دیگر اعضای دولت هم مدام به مردم وعده می‌دانند که در ماه‌های آینده برجام تغییر بسیار شگرفی در اقتصاد ایران ایجاد خواهد کرد. اما بر خلاف این ادعا هیچ تغییری در اقتصاد کشور ایجاد نشد و حتی ادعای بازگشایی 1000 ال سی و سوئیفت هم از سوی فعالان اقتصادی تکذیب شد! هر چه از روز تفاهم برجام فاصله می‌گرفتیم اثرات کمتری از این قرارداد (که قرار بود با لغو تحریمها شرایط رونق اقتصادی را فراهم کند) مشاهده می‌شد.

دولتمردان هم به ثمر نشستن برجام را منوط به اجرای آن دانستند و مدعی شدند با فرا رسیدن روز اجرای برجام جهش در اقتصاد ایران آغاز خواهد شد. کم کم روز اجرای برجام هم فرا رسید. نخستین ساعات بامداد 27 دی ماه 94 محمد جواد ظریف و فدریکا موگرینی به جمع خبرنگاران آمدند و اعلام کردند که برجام به مرحله اجرا رسیده است.

از فردای آن روز هم دولتمردان یازدهم با همان سناریوی چند ماه قبل و در زمان انعقاد برجام جلو رفته و تعریف و تمجید از برجام و تاثیر گذاری آن بر اقتصاد کشور را آغاز کردند. اما این وعده‌ها هم به سرنوشت وعده‌های قبلی دچار شد و فعالان اقتصادی همچنان اجرای برجام را در فرآیندهای اقتصادی خود بی تاثیر می‌دانستند. اما بسیاری از آنها هم که به وعده‌های سه سال گذشته حسن روحانی و یارانش دلخوش کرده بودند از دست دولت بسیار ناراحت هستند. آنها اعلام می‌کنند که با حساب کردن روی وعده‌های دولتمردان تدبیر و امید وارد برخی از فرآیندهای اقتصادی شده‌اند، اما پا برجا بودن تحریم‌های اقتصادی به ویژه تحریم‌های بانکی (تحریم سوئیفت و ال سی) آنها را ناامید و برآوردهای آنهای را خراب کرد. از طرفی دیگر سفر 150 هیات تجاری به ایران در ماه‌های بعد از تفاهم برجام هم چندان به سود اقتصادی کشور تمام نشد زیرا اکثرا یا قرارداد سرمایه‌گذاری خارجی در این پروژه‌ها بسته نشد و یا اگر هم بسته شد دولت مجالی برای حضور فعالان اقتصادی بخش خصوصی نداد و بیشتر طرحها را به سمت دولت برد.

همین مسئله بهانه‌ای شد تا خبرنگار ما به سراغ 40 فعال اقتصادی برود و نظر آنها را در این خصوص جویا شود. اکثر فعالان اقتصادی در این گفتگوها از عملکرد دولت در پسابرجام ناراضی بودند و اعلام کردند که بعد از برجام تاثیری بر وضع اقتصادی کشور ایجاد نکرده نشده است. مشروح گفتگو با فعالان اقتصادی را بخوانید.

 

 

امیر یوسفی عضو هیات مدیره اتاق بازرگانی گرگان: اگرچه اقتصاد کشور هنوز از رکود خارج نشده، اما بعد از برجام رفت و آمدهایی بین ایران و کشورهای اروپایی صورت گرفته که مطمئنا ادامه این روند اثرات مثبتی برای اقتصاد کشور خواهد داشت.
حبیب اله بشارتی رئیس اتحادیه آهن‌سازان تهران: اگر چه به آینده امیدواریم اما فعلا برجام نتیجه مثبتی برای اقتصاد نداشته و هنوز چیزی عاید تجار و تولیدکنندگان ایرانی نشده است. ما فکر میکردیم تا الان شاهد نتایج بهتری  از اجرای برجام باشیم.
جواد درودیان رئیس اتحادیه پیراهن دوزان و پیراهن فروشان :اقتصاد ایران در بدترین شرایط موجود به سر می برد و قطعا برجام انتظارات جامعه را برآورده نکرده و توقعی که  مردم و فعالان اقتصادی از برجام داشتند اتفاق نیفتاده است.  
محمدعلی زرینه کفش رئیس اتحادیه تولیدکنندگان فرش دستباف: درباره سایر حوزه ها و فعالیت های اقتصادی اطلاعی ندارم اما در زمینه فرش دستباف برجام تاثیرات مثبتی داشته و شرایط نسبت به گذشته بهبود داشته است.
سید مهدی میر مهدی رئیس اتحادیه صنف فناوران رایانه:در حوزه فعالیت های IT حتی قبل از برجام نیز از طریق دور زدن تحریم ها کالاهای مورد نیاز این بخش وارد کشور می شد. لذا اجرای برجام هیچ تاثیری در ایجاد رونق و خروج این صنف از رکود نداشته است.
محمدتقی برخورداری کارآفرین نمونه و پرورش دهنده ماهیان خاویاری:برجام هیچ تاثیری در خروج کشور از رکود نداشته است  چرا که اصلا برجام ارتباطی به تقویت حمایت از تولید ملی نداشته و ندارد.
رضا سواری کارآفرین نمونه و عضو هیأت رئیسه اتاق ارومیه: برجام اگر چه در رابطه با ارتباطات بین المللی تاثیرات مثبتی داشته اما این توافق هیچ تاثیری بر مسائل اقتصادی نداشته است.
محمد شهوازیان کارآفرین نمونه، تولید کننده لوله و اتصالات پلی پروپلین:اگر چه خریدهای خارجی ما نسبت به گذشته تسهیل شده است اما هنوز موضوع نقل و انتقالات بانکی به طور کامل حل نشده و بانک های بزرگ دنیا عملا حاضر به همکاری با ایران نیستند.
غلامحسین جمیلی رئیس اتاق زنجان:  در مجموع انتظار و امیدواری که از نتیجه اجرای برجام در حوزه اقتصاد وجود داشت محقق نشده و عملا اتفاق چشمگیر و قابل توجهی در شرایط اقتصادی کشور رخ نداده است.
ایرج رهبر عضو هیات مدیره کانون  انبوه‌سازان: عمده دلیل وجود رکود در بخش مسکن تصمیمات داخلی بر اقتصاد ایران است و برجام ارتباط و تاثیر چندانی در خروج صنعت ساختمان از رکود ندارد.  
علی لشگری رییس جامعه مدیران و متخصصان صنعت کفش:  اگر چه برجام با ایجاد یک فضای تنفسی جدید به بهبود شرایط موجود کمک کرده و دسترسی به مواد اولیه تولید را هموارتر کرده است اما باید پذیرفت صرف اجرای برجام مشکلی حل نخواهد شد.
حبیب اله توسلی نائب رییس اتحادیه لوازم بهداشتی ساختمانی: رکود در صنف ما قبل از برجام آغاز شده و هنوز ادامه دارد. برجام نیز هیچ تاثیری در کسب و کار ما نداشته است. ضمن اینکه اصولا برجام ارتباطی به رونق یا رکود در بخش ساختمان ندارد.
رضا باکری دبیر انجمن صنایع لبنی:  برجام هنوز هیچ تاثیر مثبتی در اقتصاد ما و صنف لبنیات نداشته است. البته این موضوع اشکال برجام نیست بلکه علت اصلی آن بی خاصیت کردن اثر برجام توسط مدیران دولتی است.  
محسن خردمند رئیس اتحادیه سراجان:  برجام نتوانسته است رونقی در اقتصاد ایران ایجاد کند. مبادلات پولی ما با سایر کشورها نیز عموما از طریق صرافی ها و یا با چمدان انجام شده و نسبت به زمان تحریم ها تغییری نکرده است.
قربان کریم‌خانی صادرکننده محصولات کشاورزی : اخیرا می توانیم پول کالاهای صادراتی خودمان را مستقیما به صورت یورو دریافت کنیم. اگر چه شاید در عمل اتفاق چندانی در اقتصاد رخ نداده اما می توان گفت امیدواری در جامعه بیشتر شده و مردم احساس بهتری دارند.
مهدی یکتا دبیر اتحادیه تولیدکنندگان محصولات نساجی : برجام حتی اگر آثاری هم داشته باشد ما به عنوان فعال اقتصادی آن را لمس نکردیم.
رعد طهماس بیگی فعال بازار کفش: برجام عملا تغییری در فضای بازار ایجاد نکرده و فضای رکود در اقتصاد کشور کاملا مشهود است.
محمدرضا دیانی عضو شورای هماهنگی لوازم خانگی : برجام در رفع رکود و ایجاد رونق نقشی نداشته اما برخی از مشکلات ما مانند موضوع حمل و نقل یا گردش ارز و اعتبارات ما بهتر شده است. با وجود تاثیرات مثبت هنوز آن اتفاقی که باید رخ می داد نیفتاده است.
حسینعلی خزایی تولیدکننده روغن نباتی : برجام هیچ منفعت اقتصادی برای کشور نداشته و اجرای آن هیچ تاثیری در روند اقتصادی کشور نداشته است.
رسول رنجبران هیات رئیسه اتاق اصفهان: وضعیت از گذشته بدتر نشده، اما شاهد بهبود چندانی نیز نبودیم.هنوز مشکلاتی در مراودات پولی با خارج از کشور وجود دارد.
هادی حنایی جهرمی عضو هیات رئیسه اتاق شیراز: در حال حاضر وضعیت ما بسیار بدتر از زمان قبل از برجام است.
عزیز اله رحیمی عضو هیات رئیسه اتاق یاسوج: اگر چه برجام در کشور امیدواری ایجاد کرده، اما تا به امروز تاثیر چندانی در اقتصاد ایران نداشته است.

علی اکبری عضو اتاق بازرگانی بازرگانی یاسوج : بعد از برجام خروج اقتصاد ایران از رکود کلید خورده که امیدواریم در نیمه دوم سال به نتایج خوبی رسیده و اقتصاد کشور از رکود خارج شود.
امیر قدیمی نژاد رئیس اتحادیه بنکداران پارچه : برجامی اتفاق نیفتاده است که امروز بخواهیم در انتظار اثرات مثبت آن باشیم، ما در ایران از برجام فقط  نام آن را شنیده ایم . برجام نه تنها هیچ منفعت اقتصادی برای ایران نداشته بلکه به رکود موجود در کشور نیز دامن زده است.
کامبیز مروت جو نایب رئیس اتحادیه پوشاک تهران : هیچ قرار دادی با شرکت‌های معتبر خارجی منعقد نشده. در واقع رکود همچنان پابرجاست.
مجید حسینی مدیر عامل گروه پفیش و کارآفرین نمونه: برجام بر تولید و فضای کسب و کار نه تنها تاثیر مثبتی نداشته بلکه رکود تعمیق بیشتری هم پیدا کرده است. ما همچنان برای نقل و انتقال پول از طریق صرافی ها عمل کرده و تحریم های بانکی به همان قوت گذشته باقی است.
محمد حسن شمس فرد رئیس اتحادیه صادر کنندگان خشکبار: هیچ اتفاقی در واقعیت های اقتصاد ایران رخ نداده است. برجام نه تنها تاثیری در این زمینه نداشته بلکه شرایط بدترهم شده است.
محمد خادم منصوری رئیس اتحادیه فروشندگان دوچرخه و موتور سیکلت : متاسفانه رکود اقتصادی همچنان در کشور برقرار بوده و ما امیدواریم با کاهش نرخ سود بانکی شرایط بهبود یابد. هنوز با هیچ شرکت خارجی قرادادی منعقد نشده و عموم شرکت‌های خارجی منتظر نتیجه انتخابات امریکا هستند تا شاید بعد از آن تفاهمنامه‌های منعقد شده به قرارداد تبدیل شود.
فرامرز احمدی نژاد نائب رئیس اتاق اهواز : بعد از برجام هیچ تفاوتی با گذشته اتفاق نیفتاده و برجام هیچ تاثیری بر ایجاد رونق اقتصادی در کشور نداشته است.
مسیح کشاورز دبیر انجمن وارد‌کنندگان برنج ایران: از آنجا که ما در گذشته و قبل از اجرای برجام با کشور هند همکاری داشتیم بعد از برجام هم هیچ تحول یا اتفاقی در مراودات اقتصادی ما اتفاق نیفتاده است. فقط بعد از برجام کشورهایی مانند پاکستان و تایلند به صادرکنندگان برنج به ایران اضافه شدند.
غلامرضا میری نایب رئیس شورای ملی زعفران : با اجرای برجام خرید غیرمستقیم آمریکا از ما تبدیل به خرید مستقیم شد! اگرچه مراودات بانکی ما با دنیا بهبود یافته اما هنوز بسیاری از بانک‌های بزرگ دنیا حاضر به تبادلات پولی با ما نیستند.
حمید علیمردانی عضو هیات مدیره اتحادیه طلا و جواهر :  برجام تا به امروز در رونق کسب و کار ما تاثیری نداشته است که یکی از دلایل این موضوع مشکلات مدیریتی موجود در اقتصاد ماست.
سید علی دیانت عضو هیات رئیسه اتاق کاشان : هنر اصلی برجام موضوعات اقتصادی نبود چرا که ما در دوره تحریم‌ها نیز خریدهای خودمان از قبیل لوازم یدکی، ماشین آلات و مواد اولیه را با هزینه بالاتری  انجام می‌دادیم. رکود موجود در کشورریشه در برجام ندارد که با اجرای برجام بهبودی حاصل شود.  
عبدالرضا حرمتی عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی اهواز: برجام هیچ تاثیری بر اقتصاد ایران نداشته است.
حامد رنجبر نایب رئیس اتاق بازرگانی سنندج: اگرچه ممکن است با اجرای برجام تحریم ها وجاهت خود را از دست داده باشند اما عدم بهبود فضای کسب و کار حضور سرمایه گذاران خارجی را معلق کرده است که یک موضوع کاملا داخلی بوده و به برجام ارتباطی ندارد.
حسین رحمانی کارآفرین و مدیرعامل شرکت کیمیا رشد: اگر برجام به صورت کامل اجرا می‌شد تاثیرات آن مشهود بود و می‌توانست تاثیرات بیشتری داشته باشد. اما باید اذعان داشت برجام تاثیر ملموسی بر فعالیت‌های تولیدی و گشایش LC  گذاشته اما این فعالیت ها مشهود نبوده و در فضای اقتصاد ایران مشاهده نمی‌شود.
میرقاسم میرزاده کارآفرین و تولیدکننده بزرگترین مخازن پلی اتیلن جهان: برجام هیچ تاثیری بر اقتصاد ایران نداشته است.
 رضا رضایی مدیرعامل شرکت آذین خودرو: قبل از برجام شدت تحریم‌ها در حال افزایش بود اما خوشبختانه بعد از اجرای برجام از وضعیت آشفته زمان تحریم ها فاصله گرفتیم. لذا تاثیرات برجام بر اقتصاد ایران بسیار مثبت بوده است.
محمدحسین روشنک صادرکننده و عضو اتاق بازرگانی مشهد: شرایط  اقتصادی کشور بدتر نشده اما بهبودی نیز حاصل نشده است.
احمد وفادار فعال بازار طلا و رئیس صندوق حمایت از اصناف استان تهران: برجام تاکنون هیچ تاثیر مثبتی در اقتصاد ایران نداشته است.