مسلماً برگزاری جشنواره فیلم رشد و توجه به فیلمسازی برای دانش آموزان و در راستای توجه به آنان گامی موثر در راستای اهداف تعلیم و تربیت است.

تاریخچه جشنواره بین المللی فیلم رشد 

جشنوارۀ بین المللی فیلم‌های آموزشی رشد قدیمی ترین جشنوارۀ فیلم در ایران و جشنواره‌ای تخصصی است که با مدیریت وزارت آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران و اهتمام سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، هر سال با هدف شناسایی، انتخاب و معرفی فیلم های برتر آموزشی و تربیتی، برگزار می شود.

جشنوارۀ بین المللی فیلمهای آموزشی رشد نخستین بار در سال 1342 هجری شمسی (1963 میلادی) توسط ادارۀ فعالیت های سمعی و بصری وزارت آموزش و پرورش، در تهران برگزار شد.

نام رسمی این جشنواره در ابتدا «فستیوال بین المللی فیلمهای آموزنده» بود، اما پس از پنج دوره برگزاری، واژۀ «جشنواره» برای نخستین بار در زبان فارسی برای نامیدن این رویداد به کار گرفته شد و بدین ترتیب نام جشنواره در دورۀ ششم، در سال 1348 هجری شمسی (1969 میلادی)، به «جشنوارۀ بین المللی فیلم های آموزشی» تغییر نام یافت.

پانزدهمین دورۀ برگزاری جشنواره و نخستین دورۀ برگزاری آن پس از پیروزی انقلاب اسلامی، پس از چند سال وقفه، تحت نام «جشنوارۀ بین المللی فیلم های آموزشی و تربیتی»، با شرکت بیست و یک کشور، در سال 1364 هجری شمسی (1985 میلادی) همزمان با هفتۀ معلم، از 12 تا 19 اردیبهشت ماه، در تهران و در محل موزۀ هنرهای معاصر برگزار شد.

از دورۀ بیستم نام جشنواره به نام کنونی آن یعنی «جشنوارۀ بین المللی فیلم های علمی، آموزشی و تربیتی رشد» تغییر کرد.

از دورۀ بیست و سوم در سال 1372 هجری شمسی (1993 میلادی)، جشنوارۀ بین المللی فیلمهای آموزشی رشد علاوه بر تهران، همزمان در مرکز استان هرمزگان، شهر بندر عباس نیز برگزار شد. از آن پس، تا دورۀ سی و یکم، جشنوارۀ بین المللی فیلمهای آموزشی رشد هر سال به صورت همزمان در تهران و استان های دیگر کشور برگزار شد.

از دورۀ سی و یکم در سال 1380 هجری شمسی (2001 میلادی) تا کنون، جشنواره های استانی فیلم رشد به صورت ادواری و غیر همزمان در استانهای مختلف کشور برگزار شده است.

از دورۀ سی و سوم تا دورۀ سی و پنجم، در فاصلۀ سال های 1383-1382 تا 1385- 1384 (2006 – 2004 میلادی)، استان های کرمان، یزد و خراسان رضوی، به ترتیب میزبان اصلی جشنوارۀ بین المللی فیلمهای آموزشی رشد بودند ، اما از دورۀ سی و ششم، در فاصلۀ بهمن 1385 تا اردیبهشت 1386 (فوریه تا می 2007)، تا کنون جشنوارۀ بین المللی فیلمهای آموزشی رشد به قرار سابق، هر ساله در تهران و به صورت ادواری در استان های دیگر برگزار شده است. 

نماد جشنواره بین المللی فیلم رشد 

با آغاز کار جشنواره بین المللی فیلم های آموزشی رشد در سال 1342، انتخاب و اهدای جایزه‌ای منحصر بفرد برای اولین جشنواره فیلم در ایران در این زمینه امری الزامی بود. بنابراین پیکره ای زیبا و کوچک با قدمتی 1200 ساله نتیجه جستجو و تلاش فراوان باستان شناسان در موزه ایران باستان بود.

پیکره ای که در حفاری از تپه ای با نام دلفان در استان لرستان به دست آمده بود. برای تبدیل این پیکره به تندیس و نماد جشنواره، هنرمندان با ذوق ایرانی آن را به پیکره ای با رنگهای طلایی، نقره ای، و برنزی با پایه های مرمری درآوردند. نمادی از ایران و تمدن غنی آن که به صورت مداوم درچهارده دوره نخستین جشنواره های بین المللی رشد به فیلم های برگزیده اعطا می گشت.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، جوایز جشنواره بین المللی فیلم های آموزشی رشد در سه رنگ طلا، نقره و برنزه در قالب گل لاله عنوان نمادی از جشنواره و برگرفته از خون پاک شهدا، کتاب باز نشانه تعلیم و تربیت و دو دست زیر آن نشانگر حمایت از امر آموزش و پرورش- علم و دانش و در نهایت پرفراژ فیلم نمادی از فیلم و فعالیت اصلی جشنواره که همان حضور فیلمهای آموزشی، فرهنگی و هنری است انتخاب گشت که در هر دوره به برندگان هر رشته طی مراسمی خاص اهدا می شود. 

جشنواره چهل و ششم

چهل و ششمین جشنواره و همزمان پانزدهمین جشنواره فیلم دانش‌آموزان، معلمان و دانشجومعلمان از روز شنبه 15 مهر در استان‌های فارس، تهران، گیلان، سمنان و هرمزگان با محوریت جزایر ایرانی در خلیج فارس و سواحل مکران که برای چهارمین سال پیاپی برگزار می‌شود، آغاز شد و در تهران و شهرستان‌های استان تهران در بیش از 80 مرکز نمایشی، فیلم‌ها برای دانش‌آموزان، معلمان و علاقه‌مندان نمایش داده شد. 

امسال 1044 فیلم به دبیرخانه این جشنواره رسید که از این تعداد 820 فیلم از ایران و 224 فیلم از 30 کشور دنیا در این جشنواره حضور داشته و در بخش بین‌الملل 513 فیلم ایرانی و 207 فیلم خارجی حضور دارند.

در بخش ملی که ویژه دانش‌آموزان، دانشجویان و دانشجومعلمان است، 307 فیلم از ایران حضور دارند.

بخش‌های جشنواره شامل «مستند علمی آموزشی با 33 فیلم رسیده به دبیرخانه و 66 فیلم راه یافته به بخش مسابقه»، «در بخش مستند با 223 فیلم رسیده به دبیرخانه»، «در بخش داستانی بلند با 27 فیلم رسیده به دبیرخانه و 10 فیلمی که بخش مسابقه راه یافته است»، «در بخش فیلم داستانی کوتاه 288 فیلم رسیده به دبیرخانه و 34 فیلم راه یافته به بخش مسابقه»، «در بخش پویانمایی 149 فیلم رسیده به دبیرخانه و 51 فیلم راه یافته به بخش مسابقه»، «در بخش دانش‌آموزان فیلم ساز با 156 فیلم رسیده به دبیرخانه و 40 فیلم راه‌یافته به بخش مسابقه»، «در بخش فرهنگیان فیلمساز 96 فیلم رسیده به دبیرخانه و 40 فیلم راه یافته به بخش مسابقه»، «در بخش دانشجو معلمان با 45 فیلم رسیده به دبیرخانه و 12 فیلم راه یافته به بخش مسابقه» و در مجموع 1027 فیلم رسیده به دبیرخانه و 239 فیلم راه یافته به بخش مسابقه‌ است.

30 کشور دنیا در این جشنواره حضور دارند که کشورهای شرکت کننده شامل «اسپانیا، آمریکا، بلژیک، فرانسه، ژاپن، لهستان، لستو، آفریقای جنوبی، آلمان، سوئد، کره جنوبی، سوئیس، قبرس، لتونی، انگلستان، هند، استرالیا، کانادا، مجارستان ، چین، روسیه، اردن، فنلاند، برمه، هنگ‌کنگ، لبنان، تایلند، رومانی، ترکیه و مکزیک» است که 37 فیلم از 17 کشور در بخش مسابقه حضور دارند.

عصر امروز مراسم اختتامیه این جشنواره در مدرسه دارالفنون برگزار می شود و برگزیدگان معرفی می شوند.