گروه اقتصادی مشرق- از یک ماه پیش در چارچوب بسته خروج از رکود، بانک مرکزی بیش از 2500 میلیارد تومان برای فروش خودروهای انبارشده ایران‌خودرو، سایپا و چند مونتاژکار چینی اسکناس چاپ کرد و در قالب وام 25 میلیونی در اختیار این خودروسازان قرار داد.
در گام دیگری از بسته خروج رکود نیز بانک مرکزی قصد دارد 4200 میلیارد تومان پول برای خرید لوازم خانگی و خارجی و در قالب کارت اعتباری اختصاص دهد.
به گفته مدیرکل فناوری اطلاعات بانک مرکزی، قبلاً برنامه ریزی بر این بود که تنها کالای ایرانی با این کارت خریداری شود اما با تغییر در این موضوع مقرر شد کالاهای خارجی نیز با این کارت قابل خرید باشد.
تنها تفاوت در این مورد خاص در محاسبه نرخ سود است. بدین ترتیب که نرخ سود خرید کالای ایرانی با کارت اعتباری 12 درصد و خرید کالای خارجی طبق عقود مبادله‌ای 21 درصد خواهد بود.
اعتبار دو طرح فوق از سوی بانک مرکزی و از طریق افزایش پایه پولی تامین می‌شود. استفاده از منابع بانک مرکزی برای فروش خودروهای انبارشده و لوازم خانگی در حالی است که در 2 سال اخیر مسئولان ارشد دولت تندترین انتقادات را از دولت قبل بابت تامین مالی مسکن مهر از طریق افزایش پایه پولی داشته‌اند.
در بین مسئولان دولتی، بدون تردید شخص حسن روحانی سردمدار انتقاد از دولت احمدی‌نژاد بابت تامین مالی مسکن مهر از طریق افزایش پایه پولی است.
* انتقادات روحانی به افزایش پایه پولی
1- اولین بار در گزارش 100 روزه بود که روحانی به شدت از دولت قبل بابت افزایش پایه پولی انتقاد کرد. آيا محاسبه دقيق شد که چگونه مسکن بسازيم، کجا بسازيم، با چه شرايطي بسازيم، حجمش چه مقدار باشد و از همه مهم‌تر پولش را از کجا بياوريم؟ اگر ما پول مسکن را از جيب تک تک مردم درآورده باشيم چه؟ تا کنون 43 هزار ميليارد تومان براي مسکن مهر از بانک مرکزي استقراض شده است، يعني پول از بانک مرکزي گرفته شده و داده شده به بانک مسکن.
کل پايه پولي کشور از آن اولي که پول خلق شده تا حالا 100 هزار ميليارد تومان است.
از اين 100 هزار، 43 هزار ميليارد تومان براي مسکن مهر است؛ يعني 43 هزار ميليارد تومان از اين پايه پول و نقدينگي. اين پايه پولي که وقتي در جامعه مي‌آيد و پول پر قدرت چند برابر مي‌شود، 43 هزار ميليارد تومان از بانک مرکزي استقراض شده است، يعني چه؟
بخش بزرگ تورم ما از اينجا نشات مي‌گيرد. شما وقتي پول پرقدرت را از بانک مرکزي وارد جامعه مي‌کنيد، آن پول حدود 5 برابر مي‌شود، آن نقدينگي است که تورم را بوجود مي‌آورد.
مي‌توان گفت تورمي که مردم دارند و تحت فشار قرار گرفتند، يک بخش بزرگش مربوط به مسکن مهر است. من خواهش مي‌کنم از مسئولين محترم بخش‌هاي مختلف دولت براي مردم توضيح دهند، بانک مرکزي و وزارت اقتصاد توضيح دهند که اين 43 هزار ميليارد توماني که از بانک مرکزي براي مسکن مهر گرفته شده، چه مقدار تورم خلق کرده است؟
2- در اسفندماه 1392 روحانی در جمع برخی نمایندگان مجلس دوباره بحث پایه پولی را میان کشید و طرح مسکن مهر را از ديگر مشکلات اقتصادي برشمرد که از گذشته به اين دولت به ارث رسيده است و افزود: يکي از مشکلاتي که اين طرح داشته استفاده از منابع بانک مرکزي و تزريق پول پر قدرت با افزايش پايه پولي بوده است که اين به ايجاد تورم شديد منجر شده است.
3- اوایل سال گذشته نیز حسن روحانی در دیدار جمعی از نمایندگان مجلس اظهار داشت: «میوه ممنوعه» در دولت یازدهم استقراض از بانک مرکزی و جلوگیری از افزایش پایه پولی کشور بوده است.
4- روحانی اوایل اردیبهشت سال 93 مجددا در گفتگوی زنده تلويزيوني گفت: نخستين برنامه ما ممنوعيت استفاده از پول پرفشار و منابع بانک مرکزي بود. دولت استفاده از منابع بانک مرکزي را ميوه ممنوعه اعلام کرده و با وجود قرار داشتن در شرايط پر فشار به سراغ اين منابع نرفت.
5- اواخر اردیبهشت 93 و در جمع مدیران وزارت راه، بار دیگر روحانی به افزایش پایه پولی خرده گرفت: به هر حال بحث مسکن بحث بسيار مهمي است.
بايد براي آن راه حل پيدا کنيم. نبايد به منابع بانک مرکزي متکي شويم. بزرگ‌ترين خسارت را در تورم کشور مسکن مهر ايجاد کرد. همه متخصصين بانکي و بانک مرکزي مي‌گويند کل پاية پولي ما از اول تاريخ خلق پول تا امروز 60 هزار ميليارد تومان بود و40 هزار ميليارد به آن اضافه شد که همه اين مشکلات به خاطر مسکن مهر بوده است. يعني هيچ مبناي عقلايي، محاسباتي و اقتصادي وجود ندارد.
6- او اوایل مرداد 1393 هم گفت: اگر مي‌خواستيم براي مهار اين ركود از منابع بانك مركزي و پايه پولي استفاده كنيم، كار آساني بود اما اين كار را نمي‌كنيم چون نمي‌خواهيم دستاوردي كه از مهار تورم به دست آورده‌ايم و آرامشي را كه مردم در حوزه اقتصاد به دست آورده‌اند، از دست دهيم.
7-روحانی در مردادماه سال 1393 در سخنانی دیگر گفت: راهکار ايجاد رونق نه افزايش پايه پولي کشور و استقراض دولت از بانک مرکزي، بلکه افزايش صادرات غيرنفتي و بازگشت نظام مالي و بانکي کشور به انجام وظايف مشخص شده براي آنها در قانون است.
روحاني با بيان اينکه بسياري از مشکلات اقتصادي کنوني ارث تحميلي بر ما است، تصريح کرد: اگر دست ما بي‌محابا در کيسه بانک مرکزي باشد و هر آنچه تصميم گرفتيم به رئیس‌بانک مرکزي دستور دهيم تا از افزايش پايه پولي استفاده کند و مشکلات ريال را در هر کجا که مي‌خواهيم تأمين کند، آن روز، روز قشنگي است اما فردايش، فرداي سياهي خواهد بود و کمتر دستي است که به اين کيسه رفته باشد و نسوخته باشد.
رئیس جمهوري با اشاره به اقدام دولت گذشته براي بهره‌گيري از 40 هزار ميليارد تومان از بانک مرکزي براي ساخت مسکن مهر، گفت: با اين اقدام، بيش از 80 درصد پايه پولي را افزايش دادند و آثار آن تورم بالاي 30 و 40 درصد بود. اما دولت يازدهم دولت مظلومي است و البته از دولت مظلوم‌تر هم، مردم نجيب و شريف ايران هستند که بار سنگيني را به دوش خود و خانواده‌شان در زندگي روزمره تحمل کردند.
وی تورم توأم با سياست‌هاي خروج از رکود را کاري سخت خواند و گفت: به پايه پولي همچنان دقت خواهيم کرد که رشد پايه پولي محدود و کنترل شده باشد اما در عين حال بايد مهار تورم ادامه پيدا کند تا بتوانيم سياست‌هاي خروج از رکود را قدم به قدم اجرا کنيم. معمولاً‌وقتي بحث خروج از رکود پيش مي‌آيد مي‌گويند بايد تقاضا را تحريک کنيم و تحريک تقاضا به سياست‌هاي انبساطي است و مي‌گويند چرا از پشتوانه عظيم بانک‌ها در تسهيلات دهي به توليد کنندگان غافل هستيد.
به عبارتي مي‌گويند بانک‌ها از بانک مرکزي مي‌گيرند و به مردم تسهيلات مي‌دهند، دقيقاً اينجا جايي است که به آن اعتقادي ندارم، معتقد نيستيم که پايه پولي بالا رود و در سايه آن تقاضا و حرکت توليد و خروج از رکود رقم بخورد.
روحاني، تسهيل صادرات غيرنفتي را يکي از راه‌هاي مناسب تحريک تقاضا دانست و خاطر نشان کرد: اگر با ايجاد تورم نو، در سايه بالا بودن پايه پولي بخواهيد به رونق برسيد، همزمان تورم و قيمت‌ها بالا مي‌رود و قدرت خريد پايين مي‌آيد؛ اين دور باطلي است که ما را هم به رکود و هم به تورم برمي‌گرداند، اما در صورتي که تقاضا را از طريق صادرات غيرنفتي تحريک کنيد ديگر مشکل پايه پولي نخواهيم داشت.
8- اواخر مرداد 1393 نیز مجددا روحانی از پرهیز دولت یازدهم نسبت به افزایش پایه پولی سخن گفت: دولت کاملاً مراقب است که پايه پولي افزايش پيدا نکند و از دست بردن به خزانه بانک (مرکزی) پرهيز مي‌کند، البته بالا بردن پايه پولي کار سختي نيست و با يک دستور مي‌توان اين کار را انجام داد همانطور که قبلي‌ها با يک دستور 40 هزار ميليارد تومان پايه پولي را براي مسکن افزايش دادند.
بنابراين استفاده از اين روش کار ساده‌اي است اما اين دولت معتقد است که چنين اقداماتي مشکل را به طور ريشه‌اي حل و فصل نمي‌کند. بايد هوشيار باشيم که پايه پولي کشورمان از تعادل خارج نشده و مشکل‌آفرين نشود.
9- او در همان زمان در جریان سفر استانی به اردبیل نیز گفت: البته در زمينه رکود، توصيه‌هاي خيلي‌ها، دست بردن به بانک مرکزي است اما من از اين بانک مرکزي و پول و خزانه آن خيلي مي‌ترسم. حالا نمي‌دانم دليلش چيست اما در تاريخ ديده‌ام هرکس در آنجا دست برده، دستش سوخت.
بالا بردن پايه پولي خيلي آسان است و يک دستور مي‌خواهد، همان‌گونه که قبلي‌ها با يک دستور اين کار را کردند و چهل‌هزار ميليارد تومان پايه پولي را براي مسکن بالا بردند. اين کار خيلي ساده است که من فردا به مردم بگويم هرچه مي‌خواهيد پول به شما بدهم و به بانک مرکزي بگويم چاپ کن. اين‌گونه مشکل حل نمي‌شود.
بايد حواسمان باشد که حرکت پايه پولي کاملاً متعادل و حساب‌شده باشد و مشکل‌آفرين نشود. به همين دليل، خروج از رکود همراه با کاهش تورم کار بسيار سختي است اما ما آن را شروع کرده‌ايم و همه علايم مي‌گويند که ما در پارسال موفق بوديم .
10- اواخر آذرماه 1393 این بار روحانی در جمع مدیران بانک‌ها درباره مضرات افزایش پایه پولی سخن گفت. رئیس‌جمهوري با انتقاد از انتشار پول براي احداث مسکن مهر در سال‌هاي گذشته، گفت: واقعاً چاپ پول بدون پشتوانه از نظر شرعي و قانوني مسأله‌دار است.
با کدام مجوز اين اتفاق رخ داد که بلافاصله در جيب مردم تأثيرگذاشت و اموال و قدرت و ارزش پول را پايين آورد. يک تصميم‌گيري براي مسکن مهر بلايي بر سر کشور آورد و بانک مرکزي را زير سوال برد.
رئیس‌جمهوري با ابراز تأسف از اينکه 44 درصد کل پولي که در تاريخ کشور ايجاد شد در اين تصميم‌گيري، چاپ و در اختيار بانک مسکن قرار گرفت، اظهار داشت: آيا کسي آمد تا حساب کند براي مردم که اين افزايش پايه پول براي مسکن مهر از پول متعلق به همه آنها بوده است؟دولت يازدهم با وجود آگاهي، ناچار بود راه بوجود آمده در مسکن مهر را طي کند، زيرا دولت نمي‌خواهد مردم را نسبت به نهاد دولت بي‌اعتماد کند.
11- اوایل شهریورماه امسال نیز روحانی مجددا به اقدام دولت قبل در افزایش پایه پولی حمله کرد: خدمت مقام معظم رهبری گفتم که از زمان شروع به کار دولت با سه چاله روبه‌رو بودیم و هنوز چاله‌ها پر نشده است که آنجا توضیح دادم که بدهی های کلان دولت، یارانه‌ای که خلاف قانون انجام شده بود یعنی بنا بود که طبق درآمد، یارانه نقدی پرداخت شود ولی برخلاف قانون اجرا شده و مسکن مهر که بدون حساب و کتاب از پایه پولی کشور بالا بردند و پایه پولی تقریباً دو برابر شده است و همان تاثیر شدیدی در تورم داشت و در عین حال چاره‌ای نداریم که آن موارد را تکمیل کنیم و تاکنون 425 هزار از این خانه‌ها تکمیل شده و حدود 47 هزار دیگر در حال تکمیل شدن است و دولت آن موارد را ادامه می‌دهد اما در عین حال چاله‌های که پیش روی ما وجود دارد مشکلاتی است که با آن مواجه هستیم که برخی از این مشکلات به مناسبت هایی بیان می‌شود اما در عین حال نمی‌توانیم مانع کسی در شکایات باشیم و رسیدگی آن با قوه قضائیه است.
12- هشت شهریور امسال نیز روحانی در نشست خبری بار دیگر از دولت قبل بابت افزایش پایه پولی انتقاد کرد: مسکن مهر هم که بدون حساب و کتاب از پایه پولی کشور بالا بردند و پایه پولی از زمان خلق پول و تا آن زمان ، تقریباً دو برابر شده است و همان اثر شدیدی در تورم گذاشت و در جاهایی ساخته شده که امکانات لازم نداشته است.
13- روحانی اواخر مهرماه امسال نیز در یک گفتگوی تلویزیونی از توجه دولت بر کنترل پایه پولی سخن گفت. روحانی با اشاره به اینکه "روند پایه پولی تحت کنترل است"، تاکید کرد: اینکه دولت توانست تورم را کاهش دهد عمدتاً بخاطر انضباط مالی و پولی است که من روی این انضباط حساس بوده و بانک مرکزی نیز از این موضوع به خوبی آگاه است که با چه حساسیتی انضباط را دنبال می‌کنم.
رئیس‌جمهوری در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه کنترل پایه پولی در سال 94، رشد داشته است که در مرداد ماه به 19 درصد رسید و این خطر ممکن است برای برای شش ماه بعد باشد چراکه پایه پولی وقتی رشدی دارد 6 ماه بعد اثرش را روی تورم می‌گذارد. آیا نگران برگشت تورم نیستید، گفت: رشد پایه پولی زیاد نبوده است البته رشد پولی بله، اساساً در زمینه نقدینگی رشد داشتیم و این شتابی که وجود دارد با پایه پولی متفاوت است. در پایه پولی روند کاملاً کنترل‌شده است و رشد پایه پولی رشد محدودی است و ما این مسیر را ادامه خواهیم داد.
روحانی با بیان اینکه در سیاست‌های جدید از مسأله رشد پایه پولی مراقبت خواهیم کرد، اظهار داشت: در این زمینه بانک مرکزی مراقبت می کند البته خود بانک مرکزی در این زمینه تحرکات لازم را دارد. بحث ضریب فزاینده یک بحث دیگری است. ضریب فزاینده نمی‌تواند عاملی برای تورم باشد. اما رشد پایه پولی بسیار حساس است و باید مراقبت کنیم.
برخلاف تمامی این انتقادات، دولت یازدهم در افزایش پایه پولی (چاپ پول) رکورد دولت قبل را زده است به طوری که فقط در 2 سال اخیر بیش از 40 هزار میلیارد تومان پایه پولی افزایش یافته است.
اما در حالی که دولت قبل نزدیک به 40 هزار میلیارد تومان پول چاپ کرد و صرف مسکن مهر نمود، اما در دولت یازدهم اعتباری نصیب مسکن مهر نشد و بخش اعظم پایه پولی صرف هزینه‌های جاری دولت و استقراض غیرمستقیم از بانک‌ها شد.
با این حال، سخاوت دولت در افزایش پایه پولی نصیب خودروسازان و کالاهای داخلی و خارجی شده است که سبب افزایش رقم پایه پولی در ماه‌های آینده خواهد شد.
در گام دیگری از بسته خروج رکود نیز بانک مرکزی قصد دارد 4200 میلیارد تومان پول برای خرید لوازم خانگی و خارجی و در قالب کارت اعتباری اختصاص دهد.
به گفته مدیرکل فناوری اطلاعات بانک مرکزی، قبلاً برنامه ریزی بر این بود که تنها کالای ایرانی با این کارت خریداری شود اما با تغییر در این موضوع مقرر شد کالاهای خارجی نیز با این کارت قابل خرید باشد.
تنها تفاوت در این مورد خاص در محاسبه نرخ سود است. بدین ترتیب که نرخ سود خرید کالای ایرانی با کارت اعتباری 12 درصد و خرید کالای خارجی طبق عقود مبادله‌ای 21 درصد خواهد بود.
اعتبار دو طرح فوق از سوی بانک مرکزی و از طریق افزایش پایه پولی تامین می‌شود. استفاده از منابع بانک مرکزی برای فروش خودروهای انبارشده و لوازم خانگی در حالی است که در 2 سال اخیر مسئولان ارشد دولت تندترین انتقادات را از دولت قبل بابت تامین مالی مسکن مهر از طریق افزایش پایه پولی داشته‌اند.
در بین مسئولان دولتی، بدون تردید شخص حسن روحانی سردمدار انتقاد از دولت احمدی‌نژاد بابت تامین مالی مسکن مهر از طریق افزایش پایه پولی است.
* انتقادات روحانی به افزایش پایه پولی1- اولین بار در گزارش 100 روزه بود که روحانی به شدت از دولت قبل بابت افزایش پایه پولی انتقاد کرد. آيا محاسبه دقيق شد که چگونه مسکن بسازيم، کجا بسازيم، با چه شرايطي بسازيم، حجمش چه مقدار باشد و از همه مهم‌تر پولش را از کجا بياوريم؟ اگر ما پول مسکن را از جيب تک تک مردم درآورده باشيم چه؟ تا کنون 43 هزار ميليارد تومان براي مسکن مهر از بانک مرکزي استقراض شده است، يعني پول از بانک مرکزي گرفته شده و داده شده به بانک مسکن.
کل پايه پولي کشور از آن اولي که پول خلق شده تا حالا 100 هزار ميليارد تومان است.
از اين 100 هزار، 43 هزار ميليارد تومان براي مسکن مهر است؛ يعني 43 هزار ميليارد تومان از اين پايه پول و نقدينگي. اين پايه پولي که وقتي در جامعه مي‌آيد و پول پر قدرت چند برابر مي‌شود، 43 هزار ميليارد تومان از بانک مرکزي استقراض شده است، يعني چه؟
بخش بزرگ تورم ما از اينجا نشات مي‌گيرد. شما وقتي پول پرقدرت را از بانک مرکزي وارد جامعه مي‌کنيد، آن پول حدود 5 برابر مي‌شود، آن نقدينگي است که تورم را بوجود مي‌آورد.
مي‌توان گفت تورمي که مردم دارند و تحت فشار قرار گرفتند، يک بخش بزرگش مربوط به مسکن مهر است. من خواهش مي‌کنم از مسئولين محترم بخش‌هاي مختلف دولت براي مردم توضيح دهند، بانک مرکزي و وزارت اقتصاد توضيح دهند که اين 43 هزار ميليارد توماني که از بانک مرکزي براي مسکن مهر گرفته شده، چه مقدار تورم خلق کرده است؟
2- در اسفندماه 1392 روحانی در جمع برخی نمایندگان مجلس دوباره بحث پایه پولی را میان کشید و طرح مسکن مهر را از ديگر مشکلات اقتصادي برشمرد که از گذشته به اين دولت به ارث رسيده است و افزود: يکي از مشکلاتي که اين طرح داشته استفاده از منابع بانک مرکزي و تزريق پول پر قدرت با افزايش پايه پولي بوده است که اين به ايجاد تورم شديد منجر شده است.
3- اوایل سال گذشته نیز حسن روحانی در دیدار جمعی از نمایندگان مجلس اظهار داشت: «میوه ممنوعه» در دولت یازدهم استقراض از بانک مرکزی و جلوگیری از افزایش پایه پولی کشور بوده است.
4- روحانی اوایل اردیبهشت سال 93 مجددا در گفتگوی زنده تلويزيوني گفت: نخستين برنامه ما ممنوعيت استفاده از پول پرفشار و منابع بانک مرکزي بود. دولت استفاده از منابع بانک مرکزي را ميوه ممنوعه اعلام کرده و با وجود قرار داشتن در شرايط پر فشار به سراغ اين منابع نرفت.
5- اواخر اردیبهشت 93 و در جمع مدیران وزارت راه، بار دیگر روحانی به افزایش پایه پولی خرده گرفت: به هر حال بحث مسکن بحث بسيار مهمي است.
بايد براي آن راه حل پيدا کنيم. نبايد به منابع بانک مرکزي متکي شويم. بزرگ‌ترين خسارت را در تورم کشور مسکن مهر ايجاد کرد. همه متخصصين بانکي و بانک مرکزي مي‌گويند کل پاية پولي ما از اول تاريخ خلق پول تا امروز 60 هزار ميليارد تومان بود و40 هزار ميليارد به آن اضافه شد که همه اين مشکلات به خاطر مسکن مهر بوده است. يعني هيچ مبناي عقلايي، محاسباتي و اقتصادي وجود ندارد.
6- او اوایل مرداد 1393 هم گفت: اگر مي‌خواستيم براي مهار اين ركود از منابع بانك مركزي و پايه پولي استفاده كنيم، كار آساني بود اما اين كار را نمي‌كنيم چون نمي‌خواهيم دستاوردي كه از مهار تورم به دست آورده‌ايم و آرامشي را كه مردم در حوزه اقتصاد به دست آورده‌اند، از دست دهيم.
7-روحانی در مردادماه سال 1393 در سخنانی دیگر گفت: راهکار ايجاد رونق نه افزايش پايه پولي کشور و استقراض دولت از بانک مرکزي، بلکه افزايش صادرات غيرنفتي و بازگشت نظام مالي و بانکي کشور به انجام وظايف مشخص شده براي آنها در قانون است.
روحاني با بيان اينکه بسياري از مشکلات اقتصادي کنوني ارث تحميلي بر ما است، تصريح کرد: اگر دست ما بي‌محابا در کيسه بانک مرکزي باشد و هر آنچه تصميم گرفتيم به رئیس‌بانک مرکزي دستور دهيم تا از افزايش پايه پولي استفاده کند و مشکلات ريال را در هر کجا که مي‌خواهيم تأمين کند، آن روز، روز قشنگي است اما فردايش، فرداي سياهي خواهد بود و کمتر دستي است که به اين کيسه رفته باشد و نسوخته باشد.
رئیس جمهوري با اشاره به اقدام دولت گذشته براي بهره‌گيري از 40 هزار ميليارد تومان از بانک مرکزي براي ساخت مسکن مهر، گفت: با اين اقدام، بيش از 80 درصد پايه پولي را افزايش دادند و آثار آن تورم بالاي 30 و 40 درصد بود. اما دولت يازدهم دولت مظلومي است و البته از دولت مظلوم‌تر هم، مردم نجيب و شريف ايران هستند که بار سنگيني را به دوش خود و خانواده‌شان در زندگي روزمره تحمل کردند.
وی تورم توأم با سياست‌هاي خروج از رکود را کاري سخت خواند و گفت: به پايه پولي همچنان دقت خواهيم کرد که رشد پايه پولي محدود و کنترل شده باشد اما در عين حال بايد مهار تورم ادامه پيدا کند تا بتوانيم سياست‌هاي خروج از رکود را قدم به قدم اجرا کنيم. معمولاً‌وقتي بحث خروج از رکود پيش مي‌آيد مي‌گويند بايد تقاضا را تحريک کنيم و تحريک تقاضا به سياست‌هاي انبساطي است و مي‌گويند چرا از پشتوانه عظيم بانک‌ها در تسهيلات دهي به توليد کنندگان غافل هستيد.
به عبارتي مي‌گويند بانک‌ها از بانک مرکزي مي‌گيرند و به مردم تسهيلات مي‌دهند، دقيقاً اينجا جايي است که به آن اعتقادي ندارم، معتقد نيستيم که پايه پولي بالا رود و در سايه آن تقاضا و حرکت توليد و خروج از رکود رقم بخورد.
روحاني، تسهيل صادرات غيرنفتي را يکي از راه‌هاي مناسب تحريک تقاضا دانست و خاطر نشان کرد: اگر با ايجاد تورم نو، در سايه بالا بودن پايه پولي بخواهيد به رونق برسيد، همزمان تورم و قيمت‌ها بالا مي‌رود و قدرت خريد پايين مي‌آيد؛ اين دور باطلي است که ما را هم به رکود و هم به تورم برمي‌گرداند، اما در صورتي که تقاضا را از طريق صادرات غيرنفتي تحريک کنيد ديگر مشکل پايه پولي نخواهيم داشت.
8- اواخر مرداد 1393 نیز مجددا روحانی از پرهیز دولت یازدهم نسبت به افزایش پایه پولی سخن گفت: دولت کاملاً مراقب است که پايه پولي افزايش پيدا نکند و از دست بردن به خزانه بانک (مرکزی) پرهيز مي‌کند، البته بالا بردن پايه پولي کار سختي نيست و با يک دستور مي‌توان اين کار را انجام داد همانطور که قبلي‌ها با يک دستور 40 هزار ميليارد تومان پايه پولي را براي مسکن افزايش دادند.
بنابراين استفاده از اين روش کار ساده‌اي است اما اين دولت معتقد است که چنين اقداماتي مشکل را به طور ريشه‌اي حل و فصل نمي‌کند. بايد هوشيار باشيم که پايه پولي کشورمان از تعادل خارج نشده و مشکل‌آفرين نشود.
9- او در همان زمان در جریان سفر استانی به اردبیل نیز گفت: البته در زمينه رکود، توصيه‌هاي خيلي‌ها، دست بردن به بانک مرکزي است اما من از اين بانک مرکزي و پول و خزانه آن خيلي مي‌ترسم. حالا نمي‌دانم دليلش چيست اما در تاريخ ديده‌ام هرکس در آنجا دست برده، دستش سوخت.
بالا بردن پايه پولي خيلي آسان است و يک دستور مي‌خواهد، همان‌گونه که قبلي‌ها با يک دستور اين کار را کردند و چهل‌هزار ميليارد تومان پايه پولي را براي مسکن بالا بردند. اين کار خيلي ساده است که من فردا به مردم بگويم هرچه مي‌خواهيد پول به شما بدهم و به بانک مرکزي بگويم چاپ کن. اين‌گونه مشکل حل نمي‌شود.
بايد حواسمان باشد که حرکت پايه پولي کاملاً متعادل و حساب‌شده باشد و مشکل‌آفرين نشود. به همين دليل، خروج از رکود همراه با کاهش تورم کار بسيار سختي است اما ما آن را شروع کرده‌ايم و همه علايم مي‌گويند که ما در پارسال موفق بوديم .
10- اواخر آذرماه 1393 این بار روحانی در جمع مدیران بانک‌ها درباره مضرات افزایش پایه پولی سخن گفت. رئیس‌جمهوري با انتقاد از انتشار پول براي احداث مسکن مهر در سال‌هاي گذشته، گفت: واقعاً چاپ پول بدون پشتوانه از نظر شرعي و قانوني مسأله‌دار است.
با کدام مجوز اين اتفاق رخ داد که بلافاصله در جيب مردم تأثيرگذاشت و اموال و قدرت و ارزش پول را پايين آورد. يک تصميم‌گيري براي مسکن مهر بلايي بر سر کشور آورد و بانک مرکزي را زير سوال برد.
رئیس‌جمهوري با ابراز تأسف از اينکه 44 درصد کل پولي که در تاريخ کشور ايجاد شد در اين تصميم‌گيري، چاپ و در اختيار بانک مسکن قرار گرفت، اظهار داشت: آيا کسي آمد تا حساب کند براي مردم که اين افزايش پايه پول براي مسکن مهر از پول متعلق به همه آنها بوده است؟دولت يازدهم با وجود آگاهي، ناچار بود راه بوجود آمده در مسکن مهر را طي کند، زيرا دولت نمي‌خواهد مردم را نسبت به نهاد دولت بي‌اعتماد کند.
11- اوایل شهریورماه امسال نیز روحانی مجددا به اقدام دولت قبل در افزایش پایه پولی حمله کرد: خدمت مقام معظم رهبری گفتم که از زمان شروع به کار دولت با سه چاله روبه‌رو بودیم و هنوز چاله‌ها پر نشده است که آنجا توضیح دادم که بدهی های کلان دولت، یارانه‌ای که خلاف قانون انجام شده بود یعنی بنا بود که طبق درآمد، یارانه نقدی پرداخت شود ولی برخلاف قانون اجرا شده و مسکن مهر که بدون حساب و کتاب از پایه پولی کشور بالا بردند و پایه پولی تقریباً دو برابر شده است و همان تاثیر شدیدی در تورم داشت و در عین حال چاره‌ای نداریم که آن موارد را تکمیل کنیم و تاکنون 425 هزار از این خانه‌ها تکمیل شده و حدود 47 هزار دیگر در حال تکمیل شدن است و دولت آن موارد را ادامه می‌دهد اما در عین حال چاله‌های که پیش روی ما وجود دارد مشکلاتی است که با آن مواجه هستیم که برخی از این مشکلات به مناسبت هایی بیان می‌شود اما در عین حال نمی‌توانیم مانع کسی در شکایات باشیم و رسیدگی آن با قوه قضائیه است.
12- هشت شهریور امسال نیز روحانی در نشست خبری بار دیگر از دولت قبل بابت افزایش پایه پولی انتقاد کرد: مسکن مهر هم که بدون حساب و کتاب از پایه پولی کشور بالا بردند و پایه پولی از زمان خلق پول و تا آن زمان ، تقریباً دو برابر شده است و همان اثر شدیدی در تورم گذاشت و در جاهایی ساخته شده که امکانات لازم نداشته است.
13- روحانی اواخر مهرماه امسال نیز در یک گفتگوی تلویزیونی از توجه دولت بر کنترل پایه پولی سخن گفت. روحانی با اشاره به اینکه "روند پایه پولی تحت کنترل است"، تاکید کرد: اینکه دولت توانست تورم را کاهش دهد عمدتاً بخاطر انضباط مالی و پولی است که من روی این انضباط حساس بوده و بانک مرکزی نیز از این موضوع به خوبی آگاه است که با چه حساسیتی انضباط را دنبال می‌کنم.
رئیس‌جمهوری در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه کنترل پایه پولی در سال 94، رشد داشته است که در مرداد ماه به 19 درصد رسید و این خطر ممکن است برای برای شش ماه بعد باشد چراکه پایه پولی وقتی رشدی دارد 6 ماه بعد اثرش را روی تورم می‌گذارد. آیا نگران برگشت تورم نیستید، گفت: رشد پایه پولی زیاد نبوده است البته رشد پولی بله، اساساً در زمینه نقدینگی رشد داشتیم و این شتابی که وجود دارد با پایه پولی متفاوت است. در پایه پولی روند کاملاً کنترل‌شده است و رشد پایه پولی رشد محدودی است و ما این مسیر را ادامه خواهیم داد.
روحانی با بیان اینکه در سیاست‌های جدید از مسأله رشد پایه پولی مراقبت خواهیم کرد، اظهار داشت: در این زمینه بانک مرکزی مراقبت می کند البته خود بانک مرکزی در این زمینه تحرکات لازم را دارد. بحث ضریب فزاینده یک بحث دیگری است. ضریب فزاینده نمی‌تواند عاملی برای تورم باشد. اما رشد پایه پولی بسیار حساس است و باید مراقبت کنیم.
برخلاف تمامی این انتقادات، دولت یازدهم در افزایش پایه پولی (چاپ پول) رکورد دولت قبل را زده است به طوری که فقط در 2 سال اخیر بیش از 40 هزار میلیارد تومان پایه پولی افزایش یافته است.
اما در حالی که دولت قبل نزدیک به 40 هزار میلیارد تومان پول چاپ کرد و صرف مسکن مهر نمود، اما در دولت یازدهم اعتباری نصیب مسکن مهر نشد و بخش اعظم پایه پولی صرف هزینه‌های جاری دولت و استقراض غیرمستقیم از بانک‌ها شد.
با این حال، سخاوت دولت در افزایش پایه پولی نصیب خودروسازان و کالاهای داخلی و خارجی شده است که سبب افزایش رقم پایه پولی در ماه‌های آینده خواهد شد.
