به گزارش مشرق، خاک برای انسان و هر موجود زنده‌ای جهت بقا دارای اهمیت است و حفظ و کنترل آن تضمین کننده امنیت غذایی هر ملتی است اما علیرغم اینکه از توجه به این مسئله در دیگر کشورهای جهان بیش از 150 سال می گذرد، حدود هشت سال است که در دولت مطرح شده و بیش از پنج سال از بررسی آن در مجلس می گذرد که البته همچنان در مراحل نهایی تصویب قرار دارد.
این لایحه اولین بار اول دی ماه سال 1389 از سوی وزارت جهاد کشاورزی تحت عنوان "لایحه جامع خاک" به مجلس شورای اسلامی راه یافت و و در آن بر لزوم حفاظت از خاک در برابر آلودگی و تخریب تاکید شده بود.
البته فرسایش و تخریب خاک در همه نقاط جهان به عنوان یک معضل شناخته شده و بر اساس گزارش سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) 33 درصد از اراضی جهان به طور متوسط شدیدا تخریب شده اند و هر ساله به دلیل فرسایش خاک 7.6 میلیون تن از میزان تولیدات بین‌المللی غلات کاسته می‌شود.
طبق گزارش 650 صفحه‌ای فائو که به مناسبت روز جهانی خاک منتشر شده است، اعلام شده کهاگر اقدامات لازم برای مقابله با فرسایش خاک رخ ندهد تا سال 2050 حدود 235 میلیون تن از مجموع تولیدات غلات جهان کاسته خواهد شد و این میزان کاهش تقریبا برابر با خارج کردن 1.5 میلیون کیلومتر مربع خاک از چرخه تولید غلات در جهان است که حدودا با کل مساحت زمین های زراعی کشور هندوستان برابری می کند.
فرسایش 4 برابری خاک در ایران
اما این معضل گویا در ایران بحرانی‌تر از دیگر نقاط دنیا است، چراکه به گفته علیرضا پرستار - مدیرکل دفتر امور آب و خاک کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی - فرسایش خاک در ایران چهار برابر متوسط جهانی است.
طبق گفته وی، از 18.5 میلیون هکتار اراضی واقع در چرخه تولید 8.7 میلیون هکتار جزو اراضی آبی بوده که 1.3 میلیون هکتار از این اراضی واقع در کلاس I بوده و 7.4 میلیون هکتار اراضی آبی دارای یک یا چند محدودیت از قبیل شوری، قلیانیت و غیره است.
مدیر کل دفتر امور آب و خاک کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی متوسط فرسایش خاک در جهان را چهار تا پنج تن در هکتار عنوان کرد و گفت: این در حالی است که این عدد در ایران بیش از 16 تن در هکتار محاسبه شده است. از سوی دیگر نیز قاچاق خاک‌های کشور نیز به حوزه خلیج فارس نیز موضوع جدیدی نیست و انتظار می‌رود در جهت جلوگیری از این روند تلاش بی‌شائبه‌ای از سوی کلیه مسوولان و دست‌اندرکاران صورت گیرد. بنابراین ضروری است حفاظت و صیانت از خاک‌های کشاورزی از اولویت‌های مهم سیاست‌گذاران کشور قرار گیرد.
فاجعه 17 تنی فرسایش خاک در هر هکتار
همچنین علیمراد اکبری - معاون آب و خاک وزیر جهاد کشاورزی - در این باره معتقد است فرسایش خاک در ایران به یک فاجعه تبدیل شده است، چراکه معضل خاک پنج تا 10 سال آینده به معضل اصلی کشور تبدیل می شود و شاید خاک امروز مغفول مانده باشد، اما حتما در سال های آینده نسبت به معضلات آن زیاد خواهیم شنید.
وی با اشاره به اینکه در این کشور به میزان هر هکتار 17 تن فرسایش خاک وجود دارد، گفت: سالانه دو میلیارد تن فرسایش خاک داریم که ارزشی حدود 56 میلیون دلار دارد. این در حالی است که طبق برنامه ششم توسعه سالانه باید دو و نیم میلیون هکتار از اراضی کشور بهبود یابد.
همه این بحران‌ها و هشدارهایی که در کنار بحران آب کشور را تهدید می کند، زنگ خطری است که اگر از منابع پایه آب و خاک کشورمان حفاظت نکنیم آینده خوبی در انتظار نیست اما به نظر می رسد گوش شنوایی برای آن وجود ندارد، چرا که پس از گذشت پنج سال از ورود لایحه جامع خاک به مجلس شورای اسلامی و بیش از گذشت هشت سال از طرح آن در وزارت جهاد کشاورزی این لایحه که در صورت اجرای درست می تواند متضمن آینده ای بهتر برای منابع پایه تامین کننده امنیت غذایی کشور باشد، همچنان تصویب نشده است.
با وجود آمار تکان‌هنده از تخریب و فرسایش خاک در ایران که چندین برابر میانگین جهانی است، لایحه جامع خاک پس از پنج سال از ورود به مجلس هنوز به تصویب نرسیده و برای اجرا از بهارستان‌نشینان به دولتی‌ها ابلاغ نشده است.
منبع: ایسنا
