مشرق در اين نوشتار سعي دارد با ارزيابي منصفانه سخنان آيت الله هاشمي رفسنجاني در مراسم افتتاح دانشگاه آزاد بابل که باور آن دراولين ساعات انتشار خبر دشوار بود ، به ارزيابي ايراد چنين سخناني پرداخته و به تاثيرات آن بر فضاي سياسي و دانشگاهي کشور اشاراتي داشته باشد.

پس از طرح مباحتي ميان آقايان احمدي نژاد و هاشمي رفسنجاني درباره نحوه تعيين رياست دانشگاه آزاد، موضوع دانشگاه آزاد تبديل به اصلي ترين مباحث کشور در اوج تهديدها و تحريم هاي دشمنان نظام اسلامي شد. در يک سوي آن رئيس دولت و کابينه واکثريت شوراي عالي انقلاب فرهنگي و طيف قابل توجهي از نمايندگان مجلس قرار داشتند و در جبهه ديگر هاشمي رفسنجاني و هيات موسس دانشگاه آزاد و برخي چهره ها و جريان هاي سياسي قرار گرفتند .
رهبر معظم انقلاب با درک حکميانه تاثيرات سوء اين منازعات که ارمغاني جز برهم زدن وحدت و انسجام ميان مسوولين نخواهد داشت، طي نامه اي به آقاي هاشمي و روساي سه قوه از طرفين منازعه خواستند به اين اختلافات پايان دهند.
ايشان سپس با ارجاع پرونده وقف دانشگاه آزاد به رئيس قوه قضائيه از آقاي صادق آملي خواستند با تشکيل کميته هاي فقهي و حقوقي، گزارش نهايي خود را تقديم معظم له نمايند. براساس خبرهايي که نقل شده است اعضاي کميته هاي تخصصي در حال جمع بندي نظرات خود و تقديم آن به رهبر معظم انقلاب هستند.

اما در اين ميان که همه مراحل قانوني با آرامش کامل در حال طي شدن بود به ناگاه شاهد طرح سخناني از جناب آقاي هاشمي رفسنجاني بوديم که در نگاه اول ناشي از غليان احساسات ايشان بابت زحمات و سرمايه گذاري هاي مادي ومعنوي و سياسي شان تفسير شد ، اگرچه شايد درباره مردي که بيش از هفت دهه از عمر وي مي گذرد تعبير "غليان احساسات" درست نباشد اما آنها که هاشمي را از نزديک مي شناسند گواهي مي دهند که احساسات او به احساسات يک نوجوان 14 ساله تنه مي زند و او به شدت احساسي و بغض در گلو و عطوف است.
اما تحليلي ديگر اين است که هاشمي با سابقه 50 سال مبارزه و فعاليت سياسي قادر به تعيين مرزهاي احساس با عقلانيت و تدبير است و سخنان وي در بابل مبتني بر تدبير وي بوده است که برايند سياسي اين سخنان را مي توان برشمرد.
آنچه در ذيل مي آيد تنها احتمالاتي است که ممکن است همه يا هيچ و يا برخي از آن موارد مدنظر آقاي هاشمي قرار گرفته باشد .


1- آقاي هاشمي با اطلاع از نتيجه نهايي راي کميته فقهي و حقوقي که اموال دانشگاه آزاد را جزو اموال عمومي دانسته و وقف آن را جايز نمي داند، در اين سخنراني سعي نمود با طرح اين مسئله که "رهبري و چهار مجتهد اين وقف را درست دانسته اند"، نظر کميته کارشناسي را که متشکل از مجتهدين مبرز و حقوق دانان مجرب است را غير کارشناسي و مغاير با نظر رهبري معرفي نمايد.

2-آقاي هاشمي طي يک ماه اخير مواضع خوبي درباره انرژي هسته اي، تهديدها و تحريم ها، روزقدس، هدفمند کردن يارانه ها و نااميد کردن سران جريانات تجديدنظرطلب داشت که انتظار وي در پاسخ به اين مواضع آن است امتيازات قابل توجهي را از نظام بگيرد . اين گوهر گرانبها مي توانست در اختيار گرفتن دانشگاه آزاد از راه وقف و توليت آن باشد که به گفته هاشمي، دانشگاه آزاد ظرفيت اداره کشور را دارد.به تعبير ديگر آقاي هاشمي پيش از آن که ديگران هديه وي را انتخاب و پيشکش نمايند، خود هديه اش را انتخاب کرد.

3-آقاي هاشمي با طرح اين موضوع که " ما ‌براساس فتواي رهبر و چهار مجتهد که در هيات موسس حضور داريم تصميم به وقف اين دانشگاه گرفته‌ايم، صيغه آن نيز خوانده شد و قبض و اقباض نيز انجام شد که فکر نمي‌کنيم کسي بتواند آن را به هم بزند و اگر کسي توانست اين کار را انجام دهد از خداوند قوي‌تر است و از او پس مي‌گيرد."به نوعي نظر رهبري معظم انقلاب را هم به وسط کشيد و درصدد بيان اين نکته برآمد که اعلام کند هر نظري خلاف وقف، مخالفت با نظر رهبري است. اين در حالي است که اگر نظر قطعي مقام معظم هبري بر صحت وقف دانشگاه آزاد بود ديگر نيازي به تشکيل کميته فقهي و حقوقي نبود.

4- در بخش ديگري از سخنان آقاي هاشمي آمده است" اميدواريم کسي اين جرات را به خود ندهد که اين مجموعه که سال‌هاست آموزش و تحقيقات کشور را تامين مي‌کند و حتي مي‌تواند کشور را اداره کند را پس بگيرد." اين سخنان به اين معني است که دانشگاه از چنان هيات موسس و هيات امنا و کادر علمي برخوردار است که با سرمايه بيش از 250 هزار ميليارد توماني مي تواند کشور را اداره کند بنابراين نبايد اين مجموعه عظيم که مي تواند پشتوانه سياسي و اقتصادي هر جريان سياسي قرار بگيرد را در اختيار دولت هايي قرار داد که معلوم نيست در هر دوره چه کسي بر صدر آن مي نشيند.به عبارت ديگر آقاي هاشمي با بيان اينکه" ما اين دانشگاه را طراحي کرديم و جاسبي هم زحمت آن را کشيد." مي خواستند بگويند اين دانشگاه متعلق به تاسيس کنندگان آن است و آن را در اختيار دولت قرار نخواهند داد.

5- و بالاخره آقاي هاشمي در اين سخنراني فتوا و ادعاي جديدي را مطرح مي کند و آن اينکه" اگر هم درنهايت اموال دانشگاه آزاد از اموال دولتي باشد در هر صورت وقف کرده‌ايم" اين سخن نشانگر آن است اموال دولتي را هم مي توان وقف کرد چون به ادعاي ايشان چهار مجتهد اين کار را کرده اند.
****
آنچه گذشت تنها يک سري گمانه زني برحسب احتمالات بود که در مقام رد يا تاييد آن احتمالات هم نيستيم و هدف هاشمي هرچه مي خواهد باشد در اين مقال به آن نمي خواهيم بپردازيم، اما از کنار بازتاب هاي منفي اين سخنان نمي توان به آساني گذشت که مواردي از آن را متذکر مي شويم.

الف-طرح مجدد موضوع وقف دانشگاه آزاد از تريبون عمومي و اعلام اين مسئله که" ما آن را وقف کرديم و فکر نمي‌کنيم کسي بتواند آن را به هم بزند و اگر کسي توانست اين کار را انجام دهد از خداوند قوي‌تر است و از او پس مي‌گيرد" در حالي صورت گرفت که به دستور مقام معظم رهبري اين موضوع در کميته هاي تخصصي در حال بررسي است . بنابراين در افکار عمومي اين بحث ناخواسته مطرح مي شود که آقاي هاشمي مشي کارشناسي و روال قانوني را قبول ندارد و آنچه او مي پسندد بايد اجراء شود که البته اين تفسير با ادعاي قانون گرايي ايشان سر ناسازگار دارد.

ب- سخنان آقاي هاشمي بار ديگر يک موضوع درجه دوم يا سوم را تبديل به موضوع اصلي کشور مي نمايد در حالي که در نامه مقام معظم رهبري به رئيس هيات موسس دانشگاه آزاد و روساي سه قوه آمده بود که از دامن زدن به بحث وقف دانشگاه آزاد و تعيين رييس آن فعلا پرهيز نماييد چرا که به مصلحت نيست موضوع دانشگاه آزاد در اوج تهديدها و تحريم ها و توطئه هاي رنگين دشمنان نظام اسلامي، به عنوان موضوع اصلي و درجه اول کشور مطرح شود و به کشمکش ميان مسوولان تبديل شود.

ج- به نظر مي رسد بدون آنکه آقاي هاشمي خود خواسته باشند ،سخنان ايشان در آغاز سال تحصيلي دانشگاه آزاد باعث نگراني و التهاب در ميان دانشجويان و خانواده هايشان شده است، دانشگاهي که بر سر اموال و تعيين رئيس آن چالش هايي وجود دارد.

د-سفر رئيس جمهور به نيويورک و سخنراني ها و مواضع عدالتخواهانه و استکبارستيزانه ايشان يک دستاورد بزرگ سياسي در داخل کشور، منطقه خاورميانه، جهان اسلام و حتي ملت هاي دنيا بود و اين دستاورد نبايد تحت الشعاع مسايل حاشيه اي همچون وقف دانشگاه آزاد و طرح يک دعواي کهنه که بسياري مي خواهند آن را سياسي نمايند، شود.

آنها که به سوابق انقلابي و خدمات شايان هاشمي در دوران مبارزه و انقلاب اشراف دارند، مطمئن هستند که ايشان در آينده اي نه چندان دور اين سبق لسان و يا سوء برداشتي که از سخنان ايشان شده است را برطرف خواهد کرد تا مايه خوشحالي بدخواهان نظام اسلامي را فراهم نکرده باشد. از شخصي چون هاشمي انتظار ديگري جز اين نيست و نخواهد بود.هاشمي، هاشمي است اگر چه براي اثبات ديدگاه هاي خود اگر لازم باشد به خواب ديدن حضرت امام استناد نمايد.