گروه فرهنگ و هنر مشرق - آنچه در ادامه می خوانید، معرفی سه کتاب شاخص با موضوع امام رضا علیه السلام است.

اقیانوس مشرق

نویسنده: مجید پورولی‌کلشتری
 انتشارات: عصر داستان

«اقیانوس مشرق»، نوشته مجید پورولی‌کلشتری، داستان سرگشتگی عمران و وصالش به ولایت علی‌بن‌موسی‌الرضا(ع) است. شخصیت اصلی داستان جوانی که به‌دنبال چشمه آب حیات است، در بیایانی گرفتار می‌آید و به عنایت امام رضا(ع) از بیابان نجات پیدا کرده و با پیرمردی از شیعیان امام آشنا می‌شود. در مسیری با پیرمرد همراه می‌شود و با او و دیگران درباره امام رضا(ع) و مساله امامت گفت‌وگو می‌کند. ماجراها و حادثه‌هایی که در رمان اتفاق می‌افتد، گفت‌وگوها را زیبا کرده و آنها را از حالت تصنعی خارج کرده است. این رمان بر پایه کتب حدیثی معتبری چون کافی، ارشاد و... نوشته شده است. جوایزی که این اثر مفتخر به دریافت آن شده است: کتاب سال پژوهش‌های دینی در سال 1392 و همچنین کتاب سال رضوی در شاخه رمان در همان سال است. عمران زیر تیغ آفتاب چونان ماری که زخم خورده باشد، افتاده بر خاک تفتیده کویر با جامه‌ای دریده و مندرس، غلتان و خیزان خود را پیش می‌برد. دهانش به دهان ماهی از دریا دورمانده‌ای می‌ماند که پی آبی که نیست، مدام بازوبسته می‌شود و درنهایت بی‌صدایی آب می‌طلبد. دست‌های استخوانی و رنجورش را پیشتر از تن خسته‌اش بر خاک می‌گذارد و خود را پیش می‌برد و رمل برهوت را می‌شکافد. رد خشکیده‌ای از خون بر بازویش پیداست، نفس‌هایش کشدار و خشدار، نوبت‌به‌نوبت از دهان خشکیده‌اش بیرون می‌آید. لب‌های ترک‌خورده و ورم‌کرده‌اش از بی‌آبی سپید شده است. به‌یک‌باره سایه‌ای بر سرش می‌افتد... .

ولادت
نویسنده: سعید تشکری
انتشارات: نیستان

«ولادت»، نخستین کتاب از مجموعه‌آثاری است که سعید تشکری، نویسنده و نمایشنامه‌نویس صاحب‌سبک خراسانی قصد تالیف آن را داشته و دارد و موضوع آن به هجرت امام رضا(ع) و حضرت معصومه(س) از مدینه به مرو، پذیرش ولایتعهدی و شهادت ایشان می‌پردازد، با این تفاوت که تشکری در این اثر به‌دنبال روایت صرف چندین‌باره داستان زندگی و هجرت امام رضا(ع) که به تعبیر خود به‌دنبال بازنمایش تاثیر حضور معنوی این دو معصوم در زندگی و منش ایرانیان است، نیست.  داستان ولادت از یافت‌شدن فرزندان دو شبان خراسانی، یکی کاتب و دیگری صحاف در ویرانه‌های شوش دانیال پس از دیدار با مولای خود امام موسی‌کاظم(ع) و در پی کشتاری که عباسیان برای تاراج پارسیان انجام داده‌اند، آغاز می‌شود. این دو شبان تصمیم می‌گیرند فرزندان‌شان را از بدو طفولیت در وصیتی مکتوب به‌نام هم بخوانند. لیلا و هاتف اکنون پس از گذشت سال‌ها و مرگ این کاتب و صحاف می‌خواهند با هم ازدواج کنند، اما پرسش ساده آنها از خودشان این است: ما که هستیم؟ و چرا فرزند مولای پدران‌مان، ولیعهد تازه عباسیان است؟  لیلا و هاتف برای یافتن پاسخ خود و ازدواج با یکدیگر به مدینه می‌روند تا حقیقت امام هشتم شیعیان را بیابند و زندگی خود را آغاز کنند. رسیدن آنان به مدینه مصادف است با هجرت اجباری حضرت امام رضا(ع) و حضرت معصومه(س) به مرو. اکنون هاتف و لیلا، یکی در پی امام هشتم به سفر می‌رود و دیگری با حضرت معصومه(س) همراه می‌شود. هاتف و لیلا درمی‌یابند که ولادتی تازه برای پارسیان رقم خواهد خورد و آن آغاز تابناک سلسله‌ای نیکوست که در آینده به‌بار خواهد نشست.  نکته قابل‌توجه در این رمان، نمایشی است که تشکری در آن از پذیرش امام و اندیشه و منش او در میان ایرانیان هم‌عصر وی به‌نمایش می‌گذارد.

دخیل عشق
نویسنده: مریم بصیری
انتشارات: عصر داستان

مولف در «دخیل عشق»، داستانش را با سرگذشت جانبازی به‌نام رضا پیش می‌برد که پاها و یک‌دست خود را در جبهه از دست داده است. جانبازشدن رضا باعث اختلاف بین پدر و مادر او می‌شود. پدر آنها را ترک می‌کند و بعد از گذشت ۱۰ سال از پایان جنگ رضا به‌دلیل فوت مادر به آسایشگاه منتقل می‌شود. داستان از یک آسایشگاه جانبازان جنگی آغاز می‌شود و خواننده وارد حال و هوای رزمندگان و عوالمی که آنها این‌روزها در آن سیر می‌کنند، می‌شود.  صبوره، دختری که زندگی و جوانی خود را وقف خدمت به جانبازان کرده، نذری دارد که با یک جانباز ازدواج کند، او شخصیت محوری و اصلی این داستان است که آرام‌آرام مخاطب با وی ارتباط برقرار می‌کند و در فراز و فرودهای داستان پابه‌پای او پیش می‌رود.  ادبیات دخیل عشق روان، خوش‌خوان و ساده است و نویسنده در طول داستان پرحرفی و روده‌درازی نمی‌کند و این مساله موجب می‌شود تا خواننده نسبت به متن، حس مثبتی داشته باشد و به‌سادگی از قید مطالعه آن رها نشود. مخاطب در طول داستان پیوسته با ذهنیات صبوره همراه است و راه‌های ابراز علاقه صبوره به رضا را می‌جوید که چطور علاقه خود را به رضا اعلام می‌کند.  در این رمان خواننده با این مساله روبه‌رو می‌شود که اگر فرد با یقین، خواست خود را از درگاه خداوند مسالت کند به نتیجه می‌رسد و این نکته در تار و پود داستان تنیده‌شده و مخاطب در پایان متوجه خواهد شد که پیام‌هایی در دل داستان نهفته بوده و این نشان از توانمندی نویسنده دارد.

*روزنامه فرهیختگان