می‌گویند فرانسه مهد دموکراسی و آزادی اعتراضات مردمی است، اما دستکم در هفته‌های اخیر برخورد دولت فرانسه با اعتراضات نسبتی با این شعار نداشته است.

آنطور که آمارهای رسمی می‌گوید تنها تا هفته یازدهم این اعتراضات، یعنی تا دو هفته پیش، دستکم ۱۷۰۰ نفر بر اثر اقدامات خشونت‌بار نیروهای پلیس زخمی و یازده نفر هم کشته شده‌اند. البته پلیس مدعی است کشته‌ها مربوط به حوادث جاده‌ای ناشی از بستن راه‌هاست و پلیس کسی را نکشته است.

در این میان، آمار افرادی که از ناحیه گردن به بالا هدف قرار گرفته‌اند آنقدر زیاد است که این برداشت را به ذهن می‌آورد که گویا نیروهای پلیس فرانسه عمداً اسلحه‌های خود را به سمت بالاتنه معترضان هدف گرفته و گلوله‌های پلاستیکی و انفجاری خود را به سمت آن‌ها شلیک کرده‌اند؛ رفتاری که موجب شده تاکنون نزدیک به ۲۰ نفر از معترضین یک چشم خود را از دست دهند.

معروفترین نمونه افرادی که چشم خود را بر اثر شلیک مستقیم پلیس فرانسه از دست داد، «ژروم رودریگز» از اعضای برجسته جنبش اعتراضی فرانسوی‌هاست. او ماه گذشته در حالی که داشت از برخورد خشونت‌بار پلیس با مردم فرانسه فیلم می‌گرفت، مستقیماً از ناحیه چشم راست هدف گلوله قرار گرفت.

معترض یک چشم، نماد تازه اعتراضات

هرچند او نفر نخستی نبود که در جریان اعتراضات با چنین سرنوشتی روبرو می‌شد، اما سرشناس بودن وی موجب شد تا مسئله شلیک مستقیم به سمت معترضان مورد توجه رسانه‌ها و معترضان فرانسوی قرار گیرد.

از زمان وقوع این حادثه، تصویر رودریگز به نماد تازه جنبش اعتراضی مردم فرانسه بدل شده و بسیاری از شرکت‌کنندگان در تظاهرات‌های هفتگی برای نشان دادن همبستگی خود با مجروحان و اعلام اعتراض خود به خشونت کم‌سابقه پلیس فرانسه، یک چشم خود را می‌پوشانند.

با این وجود، اعتراضات مردم فرانسه برای ممنوع شدن استفاده از سلاح‌های موسوم به «کمتر آسیب‌زا» راه به جایی نبرده و دادستانی فرانسه استفاده از این تسلیحات را مجاز خوانده است.

مشت‌های تایسون

این تسلیحات که گلوله‌های پلاستیکی به ابعاد یک توپ پینگ‌پنگ شلیک می‌کنند، برای مقابله با اعتراضات مردمی و درگیری‌های شهری طراحی شده‌اند. این تسلیحات همچنین قادرند نارنجک دودزا و مخزن‌های گاز اشک‌آور نیز به سمت معترضان شلیک کنند. «پیر ریچرت» طراح این اسلحه‌ها ضربه گلوله‌های شلیک‌شده از این اسلحه‌ها را به «مشت‌های مایک تایسون» بوکسور سنگین‌وزن آمریکایی تشبیه کرده است.

بر اساس آمار رسمی پلیس، برای سرکوب موج اخیر اعتراضات در فرانسه تاکنون دستکم ۹۲۰۰ مرتبه از این تسلیحات استفاده شده است.

البته این اولین بار نیست که پلیس فرانسه از این سلاح‌ها استفاده می‌کند. در سال ۲۰۰۵ در جریان ناآرامی‌های حومه پاریس هم از همین اسلحه‌ها استفاده شد. سال ۲۰۱۰ معترضی به نام «مصطفی زیانی» به دلیل اصابت گلوله شلیک‌شده از این تسلیحات جان خود را از دست داد.

مستقیماً به سمت صورت

استفاده از این تسلیحات در فرانسه در حالی ادامه دارد که گروه‌های حامی حقوق بشر، مراکز امدادی و محققین بارها هشدار داده‌اند که گلوله‌های شلیک‌شده از این سلاح‌ها می‌تواند به تحمیل جراحات غیرقابل جبران یا حتی مرگ فرد منجر شوند. سال ۲۰۰۶ سه محقق فرانسوی مقاله‌ای در پایگاه «الزویر» منتشر کردند که نشان می‌داد هرچند ادعا شده که این تسلیحات «کمتر آسیب‌زا» هستند، اما در حقیقت گلوله‌های شلیک‌شده از آن‌ها می‌تواند لختگی‌هایی در بدن فرد آسیب‌دیده ایجاد کند که ممکن است به مرگ او منجر شوند.

علاوه بر این، همانطور که اعتراضات هفته‌های اخیر نشان داده، برخورد گلوله‌های این تسلیحات با چشم، تقریباً به صورت قطعی به تخلیه چشم فرد منجر می‌شود.

«استفن دلم» از شهروندان فرانسوی معترض به استفاده از این تسلیحات، در این مورد در توئیتر نوشته است: «بر خلاف آنچه که به صورت رسمی ادعا می‌شوند، من شاهد بوده‌ام که از این تسلیحات نه برای دفاع، بلکه به صورت تهاجمی استفاده شده است. همواره آن را به سمت صورت نشانه می‌روند، در حالی که این کار ممنوع است.»