نويسنده وبلاگ "گلدختر" در جديدترين مطلب وبلاگ خود نوشت: پشت سيستم هستم که پيامک مادرم مي رسد: ترجمه انگليسي راه هاي ديدن چيست؟ اسم کتابي از جان برگر هست.
فوري توي گوگل سرچ مي کنم و مي رسم به اين مقاله. جواب مي دهم: Way of seein
«جان برگر در «راه‌هاي ديدن» (Way of Seeing) مي‌گويد: مردان به زنان مي‌نگرند و زنان به خود نگاه مي‌کنند که مورد تماشا قرار گرفته‌اند. اين روزها، ديگر براي دوربين‌ها آسان نيست که زنان را فقط به صورت ابزاري جنسي به نمايش بگذارند زيرا زنان کارگردان و بازيگر، از نقش‌هاي خود براي عرضه‌ي هوش و قدرت آرماني‌شان بهره مي‌گيرند. زنان آمريکايي تلاش فراواني کرده‌اند تا دنيايي از آن خود بسازند، دنيايي که در آن اصل نگاه مردانه نمي‌تواند از وجود آنها، هويت جنسي‌شان را به نمايش بگذارد بلکه مجبور خواهد بود آنها را زناني بااستعداد و باهوش به تصوير بکشد.»
مقاله از اصل نگاه مردانه -gaze- مي گويد. «اصل نگاه مردانه در رسانه‌هاي آمريکايي از بازشناسي زنان به دليل استعدادشان در ايفاي نقش جلوگيري مي‌کند. شيوه‌ي پوشش زنان، تصويري از آنان ارائه مي‌کند که رکن اصلي آن جنسي بودن است نه شخصيت. در تابلوهاي تبليغاتي، مجلات و حتي تلويزيون که زنان مسووليت‌هايي را به عهده دارند، واقعيت اين است که زيبايي و جنسي‌بودن‌شان را فرياد مي‌کنند. اصل نگاه مردانه، زنان را نمادهايي جنسي مي‌انگارد و از شناخت آنان به دليل موفقيت‌ها و استعدادشان سرباز مي‌زند.»
اين مقاله مي گويد که نگاه خيره مردانه سال ها حاکم بر تبليغات و سينماي هاليوودي بوده و تنها اخيرا با روي آوردن بيشتر زنان به کارگرداني توانسته اند از شدت اين نگاه بکاهند و جايش را به وقاري زناني بدهند.
«در دهه‌ي گذشته فيلم‌هاي متعددي ساخته شدند که توانايي زنان را به گونه‌اي تمام و کمال به نمايش ‌گذاشتند و ديدن زنان در نقش‌هاي اصلي صنعت سينماي آمريکا، به جاي نقش‌هاي ضعيف و کم‌رنگ‌تر از مردان و نمادهاي جنسي، به تدريج به امري طبيعي و معمول تبديل مي‌شود. زنان هنرپيشه‌ي اين گونه فيلم‌ها ثابت مي‌کنند که زن مي‌تواند چيزي بيش از يک موجود زيبا و شهوت‌انگيز باشد.»
خوشم مي آيد از غربي ها که اگر روزگاري چيزي که اسمش را نگاه خيره مردانه مي گذارند بر رسانه شان حاکم بوده تبعاتش را هم قبول مي کردند. زنان در صحنه جنسيت خودشان را ابراز مي کردند و طبيعتا وقتي هم که تنها جنسيتشان ديده مي شد خوشحال بودند که به هدفشان رسيدند. وقتي هم که خسته شدند و ديدند کسي براي هوش و استعداد زنانه تره اي خرد نمي کند تغيير روش دادند و حاضرند رنج (!) ديده نشدن را به جان بخرند!
حالا خيابان هاي مملکت ما را نگاه کنيد. به بهانه زيبايي و آراستگي انواع پوشش ها و آرايش هاي تحريک کننده جنسي را عرضه مي کنند آن وقت اگر هم پسري نگاه چپ بهشان داشته باشند مي گويند: واه واه! چقدر پسرا بي جنبه شدن!
خب عزيز من... اين هيبتي که تو به هم زده اي براي خيره کردن مردان است ديگر؛ نه يک زندگي مسالمت آميز رفاقتي! چه کسي باورش مي شود اين لباس تنگ و نازکي که تصور رنگ و مدل لايه هاي زيرينش را هم آسان کرده فقط از شدت گرما پوشيده اي! والا ما هم آدميم و با پوشيدن لباس تنگ بيشتر گرممان مي شود!
اين جلوه اي که تو مي کني در کوي و برزن براي جذب حداکثري مردان است. اينقدر ظالم نباش!
هر جا خودت را عرضه کردي، خريدارت هم همانجاست... گيرم که خيابان باشد و بهاي معامله، بوق ماشين و متلک!