به گزارش گروه خواندنی های مشرق به نقل از ايسنا، سايت گاردين، در روزهاي پاياني 2011، به شرح مهمترين خبرهاي علمي اين سال كه در نوع خود بسيار جنجال‌برانگيز هستند، پرداخته است.
گرافين ماده اصلي قرن 21
گرافين نامِ يکي از آلوتروپ‌هايِ کربن بوده كه براي ساخت همه چيز از صفحه نمايش لمسي گرفته تا پلاستيك ارزان و كارآمد مورد استفاده قرار مي‌گيرد. در سال 2010 كنستانتين نووسلوف و آندره گيم، دانشمندان دانشگاه منچستر موفق به كسب جايزه نوبل فيزيك براي ساخت اين ماده دو بعدي شدند. طبق تحقيقات دانشمندان، گرافين سخت‌ترين ماده كشف شده بوده كه 200 برابر سخت تر از فولاد سازه است.
ترديد در نظريه نسبيت انيشتين و جنجال در دنياي علم
با وجود اين كه آلبرت انيشتين در حدود يك قرن پيش ثابت كرد كه سرعت هيچ جسمي از نور فراتر نخواهد رفت، دانشمندان امسال متوجه يك ناهنجاري در اين قانون شدند. در ماه سپتامبر، دانشمندان مركز سرن در ژنو يك پرتو نوترينو را به آزمايشگاه گران ساسو در ايتاليا فرستادند كه در ميان بهت اين محققان، اين ذرات با سرعت بيشتري از نور، در حد 60 ميلياردم ثانيه سفر كردند. آزمايش دوم اين ذرات نيز گوياي جواب مشابه بود.
تاريخ حضور انسان مدرن در اروپا 5000 هزار سال به عقب كشيده شد
استخوانها و دندانهاي كشف شده در انگليس و ايتاليا، تاريخ حضور انسان مدرن را در اروپا تا 5000 سال به عقب كشيدند. به نوشته مجله نيچر، دو دندان كودك در آپولياي ايتاليا و استخوان آرواره در دوون انگليس از قدمتي برابر با 45 هزار و 41 سال برخوردار بودند. پيش از اين تصور مي‌شد كه هوموساپين‌ها حدود 35 هزار تا 40 سال قبل به اروپا وارد شده بودند.
شناسايي بهترين كانديدا براي حيات خارج زميني
رصدهاي تلسكوپ كپلر ناسا به رونمايي از يك سياره پرداخت كه از شرايط بسيار مشابه زمين برخوردار است. سياره كپلر 22-b 2.4 برابر زمين بوده و در منطقه قابل سكونت از ستاره خود قرار دارد. طبق برآورد دانشمندان، دماي سطح اين سياره احتمالا 22 درجه سانتيگراد و سال آن در حدود 290 روز زميني است. همچنين طبق برآوردها، احتمال وجود آب در اين سياره هست. اين در حاليست كه امكان ديدار از اين سياره بسيار كم است چرا كه فاصله آن با زمين 600 ميليون سال نوري بوده و حتي در صورت وجود ساكناني در آن و ارتباط راديويي با آنها، 1200 سال بايد براي شنيدن جواب در انتظار ماند.
مرده‌ها هم نوبل مي‌گيرند!
سال 2011 در كنار ديگر عجايب خود با يك رخداد جالب نيز در دنياي نوبل روبرو بود كه در آن يك دانشمند مرده با شكستن قوانين كميته نوبل، موفق به دريافت جايزه پزشكي شد. رالف اشتاينمن كانادايي در تاريخ سه اكتبر(11 مهر) در حالي به عنوان برنده انتخاب شد كه سه روز از مرگ وي مي‌گذشت، اما از آنجايي كه اين خبر تا پيش از اعلام جايزه به كميته نوبل نرسيده بود، مجمع نوبل در يك جلسه اضطراري وي را برنده اعلام كرد. اشتاينمن اين جايزه را با بروس بوتلر آمريكايي و جولز هافمن فرانسوي به اشتراك گذاشت. تمام اين دانشمندان براي تحقيقات خود در زمينه سيستم ايمني بدن مفتخر به دريافت اين جايزه شدند.
شكست اميدها براي كاربرد سلولهاي بنيادي در قرن 21
روياي حركت مجدد افراد فلج پس از تزريق سلولهاي بنيادي با شكست روبه‌رو شده و پس از آن شركت بزرگ زيست‌فناوري گرون(Geron) اولين آزمايش انساني اين سلولها را كنار گذاشت. اين شركت، شرايط سخت اقتصادي را دليل كنار گذاشتن كار بر روي سلولهاي بنيادي عنوان كرده بود. اين توقف باعث نااميدي بسياري از افرادي شد كه تصور مي‌كردند استفاده از سلولهاي بنيادي به درماني رايج تبديل خواهد شد. چهار بيمار از اين تزريق برخوردار شده بودند، اما با وجود اينكه مشكلي مشاهده نشد، درماني نيز صورت نگرفته بود. البته دانشمندان در حوزه‌هاي ديگر از جمله درمان آلزايمر و پاركينسون هنوز به كارايي اين سلولها اميدوارند.
مريخ، هنوز در هاله‌اي از ابهام!
با وجود نيم قرن تلاش براي ارسال كاوشگرهايي به سياره مريخ، مهندسان فضايي هنوز اطلاعات زيادي بدست نياورده و موفقيت چنداني كسب نكرده‌اند. از ميان 38 ماموريت مريخ، 19 ماموريت با شكست جدي روبرو شدند. آخرين شكست مربوط به فضاپيماي روسي فوبوس‌گرانت بود كه قرار بود براي نمونه‌برداري از قمر فوبوس مريخ به سوي اين سياره سرخ پرواز كند. اما با عدم موفقيت در مدار زمين باقي مانده و با وجود تلاشهاي بسيار مهندسان فضايي، طبق پيش‌بيني دانشمندان تا چند هفته آينده در زمين سقوط خواهد كرد. ماه گذشته همچنين كاوشكر كنجكاوي ناسا سفر خود را براي بررسي احتمال وجود حيات ميكروبي در مريخ به سوي آن آغاز كرد.
آركئوپتريس، اولين پرنده جهان؟
محققان چيني با مطالعه يك فسيل جديد از آركئوپتريس موسوم به Xiaotingia zhengi دريافتند كه اين حيوان نه به گروه پرندگان كه به گونه دايناسورهايي موسوم به دينونيکوسور(مارمولک چنگال دار ترسناك) تعلق داشته است. دينونيكوسورهايي مانند ولوسي راپتور بر روي دو پا حركت كرده و از گوشت تغذيه مي‌كردند. آركئوپتريس در سال 1861 كشف شد اما با چالشهايي از سوي عقايد جامعه انگليس دوره ويكتوريا روبرو شد كه با عواقب ناشي از سير تکاملي از طريق انتخاب طبيعي درگير بودند. اگرچه ترديدها در مورد هويت واقعي اين حيوان ادامه دارد اما مي‌توان آن را يك نمونه آزمايشي از يك پرنده دانست.
ذره بوزون هيگز واقعا وجود دارد؟
دانشمندان در سال 2011 تلاشهاي خود را بر روي مكان احتمالي اين ذره كه تصور مي‌شود منبع جرم تمام ذرات جهان است، متمركز كرده و به شواهدي از وجود آن دست يافته‌اند. پس از گذشت يك دهه و ساخت برخورد دهنده بزرگ هادروني با هزينه شش ميليارد دلار در مرز سوئيس و فرانسه براي برخورد ذرات با سرعت بسيار بالا به يكديگر و ساخت شرايط جهان اوليه، دانشمندان چندي پيش از امكان درك ذره بوزون هيگز خبر دادند. البته اين امكان وجود دارد كه اين ذره وجود نداشته باشد كه بايد براي ديدن نتيجه قطعي تا سال آينده منتظر ماند.
