به گزارش مشرق، یکی از اتفاق‌های خوب حوزه کتاب در سال‌های اخیر برگزاری طرح‌های تخفیف فصلی کتاب بود؛ طرح‌هایی که معمولا 3بار در سال برگزار می‌شد؛ طرح پاییزه همزمان با هفته کتاب، عیدانه کتاب در روزهای آخر اسفند و روزهای نخست فروردین و طرح تابستانه کتاب اغلب در تیرماه. مخاطبان کتاب می‌توانند به کتابفروشی‌ها بروند و براساس شماره ملی از یارانه‌ای که به هر نفر اختصاص پیدا کرده استفاده و کتاب‌هایشان را با تخفیف خریداری کنند.
در این میان طرح پاییزه کتاب از بقیه طرح‌ها جدی‌تر بود؛ چراکه همزمان با هفته کتاب برگزار می‌شد و مخاطبان بیشتر از آن استقبال می‌کردند. در عین حال روز آخر هفته کتاب که روز کتابگردی است در سال‌های اخیر تبدیل به آیین ویژه‌ای شده است. کتاب‌بازها خودشان را موظف می‌دانند که در آن روز به کتابفروشی‌های محبوبشان سر بزنند و کتاب خریداری کنند. در 3،2 سال گذشته تخفیف ویژه روز کتابگردی سبب شد که استقبال از این روز بیشتر شود و کتابفروشی‌های کوچک و بزرگ از صبح تا دیروقت شب آکنده از مخاطبانی باشند که برای خریداری کتاب آمده‌اند.
اما ظاهرا تأمین بودجه طرح‌های فصلی با مشکلاتی مواجه شد. امسال طرح تابستانه کتاب بسیار مختصرتر از دوره‌های گذشته برگزار شد. نه‌تنها زمانش به یک هفته رسیده بود، بلکه همزمان با تعطیلات عید قربان در روزهایی برگزار شد که بیشتر مردم به سفرهای تابستانی رفته بودند. در عین حال بودجه اختصاص یافته به طرح هم کاهش پیدا کرده بود و کتابفروشی‌ها یارانه‌هایشان را زود تمام کردند. مدیر خانه کتاب هم پیش از برگزاری طرح تابستانه و هم پس از برگزاری طرح از احتمال برگزار نشدن طرح پاییزه گفته بود. چندبار گفته بود که ممکن است طرح تابستانه آخرین دوره از طرح‌های فصلی باشد و دیگر برگزار نشود.
10روز بیشتر تا هفته کتاب نمانده است و هنوز خبری از برگزاری طرح پاییزه کتاب نیست. سراغ کتابفروشی‌ها می‌رویم تا نظرشان را درباره طرح‌های فصلی کتاب جویا شویم. رضا سهیلی، مدیر کتابفروشی انتشارات هاشمی در میدان ولیعصر می‌گوید: « طرح تابستانه گذشته خیلی فرق داشت. در زمانی که قرار بود برگزار نشد و خیلی دیرتر برگزار شد. زمانش در تهران خیلی کم بود. بودجه طرح هم خیلی کم بود و عملا طرح چندان راضی‌کننده نبود. اما طرح‌های قبلی پیش از این طرح‌های خوبی بودند و دست‌کم 30 درصد فروش کتابفروشی بیشتر می‌شد.» در عین حال سهیلی می‌گوید که «هنوز طرح تابستانه تسویه نشده است و خبری از برگزاری طرح پاییزه کتاب نیست.»
رامین شعبان‌پور، مدیر کتابفروشی نشر افق در خیابان انقلاب می‌گوید: «معمولا در تابستان چندان فروش قابل توجه نیست اما طرح تابستانه امسال کمتر از همیشه بود. منتها پاییزه و عیدانه فروش کتاب بسیار بیشتر است. برای مردم هم جاافتاده و ما برای فروش آبان همیشه منتظر آخر آبان می‌مانیم. معمولاً در این ایام روزانه 30تا 40درصد فروشمان بیشتر می‌شود. اما امسال خبری از طرح پاییزه نیست. فراخوانی هم برای ثبت‌نام انجام نشده چون طرح تابستانه را هنوز تسویه نکرده‌اند.»
محمدعلی جعفریه، مدیر انتشارات و کتابفروشی ثالث در خیابان کریمخان می‌گوید: «طرح تابستانه تسویه نشده اما فکر می‌کنم که طرح پاییزه برگزار شود. امیدوارم قبل از برگزاری طرح پاییزه، طرح تابستانه را تسویه کنند. به هر حال این طرح‌ها تأثیر قابل توجهی بر فروش کتاب دارند. در روزهای برگزاری طرح حداقل 20درصد فروش کتابفروشی ما بیشتر می‌شود.»
سراغ نیکنام حسینی‌پور، مدیر خانه کتاب می‌رویم تا هم مشکلات کتابفروشان درباره طرح تابستانه را با او مطرح کنیم و هم از طرح پاییزه کتاب بپرسیم. مدیر خانه کتاب در کمال ناباوری ما می‌گوید که «طرح پاییزه برگزار می‌شود. مدت زمان طرح هم بیشتر از طرح تابستانه شده است. طرح پاییزه کتاب امسال از 24آبان که آغاز هفته کتاب است تا 4آذر روز میلاد پیامبر اکرم(ص) برگزار می‌شود. امیدواریم تا پیش از برگزاری طرح پاییزه، طرح تابستانه را تسویه‌حساب کنیم.» کمبود بودجه یکی از دلایل کم‌رونقی طرح تابستانه بود اما مدیر خانه کتاب می‌گوید که «بودجه طرح را به اندازه طرح پاییزه سال گذشته کرده‌ایم که محدودیت‌های طرح تابستانه برطرف شود. سقف خرید مخاطبان به اندازه دوره گذشته است و هر مخاطب می‌تواند با ارائه کد ملی خود تا سقف 100هزار تومان کتاب خریداری کند و از تخفیف بهره‌مند شود.»
حسینی‌پور درباره تخفیف ویژه روز کتابگردی نیز می‌گوید: «پیگیریم تا تخفیف ویژه روز کتابگردی را نیز برگردانیم و مخاطبان مثل سال‌های گذشته از تخفیف بیشتری بهره‌مند شوند.» ایده دیگری که در طرح تابستانه کتاب 97برگزار شد، حمایت از کتاب‌های تألیفی ایرانی بود. اغلب وقتی پرفروش‌های طرح‌های فصلی اعلام می‌شد کتاب‌های خارجی با فاصله بسیار از کتاب‌های ایرانی در صدر بودند. در طرح تابستانه گذشته کتاب‌های تألیفی ایرانی از 10 درصد تخفیف بیشتر برخوردار شدند. مدیر خانه کتاب می‌گوید: «حمایت از آثار تألیفی ایرانی در دستور کار ماست و آثار ایرانی از تخفیف بیشتری نسبت به کتاب‌های خارجی برخوردار می‌شوند.» پس با این حساب کتاب‌بازها باید منتظر باشند تا هفته کتاب آغاز شودتا بتوانند در ضیافت طرح پاییزه کتابفروشی‌ها شرکت کنند.
*همشهری
