کد خبر 930645
تاریخ انتشار: ۲ بهمن ۱۳۹۷ - ۱۰:۲۵
چه دورانی کباب جای آبگوشت را گرفت / ۸ آبگوشت ایرانی را بشناسید

آنچه این نوع آبگوشت را لذیذ و منحصر به فرد می‌کند اضافه کردن کشک سابیده شده پس از پختن آن است. این نوع آبگوشت به همراه نعناع داغ و گل زرده سرو می‌شود و نوشیندنی همراه آن نیز شربت زعفران است. چغندر قند و لبو همزمان با این نوع آبگوشت نیز پخته می‌شود.

به گزارش مشرق، در فرهنگ معین آبگوشت اینگونه تعریف شده است: از غذاهای اصیل ایرانی است. خوراکی رقیق که از پختن گوشت و پیاز و سیب زمینی و حبوبات درست می‌شود که در دو مرحله می خورند اول آب آن را با تکه‌های نان مخلوط نموده، می‌خورند (ترید) و بقیه مواد را کاملاً کوبیده با نان و چاشنی مانند ترشی و سبزی خوردن میل می‌کنند (گوشت کوبیده).

در این رابطه محسن کریمی - دانشجوی دکتری باستان شناسی و معاون میراث فرهنگی استان مرکزی نوشت: قدیمی‌ترین سندی که در آن به آبگوشت اشاره شده، دیوان اطعمه نوشته مولانا جمال‌الدین ابواسحاق حلاج اطعمه شیرازی از شاعران و نویسندگان طنزپرداز و نقیضه‌سرای سده نهم هجری است. او در دیوان خود درباره وصف غذاهای ایرانی مطالبی آورده است و درباره آبگوشت این اشعار را بیان می‌کند: «گر آبگوشت که من پخته‌ام، به خسته دهند خورد به روز سیم، پاچه، چون شکر، رنجور» و در جایی دیگر می‌گوید: چو آبگوشت به دوش افکند سجاده نان به گردنش کنم از دانه نخود، تسبیح.

بیشتر بخوانید:

برخی تاریخچه آبگوشت را منسوب به شیوه کوچ نشینی و دامپروری قدیم ایرانیان می‌دانند. اما بسیاری نیز معتقدند آبگوشت بعد از یکجانشینی بشر، ساخت ظروف سفالی و سنگی و البته ساخت کهن شهرها رواج پیدا کرده است. چنانکه همگان آگاه هستند آبگوشت خوراکی اصیل، لذیذ و البته با خاصیت است که متاسفانه این روزها نه تنها در بین سفره‌های ما بلکه به عنوان یک غذای اصیل ایرانی جایگاه کوچکی دارد که معمولاً اکثر افراد برای معرفی غذاهای ایرانی کباب را انتخاب می‌کنند.

همچنین سامی زبیده به عنوان انسان‌شناسی که در مقوله خوراک و فرهنگ مطالعاتی دارد آبگوشت را از غذاهای منحصر به فرد ایرانی می‌داند که ترکیبی بی‌نظیر از گوشت و حبوبات، لیمو و چاشنی‌های دیگر است که با ترید کردن در آن خورده می‌شود و مابقی مصالح آن را به صورت خمیری کوفته مانند در می‌آورند.

ژان شاردن جهانگردی فرانسوی است که اواخر دوره صفوی از ایران بازدید کرده و غذایی شبیه آبگوشت امروزی را غذای قالب ایرانیان توصیف کرده است. او درباره این خوراک چنین می‌گوید: «غذای عمومی ایرانیان غذایی است از گوشت، سبزی و نخود پخته شده است که آن را قبل از پلو سرسفره می‌آورده‌اند». این جملات علاوه بر شاردن، یاکوب پولاک پزشک و جهانگردی که در دوره قاجار از ایران بازدید کرده، طعم آبگوشت ایرانی را چشیده است: گوشت را در آب می‌پزند و نخود در آن می‌ریزند؛ به آن نخودآب یا آبگوشت می‌گویند. آن را با قسمتی از گوشت سرسفره می‌آورند.

از معروف ترین انواع آبگوشت می توان به آبگوشت ساده، آبگوشت بزباش، آبگوشت میوه، آبگوشت لیمو، آبگوشت برنج، آبگوشت قوره و آبگوشت بامیه اشاره کرد. این غذاهای سنتی ایرانی است به ویژه در استان مرکزی از دیرباز مورد پخت و تناول قرار گرفته و در شهر اراک و اطراف آن با نام دگوله شناخته می‌شده است. اگر چه انواع گوناگونی از این غذا پخته می‌شود اما آبگوشت دو (دوغ) دار آن در سنجان اراک شهرت فراوانی دارد.

این نوع آبگوشت با آبگوشت معمول متفاوت است به طوری که کشک سابیده و چغندر از ضروری ترین مواد اولیه پخت آن محسوب می‌شود. آبگوشت دودار سنجان غذایی است لذیذ که عمدتاً از گوشت گوسفند و نخود پخته می‌شود. اما آنچه این نوع آبگوشت را لذیذ و منحصر به فرد می‌کند اضافه کردن کشک سابیده شده پس از پختن آن است. این نوع آبگوشت به همراه نعناع داغ و گل زرده سرو می‌شود و نوشیندنی همراه آن نیز شربت زعفران است. چغندر قند و لبو همزمان با این نوع آبگوشت نیز پخته می‌شود و همزمان با سرو نخود کوبیه و گوشت خورده می‌شود.

آبگوشت در ادبیات و فرهنگ مردم

در ادبیات مردم، از دیزی و آبگوشت بیشتر از دیگر غذاهای ایرانی می‌توان اسمی پیدا کرد. ضرب‌المثل‌هایی مثل: در دیزی باز است، حیای گربه کجاست (حد خود را نگه داشتن)، آب دیزی را زیاد کردن (چیزی بر ماحضر افزودن)، پسرخاله دسته دیزی کسی شدن (خود را به کسی چسباندن) دیزی از کار در آمدن (مجرب و ماهر بودن) دیزی پشت سر کسی شکستن (آرزوی بازنگشتن کسی را داشتن) و… این‌ها نشانه‌هایی بر همه گیر بودن و نفوذ این غذا در میان ایرانیان است. چراکه در شرایط تاریخی که کتاب و دست نوشته به راحتی از بین می‌رفته، یکی از بهترین منابع برای پژوهش درباره زندگی روزمره مردم، همین فرهنگ ضرب‌المثل‌ها است.

منبع: تسنیم

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha

نظرات

  • انتشار یافته: 5
  • در انتظار بررسی: 0
  • غیر قابل انتشار: 0
  • IR ۱۱:۵۷ - ۱۳۹۷/۱۱/۰۲
    24 0
    با این وضع گوشت ، گزارش مربوط به ویلاهای لواسان و ولنجک نشین ها و ساکنین الهیه تهران است است و عمومی نیست
  • مهماندار هواپیما IR ۱۲:۰۱ - ۱۳۹۷/۱۱/۰۲
    12 0
    ابگوشت ترکان را هم اضافه کنید
  • IR ۱۲:۴۱ - ۱۳۹۷/۱۱/۰۲
    6 0
    مطلبی از یک پزشک خواندم که کاملترین غذا که در ان سه بخش عمده پروتئین و هیدراتهای کربن و چربی موجوده آبگوشته که گوشت و سیب زمینی و نخود یا لپه جزو ارکانش هست بشرط اینکه گوشت گوسفندی باشد
  • DE ۱۲:۵۰ - ۱۳۹۷/۱۱/۰۲
    7 0
    اگه یک دیک بزرگ داشتم آبگوشتی میپختم که یک لشکررا سیر کند ولی حیف که پیاز و نخود لوبیا و گوشت ندارم البته نمک و فلفل و زردچوبه و زعفران هم میتونم از همسایه غرض کنم ولی اونها ماهاست اسباب کشی کردند رفتند.پس فعلا همین یک تکه نون خشک رو آب میزنم میخورم تا بعد.
  • IR ۱۳:۳۰ - ۱۳۹۷/۱۱/۰۲
    6 0
    شما در باره ابگوشت هرچی می خواهی بگویی باید اول از : اکبر ترکان (فوق تخصص) ابگوشت بزباش و دیزی کسب تکلیف بکنید .

این مطالب را از دست ندهید....

فیلم برگزیده

برگزیده ورزشی

برگزیده عکس