یکی از شلوغ ترین مسیرها و جاده های کشور راه تهران به مشهد است و هر ساله پذیرای جمعیت زیادی از مسافران نوروزی است. در این مسیر باید از شهرهایی مانند نیشابور، دامغان، سمنان عبور کنیم و می توانیم با دیدن آثار باستانی و مناظر طبیعی این شهرها سفر خوشی داشته باشیم.
سمنان
سمنان در فاصله ۲۲۱ كيلومتري تهران بر سر راه خراسان واقع شده است. اين شهر محل رفت و آمد اقوام مختلف بود و در كتب تاريخي نيز به كرات از آن نام برده شده است. در آغاز قرن چهارم هجري سمنان جزو قلمرو آل زيار بود. بعد از انقراض اين سلسله به تصرف آل بويه درآمد. در آن دوره شهرهاي قومس جزو منطقه ديلم به شمار مي‌آمد.
دروازه ارگ
دروازه ارگ در تقاطع خيابان آيت‌الله طالقاني و شيخ فضل‌الله نوري سمنان قرار دارد. دروازه‌ارگ در زمان سلطنت ناصرالدين شاه قاجار طي سالهاي ۱۳۰۰ تا ۱۳۰۵ ه.ق ساخته شده است. بناي اصلي‌دروازه از آجر است و بيش از هفت متر ارتفاع دارد. تاق اتاق‌ها ضربي و تاق اتاق اصلي بصورت گنبد كم خيزاست. يكي از شاهكارهاي اين بناي تاريخي، سر در جالب توجهي است كه در آن تصوير تاريخي نبرد رستم وديو سپيد به طرز خيره كننده‌اي بر روي كاشي هفت رنگ نقش شده است
حمام پهنه و گرمابه حضرت
اين حمام كه مابين مسجد جامع و امامزاده يحيي در سمنان قرار دارد، درزمان سلطنت ابوالقاسم با برخان پادشاه تيموري (در سال ۸۵۶ ه.ق) و به دستور وزير وي خواجه غياث الدين‌بهرام سمناني ساخته شده است. اين بنا در زمان مظفرالدين شاه قاجار (در سال ۱۳۱۲ ه.ق) و به دستور حاج‌ملاعلي حكيم الهي دانشمند معروف تعمير و تجديد بنا شد. ساختمان حمام مشتمل بر سه قسمت رختكن ياسر بينه، گرمخانه و خزانه است.
دامغان
دامغان در فاصله ۳۳۵ كيلومتري تهران واقع شده است. نواحي شمالي آن را كوهستان‌هاي البرز مركزي و بقيه قلمرو آن را بيابان و كوير در برگرفته است. دامغان در معرض بادهاي شديد غبار آلود شمالي است. آب و هواي آن در نواحي كوهستاني معتدل و در نواحي كويري گرم است. اكثر مورخين بناي شهر دامغان را به هوشنگ(نبيره كيومرث) نسبت داده‌اند. دامغان از شهرهاي قديمي ايران است و در دوره اسلامي مركز ولايت قومس بوده است و بنا به روايتي محل اوليه شهر صد دروازه مي‌باشد.
عمارت چشمه علی
ايالت قومس و شهر دامغان مورد توجه اولين پادشاه قاجار بود و به همين جهت، آغامحمد خان و فتحعلي شاه در چشمه علي دامغان ساختمان‌هاي زيبايي بنا كردند كه در سالهاي اخير باز پيرايي‌و مرمت شده‌اند.
عمارت چشمه علي شامل دو قسمت است؛ يكي عمارت قراول خانه كه بنايي خشتي است و معماري‌صفوي دارد و در زمان آغا محمد خان قاجار نيز مورد استفاده بود و ديگري بنايي دو طبقه و آجري است كه‌شالوده سنگي دارد و در داخل يك درياچه طبيعي قرار گرفته است. اين بنا به دوره فتحعلي شاه مربوط است.
گنبد چهل دختران
اين برج در خيابان فلاحي دامغان قرار دارد و از بناهاي دوره سلجوقي است كه در سال۴۴۶ هجري قمري به دستور ابوشجاع (موسوم با اسفارنكي بن اصفهاني) از آجر ساخته شده است. نزديك گنبد اين برج، كتيبه‌اي به خط كوفي با تزئينات زيباي آجري و قطار بندي‌هاي جالب كار شده است. بر بالاي در چوبي‌اين برج كتيبه ديگري به خط كوفي وجود دارد.
شاهرود
شاهرود تا تهران ۴۰۰ كيلومتر فاصله دارد. در قسمت شمالي آن سلسله جبال البرز و در قسمت جنوبي آن كوير نمك قرار گرفته است. رود تاش از اين شهر مي‌گذرد و به كوير منتهي مي‌شود. آب و هواي آن در نواحي كوهستاني سرد و در ساير مناطق نسبتاً معتدل است. شهرستان شاهرود قدمت چنداني ندارد و تا زمان فتحعلي شاه قاجار، دهي بصورت دو قلعه قديمي و يك مزرعه كوچك بنام شبدري بود.
آرمگاه ابن یمین فریومدی
آرامگاه ابن يمين فريومدي، شاعر معروف در روستاي فرومد شاهرود قرار دارد. اين ساختمان شش گوش است و سنگ قبر آن نيز شش ضلع كوچك دارد كه روي آن نوشته شده است:
«آرامگاه اميرفخرالدين محمد ابن يمين‌الدين متخلص به ابن يمين، شاعري بوده است دانشمند كه دوران زندگي‌را باكمال مناعت و وارستگي به پايان رسانده‌است. ديوان كامل او در جنگ سربداران از بين رفته و ديوان ديگري‌تنظيم كرده كه به جاي مانده است. تولد ۶۸۵ ه .ق، در گذشت ۷۶۹ ه .ق»
آرمگاه شیخ الحسن خرقانی
آرامگاه عارف نامي شيخ ابوالحسن خرقاني در قصبه خرقان در ۲۴كيلومتري شاهرود قرار دارد. روي قبرشيخ، يك قطعه سنگ مرمر قرار دارد كه اشعاري بر آن حك شده است. در جوار اين مقبره، مسجدي بود كه اينك محراب آن باقي مانده است. محراب مذكور گچبري‌هاي زيبا و استادانه‌اي دارد. چند دهه پيش در اطراف محراب مذكور و متناسب با آن مسجدي بنا شد.
نیشابور
شهرستان نيشابور با تهران ۷۶۸ كيلومتر فاصله دارد. نيشابور در دشت همواري واقع شده است. ارتفاعات بينالود در شمال نيشابور و ارتفاعات ديگري در جنوب غربي آن قرار دارد. آب و هواي آن در جلگه معتدل و در نواحي كوهستاني اندكي سرد است. اين شهر در سال ۳۱ ه.ق در زمان خلافت عثمان فتح شد و در دوره اسلامي يكي از چهار شهر بزرگ خراسان بود
آرامگاه حکیم خیام نیشابوری
يكي از ديدني‌ترين باغ‌هاي ايراني، باغ آرامگاه حكيم عمرخيام است. اين باغ به‌خود وي تعلق داشته است. حكيم ابوالفتح عمربن‌ابراهيم، مشهور به خيام نيشابوري، فيلسوف، رياضي دان،منجم و شاعر ايراني بين سالهاي 530 - 506 ه . ق وفات يافته است. در سال 1341 ه . ق انجمن آثار ملي درفاصله 100 متري شمال آرامگاه مزبور، بناي يادبود اين حكيم بزرگ را برافراشت. اين بنا از آهن و سنگ وبصورت گنبدي رفيع با ده پايه ساخته شده است و پايه‌هاي آن با اشكال هندسي و لوزيهاي بزرگ و كوچك به‌يكديگر متصل گرديده‌اند. بر اطراف پايه‌هاي گنبد، هرم‌هايي از سنگ‌هاي بزرگ و آب نماهايي سنگي ساخته‌اندكه داخل آن‌ها كاشي كاري شده است.
آرمگاه عطار نیشابوری
فريدالدين ابوحامدمحمدبن ابوبكر ابراهيم بن اسحاق عطار نيشابوري،شاعر و عارف نامي ايران در حدود سال 540 متولد شد و 618 ه . ق جهان را بدرود گفت. مقبره عطار نيشابوري‌در فاصله 6 كيلومتري شرق نيشابور، در نزديكي امامزاده محروق و آرامگاه خيام واقع گرديده است. بناي آرامگاه‌با نقشه هشت ضلعي و با گنبد كاشي‌كاري شده پيازي شكل طراحي و اجرا شده و چهار در ورودي دارد و ورودي‌اصلي آن از ضلع شمالي است. در نماي خارجي بنا، چهار غرفه طراحي و اجرا شده كه با كاشي‌هاي سبز و زرد وآبي تزئين شده‌اند.
۱۹:۴۷ - ۱۳۹۶/۱۱/۰۷
