به گزارش مشرق،در یکی از جمعه‌های سرد ماه مارس روال عادی امور در خیابان بولشایا تاتارسکایا در مرکز مسکو، به هم خورده است. این خیابانی است که از پشت قدیمی‌ترین مسجد مسکو می‌گذرد.

بی بی سی نوشت: کار و زندگی بیش از دو میلیون مسلمان در اینجا جریان دارد و مسکو به یکی از بزرگترین شهرهای مسلمان‌نشین اروپا بدل شده است. مساجد معدود این شهر از پس انبوه مومنان برنمی‌آیند.

بنای تاریخی به هنگام نمازجمعه مملو شده و هزاران تن از مومنان در سرما و زیر برف نماز می‌گزارند.

صدای بوق ماشین‌ها درآمده و اهالی محل برای عبور از پیاده‌روها تقلا می‌کنند.

این منظره‌ای است که هر هفته و به هنگام گردآمدن مسلمانان برای نمازجمعه در محل هر چهار مسجد مسکو تکرار می‌شود.

مسلمانان جدید عمدتا جوانان مهاجر اهل جمهوری‌های سابق شوروی در آسیای میانه و قفقاز هستند.

فقر و ناآرامی، آنان را به جستجوی زندگی جدید در مسکو واداشته است و اکنون میلیون‌ها ازبک، تاجیک و قرقیز شغل و خانه‌ای جدید در مسکو یافته‌اند.

الغ بیگ، مهاجر جوان اهل ازبکستان می‌گوید: "ماها خیلی زیادیم. باید قدردان این باشیم که در مسکو مسجد داریم. این شهر آماده پذیرایی ناگهانی میلیون‌ها نفر از ما نبوده".

ولی دیگرانی هستند که می‌پندارند مقامات، نیازهای مسلمانان را نادیده می‌گیرند.

حسن فخرالدین‌اف، امام جماعت مسجد تاریخی مسکو می‌گوید که امکانات فعلی ابدا کافی نیستند.


او می‌گوید: "ما مدام از مقامات می‌خواهیم که اجازه بدهند مساجدی جدید بنا کنیم ولی آنها تقاضایمان را نشنیده می‌گیرند. حالا مردم ناچارند بیرون مسجد و زیر برف و باران نماز بخوانند".

مسجد قدیمی تاتار مسکو در حال تبدیل شدن به بنایی نو و بزرگتر است. اما این هم تکافوی مومنان را نمی‌کند.

مسکوآباد

نظرات اهالی مسکو درباره اثرات پذیرش مهاجران بر شهر، تا جایی که من با آنها صحبت کردم متنوع بود.

دو زن جوان که نزدیکی مسجد قدیمی قدم می‌زدند به من گفتند: "مسکو در حال رشد است و مهاجران مسلمان بیشتری هم جذب آن می‌شوند. وقتی خود روس‌ها کلیسا می‌سازند، کسی هم نباید جلوی مسجد ساختن مسلمانان را بگیرد".

اما بعضی دیگر از این که کثرت مهاجران فرهنگ و سبک زندگی روسیه را دگرگون کند، واهمه دارند.

یوری گورسکی، یکی از اعضای گروه ناسیونالیستی روسووت، که خواهان سختگیری در امور مهاجرت است، می‌گوید: "مردم به شوخی می‌گویند که مسکو دارد به مسکوآباد تبدیل می‌شود".

"شما آنقدرها چهره اسلاو در اینجا نمی‌بینید. اگر مهاجرها اسلاو بودند من مشکلی نداشتم، ولی باید جلوی این مسلمان‌ها را بگیریم".

پیشتر در روسیه حملات بیگانه‌ستیزانه بسیاری علیه مسلمانان به وقوع می‌پیوست، امری که به نحو چشمگیری کاهش یافته است. مرکز سووا که یک گروه حقوق بشری روسی است، گزارش ۷ مورد قتل و ۲۸ جراحت را در سال ۲۰۱۱ می‌دهد که این میزان، از ۵۷ کشته و ۱۹۶ زخمی سال ۲۰۰۸ پایین‌تر است.

شهر سمبوسه

با اسکان مهاجران در مسکو و به عهده گرفتن کارهایی که خود روس‌ها انجامشان نمی‌دادند، شهر بیش از آنچه تصورش کنید تغییر کرده است.

رستوران‌ها و کافه‌هایی که خوراکی حلال سرو می‌کنند اینجا و آنجای شهر بازشده‌اند، از رستوران‌های گرانی که یک وعده نهار در آنها ۲۰۰ دلار آب می‌خورد تا غذاهای ارزانی مثل سمبوسه که دست‌فروش‌های اهل آسیای مرکزی در اجاق‌های مخصوصشان درست می‌کنند.

سمبوسه حلال به یکی از پرطرفدارترین غذاهای بگیر-و-ببر در مسکو بدل شده است. اما این تنها اغذیه حلال و مساجد انباشته نیستند که از حضور اسلام در این شهر حکایت می‌کنند. تغییراتی هم در زندگی مردمان به وجود آمده است.


ظریف از تاجیکستان و یلنا همسر روس او در خانه کوچکی در شمال مسکو زندگی می‌کنند. مثل خیلی خانواده‌های دیگر هر دو شاغلند و در تلاش برای این که به خانه‌ای بزرگتر نقل مکان کنند.

ظریف مسلمانی متشرع است و یلنا هم از یک خانواده‌ مسیحی ارتدوکس است. برای ظریف چندان ساده نبود که رضایت والدین یلنا را برای این ازدواج جلب کند، اما می‌گوید حالا دیگر وضعشان عوض شده است.

او می‌گوید: "من گاهی برای مادرزن و پدرزن ارتدوکسم شمایل مسیحی می‌خرم و گاهی هم آنها برایم کتاب‌های اسلامی می‌گیرند. من حتی می‌توانم برای امور خانوادگی با آنها به کلیسا بروم. و موقعی که من روزه می‌گیرم آنها جلوی من غذا نمی‌خورند. ما در احترام و توافق متقابل به سر می‌بریم".

شمار روزافزونی از روس‌ها به اسلام می‌گروند. علی پیاچسلاف پولوسین، سیاستمدار و روحانی ارتدوکس پیشین نیز از آن جمله است.

روزگاری او در صف نخست تلاش برای تبدیل کریسمس ارتدوکس‌ها به یک تعطیل رسمی در روسیه می‌جنگید. اما حالا ۱۲ سالی می‌شود که مسلمان شده، مرکزی برای حمایت از مسلمانان را در مسکو اداره می‌کند، درس و مشاوره می‌دهد و روس‌های بیشتری را به اسلام فرامی‌خواند.

عایشه لاریسا، از کارکنان این مرکز، می‌گوید که آنها تنها ۱۰ هزار زن تازه‌مسلمان را ثبت کرده‌اند.

عایشه می‌گوید: "آنان به پشتیبانی و مشورت ما نیاز دارند. ما به آنان راه و رسم عبادت را می‌آموزیم و یا می‌کوشیم آنانی را که با خانواده‌شان مشکلی دارند یاری دهیم".

اسلام همیشه دومین مذهب روسیه بوده است، ولی هیچ وقت مثل الان در مسکو به چشم نمی‌آمده است.

این روندی است که ادامه خواهد یافت، دست کم به این دلیل که جمعیت روسیه رو به کاهش دارد.

و مهاجران اهل جمهوری‌های سابق شوروی که به طور سنتی مسلمان هستند برای جبران این کاهش جمعیت به روسیه می‌آیند. آنان با آمدن خود فرهنگ، سنن و ایمانشان را نیز به روسیه می‌آورند.