به گزارش مشرق، استعفای ناگهانی مسئول عملیات بازرسی آژانس بینالمللی انرژی اتمی که مسئولیت راستیآزمایی از فعالیتهای هستهای ایران را به عهده دارد، خیلی از ناظران را یاد سال ۲۰۰۲ انداخت؛ زمانی که رئیس سازمان منع گسترش سلاح شیمیایی ناگهان کنار رفت این در حالی بود که تلاش میکرد از طریق مذاکره و با تکمیل بازرسیها، پرونده شیمیایی عراق را بهصورت مسالمتآمیز حل کند و بعدها مشخص شد با تهدید و دخالت مستقیم جان بولتون از مقام خود کنار گذاشته شده است.
«ترو وارجورانتا»، معاون دبیرکل آژانس و رئیس اداره ضمانتهای بینالمللی که کار بازرسی از پروژههای هستهای را بر عهده دارد، ناگهان اعلام کرد از مقام خود کنار میرود. تا عصر روز شنبه هیچ دلیلی برای استعفای این مقام ارشد بینالمللی اعلام نشد اما به نظر میرسد به برجام مربوط میشود. تصمیم وارجوراتنا چند روز پس از اعلام ترامپ برای خروج از برجام صورت میگیرد. وارجورانتا، رئیس بخشی از آژانس است که در گزارشهای فصلی پایبندی ایران به معاهده منع اشاعه و عمل کردن به تعهداتش ذیل برجام را بارها تأیید کرده است. آنچه بیش از هر چیزی برای ناظران قابل توجه بود شباهت این استعفا به زمانی است که جرج بوش قصد حمله به عراق داشت.
در سال ۲۰۰۲ همزمان که امریکا قصد پروندهسازی و حمله به عراق را داشت «جوز بوستنی» رئیس سازمان منع گسترش سلاح شیمیایی با عراق در حال مذاکره بود تا با تکمیل بازرسیها، عراق را رسماً عضو سازمان کند. جان بولتون، مشاور امنیت ملی ترامپ که در آن زمان معاونت کنترل اشاعه تسلیحات را در وزارت خارجۀ امریکا به عهده داشت، از جوز بوستنی برزیلی میخواهد از مقام خود استعفا دهد چرا که «امریکا از نحوه مدیریت تو راضی نیست» اما وی قبول نمیکند. این دیپلمات برزیلی بعداً به رسانهها گفت که بچههایش توسط مقامات امریکایی تهدید شدهاند: «بولتون به دفترم در لاهه آمد و گفت باید ظرف ۲۴ ساعت استعفا بدی. گفتم دلیلی نداره چون توسط همه اعضای سازمان انتخاب شدم و فقط امریکا از سبک مدیریتم ناراضیه. استعفا نمیدم. بولتون گفت با دولت برزیل هماهنگ کردیم. گفتم من خبر ندارم. بولتون گفت پشیمان میشی. آدرس بچههات رو داریم.» حالا مقامی که مسئولیت راستیآزمایی ایران را به عهده دارد و تاکنون ۱۱ بار فعالیتهای صلحآمیز را تأیید کرده ناگهان استعفا میدهد و این زمانی است که جان بولتون یکی از بالاترین پستهای کاخ سفید را به عهده دارد. همزمان با استعفای «ترو وارجورانتا»، معاون دبیرکل آژانس و رئیس اداره ضمانتهای بینالمللی، رسانههای امریکایی خبر دادند یکی از کارشناسان هستهای ارشد وزارت خارجه امریکا پس از اعلام تصمیم دونالد ترامپ مبنی بر خروج واشنگتن از توافق هستهای ایران، استعفا کرده است.
به گزارش فارین پالیسی، ریچارد جانسون از کارشناسان منع اشاعه تسلیحات هستهای وزارت خارجه امریکا در حالی پس از اعلام تصمیم دونالد ترامپ در خروج از برجام از سمتش استعفا کرده است که مقامهای رسمی و تحلیلگران نسبت به ادامه خروج مغزهای متفکر از نهادهای دولتی امریکا ابراز نگرانی میکنند. طی ۱۸ ماه گذشته تعداد زیادی از مقامهای ارشد دولت امریکا به علت اختلاف نظر شدید با دیدگاههای ترامپ از سمتهای خود کنارهگیری کردهاند.
ریچارد جانسون، دستیار هماهنگکننده موقت دفتر اجرای توافق هستهای ایران در وزارت خارجه امریکا بوده است. وی در مذاکرات با سایر کشورها از جمله فرانسه، آلمان و بریتانیا برای حفظ توافق هستهای ایران طی هفتههای اخیر مشارکت داشته است. بر اساس این گزارش، یک مقام امریکایی که روی تحریمها کار میکند، استعفای جانسون را یک زیان بزرگ برای وزارت خارجه امریکا ارزیابی کرده است. وی بر این باور است که استعفای جانسون نشانگر افزایش این حس در داخل دولت ترامپ است که کارکنان و کارشناسان باسابقه را کنار گذاشته و توجهی به اولویتهای مهم در عرصه سیاست خارجی ندارد.
سفرهای فشرده ظریف
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه به منظور رایزنی و تبادلنظر درباره برجام و بررسی امکان تداوم این توافق در صورت تضمین منافع ملت به پکن، مسکو و بروکسل سفر میکند. سخنگوی وزارت امور خارجه در این باره گفت: محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران بر مبنای دستورالعمل رئیسجمهوری اسلامی ایران، به منظور رایزنی و تبادل نظر با اروپا و دیگر طرفهای برجام و بررسی امکان تداوم برجام در صورت تضمین منافع ملت ایران، از شنبه شب سفر فشردهای را به چین، روسیه و بلژیک آغاز میکند و در ایستگاه اول روز یکشنبه با مقامات چینی دیدار و گفتوگو خواهد کرد. در همین حال، وزیران امور خارجه ژاپن و نروژ در تماسهای تلفنی جداگانه با همتای ایرانی خود ضمن حمایت از تداوم برجام، بر لزوم بهرهمندی ایران از منافع این توافق تأکید کردند.
ادعای اروپا برای حفظ برجام
مقامات اروپایی میگویند برای حفظ برجام مصمم هستند اما ناظران درباره اینکه دولتهای اروپایی تا چه حدی خواهند توانست در مقابل خواست امریکا مقاومت کنند با دیده تردید نگاه میکنند و معتقدند اراده جدی در اروپاییها برای مقابله با بدعهدی واشنگتن وجود ندارد. فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اواخر جمعه در کنفرانس «وضعیت اتحادیه» تصریح کرد که توافق هستهای ایران بدون حمایت امریکا قابل احیا است. بنا به گزارش پایگاه تحلیلی «پولتیکو»، موگرینی تأکید کرد که از «حسن روحانی» رئیسجمهور ایران تضمین گرفته است که تهران بهرغم تصمیم «دونالد ترامپ» رئیسجمهور امریکا برای خروج از برجام و وضع مجدد تحریمها علیه ایران، همچنان در توافق میماند. این سیاستمدار اتحادیه اروپا توضیح داد: «ما برای حفظ این توافق مصمم هستیم» و تأکید کرد کرد تنها ایران قدرت خراب کردن یکجانبه برجام را دارد.
وی با اشاره به اینکه امریکا به شرکای جهانی خود نیاز دارد، گفت: «هیچ کشوری به اندازهای بزرگ نیست که به تنهایی با این جهان روبهرو شود». مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در سخنرانی خود بدون آوردن نام رئیسجمهور امریکا، به طور ضمنی انتقادات تندی را علیه وی مطرح کرد و گفت: «به نظر میرسید که جیغ کشیدن، فریاد زدن، توهین کردن و قلدری کردن که به طور سیستماتیک هرچیزی که از قبل وجود داشته را تخریب و امحا میکند، خلق زمانه ما شده است. در حالی که تغییر، صرف تمام انرژی در ساخت چیزهای نوین و نه تخریب چیزهای قدیمی است و ما به تغییر نیاز داریم.»
توافق انگلیس و امریکا
«ترزا می»، نخستوزیر انگلیس با «دونالد ترامپ»، رئیسجمهور امریکا روز جمعه درباره مسائل مختلف مربوط به ایران و توافق هستهای برجام گفتوگو کردهاند. یک سخنگوی نخستوزیر انگلیس گفت: «ترزا می مواضع دولت انگلیس در خصوص توافق هستهای ایران را اعلام و خاطرنشان کرد که ما و شریکان اروپاییمان قاطعانه به حفظ برجام به عنوان بهترین راه جلوگیری از ساخت سلاح هستهای توسط ایران متعهد هستیم.» به گفته این سخنگو، ترزا می همچنین درباره اثرات بالقوه تحریمهای امریکا بر شرکتهای در حال تجارت با ایران با ترامپ گفتوگو کردند. وی گفت: «آنها توافق کردند که گفتوگوهایی میان تیمهای ما در این باره انجام شود.»کاخ سفید در بیانیهای متفاوت بدون اشاره به برجام نوشته ترزامی و ترامپ «حملات راکتی تحریکآمیز ایران از سوریه علیه اسرائیل را محکوم کردند. »دونالد ترامپ سهشنبه هفته گذشته اعلام کرد امریکا را از توافق هستهای برجام خارج کرده است.
منبع: روزنامه جوان