گروه فرهنگ و هنر مشرق - تقریبا هر کسی که اهل کتاب خواندن باشد با کتاب‌هایشان خاطره دارد و اگر نمایشگاهی باشد به دنبال‌شان می‌گردد تا کتاب‌های جدیدشان را ببیند؛ «انتشارات سوره مهر» حالا دیگر به‌عنوان یکی از ناشران فعال در کشور شناخته می‌شود که در یک دهه گذشته توانسته است خودش را به‌عنوان یکی از برندهای اصلی نشر معرفی کند. برای اینکه از اتفاقات جدید این انتشارات بدانیم به سراغ عبدالحمید قره‌داغی، مدیرعامل انتشارات سوره مهر رفتیم.
یکی از حاشیه‌هایی که در سال 96 برای انتشارات سوره مهر پیش آمد چاپ کتاب عزت‌ا... ضرغامی بود که در فضای مجازی بسیار حاشیه‌ساز شد.
خیلی بنای جواب دادن به این سوال را نداشتم، اما دو نکته مهم درباره کتاب وجود دارد؛ آقای ضرغامی رئیس سابق سازمان صدا و سیما یکی از مدیران برجسته کشور بودند و تجربیات متنوعی در موضوعات مختلف داشته‌اند. خودشان می‌گویند که تجربه‌نگاری‌شان را سعی کردند در یک قالب امروزی مثل اینستاگرام انتخاب کنند و این تجربیات را در قالب یک عکس- یک حرف به مخاطب منتقل کردند. یعنی کتاب ایشان سرشار از تجربه‌های متنوع است. یک نکته دیگر این است که در انتشار کتاب، می‌شد که این کتاب فقط همین بحث تجربه‌های ایشان باشد مثل بقیه مدیران که کتاب خاطرات‌شان منتشر شده است اما خود آقای ضرغامی اصرار داشت که قالب بیان خاطرات‌شان قالب اینستاگرامی باشد و چارچوب امروزی داشته باشد. اما چیزی که قابل توجه است این مساله است که چیزی که در اینستاگرام ایشان وجود دارد با کتاب فاصله دارد. اولا انعکاس همه پست‌های ایشان نیست، پست‌هایی است که ارزش ماندگار شدن دارد. به لحاظ ادبی کاملا ویراستاری شده است و اصلا متن دست اول داخل کتاب نیست و در نهایت در قالب امروزی تبدیل به یک کتاب شده است و هدف خودشان این بود که می‌خواستند از این فرصت استقبال مردم به اینستاگرام استفاده کنند برای اینکه حرف‌هایشان را بزنند. و در کل نگاه ما به این موضوع نگاه تجربه‌نگاری و خاطره‌نگاری یک مدیر موفق جمهوری اسلامی بوده است. من نمی‌گویم که در آینده با این سبک و سیاق دوباره کار خواهیم داشت یا نه. اما کار خاطره‌نگاری را بسیار انجام دادیم. تا به امروز هم یک چاپ از کتاب زده شده است، ولی چون قالب کتاب امروزی است و باید تماما رنگی باشد برای همین برای فروخته شدنش باید کمی صبر کرد.
اوضاع چاپ کتاب با توجه به اتفاق‌هایی که در بحث کاغذ داشتیم برای شما چگونه رقم خورده است؟ به‌عنوان یک نشر فعال این اتفاق ضرری برایتان داشته است یا نه؟ و با همه این اتفاق‌هایی که می‌افتد تا چه‌اندازه راه نشر را روشن می‌بینید؟
با تمام ناملایمت‌هایی که در بازار نشر وجود دارد و با تمام ارتقای فناوری‌های نوین و تکنولوژی که روزانه با آن مواجه هستیم، تا به امروز هیچ چیز نتوانسته به معنای واقعی حتی از نظر فیزیکی جای کتاب را بگیرد. به‌طور کلی وضعیت کتاب و کتابخوانی در حال رشد است ولی آیا این رشد، رشد مطلوب یا مورد نظر هست یا خیر؟ طبیعتا اگر کتاب‌های خوب به مردم معرفی شود، سرانه مطالعه در کشور هم بالا خواهد رفت. اما آشفتگی بازار نشر به لحاظ تعدد محتوا و همچنین محتواهای دست‌چندم و نامناسب منجر به سردرگمی مخاطبان کتاب می‌شود. وقتی مخاطب نمی‌تواند کتاب خوبی پیدا کند باعث می‌شود که از فضای مطالعه و کتاب دور شود. با وجود این می‌بینیم هرازگاهی یک کتاب خوب معرفی می‌شود و مردم هم از آن استقبال کم نظیر به عمل می‌آورند.
وقتی در حوزه نشر کتاب خوب معرفی می‌شود و مردم استقبال می‌کنند می‌توان گفت که آینده نشر روشن است. سوره مهر سال‌ها در حوزه نشر کودک و نوجوان فعالیت می‌کند ولی امسال برای عرضه کتاب‌هایش در یک قالب مستقل به یک بلوغی رسیده است و حتما امسال تاکید زیادی به آثار کودک و نوجوان بیش از گذشته خواهیم داشت. علاوه‌بر محتوای خوب و غنی‌ای که برایش تلاش می‌کنیم که منتشر کنیم. درخصوص ارائه و بسته‌بندی کتاب به‌خصوص تصویرسازی و سروشکل چاپ و در نهایت نوع عرضه کتب کودک و نوجوان برنامه‌های ویژه‌ای خواهیم داشت و سوره مهر هم بتواند بدرخشد و یکی از بهترین ناشرانی باشد که در نهایت مخاطبانش روزبه‌روز در حال افزایش هستند. در بخش دیجیتال یا سوره مهر الکترونیک، هم برای ارائه کتاب‌های الکترونیکی و سرویس‌دهی برای توزیع مناسب کتاب هم برنامه داریم. یکی از عواملی که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تسهیلاتی را برای آن قائل شود.
کمی هم درباره نشر الکترونیک در انتشارات سوره مهر برایمان بگویید؟
درخصوص بخش الکترونیک هم دو گام مهم را پیش رو داریم یکی اینکه مخاطبان کتاب الکترونیک بخشی از مخاطبانی هستند که سعی می‌کنند با ارتقای تکنولوژی و ارائه فناوری‌های جدید از طریق گوشی تلفن همراه، تبلت و حتی دستگاه‌هایی که ویژه کتابخوانی است، کتاب را بخوانند. ما سعی می‌کنیم ارائه کتاب‌ها به شکل الکترونیک همزمان با انتشار کتاب‌ها باشد. در سال گذشته بیش از 70 عنوان کتاب همزمان با نسخه چاپی آنها، نسخه الکترونیک هم ارائه شد و در دسترس قرار گرفت. به‌طور مثال «خاطرات سفیه» بعد از چاپ سوم و چهارم خیلی از مخاطبان ایرانی خارج از کشور متقاضی دریافت آن بودند و چون قادر به دریافت شکل فیزیکی آن نبودند، به سیستم الکترونیکی ارجاع می‌شدند و کتاب را تهیه می‌کردند و این موضوع یک مزیت است. در بخش الکترونیک هم افزایش تعداد عناوین داشتیم که تاکنون 1300 عنوان است و سعی می‌کنیم تمامی کتاب‌ها به صورت الکترونیک ارائه شوند. و همین‌طور کتاب‌های جدیدی که منتشر می‌شوند، نسخه الکترونیک در آنها انجام شود. در این میان کتاب‌های برگزیده که در فاصله چند روز بعد از انتشار به شکل گویا به دست مخاطبان می‌رسد، کاری است که با چند نهاد تفاهم‌هایی وجود دارد که به آن سرعت دهیم. البته این هم بخشی است که حمایت می‌طلبد. همچنین در مورد فروشگاه‌ها، حمایت‌هایی از سمت وزارت ارشاد می‌طلبد ناشرانی که محتوای خوب دارند و منتشر می‌کنند و ناشرانی مثل سوره مهر که تعدد موضوع و عناوین دارند و آثارشان راحت‌تر در دسترس مخاطب قرار می‌گیرند، برای تاسیس فروشگاه و برای حمایت فروش و توزیع مناسب نیاز به حمایت دارند.
در مورد بخش الکترونیک و بخش گویاسازی کتاب‌ها هم اگر حمایت شود، کتاب‌های صوتی بین مخاطبان جای خودش را پیدا می‌کند. در بخش بزرگسال یا سوره مهری که از گذشته فعالیت می‌کرده اکنون فعالیت‌ها در حد خوبی قرار دارد. توجه به کیفیت در کنار کمیت آثار یکی از دستورالعمل‌های ماست و براساس همین نزدیک به 300 عنوان کتاب جدید معرفی کردیم. کیفیت آثار هم یکی از بخش‌هایی است که در سال 97 در دست اقدام داریم. چون محتوا را از جایی مثل حوزه هنری می‌گیریم و کارشناس‌های زبده هم برای جهت‌دهی آثار و هم با تولید محتوای مناسب در آنجا هستند، منتها این محتوا وقتی به دست انتشارات می‌رسد برای انتشار مناسب هم باید توجه به کیفیت شود و گاهی بدون اینکه هیچ وقتی تلف شود یک اثر بیش از دو سه ماه کار مداوم می‌طلبد تا فرآوری مناسب و به‌عنوان یک کتاب خوب در دسترس مخاطب قرار گیرد.
*فرهیختگان
