گروه بین‌الملل مشرق - انتخابات اخیر ایران، در مراحل مختلف خود، سرخط تقریبا تمام رسانه‌های سیاسی مهم دنیا را به خود اختصاص داد. این مساله، بار دیگر اهمیت جایگاه ایران را به عنوان یک کشور تاثیرگذار در منطقه و عرصه بین‌المللی نشان داد که معادلات سیاسی داخلی آن تاثیراتی بسیار فراتر از محدوده مرزهای آن دارد. بدیهی است که هر یک از این رسانه‌ها، منطبق بر منافع و سیاست‌های کلی کشورهای متبوع خود، نتایج انتخابات ایران را تفسیر کرده‌اند، که البته بنا به رویکرد کلی آن‌ها نسبت به جمهوری اسلامی ایران، مشابهت زیادی بین این تحلیل‌ها وجود دارد. قصد این گزارش، صرفا انتقال چکیده تحلیل رسانه‌های مهم غربی درباره نتایج انتخابات ایران است. تحلیل این تحلیل‌ها موضوع دیگری است که قطعا در موقعیتی دیگر به آن پرداخته خواهد شد.

سی ان ان

انتخابات ایران، یک نوع همه پرسی درباره سیاست رییس جمهور روحانی بود که محور آن توافق هسته‌ای با طرف‌های غربی است. اگر پارلمان، اعضای میانه‌رو و اصلاح‌طلب بیشتری داشته باشد، پیش بردن برنامه‌ها برای روحانی آسان‌تر می‌شود.

در این رقابت‌ها، روحانی و متحدانش به مردم گفتند که توافق هسته‌ای گام اول برای ارتقاء جایگاه سیاسی و اقتصادی ایران در جهان بود و این انتخابات گام دوم آن محسوب می‌شود. سی‌ان‌ان از قول رضا مرعشی، عضو «شورای ملی آمریکایی‌های ایرانی‌تبار» (نایاک) می‌نویسد:

«اگر انتخابات به نفع روحانی باشد، باید مسوولیت تحقق وعده‌هایی که داده را بر عهده بگیرد.»


گاردین

نتایج هر دو انتخابات برای تندروها تحقیرآمیز بود، به ویژه آن‌ها که به صراحت با روحانی و توافق هسته‌ای او مخالفت نشان می‌دادند. این نتایج می‌تواند برای روحانی جهت انتخاب مجدد در انتخابات آینده ریاست جمهوری، امیدبخش باشد.

به اعتقاد تحلیل‌گر این روزنامه انگلیسی، پیروزی در خبرگان به مفهوم پیروزی اصلاح طلبان نیست، بلکه راه یافتگان متحدان میانه‌رو هاشمی و روحانی هستند.

پیروزی حامیان روحانی شاید به معنای گشودگی بیشتر به سوی غرب و محدودترشدن محافظه‌کاران در داخل باشد، امری که می‌تواند دومین دور ریاست جمهوری را برای روحانی تضمین کند.


وال استریت ژورنال

رای‌گیری روز جمعه یک همه‌پرسی برای روحانی بود که اتکاء همه برنامه‌هایش بر حصول توافق هسته‌ای و خروج تهران از انزوا در عرصه بین‌المللی بود. حالا عرصه در دست دولت و طرفداران آن است که با همراهی بیشتر مجلس، وعده‌هایی را که برای توافق هسته‌ای دادند، اجرایی کنند.

هافینگتن پست

تضعیف موقعیت محافظه‌کاران مخالف غرب که مجلس کنونی، با 290 کرسی،  را در اختیار دارند، می‌تواند دست روحانی را برای تجارت و سرمایه‌گذاری خارجی بیشتر در پی توافق هسته‌ای سال گذشته بازتر کند.

این نتایج یک نقطه عطف برای ایران است که 60 درصد از جمعیت 80 میلیونی آن زیر 30 سال دارند و مشتاق روابط نزدیک با غرب، بعد از برداشته شدن تحریم‌ها هستند.

این روزنامه به نقل از سعید لیلاز، کارشناس اقتصادی و عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران می‌نویسد: «این خبر بسیار خوبی برای روحانی است. ما یک مجلس بسیار منطقی‌تر خواهیم داشت، یک مجلس کم‌تر جناحی، متخصص‌تر و تکنوکرات‌تر.»

بی بی سی

این نتایج چشمگیر، یک تغییر در تعامل ایران با غرب ایجاد خواهد کرد. دست روحانی برای گشودن کشورش به روی سرمایه‌گذاری و تجارت خارجی بازتر خواهد بود. این به روحانی و دیگر اعضای کمپین اصلاح‌طلب او کمک می‌کند تا گفتگوهای ایران با غرب را که در چارچوب مذاکرات هسته‌ای آغاز شده بود، گسترش دهند.

اما بیشترین گشایش همچنان با اروپا، و نه ایالات متحده، خواهد بود. روابط ایران و ایالات متحده همچنان پیچیده و چالش برانگیز است. ایران خواسته‌های منطقه‌ای محکمی دارد. این کشور منافع راهبردی در کشورهایی چون سوریه، عراق، لبنان  و افغانستان دارد و دخیل‌بودن در مسایل مربوط به این کشورها را قویا حق خود می‌داند. این‌ها حوزه‌هایی است که نهاد قدرتمند سپاه پاسداران و رهبری کشور نقش‌آفرینان اصلی آن هستند.

ایران می‌خواهد که در حد یک بازیگر برابر بتواند پشت میزهای بزرگ جهانی بنشیند و روی تهدیدات مشترکی چون گروه موسوم به دولت اسلامی با دیگران کار کند. تیم روحانی احتمالا اکنون با کمی احساس قدرت بیشتر در مسایل بین‌المللی وارد می‌شود.

نتایج انتخابات پایتخت مهم است، چون قانونگذاران پایتخت معمولا جهت‌گیری سیاسی مجلس را مشخص می‌کنند. با این حال، اصلاح‌طلبان در خارج از پایتخت این اندازه موفق نبوده‌اند.


اسوشیتد پرس

در اولین انتخابات از زمان حصول توافق هسته‌ای در سال گذشته، هیچ کدام از سه اردوگاه سیاسی-اصلاح‌طلب، محافظه‌کار و تندرو- نتوانستند اکثریت 290 کرسی را به دست آورند، گرچه آمار، عملکرد بهتر اصلاح‌طلبان را برای اولین بار در ده سال گذشته نشان می‌دهد.

محافظه‌کاران میانه‌رو هم کرسی‌هایی به دست آورده‌اند و اگر به ائتلاف احتمالی با اصلاح طلبان برسند، تفوق تندروهای مخالف توافق هسته‌ای در مجلس پایان می‌یابد. توفیق اصلاح‌طلبان عمدتا به دلیل وعده فرصت‌های اقتصادی جدید برای کشور در پی به دست آمدن توافق هسته‌ای است.


«من انتظار دارم که توجه بیشتری به فرصت‌های شغلی برای زنان بشود. روحانی به کمک مجلس جدید می‌تواند درها را به روی سرمایه‌گذاری خارجی باز کند.»

محمدرضا شهابی، حسابدار یک شرکت عمرانی نیز می‌گوید:

«از حالا به بعد، دست دولت برای تعامل با دنیا بازتر خواهد بود. انتخابات به قدرت روحانی اضافه می‌کند، چون نمایندگان جدید جلوی برنامه‌های او مانع ایجاد نمی‌کنند.»

العربیه انگلیسی

در تهرانِ لیبرال، میانه‌روها و اصلاح‌طلبان هر سی کرسی را به دست آوردند. در مجلس جدید، که کمابیش بین سه گروه اصلاح‌طلب، مستقل و محافظه‌کار تقسیم شده است، نه تنها روحانی قدرت مانور بیشتری دارد، که باد سیاسی موافق از سوی جامعه را پشت خود دارد. حال ساده است درک این نکته که چرا رییس جمهور ایران، این انتخابات را آغاز یک «فصل تازه» برای ایران می‌خواند.

العربیه می‌نویسد: «اما شاید هنوز زود است که غربی‌ها از خوشحالی چوب پنبه شامپاین‌های خود را بیرون بکشند! چون گرچه انتخابات مجلس یک تحول امیدبخش برای غربی‌هاست، اما یک تحول محدود است. روحانی به خوبی می‌داند که آیت الله العظمی خامنه‌ای، که موضعی مخالف غرب دارد، قدرت اصلی سیاسی را در ایران در دست دارد. از این رو، رهبر ایران تضمین خواهد کرد که هیچ تجدیدنظر بنیادینی نسبت به غرب وجود نخواهد داشت.»

آن چه این نتایج انجام می‌دهد، گشودن در به روی این امکان راهبردی-امکانی مورد علاقه کاخ سفید- است که این شانس برای ایران باقی خواهد ماند که بتواند موضع ضدغربی متعصبانه امروز خود را تغییر دهد و به سوی یک موضع عمل گرایانه‌تر و بی‌طرفانه‌تر برود.

کریسچن ساینس مونیتور

گروه‌های تندرو در ایران، در اولین آزمون انتخاباتی مهم برای روحانی بعد از توافق هسته‌ای، دچار شکست غیرمنتظره‌ای شدند که موجب افزایش امیدواری‌ها برای نزدیکی بیشتر با غرب و برداشته‌شدن محدودیت‌های اجتماعی شده است.

در نتایجی که روز دوشنبه اعلام شد، ائتلاف میانه‌رو-اصلاح‌طلب همه 30 کرسی تهران را برای پارلمان 290 نفره ایران درو کردند، در حالی که در باقی نقاط کشور هم نسبت طرفداران روحانی تقریبا 1 به 2 است و در 58 کرسی کار به دور دوم کشیده است.

روحانیون نزدیک به روحانی هم 15 کرسی از 16 کرسی تهران را در مجلس خبرگان به دست آورده‌اند و دو آیت الله تندرو از راهیابی به مجلس خبرگان 88 نفره بازماندند.

نتیاج این انتخابات یک پیروزی نمادین است که روحانی را قادر می‌سازد با عزم بیشتری برنامه خود را برای نزدیکی به غرب و افزایش آزادی‌های شخصی در داخل دنبال کند. «امیر محبیان»، روزنامه‌نگار محافظه‌کار معتقد است:

«نتایج انتخابات نشان داد که مردم از روی احساسات حاصل از یک نوع ترس رای دادند، چرا که باور داشتند اردوی تندروها یک تهدید برای آنان، آرزوها و امیدهایشان بود. شاید مردم کسانی را که به توافق هسته‌ای حمله می‌کردند، دوست ندارند- یا از آن‌ها بدشان می‌آید.

دویچه وله

اصلاح‌طلبان به اتفاق در تهران پیروز شدند و کل 30 کرسی تهران را از محافظه‌کاران گرفتند. با این حال، محافظه‌کاران در سایر استان‌ها و شهرها موفقیت قابل توجهی داشتند و این پیام را فرستادند که هیچ جناحی نمی‌تواند مدعی تضمین کنترل بر اکثریت پارلمان شود. با این وجود، وسعت موفقیت روحانی در تهران نشانگر آن است که مجلس ایران به زودی پذیرش بیشتری نسبت به برنامه‌های او برای افزایش تجارت خارجی و ارتقاء روابط با غرب نشان خواهد داد.

یو اس اِی تودی

به نظر می‌رسد که مردم ایران روابط بهتر با آمریکا را می‌خواهند که از زمان انقلاب 1979، توسط رهبران این کشور به عنوان شیطان ترسیم شده است. با این وجود، تحلیل‌گران آمریکایی هشدار می‌دهند که رویکرد روحانی و متحدانش به آمریکا می‌تواند توسط تندروهایی که در قدرت باقی می‌مانند، با مانع مواجه شود.

کارشناسان بر این مساله توافق دارند که نتایج، نشان‌دهنده حمایت عمومی از توافق هسته‌ای است. شماری از این کارشناسان، نتایج انتخابات را نشانه خوبی برای میراث اوباما در سیاست خارجی می‌‌دانند، ولی دسته‌ای دیگر به انتخابات سال‌های گذشته اشاره می‌کنند که میانه‌روها در آن غالب بودند، اما نقض حقوق بشر و سیاست‌های ضدآمریکایی بر جای خود ماندند یا بدتر شدند. علی رضا نادر، تحلیل‌گر ارشد سیاست بین‌الملل در موسسه رَند، معتقد است:

«یک انتخابات قرار نیست همه چیز را تغییر بدهد. حتی اگر مجلس بیش‌تر به سمت میانه متمایل شود، فکر نمی‌کنم اصلاح‌طلب‌تر شود.»

دولت میانه‌روتر قرار نیست که تغییر جدی در سیاست خارجی نسبت به اسراییل ایجاد کند که از سوی رهبران ایران، دشمن آشکار تلقی می‌شود، یا تغییری در سیاست ایران در حمایت از گروه‌های تروریستی چون حزب‌الله در لبنان ایجاد کند.