احـداث کاروانسرا در منطقه سابقهای بسیار طـولانـی داشته وساخت آن در جـاده هـای کاروانـی بـه منظور استراحت و سرپـنـاه، در ادوار مخـتـلف بـویـژه دوره اســـلامـــی، از اهمـیـت خـاصــی بـرخـوردار بـوده است.
منابع تاریخى هخامنشیان را پایهگذار کاروانسراها دانستهاند؛ در روزگار اشکانی، ایستگاههاى میان راه، و حمایت از کاروانیان اهمیت زیادى یافت و در اغلب جادهها بهخصوص جادهٔ معروف ابریشم بناهائى شبیه کاروانسرا ایجاد گردید.
در دورهٔ ساسانیان بهدلیل اقتصاد وسیع و گسترده، راهها و امنیت کاروانیان اهمیت زیادى یافت؛ در نتیجه کاروانسراهاى بسیارى در مسیر جادهها و گذرهاى اصلى بنا گردید. نقشههاى کروانسراها در این دوره عمدتاً بهصورت چهارایوانى و مصالح ساختمانى آن بیشتر از سنگ، آهک و گچ بوده است.
در دورهء اسلامى دلایل متعدد نظامی، اقتصادى و مذهبى و غیره موجب گسترش کاروانسراها گشت و ساخت بناهائى چون مساجد و مدارس و کاروانسراها در کنار هم انجام مىشد. نقشهٔ بناها بهصورت دو ایوانى و چهار ایوانى رواج یافت. زیباترین نمونه از کاروانسراهاى این دوره رباط یا کروانسراى شرف در خراسان است.
در روزگار صفویان ایجاد کاروانسراهاى درونشهرى نیز گسترش پیدا کرد و این کاروانسرها هر یک محل دادوستد کالاى ویژهاى قرار گرفت. در این دوره کاروانسراهائى با نقشهٔ مدور – هشت ضلعى نیز ساخته شدند.
در روزگار زندیه، افشاریه و قاجار تغییر چشمگیرى در امر ساخت کاروانسراها اتفاق نیفتاد و کاروانسرها بیشتر با نقشهٔ چهارایوانى و از خشت ساخته شدند.