به گزارش مشرق، همه دنبال بهترین می‌گردند، دنبال مدرسه‌ای ایده‌آل، خانه‌ای امن برای بچه‌ها و دریچه‌ای که آنها را به سلامت از سد کنکور بگذراند و روی صندلی بهترین دانشگاه‌ها بنشاند. همه دلواپس‌اند، به مدرسه‌های نزدیک خانه‌شان معمولاً شک دارند و نام «دولتی» را که می‌شنوند اکراه می‌کنند. مدرسه دولتی در ذهن این عده معادل است با جایی بد یا لااقل جایی که مطلوب نیست. همین‌ها هستند که در فصل ثبت‌نام مدارس گرفتار وسواس می‌شوند و در به در دنبال مدرسه «خوب» می‌گردند، عده‌ای‌شان هم که اساساً «خوب» را جایی بیرون از دایره دولتی‌ها جست‌وجو می‌کنند و یک‌راست می‌روند سراغ غیردولتی‌ها؛ اما اینکه مدرسه خوب کجاست، ظاهرش چه شکلی است، کجای شهرساخته شده و این خوب بودن را چگونه باید تشخیص داد؟ سوالاتی‌اند که پاسخشان گنگ است.
طرح تعالی مدیریت مدرسه اما آمده تا این وضع را مدیریت کند، نرم‌نرمک به دلواپسی‌ها پایان دهد و اعتبارمخدوش خیل بزرگی ازمدارس دولتی را ترمیم کند. دبیرخانه برنامه تعالی مدیریت مدرسه این روزها شلوغ و مسوولانش پرمشغله‌اند، جایی در ساختمان وزارت آموزش‌وپرورش که دکترعظیم محبی، مدیرکل متوسطه اول وزارتخانه بر صندلی ریاست دبیرخانه نیز تکیه زده. او خبر می‌دهد که تا امروز 12هزار مدرسه، مجری این برنامه‌اند و همه مدیران و معلمان آن آموزش‌های لازم را دیده‌اند، تیم‌های مشاور و ارزیاب نیز شانه به شانه کادر مدرسه در حال فعالیت‌اند. 12هزارمدرسه‌ای که عظیم محبی از آنها یاد می‌کند 12هزار مدرسه دولتی از حدود 95هزارند. در ایران کمی بیش از 107هزار مدرسه وجود دارند که نزدیک به 12هزارتای آن مدارس غیردولتی‌اند.
در جمع 95هزار مدرسه دولتی (درمقاطع ابتدایی، متوسطه اول و دوم، کار و دانش و هنرستان) نیز کم‌اند آنهایی که به ضعف‌های خود اعتراف کنند و انگ بی‌کیفیت بودن را بپذیرند. با اجرای برنامه تعالی مدیریت مدرسه اما چاره‌ای به جز اعتراف بر ضعف‌ها و کاستی‌ها و تلاش برای جبران نواقص باقی نمی‌ماند البته به این شرط که این برنامه هرچه زودتر فراگیر شود و همه 95 هزار مدرسه را شامل شود.
محبی می‌گوید: صبر داشته باشید، چون ما فعلاً درحال تمرین هستیم. او این را هم اضافه می‌کند که از اول مهر تا پایان سال تحصیلی همه مدیران مدارس (83هزار مدرسه باقی‌مانده) دوره‌های آموزشی مربوط به این طرح را می‌گذرانند و برنامه‌ریزی برای مدرسه و تلاش برای ارتقای کیفیت را تمرین می‌کنند.
شاخص‌های مدرسه مطلوب
تا امروز هرکسی دنبال مدرسه خوب می‌گشت از این و آن پرس‌وجو می‌کرد، همسایه‌ای، فامیلی یا والدین دانش‌آموزان قدیمی‌تری. روال از گذشته تا امروز این بوده چون هیچ‌گاه مدرسه خوب معیاری مشخص نداشته و هرکسی به‌زعم خویش، خوب بودن را تفسیر کرده است؛ یکی محجبه بودن دانش‌آموزان را، دیگری موفقیتشان در امتحانات نهایی را، دیگری ورودشان به دانشگاه‌های برتر را و دیگری المپیادی بودنشان را .
برنامه تعالی مدیریت مدرسه اما اگر فراگیر شود این اوضاع نابسامان سامان گرفته و هر مدرسه بنابر عملکردش رتبه می‌گیرد و آن گاه خانواده‌هایی که دنبال مدرسه خوب و خوب‌تر می‌گردند، ازسرگردانی خارج می‌شوند. عظیم محبی تشریح می‌کند که مدارس، زیرچتر برنامه تعالی به چهارگروه پویا، موفق، ممتاز و متعالی تقسیم می‌شوند که پویا، کف این رتبه‌بندی است و متعالی، سقف آن. او این را هم می‌گوید که مدارس ِ زیررتبه پویا هم وجود دارند که قطعاً مدارسی ضعیف هستند. اما آن چیزی که مدارس را به چهار شق تقسیم می‌کند، محورهای تعریف‌شده و شاخص‌های مربوط به آن است که محبی به آنها اشاره می‌کند. محورهایی شامل مشارکت دانش‌آموزان، مشارکت اولیا، سلامت و بهداشت، امور پرورشی و فرهنگی، فرایند تدریس، امور اداری و اجرایی مدرسه و محور خط مشی‌ها.
به این ترتیب، مدرسه‌ای می‌تواند متعالی باشد که علاوه‌بر داشتن تعلیم و تربیت باکیفیت به سلامت جسم و روان دانش‌آموزان نیز اهمیت دهد؛ آنها را در کارهای مدرسه دخیل بداند و خود را از مشارکت خانواده‌ها در رتق و فتق امور مدرسه بی‌نیاز نداند. با این حال رسیدن به رتبه متعالی کارآسانی نیست، چنانچه محبی می‌گوید تا به حال حتی یک مدرسه نیزمتعالی شناخته نشده و فقط 100 مدرسه توانسته‌اند در جایگاه ممتاز قرار بگیرند. این بدان معنی است که غالب مدارس دولتی با شاخص‌های مطلوب فاصله دارند و البته زمان و تلاش می‌خواهد تا این فاصله‌ها پرشوند، به‌ویژه درمناطق کمتربرخوردار که همیشه درگیر معضل کمبود معلم و سرانه و حتی تجهیزات بوده‌اند چه رسد به چالش کیفیت که بی‌تعارف، از میانشان هل من مبارز می‌طلبد.
مدرسه درافق 1404
تا سال 1404 چیزی نمانده، فقط هشت سال. 12 سال قبل که سند چشم‌انداز 20ساله کشور نوشته شد و مأموریت‌های بزرگش سرزبان‌ها افتاد، همه فهمیدند که ایران در سال‌های ابتدایی قرن پانزدهم خورشیدی باید کشوری متحول شده و سرآمد کشورهای منطقه باشد. این سند که سندی بالادستی برای همه دستگاه‌های کشوراست، در آموزش‌وپرورش نیز ملاک نگارش سند تحول بنیادین بوده، سندی پر از آمال و آرزو برای سیستم تعلیم و تربیت و دانش‌آموزانش. سند تحول، تربیت دانش‌آموزان را فقط منحصر به یادگیری علم نمی‌داند و در عوض به تربیت در ساحت‌های اعتقادی، عبادی، اخلاقی، هنری، اقتصادی و علمی و فناورانه باور دارد.
به عبارت دیگر این سند، حیات طیبه‌ای را می‌پسندد که وضع مطلوب زندگی بشر در همه ابعاد است که تحقق آن باعث دست‌یابی به غایت زندگی یعنی قرب‌الی‌الله می‌شود. برنامه تعالی مدیریت مدرسه که طرح رتبه‌بندی مدارس یکی از زیرمجموعه‌های آن است نیز آمده تا بسترتحقق سند تحول را هموار کند چون تا وقتی مدرسه‌ای با ایده‌های نو و آرمان‌های بلند فعالیت نکند هیچ دانش‌آموزی که مطلوب این سند است، تربیت نخواهد شد؛ به قول نگارندگان سند تحول، دانش‌آموزی مقید به اخلاق، دارای قدرت درک و کشف پدیده‌ها، تابع قوانین، مسوولیت‌پذیر، کارآفرین، قناعت پیشه، منضبط، با‌وجدان و قادر به تأمین معاش حلال.
منبع: صبح نو
