به گزارش مشرق، بروز تخلف در تبلیغات نمایشگاه کتاب تهران محرز شد و برگزارکنندگان نمایشگاه به آن اذعان کردند. در روزنامه جام‌جم دو بار به این موضوع پرداختیم و هر دو بار محمدصادق علیزاده، دبیر صفحات فرهنگی با جزئیات درباره این تخلفات گزارش داد. اولین بار به تاریخ ۱۲ اردیبهشت در گزارشی با عنوان «روح سرگردان کاپیتالیسیم در نمایشگاه» که در صفحه ۱۰ منتشر شد و دومی یک روز بعد از پایان کار نمایشگاه بیست و دوم کتاب تهران به تاریخ ۱۵ اردیبهشت و در مطلبی با عنوان «هاج و گاج». مدیر «ریحان فیلم»، شرکتی که ادعا می‌شود برنده مزایده تبلیغات محیطی نمایشگاه بیست و دوم بوده، پاسخ‌های محتاطانه و کلی به سؤالات داد و مدیر انتشارات گاج که بیشترین میزان تبلیغات را در نمایشگاه داشت، از گفت‌وگو درباره این مسأله طفره رفت؛ یعنی پیگیری‌های روزنامه جام‌جم برای شنیدن پاسخ‌های ابوالفضل جوکار در این زمینه به جایی نرسید، اما گویا نهادهای نظارتی و قضایی هم در این باره اقدام موثر و مفیدی انجام نداده یا به‌رغم محرز بودن تخلف در تبلیغات نمایشگاه، تمایل رسیدگی به این مسأله در مسؤولان و متولیان امر دیده نمی‌شود!
ماجرای تخلف چه بود و ما چه نوشتیم؟
در گزارشی که دو روز مانده به پایان نمایشگاه کتاب درباره تبلیغات نوشتیم، ذکر شد که متولی تبلیغات نمایشگاه کتاب تهران، موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران است که از زیرمجموعه‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی محسوب می‌شود. این موسسه اولین آگهی مزایده «واگذاری و اجرای تبلیغات» و همچنین «غرفه‌های مواد غذایی»
سی و دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران را در ۲۷ بهمن ماه منتشر کرد و مزایده برگزار شد، اما نوشتیم که در رسانه‌ها خبری از برنده مزایده منتشر نشد و اسمی به میان نیامد، اما پیگیری‌های محمدصادق علیزاده به اسم شرکت‌های ریحان سبز منجر شد و این‌که ریحان سبز تقریباً وجود خارجی ندارد، اما قادر آشنا، مدیرعامل موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران دو شرکت «ریحان فیلم» و «ریحان سلامت» را به عنوان برنده مزایده اعلام کرد در حالی که در سایت نمایشگاه هم اسمی از آنها نیامده بود.
در نهایت پیگیری‌ها نشان داد که این دو شرکت، کاملاً به هم مرتبط هستند یا به عبارت دقیق‌تر دو اسم هستند که منافع مشترک دارند و هر دو مرتبط با شرکتی به نام «ریحان فیلم».
از این به بعد ماجرا هم جذاب است، چون شرکت ریحان فیلم به‌عنوان برنده مزایده، بیشترین فرصت تبلیغاتی را در اختیار انتشارات کتاب‌های کمک آموزشی قرار داده و همان‌طور که بیشتر شرکت‌کنندگان در نمایشگاه دیدند، این «گاج» بود که در تبلیغات محیطی نمایشگاه یکه‌تازی می‌کرد.
تخلف در نمایشگاه محرز شد
انحصار تبلیغات نمایشگاه به انتشارات گاج و برندهای اقماری آن (طاقچه، گاجینو و گاج مارکت) چیزی نبود که بتوان به سادگی آن را رد کرد. بماند که محسن جوادی، معاون فرهنگی وزارت ارشاد که ریاست نمایشگاه کتاب تهران را هم به‌عهده داشت، چندان زیر بار این موضوع نرفت، اما مهدی اسماعیلی‌راد، معاون اجرایی نمایشگاه تبانی در تبلیغات را پذیرفت و به‌وضوح اعلام کرد که متاسفانه بین گاج و شرکت مجری نمایشگاه تبادل مالی صورت گرفته.
اسماعیلی در پاسخ به جام‌جم گفته بود: «شرکت ریحان فیلم قیمت‌های تبلیغات را به گونه‌ای بالا برد که باقی ناشران آموزشی به این جمع‌بندی رسیدند که در تبلیغات شرکت نداشته باشند. از نظر ما که قیمت‌ها عامدانه بالا رفته بود تا دیگران امکان حضور در تبلیغات را نداشته باشند.»
تخلفی که فراموش شد
نزدیک یک ماه از پایان نمایشگاه کتاب تهران می‌گذرد و در این مدت هیچ خبری یا مطلبی درباره برخورد با شرکت برگزارکننده تبلیغات نمایشگاه کتاب تهران منتشر نشده است. روز گذشته، قادر آشنا، قائم‌مقام نمایشگاه کتاب تهران و مدیرعامل موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی با خبرگزاری فارس گفت‌وگوی مفصل و گویا بی‌تعارفی داشته که ضمن این گفت‌وگو به مسائل و موضوعات مرتبط به نمایشگاه پرداخته، اما حتی یک بار و به اندازه یک اشاره ساده هم درباره تخلف صورت گرفته در تبلیغات نمایشگاه و تبعات آن برای شرکت برنده مزایده صحبتی نکرده است.
دکتر آشنا در این مصاحبه از آشنایی‌اش با موضوعات نمایشگاهی آغاز کرده و به ویژگی‌های نمایشگاه
بیست و دوم رسیده و موضوعات متنوعی مانند هزینه‌های برگزاری، بدهی‌های نمایشگاه و درآمد آن را مطرح کرده؛ حتی در بخشی از صحبت‌هایش به لزوم بازنگری در آیین‌نامه تخلفات نمایشگاه اشاره کرده و یک قدم به تخلف رخ‌داده هم نزدیک شده و روند قیمت‌گذاری کمیته تبلیغات نمایشگاه را مطرح کرده، اما همچنان درباره شرکت متخلف و برخورد با آن سخنی نگفته است. در این گفت‌وگو که بر پایه شعار شفاف‌سازی به انجام رسیده، نه مصاحبه‌کننده از تخلف روی داده سؤالی پرسیده و نه دکتر آشنا در این باره حرفی زده است و تجربه نشان می‌دهد زمانی که مسؤولان و متولیان درباره موضوع مشخصی سکوت می‌کنند یا حرف خاصی نمی‌زنند یعنی اقدامی صورت نگرفته و دستاوردی نداشته‌اند وگرنه کدام مدیری در اعلام دستاوردها و شرح عملکردهایش کوتاهی می‌کند؟!
در انتظار پاسخ مسؤولان
فرض کنید که بر فرض محال، اقداماتی برای برخورد با تخلف شرکت برگزارکننده تبلیغات محیطی نمایشگاه کتاب تهران صورت گرفته باشد و قادر آشنا در این باره اطلاعی نداشته باشد، در این صورت حتماً مهدی اسماعیلی‌راد، معاون اجرایی نمایشگاه در جریان موضوع قرار دارد و می‌تواند درباره روند بررسی به این تخلف اطلاعات موثقی در اختیار رسانه‌ها قرار دهد، اما تلاش‌های ما برای گفت‌وگو با او به نتیجه نرسید.
به این ترتیب اگر احتمالاً اقدام یا برخوردی با ریحان فیلم به‌عنوان متخلف صورت گرفته باشد و مثلاً جریمه یا تنبیهی اتفاق افتاده باشد، عبرت سایرین مد نظر نبوده و در سکوت برگزار شده، اما باید امیدوار بود که چنین نباشد و مهم‌تر این‌که شرکت متخلف از زیر سبیل برگزارکنندگان نمایشگاه به سلامت عبور نکند.
*جام جم
