سرویس جهان مشرق- در دنیای جدید برای هر مشکلی راه‌حلی پیدا می‌کنند. مثلاً برای هر بیماری، قرص و شربتی تجویز می‌شود. یا برای یک پدیده اجتماعی به تحقیق علمی پیرامون عوامل آن و سپس چگونگی حل آن می‌پردازند. اما مشکل اینجا است که گاهی همین راه‌حل‌ها به مشکل تبدیل می‌شوند و دوباره باید به عنوان یک بیماری یا معضل به آن نگاه کرد. در این مدت که راه حلِ رفعِ مشکلاتِ این راه‌حل پیدا می‌شود، بسیاری از افراد قربانی می‌شوند.  

این البته انتخاب خود آنها است که با همه خطراتش ترجیح داده‌اند به اتاق عمل بروند. گسترش رسانه‌های تصویری که پیش از هر چیز نوعی تمرین ظاهرنگری است،‌ موجب شده جراحی‌های زیبایی بواسطه حرص مدلینگ ( و نه فقط سلامتی) با وجود خطراتش افزایش یابد. شاید گفته شود جراحی‌های ضروری برای سلامتی نیز قربانی می‌گیرد (بسیار بیشتر از جراحی زیبایی) اما نکته مهم اینجا است که:

۱-  آیا همه کسانی که تن به تیغ زیباساز می‌دهند از ابتدا می‌دانستند که این راه‌حل ممکن است خود به یک مشکل برای آنها تبدیل شود یا نه؟

۲- آیا واقعاً نازیبا بودند یا بخاطر حرص بیش از حد، چشم‌وهمچشمی و یا استفاده اقتصادی از زیبایی به جراح زیبایی مراجعه کرده‌اند؟ یعنی آیا تمایل آنها به جراحی زیبایی اساساً به دلیل یک مشکل جسمانی است یا یک معضل اجتماعی؟ بدیهی است در حالت دوم خود فرد باید به دنبال راه‌حل دیگری مانند مراجعه به روانشناس برای افزایش اعتماد به نفس خود باشد و (اگر به هدف درآمدزایی به این اقدام رو آورده است) دولت، گروه‌های مردمی و اطرافیان فرد راهی برای پیشرفت اقتصادی سالم او پیدا کنند.

مرگ یک مدل آرژانتینی در سال ۲۰۱۰ میلادی نشان داد توسل به جراحی زیبایی فقط به دلیل نازیبایی نیست. در همان سال، ۱۰۰ هزار عمل زیبایی در بریتانیا انجام شد که گسترش شتابان آن را نشان می‌داد. پژوهشی با بررسی ۳۶۱ مرکز عمل زیبایی در این کشور نشان داد به جز در مورد عمل پروتز سینه، اکثریت مراکز نسبت به آزمایش‌های پزشکی پیش از عمل و نگهداری از بیمار پس از آن اهمال می‌کنند. حتی بیشتر مراکز جراحی فاقد تجهیزات مطمئن برای انجام آن بودند.

خبر دیگری حدود یک ماه پیش منتشر شد از اقدام  بیمارستانی در سولنا نزدیک استکهلم و وابسته به دانشگاه کارولینسکا حکایت داشت که برای بیمارانی که تحت عمل جراحی قرار گرفته‌اند، خط تلفنی ویژه برای اعزام آژانس و انتقال وی به بیمارستان در نظر گرفته شده است. این تصمیم پس از آن اتخاذ شد که دست‌کم 40 نفر از بیماران پس از عمل زیبایی به مشکلات تنفسی، شکستگی صورت و آسیب‌های عصبی دچار شده‌اند.

آمار مرگ و میر

خبر خوب اینکه درصد مرگ و میر بر اثر جراحی‌های زیبایی کاهش یافته اما خبر بد اینکه تعداد آن رو به افزایش است زیرا تعداد کل عمل‌های زیبایی در حال رشد است. برای مثال طبق گزارش انجمن جراحان پلاستیک آمریکا در سال ۲۰۱۵ میلادی ۱۵.۰۹ میلیون جراحی زیبایی و ۵.۸ میلیون جراحی ترمیمی (reconstructive procedures) تنها در ایالات متحده انجام شده که نسبت به سال ۲۰۰۰ میلادی ۱۱۵% رشد را نشان می‌دهد، یعنی بیش از دوبرابر طی ۱۵ سال رشد داشته است.

این بدان معنا است که مرگ بر اثر جراحی زیبایی پایان نیافته است، به ویژه برای کشورهایی که نظارت صحیحی بر مراکز انجام این عمل‌ها ندارند زیرا عمده مرگ‌ها بخاطر شرایط بیمار قابل پیش‌بینی است و فقط کافی است آزمایش‌های دقیق پیش از عمل در چندین مورد صورت گیرد. در واقع پزشکانی که تأییدیه ندارند، بیش از عموم جراحان به مرگ بیمار خود کمک می‌کنند. آمار نشریه «جراحی پلاستیک و ترمیمی» نوشته است به طور متوسط ۱ نفر از هر ۵۰ هزار فردی که تن به عمل زیبایی می‌سپرند طی چند روز پس از آن می‌میرند (یعنی بیش از ۴۰۰ آمریکایی در سال) اما دکتر آرتور پری در کتب خود آورده وقتی پزشکان بدون تأییده را در نظر بگیریم به آمار ۱ نفر در هر ۱۱ هزار می‌رسیم.

همان‌گونه که گفته شد، تعداد مرگ و میر افزایش یافته اما نرخ مرگ و میر بهبود یافته است. پژوهش مؤسسه ملی بهداشت آمریکا نشان می‌دهد در سال‌های ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۸ میلادی از هر ۵۲۲۴ نفری که در آمریکای شمالی زیر تیغ جراح زیبایی رفته‌اند، یک نفر طلوع خورشید چند روز بعد را ندیده است یعنی 10.2 در هر ۵۰ هزار که خیلی بدتر از وضعیت کنونی یعنی ۹.۵ نفر در هر ۵۰ هزار است. جالب اینکه در همان دوره ۸.۲ نفر از هر ۵۰ هزار موتورسوار جان باخته‌اند و این یعنی عمل زیبایی در آمریکا خطرناک‌تر از موتورسواری بود.

دلایل مرگ و میر پس از عمل جراحی

تحقیقی که در مورد سال‌های ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۸ میلادی در آمریکای شمالی انجام شده بود، دلایل عمده مرگ و میر را این‌گونه بیان می‌کند: ضعف سلامت بیمار، برداشت بیش از حد چربی، تزریق بیش از حد داروی بیهوشی و نهایتاً انجام چندین عمل در یک جلسه. در همان زمان هشدار داده شد که با وجود این خطرات، تمایل بی‌دلیل و بیش از حد به جراحی‌های زیبایی تا حدودی عجیب است و به نظر می‌رسد مردم با دیده تفننی به آن می‌نگرند. این هشدار را دکتر اچ‌ دی‌ جانگ از دانشکده پزشکی جفرسون در فیلادلفیا مطرح نمود و اضافه کرد: «فرآیند جراحی زیبایی بسیار عمیق‌تر و طولانی‌تر از آن چیزی است که مردم در ظاهر فکر می‌کنند. این پژوهش در واقع برای هشدار به جامعه پزشکی منتشر شده است تا مانند یک چراغ زرد راهنمایی و رانندگی نسبت به سرعت بیش از حد رواج این عمل‌ها هشدار دهد.»

شاید خیلی از کسانی که عمل زیبایی انجام می‌دهند تصور می‌کنند «اکنون آن‌قدر درآمد دارم که به برخی فانتزی‌های زندگی هم فکر کنم و خب چه خوب است که مثل فلان دوستم در باشگاه به تغییر سایز بدنم اقدام کنم یا خود را شبیه فلان مدل درآورم». اما واقعیت این است که او دارد ریسک ابتلا به بیماری‌هایی را به جان می‌خرد که حتی فکر هم نمی‌کرده ممکن است ارتباطی با جراحی پلاستیک با پروتز داشته باشد:

۱- آمبولی ریه: حدود نیمی از مرگ‌ومیرها پس از عمل جراحی به این مشکل مربوط است. کافی است یکی‌دو لخته خون شریان‌های ریه را مسدود کند که اگر فوراً رسیدگی نشود یا سهل‌انگارانه با آن برخورد شود، در کمال ناباوری به مرگ منتهی می‌شود. گاهی عمل در نقاط دیگر بدن مانند انجام پروتز در پشت پا یعنی جایی که تصور می‌شود کمترین خطر را دارد، به گرفتگی چربی در عروق می‌انجامد. در برخی مواقع رفع  این گرفتگی‌ها خود به عمل جراحی مجدد نیاز دارد.

۲- مصرف بیش از حد داروی بیهوشی و مخدر: این اتفاق مخصوص جراحی زیبایی نیست اما نکته مهم اینجا است که فردی که تن به تیغ می‌سپارد باید بداند این عمل نیز مانند همه جراحی‌های دیگر با خطر overdose یعنی تزریق بیش از حد داروی بیهوشی یا مخدرهای تسکین‌دهنده روبرو است. این داروها در موارد متعددی نیز به تهوع و استفراغ می‌انجامد و همچنین مواردی که ضعف رشته‌های عصبی نیز گزارش شده است.

۳- مشکلات قلبی و تنفسی: عمل زیبایی در سنین بالا که به ویژه برای افراد علاقمند به مدلینگ گاهی به عنوان یک ضرورت شغلی مطرح می‌شود، ممکن است بخاطر وضعیت سلامتی فرد به مشکلات تنفسی و قلبی ختم شود. برخلاف انتظار، این مشکلات نیز می‌تواند به مرگ فرد در دو-سه روز بعد از عمل جراحی منجر شود. عمل در سنین بالای چهل سال یعنی دقیقاً همان زمانی که خانم‌ها احساس می‌کنند باید به طریقی زیبایی خود را حفظ کنند، خطرات بیشتری دارد و حتماً باید در بیمارستان‌های مجهز انجام شود تا در صورت بروز مشکلات دیگر، بخش مربوطه در دسترس باشد.

۴- عفونت و خونریزی: فاضل فتاح، رئیس وقت انجمن جراحان پلاستیک بریتانیا در سال ۲۰۱۱ اعلام کرد خونریزی و عفونت از پیامدهای تلخ این‌گونه عمل‌ها است در حالی که بیماران تصور می‌کنند کار ساده‌ای در پیش دارند. او صراحتاً گفت: «یک بیمار باید پیش از عمل نسبت به موازنه هزینه و فایده آن بیاندیشد.»

جمع‌بندی

جدا از آنچه گفته شد، به نظر می‌رسد جراحی زیبایی در کشورهایی مانند ایران از خطرات دیگری نیز در امان نباشد. با حفظ احترام به پزشکان شرافتمند یادآور می‌شود نقص احتمالی در سامانه‌های نظارتی فقط محدود به بررسی دانش و تجربه پزشک، احتمال عدم امکان اعتماد به تأییدیه پزشکی، عدم تناسب تجهیزات محل جراحی و انجام‌نشدن آزمایش‌های پیش از عمل و قناعت به اظهارات شفاهی بیمار نمی‌شود، بلکه ورود گسترده مواد بی‌کیفیت چینی برای پروتز و غیر آن که به سود اقتصادی پزشک است، ممکن است به مرگ بیمار ختم شود در حالی که از همه چیز بیخبر است. برخی مواد پروتز مانند سیلیکون مایع در ایالات متحدخ ممنوع شده است اما ممکن است در جای دیگری هنوز اثرات شوم خود را نشان نداده باشد.

در هر صورت، هر فردی قبل از اینکه بر روی تخت جراحی زیبایی بخوابد، باید بداند این یک جراحی جدی است و بعد، یک تفریح فانتزی. آن‌قدر جدی که حتی در مهد خود یعنی غرب نیز هنوز قربانی می‌گیرد چه برسد به جاهایی که جراحی زیبایی را وارد کرده‌اند، به ویژه اگر این واردکردن بیش از هر چیز یک تأثیرپذیری فرهنگی باشد تا مبتنی بر دانش پزشکی، یعنی عمده افراد متمایل به آن صرفاً از روی علاقه به آن رضایت بدهند نه با هدف سلامتی خود. این وضعیت ناشی از تبلیغات پرسروصدایی است که از آن سوی آب منتشر می‌شود و در ژورنال‌های مدلینگ و مسابقات تلویزیونیِ زیبایی ترویج می‌شود، بدون هیچ‌گونه احساس مسئولیتی نسبت به پیامدهای آن در جوامع دیگر و بدون اطلاع‌رسانی کامل از عواقب وخیمی که ممکن است سلامتی و حتی زندگی فرد را نابود کند.

کاش دست‌کم علاقمندان به جراحی زیبایی، سه گزارش یواس‌ای‌تودی را خوانده باشند که شش سال پیش برای بررسی سه عامل اصلی افزایش مرگ و میر آمریکایی‌ها بر اثر عمل زیبایی منتشر شد:‌ تخصص اندک پزشکان، ارزان و سریع‌شدن عمل زیبایی و نقص در قوانین برای سخت‌گیری بر پزشکان، مراکز عمل جراحی و بیماران.

منبع

https://facebody.net/en/blog/46-plastic-surgery-miami-blog/507-the-most-common-causes-of-plastic-surgery-death

http://www.bbc.co.uk/news/health-12415412

https://books.google.com/books?id=hJRWAgAAQBAJ&pg=PA353&lpg=PA353&dq=BEAUTY+SERGURY+DEATH+RATE+SERVUY+USA&source=bl&ots=qTeKQh9X5j&sig=O_zl3M-eGMra0dUdZVRxzJTw_jA&hl=fa&sa=X&ved=0ahUKEwizm_aIk67VAhXImBoKHaeNDakQ6AEIPTAD#v=onepage&q=BEAUTY%20SERGURY%20DEATH%20RATE%20SERVUY%20USA&f=false

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10627013

http://dryoho.com/dr-yoho/clinical/deaths-cosmetic-surgery

http://www.webmd.com/beauty/news/20000121/deaths-from-liposuction-too-high-study-shows#1

https://www.svt.se/nyheter/inrikes/plastikkirurg-anmald-for-sina-nasoperationer-patienterna-har-svart-att-andas

https://www.usatoday.com/story/money/2012/12/10/cosmetic-surgery-laws-effect-debated/1759839