طبق تحقیقات در جهان درآمد پزشکان متخصص به‌طور متوسط ۳ الی ۴ برابر درآمد سرانه هر کشور است اما در ایران اوضاع به‌گونه‌ای دیگر رغم خورده است. متأسفانه آمار واقعی و شفافی پیرامون درآمد پزشکان متخصص در ایران وجود ندارد.

به گزارش مشرق، درآمد پزشکان متخصص در سال‌های اخیر همواره یکی از جذاب‌ترین عناوین خبری مطرح‌شده در رسانه‌ها بوده است. این شرایط که حاصل بی‌قانونی و عدم نظارت کارآمد در نظام سلامت است باعث شده تا هرساله بخشی از هم‌وطنان به علت هزینه‌های سنگین درمان به زیرخط فقر سقوط کنند. از سوی دیگر مکانیسم تصمیم‌گیری‌ها در مورد تعرفه‌های درمان همواره به‌گونه‌ای بوده که بیش‌ترین منفعت متعلق به این بخش از پزشکان شود.

درست است که یک فرد زحمات و مشقات زیادی برای ورود و فارغ‌التحصیلی از رشته پزشکی متحمل می‌شود اما به اذعان پزشکان متخصص ایرانی که در کشورهای پیشرفته در حال خدمت هستند، حقوق یک پزشک در ایران چند برابر همکار خود در خارج از کشور است. یکی دیگر از پیامدهای منفی این شرایط، کاهش انگیزه علمی و پژوهشی پزشکان و توجه صرف به امور درمان است. در این نوشتار سعی داریم تا به‌دوراز هرگونه جانب‌داری سه نمونه از تحقیقات خود پیرامون این موضوع را منعکس نماییم.

یکی از مزیت‌های کشورهای پیشرفته فضای باز اطلاعاتی است. شفافیت در درآمدها یکی از مصادیق این ادعاست. به‌عنوان‌مثال شما می‌توانید با یک جستجوی ساده به میزان حقوق و درآمد اصناف مختلف به‌ویژه پزشکان دست پیدا کنید.

درست است که یک فرد زحمات و مشقات زیادی برای ورود و فارغ‌التحصیلی از رشته پزشکی متحمل می‌شود اما به اذعان پزشکان متخصص ایرانی که در کشورهای پیشرفته در حال خدمت هستند، حقوق یک پزشک در ایران چند برابر همکار خود در خارج از کشور است

در ادامه نسبت درآمد پزشکان متخصص، پزشکان عمومی و پرستاران را به درآمد سرانه چند کشور بررسی می‌کنیم. لازم به ذکر است کشورهای فوق همگی عضو سازمان همکاری‌های بین‌المللی اقتصادی هستند که باهدف کمک به کشورها در امور سیاست‌گذاری تشکیل‌شده است.

ایران بهشت پزشکان متخصص/ درآمد پزشکان و پرستاران در جهان

درآمد سرانه (GDP per capita) یکی از شاخص‌های مهم اقتصادی برگرفته از تولید ناخالص ملی است که بیان‌کننده درآمد سرانه هر فرد در جامعه هست. به همین دلیل شاخص خوبی برای مقایسه درآمد پزشکان به درآمد سایرین در هر جامعه هست و می‌تواند اختلاف آن را به‌خوبی نشان دهد.

نمودار به‌خوبی نشان می‌دهد که درآمد پزشکان متخصص به‌طور متوسط 3 تا 4 برابر درآمد سرانه هر کشور است اما در ایران اوضاع به‌گونه‌ای دیگر رغم خورده است. متأسفانه آمار واقعی و شفافی پیرامون درآمد پزشکان متخصص در ایران وجود ندارد.

از سوی دیگر با توجه به مشغولیت پزشکان در هر دو بخش دولتی و خصوصی نمی‌توان رصد دقیقی از دریافتی پزشکان در بخش خصوصی داشت. دریکی از اسناد منتشرشده از فیش حقوقی تعدادی از پزشکان شاغل در بیمارستان تأمین اجتماعی می‌توان دریافت که در سال 1388 و قیل از گام سوم طرح تحول نظام سلامت، متوسط دریافتی پزشکان حدوداً 60 میلیون تومان در ماه بوده است (حتی در مواردی تا 180 میلیون تومان در ماه).

لازم به ذکر است این آمار مربوط به قبل از گام سوم طرح تحول نظام سلامت است که تعرفه‌های پزشکان متخصص تا 3 برابر افزایش یافت. از سوی دیگر در این آمار درآمد این پزشکان در بخش خصوصی لحاظ نشده است که با توجه به تعرفه‌های بالاتر این بخش می‌توان گفت درآمد هر پزشک متخصص در سال 1388 درمجموع بخش دولتی و خصوصی حداقل 100 میلیون تومان در ماه بوده است؛ بنابراین با احتساب 5 میلیون تومان درآمد سرانه کشور در آن سال می‌توان گفت که درآمد پزشکان در سال 1388 حدوداً 20 برابر درآمد سرانه کشور بوده است.

اختلاف فاحش درآمد و اعتراضات همیشگی

اختلاف درآمد فاحش بین اعضای کادر درمان نیز یکی دیگر از مسائل مربوط به درآمد بالای پزشکان متخصص است. این اختلاف فاحش درآمدی همواره موجب تحرک و اعتراض پرستاران و پزشکان عمومی شده است. در مطالعه دیگر دریافتیم که اختلاف درآمد بین پزشک متخصص و عمومی در سایر کشورهای منتخب جهان حداکثر 2٫4 برابر است.

ایران بهشت پزشکان متخصص/ درآمد پزشکان و پرستاران در جهان

این در حالی است که در ایران اختلاف درآمد پزشک متخصص با پزشک عمومی حداقل 10 برابر است. تخصص محوری نظام سلامت، خلأ نظام ارجاع مناسب و نفوذ پزشکان متخصص در تعیین تعرفه‌های پزشکی را می‌توان از علل این شرایط برشمرد که در سایر نوشتارها به‌طور مفصل به آن‌ها پرداخته‌شده است.

در کشورهای پیشرفته معمولاً برای جلوگیری از افزایش شکاف طبقاتی بین دهک‌های درآمدی پایین و بالای جامعه، از نرخ تصاعدی مالیات بر درآمد استفاده می‌شود. به‌گونه‌ای که درآمدهای بالای 10 برابر میانگین درآمدهای جامعه از نرخ‌های بسیار بالای مالیات مثل 65 الی 80 درصد برخوردار خواهند شد.

بنابراین شاغلان این کشورها انگیزه‌ای برای فعالیت بیشتر از حد متعارف و پرداخت مالیات‌های سنگین ندارند؛ اما در ایران به دلیل ضعف مفرط نظام مالیاتی، دولت و درنتیجه آحاد افراد جامعه به‌راحتی از این منبع درآمدی محروم شده و به‌نوبه خود باعث افزایش شکاف طبقاتی و تبعات اجتماعی آن در جامعه می‌شود.

وضع جیب اینترن و رزیدنت در ایران و آمریکا و بریتانیا

در جدول زیر درآمد دوره‌های مختلف پزشکی در ایران و آمریکا در سال 2012 (1391) مقایسه شده است. همان‌طور که ملاحظه می‌کنید درحالی‌که درآمد پزشک متخصص در آمریکا کمتر از 2 برابر یک پزشک عمومی است، در ایران نزدیک به 9 برابر است. درآمد میانگین پزشکان متخصص آمریکایی تقریباً 5 و 7 برابر درآمد رزیدنت‌ها و اینترن‌های آن کشور است، این تفاوت درآمدی در ایران تقریباً 40 و 100 برابر است!

ایران بهشت پزشکان متخصص/ درآمد پزشکان و پرستاران در جهان

-درآمد سالانه اینترن‌ها در ایران معادل 3 میلیون تومان در نظر گرفته‌شده است. (دانشجویان مجرد ماهی 220 و متأهل 320 هزار تومان)

-درآمد سالانه رزیدنت‌ها در ایران معادل 7٫2 میلیون تومان در نظر گرفته‌شده است. (رزیدنت مجرد ماهی 530 و متأهل 680 هزار تومان)

-مبنای درآمد پزشکان عمومی در ایران، دستورالعمل پزشک خانواده و نظام ارجاع در مناطق شهری نسخه 02 و دستورالعمل اجرای برنامه پزشک خانواده و بیمه روستایی نسخه 13 بود. حداقل و حداکثر حقوق 24 و 40 میلیون تومان در سال برآورد شد و میانگین 32 میلیون تومان برای استفاده در جدول به کار رفت.

-(درآمد مقاطع مختلف پزشکی در ایران با توجه به PPP conversion factor سال 2012 (1391) اعلام‌شده از سوی بانک جهانی که 7000 ریال است به دلار تبدیل‌شده است.)

در ایران اختلاف درآمد پزشک متخصص با پزشک عمومی حداقل 10 برابر است. تخصص محوری نظام سلامت، خلأ نظام ارجاع مناسب و نفوذ پزشکان متخصص در تعیین تعرفه‌های پزشکی را می‌توان از علل این شرایط برشمرد

تطبیق یافته با قدرت خرید  به علت تفاوت هزینه‌های زندگی در کشورهای مختلف، تبدیل مستقیم درآمد پزشکان این کشورها به دلار آمریکا از طریق نرخ ارز رسمی نمی‌تواند معیار صحیحی برای مقایسه درآمد آنان باشد، ازاین‌رو درآمد سالیانه پزشکان متخصص با استفاده از ضریب تبدیل برابری قدرت خرید (Purchasing Power Parity conversion factor) که هرساله توسط بانک جهانی اعلام می‌شود به معادل دلاری آن تبدیل‌شده است.

 در ایران اختلاف درآمد پزشک متخصص با پزشک عمومی حداقل 10 برابر است. تخصص محوری نظام سلامت، خلأ نظام ارجاع مناسب و نفوذ پزشکان متخصص در تعیین تعرفه‌های پزشکی را می‌توان از علل این شرایط برشمرد

پایگاه رصد

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha

نظرات

  • انتشار یافته: 15
  • در انتظار بررسی: 22
  • غیر قابل انتشار: 12
  • محمد ۰۸:۳۱ - ۱۳۹۵/۰۵/۱۰
    22 12
    باسلام از مطالعه دقیق ومو شکافانه شما سپاسگذارم.حقوق بالای پزشکان اثار بدی در بقیه کادر درمان وعامه مردم خواهد گذاشت
  • سید جواد ۰۸:۵۲ - ۱۳۹۵/۰۵/۱۰
    11 1
    خیلی خیلی زیاد از یادداشت مستند و دقیق شما تشکر می کنم. اما ای کاش این را هم اضافه می کردید که طبق آماری که خود نظام پزشکی ارائه داده است در ایران حدود 2 درصد از مردم در هر سال به خاطر هزینه های سنگین درمان به زیر خط فقر می روند. یعنی به قیمت درآمدهای کلان عده ای، بیماران باید برای درمان خودشان خانه،خودرو، زمین، یا دامشان را بفروشند و به فقرای دیگر جامعه ملحق شوند و خیلی از این افراد و خانواده هایشان به دام اعتیاد و جرایم دیگر می افتند. جالب این که با وجود این تبعیض آشکار در درآمد پزشکان متخصص باز هم هیات دولت تعرفه های پزشکی را برای امسال 10 درصد دیگر افزایش داده است!
  • ۰۹:۲۰ - ۱۳۹۵/۰۵/۱۰
    48 38
    اقا سالیانی است که درس خواندیم و الان عشق خدمت به مردم داریم و پولش را هم طبق تعرفه مصوب سازمان نظام پزشکی دریافت میکنیم!!! کجای این غیرقانونی است؟؟
  • ناشناس ۱۰:۱۳ - ۱۳۹۵/۰۵/۱۰
    12 30
    دقیقا همون تعرفه مصوب سازمان نظام پزشکی، غیر قانونی است. شما که بزرگوارید، اما اگر حقوق یک پرستار ساده رو به پزشکان متخصص بدن باز هم اون حس عشق خدمت به مردم درش وجود داره؟!!!
  • مجید ۱۱:۳۱ - ۱۳۹۵/۰۵/۱۰
    19 7
    پزشکان در ایران خدایی می کنند و به اندازه ی سر سوزنی هم مسئولیت پذیر نیستند. خواهشا مشرق کمی روی پزشکان کار کن اینکه یک درصد کمی از این قشر تعهد ندارند و بازخواست هم نمیشن.
  • ناشناس دیگر ۱۲:۳۵ - ۱۳۹۵/۰۵/۱۰
    18 26
    تعرفه را خود همکاران پزشک شما که مانند شما مدعی سالها درس خواندن سپس دوشیدن جامعه هستند تنظیم میکنند ..انگار که کسی بجز شما درس نخوانده.....
  • ۱۴:۳۷ - ۱۳۹۵/۰۵/۱۰
    51 10
    اقا سالیانی است که درس خواندیم و الان عشق خدمت به مردم داریم و پولش را هم طبق تعرفه مصوب سازمان نظام پزشکی دریافت میکنیم!!! کجای این غیرقانونی است؟؟
  • ۱۷:۰۲ - ۱۳۹۵/۰۵/۱۰
    34 31
    بشتر زحمات و ساعات مراقبت در مراکز درمانی روی گرده پرستاران است ولی پزشکان با کمترین زحمت و کمترین زمان بیشترین درآمد نصیبشان مشود و این نهایت بی انصافی است.
  • ۱۹:۵۷ - ۱۳۹۵/۰۵/۱۰
    17 30
    در واقع شما باید مسیری که یه پزشک طی می کنه تا متخصص بشه رو در نظر بگیرین خودتون مقایسه کنین قبولی تو کنکور ۳ سال اول دانشگاه کلاس تئوری سال ۴ و ۵ تو بیمارستان (قرار گرفتن در معرض ایدزو هپاتیت و سل و ...) دوسال آخر کشیک بیمارستانی (روز تعطیل کشیک، خواب ۲ ساعته، یه وعده غذا تو روز) ۲ سال طرح در منطقه محروم امتحان مجدد برای تخصص ۴ سال تخصص با کشیک های بیمارستانی سنگین و باز مشکل تعطیلات و غذا و خواب مجموعا ۱۳ سال می شه که فقط تو دوره تخصص ماهی ۷۰۰ هزار تومن حقوق می دن یعنی یه فرد ۳۳ ساله هنوز پول در نیاورده! استرس و مسئولیت جان مریض (که این شغل رو با شغل های دیگه متمایز می کنه) رو هم در نظر بگیرین
  • ۲۱:۱۳ - ۱۳۹۵/۰۵/۱۰
    15 4
    درمان باید رایگان باشه آموزش باید رایگان باشه
  • هادی ۰۹:۰۹ - ۱۳۹۵/۰۵/۱۱
    7 3
    مشکل اصلی تو ایران نه تعرفه است، نه پول دوستی پزشک ها کی پول دوست نیست تو ایران؟ قصاب گوشت مجانی به کی می می ده؟!!! مسئله اینه که وقتی کار یه پزشکی خوب باشه، همه به اون مراجعه می کنن تعداد مریضاش بالا می ره، درآمدش زیاد می شه که نمی شه جلوی این قضیه رو گرفت وقتی می ری مطب یه دکتر می بینی ۳۰ نفر نشسته ن، و نوبت جدید می ره واسه ۳ ماه دیگه، انتظار دارین اون پزشک پول دار نشه؟
  • ۱۱:۰۸ - ۱۳۹۵/۰۵/۱۱
    10 2
    فقط پزشکای ایران زحمت میکشن!!!؟ مشکل ما فرهنگیه، مدیرانی که حقوق نجومی میگیرن با همین حرفا کار خودشونو توجیح نیکنن
  • ۱۱:۲۱ - ۱۳۹۵/۰۵/۱۱
    21 2
    طبق استاندارد جهانی یه پزشک در روز تعداد محدودی مریض میتونه ویزیت کنه و برای هر مریض حداقلی برای زمان معاینه تعریف شده، وزارت بهداشت بجای عوام فریبی قوانین پزشکی رو درست کنه و پزشکارو مجبور کنه استاندارد جهانی رو رعایت کنن اگه قانون رعایت بشه اینقد شکاف و کدورت بین مردم و پزشکان پیش نمیاد
  • محمود ۱۵:۵۹ - ۱۳۹۵/۰۵/۱۲
    0 8
    طبق استاندارد جهانی حق ویزیت پزشک هم ۳۵ تومن (۱۰ دلار) نیست!
  • SFS ۱۴:۳۴ - ۱۳۹۵/۰۵/۱۳
    19 6
    بی زحمت شما که انقد موشکافانه بررسی کردید حساب کنید ببینید وقتی یه فرد در رشته ی دیگر(مثلا رشته های فنی مهندسی) دکتری میگیره چند سال از عمر و جوونیشو پای درسو تخصصش صرف میکنه(حداقل 13 سال بدون احتساب هیچگونه وقفه بین دوره ها و طبعا بدون حقوق و تجربه ی بازار کار) و در نهایت با یه جستو جوی ساده در دورو اطرافتون ببینید با چه حقوقی زندگیشون رو سر میکنن(تازه اگه کاری غیر از تدریس کردنن براشون وجود داشته باشه).... پاسخ کاملا واضح هست... رانت عجیب و غریبی که برای پزشکان در این کشور وجود داره باعث بوجود آمدن این تبعیض آشکار و سوءاستفاده شده... (بیخود نیس یهو 60% انتخابها به سمت علوم تجربی سوق پیدا کرده (لابد همش بخاطر خدمته)

این مطالب را از دست ندهید....

فیلم برگزیده

برگزیده ورزشی

برگزیده عکس