گروه بین‌المل مشرق - بعد از بیش از یک دهه اشغال و خشونت‌های مهلک افراط گرایان، بیشتر جوانان عراقی به این نتیجه رسیده‌اند که آمریکا نه یک «رهایی بخش»، که دشمن اصلی کشورشان است.

بعد از 250 مصاحبه رو در رو با جوانان عراقی در 3 شهر این کشور، برنامه «نظرسنجی جوانان عرب آسدا برسون- مارستلر» که هر ساله در بین جوانان کشورهای عربی انجام می‌گیرد، به این نتیجه رسید که 93 درصد جوانان عراقی بین 18 تا 24 سال به آمریکا به چشم دشمن نگاه می‌کنند. تنها 6 درصد آمریکا را یک متحد می‌دانند و 1 درصد نظری در این مورد ندارند.

این نتیجه نه چندان عجیب به نظر می رسد و نه چندان غافلگیرکننده، چرا که بیشتر این جوانان، نوجوانی و سال های آغازین جوانی خود را در جنگ و آشوبی گذرانده اند که بعد از تجاوز سال 2003 آمریکا گریبانگیر این کشور شده است. گرچه بخش عمده نیروهای آمریکایی در سال 2011 این کشور را ترک کردند، ولی در ژوئن 2016، دوباره یگان هایی از ارتش امریکا به بهانه کمک به دولت عراق برای مقابله با داعش بازگشتند.

در پی تجاوز نظامی امریکا و انگلستان در سال 2003، ساختار سیاسی و نهادهای حکومتی نابود شدند و یک خلاء وحشتناک قدرت و قانون به وجود آمد که نتیجه آن کشته شدن صدها هزار عراقی بود. به واقع اشغال غیرقانونی و نامشروع عراق توسط نیروهای آمریکایی (با کمک انگلیسی ها) مسیری را در عراق گشود که در انتهای آن داعش سر برآورد.

در جواب این پرسش که "مهم‌ترین عامل در پیوستن افراد به گروه داعش چیست؟"، از بین 3250 پرسش شونده از 16 کشور جهان عرب، «نداشتن شغل» 24 درصد پاسخ ها را به عنوان مهم‌ترین عامل تشکیل می داد. حدود 12 درصد هم تجاوز نظامی آمریکا را عامل مستقیم عضوگیری داعش دانسته‌اند.

5 سال بعد از زیر و رو شدن منطقه، به واسطه خیزش‌های موسوم به «بهار عربی»، بیشتر جوانان عرب اکنون معتقدند که ایجاد ثبات بر ارتقای دموکراسی اولویت دارد. تنها 36 درصد از پاسخ دهندگان باور دارند که بهار عربی زندگی آن ها را به سوی بهتر شدن پیش برده است.

معتقدان به این نظر در 2012، حدود 73 درصد را شامل می شد. در حالی که 53 درصد جوانان بهبود وضع ثبات را بر گسترش دموکراسی ترجیح می دهند، 28 درصد همچنان طرفدار ارزش های غربی چون دموکراسی هستند.

برنامه «نظرسنجی جوانان عرب» نشان می‌دهد که بین درک جوانان عربی که در کشورهای درگیر جنگ داخلی زندگی می‌کنند از آمریکا، و درک جوانانی که در کشورهای اصطلاحا متحد آمریکا زندگی می کنند، تضاد آشکاری وجود دارد.

در آمار کلی 16 کشور عرب، جوانان عرب عربستان سعودی (با 31 درصد)، امارات متحده( با 28 درصد) و آمریکا (با 25 درصد) را متحدان خود معرفی کردند. در مجموع، 63 درصد به آمریکا به چشم متحد و 32 درصد به چشم دشمن به آن نگاه می‌کنند.

اما برسی دقیق‌تر این آمار یک اختلاف قابل تامل را آشکار می‌سازد. علاوه بر عراق، جوانان کشورهایی که به نوعی در مواجهه با نیروهای آمریکایی، تسلیحات آمریکایی یا متحدان امریکا به عنوان عامل جنگ و بی‌ثباتی در کشور خود هستند، به آمریکا به چشم دشمن درجه یک خود نگاه می‌کنند.

در یمن، که بیش از یک سال است که نیروهای آمریکایی همکاری اطلاعاتی نزدیکی با عربستان سعودی در تجاوز به یمن دارند، تنها 10 درصد جوانان واشیگتن را متحد خود می دانند، در حالی که 82 درصد آن را دشمن محسوب می کنند. در فلسطین نسبت دوستداران آمریکا به دشمنان آن 16 به 81 است.

در لبنان هم 65 درصد جوانان آمریکا را دشمن کشورشان می‌دانند. علت اصلی این احساس دشمنی، حمایت خدشه ناپذیر آمریکا از اسراییل، به عنوان دشمن ایدئولوژیک این ملت‌ها، است. برای نمونه، در 2006، اسراییل در کمال ناجوانمردی با آتش سنگین هوایی و توپخانه به لبنان حمله کرد و این کشور را از هوا و دریا مورد محاصره قرار داد که در جریان ان حدود 1100 لبنانی به شهادت رسیدند.

جوانان فلسطینی شاهدند که با همه ظلم ها، بی عدالتی ها و جنایاتی که رژیم صهیونیستی بر علیه آن ها مرتکب می‌شوند (که نمونه عیان و آشکار آن تبدیل غزه به بزرگ ترین زندان غیرسرپوشیده جهان است)، همچنان بیشترین میزان کمک خارجی از پول مالیات دهندگان آمریکایی به جیب صهیونیست ها می رود. جوانان 18 تا 24 ساله فلسطینی، خاطره دردناک جنگ 2009-2008 غزه را به یاد دارند که ارتش رژیم صهیونیستی نه تنها نزدیک به 2000 فلسطینی(اعم از زن و کودک) را به شهادت رساند و بخش عمده زیرساخت های غزه را نابود کرد، و نه تنها صدایی به اعتراض از سوی سیاستمداران آمریکایی بلند نشد، که عمدتا از اقدام این رژیم دفاع کردند و آن را اقدامی مشروع خواندند.

ویرانه های غزه بعد از تهاجم رژیم صهیونیستی(2009-2008)

این نظرسنجی توسط یک موسسه پژوهش روابط عمومی و بازار به نام «پن شوئن برلند» انجام گرفت که رییس آن، استراتژیست آمریکایی شناخته شده «مارک پِن» است. مارک پن مغز متفکر کارزار انتخاباتی ناموفق هیلاری کلینتون در سال 2008 بود.

10 یافته مهم این نظرسنجی در سال 2016 به شرح زیر است:

1.برای دومین سال متوالی، جوانان عرب داعش را به عنوان مهم‌ترین معضل پیش روی منطقه معرفی کرده اند. 4 نفر از هر 5 نفر داعش را دغدغه اصلی منطقه ای خود می دانند.

2. نبود شغل، مهم ترین عامل در میان جوانان عرب برای پیوستن به داعش عنوان شده است. البته حدود 25 درصد پاسخ دهندگان گفتند که نمی دانند که چرا جوانان به داعش می پیوندند.

3.نیمی از جوانان عرب بر این باورند که روابط شیعه و سنی در 5 سال اخیر وخیم تر شده است و این احساس در سراسر منطقه وجود دارد.

4. عربستان سعودی، امارات متحده عربی و ایالات متحده آمریکا از سوی جوانان عرب به ترتیب به عنوان  مهم ترین متحدان کشورهایشان شناخته شده اند. البته در این میان نفوذ ایران نسبت به سال های قبل افزایش یافته است و ایران (علی رغم تبلیغات شدید ضد ایرانی در کشورهای عربی) با 13 درصد در جایگاه ششم این فهرست قرار دارد.

5. 45 درصد جوانان شرکت کننده نسبت به توافق هسته ای ایران با 1+5 نظر مثبت نشان دادند و 39 درصد مخالف آن بودند. 16 درصد در این مورد نظری نداشتند.

6. درباره این گزاره که " در پی بهار عربی، احساس می کنم که جهان عرب بهتر شده است"، در بین جوانان 4 کشوری که این تحولات را از سر گذراندند، تنها مصری ها معتقدند که «بهار عربی» وضعیت ان ها را بهتر کرده است. در 3 کشور دیگر، نظر جوانان نسبت به تحولات بهار عربی، نسبت به سال قبل، منفی تر شده است. نکته قابل توجه درباره این بخش از نظرسنجی این که در حال حاضر اکثریت جوانان عرب، «ثبات» را به «دموکراسی» ترجیح می دهند.

6. درباره این گزاره که " در پی بهار عربی، احساس می کنم که جهان عرب بهتر شده است"، در بین جوانان 4 کشوری که این تحولات را از سر گذراندند، تنها مصری ها معتقدند که «بهار عربی» وضعیت ان ها را بهتر کرده است. در 3 کشور دیگر، نظر جوانان نسبت به تحولات بهار عربی، نسبت به سال قبل، منفی تر شده است. نکته قابل توجه درباره این بخش از نظرسنجی این که در حال حاضر اکثریت جوانان عرب، «ثبات» را به «دموکراسی» ترجیح می دهند.

7. اکثریت جوانان عرب می خواهند که رهبرانشان توجه بیشتری به ارتقای آزادی های شخصی و حقوق بشر نشان دهند. آنان درباره این گزاره " رهبران عرب باید تلاش بیشتری برای ارتقای آزادی های شخصی و حقوق انسانی مردم خود نشان دهند" چنین نظر دادند: 70 درصد موافق، 16 درصد مخالف، 17 درصد بی نظر یا نامطمئن

این نظرات به تفکیک بخش های مختلف منطقه چنین بود:

کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس: 74 درصد موافق، 11درصد مخالف، 15 درصد بی نظر یا نامطمئن

شام و یمن: 57 درصد موافق، 24 درصد مخالف، 19 درصد بی نظر یا نامطمئن

آفریقا: 68 درصد موافق، 24 درصد مخالف، 19 درصد بی نظر یا نامطمئن

8. در پنجمین سال متوالی، امارات متحده عربی به عنوان بهترین کشور برای زندگی در بین کل کشورهای دنیا از سوی جوانان عرب شناخته شد:

1. امارات  2. آمریکا  3. آلمان  4. عربستان سعودی  5. کانادا  6. فرانسه  7. انگلستان  8. ترکیه   9. مالزی  10. کویت

منابع:

https://www.rt.com/news/339672-iraqi-youth-usa-enemy-poll/

http://www.arabyouthsurvey.com/en/findings