش و سیستم دوربین روزانه با دوربین با قابلیت زوم ۳۰ برابر نصب شده است. این مجموعه توانایی بسیار بالایی برای بحث شناسایی و درگیری مناسب با اهداف در فواصل مختلف را در اختیار سرنشین های زره پوش مورد نظر قرار می دهد.

با توجه به اعلام مسئولین مربوطه، این برجک امکان نصب روی زره پوش های سری بی تی آر و بی ام پی را نیز دارد. نصب این برجک بر روی این زره پوش ها می تواند توان رزمی این نفربرها را شدیدا افزایش داده و نیروهای مسلح کشورمان را صاحب حجم قابل توجهی از خودروهای پشتبانی آتش و نفربرهایی با قدرت آتش بسیار بالا کند.