·         مقبره های  رنگی

به گزارش مشرق،برخی از اقوام ایل قشقایی استان فارس نیز در بعضی از روستاها،در این زمینه شباهت هایی به قوم بختیاری دارند. بر سنگ قبر های قوم قشقایی، نقاشی ها با جزئیات بیشتری از زندگی صاحب مقبره ترسیم می شوند.این قوم بر خلاف قوم بختیاری به ندرت از نماد های خاص در نقاشی هایشان استفاده می کنند که این امر باعث می شود نکته ی مبهمی در تشخیص مفهوم تصاویر وجود نداشته باشد.

 ·         مقبره هاي چوبی 

استان‌های گیلان و مازندران دارای بیشترین منابع چوب هستند و ساختمان‌های ساخته شده از چوب در این دو استان از هر جای دیگر در کشور ما بیشتر است .این موضوع در مورد قبرستان های این مناطق نیز صادق است. در برخی روستا های شمال کشور مقبره ها از چوب و شبیه کلبه های جنگلی ساخته می شوند.

 سالها قبل در ایران و بین‌النهرین در قبر فرد متوفی، سفال‌های پر از غذا و نوشیدنی می‌گذاشتند و امروزه نیز می‌بینیم بر سر مزارها، خرما و میوه و شیرینی می‌‌گذارند، حتی ايجاد سایه‌بان بر سر مزارها، یا شست‌وشوی سنگ مزارها که هم‌اکنون هم (با آب و گلاب و جارو) مرسوم است از باورهای بسیار قدیمی سخن می‌گوید. شست‌وشوی مزارها در روزگاران باستان بر اساس این اعتقاد بود که فرد متوفی از گرما و تشنگی در رنج و عذاب نباشد و وجود سایه‌بان بر سر مزارها هم مانعی در برار باد و باران و آفتاب تلقی می‌شد . اکنون نیز با توجه به وجود حفاظ‌ های چوبی در این قبرستان، می‌توان به این موضوع اندیشید که مردم این دیار دوست ندارند که امواتشان زیر باران در عذاب باشند و به گونه‌ای یک خانه‌ی چوبی بر سر مزار او ساخته‌اند .

این عکس ها مربوط به روستای (شاه شهیدان)  واقع درمنطقه ی دیلمان استان گیلان است.

 ·         مقبر ه های طبقاتی

ابهت! با دیدن این قبرها احساس می کنید که حتما افراد بزرگی در زیر این سنگها ارمیده اند. این مقبره های زیبا در استان لرستان و روستای (ابوالوفا) واقع شده اند.با نگاهی دقیق به این سنگ قبر ها متوجه شباهت زیاد آنها با مقبره کوروش کبیر می شوید. تنها تفاوت این مقبره ها با مقبره کوروش در قدمت و اندازه ی انهاست. این قبرها قدمت زیادی ندارند و زمان ساختشان حداکثر به ۵۰ سال پیش می‌رسد ولی احتمالا طرح اين  مقبره ها از طرح‌های قدیمی‌تر اتخاذ شده و کماکان در این منطقه مقبره‌هایی به این شکل ساخته می‌شود . 

 ·         مقبره های سنگ افراشته ها

در برخي نقاط کشور مقبره ها شکل و شمایل بسیار متفاوتی دارند. سنگ قبرهایی برافراشته و به شکل مجسمه که برخی مورخان شکل و شمایل آنها را مربوط به دوران چنگیز خان مغول و مرتبط با رسوم آنها می دانند.به این مقبره ها اصطلاحا سنگ افراشته می گویند.

 در استان گلستان، شهرستان کلاله و در نزدیکی زیارتگاه خالد نبی، قبرستانی در یک محوطه وسیع وجود دارد که برخی از مقبره‌های آن سنگ‌افراشته دارند .تفسیرهای متفاوتی از شکل این سنگ‌افراشته‌ها ارائه شده است. یکی از حدس‌ها این است که این سنگ‌افراشته‌ها به شکل آلت تناسلی مردانه هستند و به گونه‌ای بیانگر اعتقاداتی هستند که در میان مردم آسیای میانه دیده می‌شود .

 در منطقه «باخزر»  از توابع استان خراسان ،قبرستان‌های متعددی در روستاها دیده می‌شوند که دارای سنگ افراشته هستند .

روستاي جوذقان در 35 کیلومتری غرب تایباد.

روستای سوران در 48 کیلومتری غرب تایباد و در کنار رود مرغزار

روستای شیزن در 50 کیلومتری غرب تایباد

روستای فايندر در حدود 8 کیلومتری شمال غرب خواف

روستای نشتیفان از توابع خواف

 

 بدون شک با نگاهی دقیق به آرامگاه و قبرستان های هر سرزمینی می توان به تاریخ و گذشته ی مردمان آن دیار پی برد.عزاداری و مراسم گرامیداشت گذشتگان، از جمله اداب و رسومیست که در تمام ادیان، به اشکال و شیوه های مختلف صورت  می پذیرد.همان طور که در عکس ها مشاهده شد،نمادها و طراحی تمامی مقبره ها در کشور ما ریشه در باور های قدیمی مردم ایران داشته و گویای تمدن غنی ایران در سالهای دور است.